Sugilanon sang Kabuhi

Isa ka Pinasahi nga Bahin sa Pag-uswag sa Tapos sang Inaway

PANUGIRON NI FILIP S. HOFFMANN

Bag-o lang matapos ang Bug-os Kalibutan nga Inaway II sang Mayo 1945. Sang Disiembre sadto, si Nathan H. Knorr, ang nagadumala sa bug-os kalibutan nga pagbantala nga hilikuton sang mga Saksi ni Jehova, nagduaw sa Denmark upod sa iya 25-anyos nga sekretaryo, si Milton G. Henschel. Gin-arkilahan ang isa ka daku nga tilipunan para sa sadtong ginakalangkagan nga pagduaw. Para sa amon nga mga pamatan-on, makakulunyag gid ang pamulongpulong ni Utod Henschel, bangod nga ka-edad namon sia kag ginpili niya ang tema: “Dumduma man ang imo Manunuga sa mga adlaw sang imo pagkapamatan-on.”—⁠Manugwali 12:​1, American Standard Version.

SA TION sadtong pagduaw, nahibaluan namon nga ang makalilipay nga mga butang nagakatabo sa pagpauswag sa bug-os kalibutan nga pagbantala nga hilikuton kag mahimo kami makapakigbahin sa sini. (Mateo 24:14) Halimbawa, ginbuksan sa Estados Unidos ang bag-o nga eskwelahan agod hanason ang pamatan-on nga mga lalaki kag mga babayi para sa misyonero nga hilikuton. Ginpadaku ni Utod Knorr nga kon imbitahon kami, mabaton lamang namon ang “tiket pakadto” kag indi namon mahibaluan kon diin kami i-asayn. Walay sapayan sini, ang pila sa amon nag-aplay.

Antes ko isaysay ang akon mga eksperiensia sa tapos sang Bug-os Kalibutan nga Inaway II, tuguti ako nga balikan ang akon pagkabun-ag sang 1919. Madamo sing hitabo ang nag-impluwensia sing daku sa akon kabuhi antes kag pagkatapos sang inaway.

Kamatuoran sa Biblia Gikan sa Malain nga Anak

Samtang nagamabdos sa akon si Nanay​​—⁠ang iya panganay nga bata​​—⁠nagpangamuyo sia nga kon lalaki ako, mangin misyonero ako. Ang iya magulang nga lalaki isa ka Estudyante sang Biblia,  subong amo anay ang pagtawag sa mga Saksi ni Jehova, apang ang iya pamilya nagkabig sa iya nga malain nga anak. Malapit sa Copenhagen ang amon puluy-an, kag kon nagahiwat ang mga Estudyante sang Biblia sang ila tuigan nga kombension didto, ginaagda ni Nanay si Tiyoy Thomas, nga medyo malayo ang ginapuy-an, nga magdayon sa amon. Sang 1930, ang iya talalupangdon nga ihibalo sa Biblia kag ang lohiko nga pangatarungan nagkumbinse kay Nanay nga mangin Estudyante sang Biblia.

Ginhigugma gid ni Nanay ang Biblia. Sa pagtuman sang sugo sa Deuteronomio 6:​7, gintudluan niya kami sang akon manghod nga babayi ‘samtang nagalingkod sia sa iya balay, nagalakat sa dalan, nagahigda, ukon nagabangon.’ Sang ulihi, nagsugod ako sa pagpakigbahin sa pamalaybalay nga pagbantala. Naluyagan ko gid ang pagbinagbinag sa mga topiko kaangay sang pagkadimamalatyon sang kalag kag kalayuhon nga impierno, nga ginatudlo sang mga simbahan. Epektibo nga mapakita ko gikan sa Biblia nga sayop ining mga panudlo.​​—⁠Salmo 146:​3, 4; Manugwali 9:​5, 10; Ezequiel 18:4.

Nahiusa ang Amon Pamilya

Pagkatapos sang kombension sa Copenhagen sang 1937, kinahanglanon ang temporaryo nga bulig sa bodega sang mga literatura sa sanga talatapan sang mga Saksi ni Jehova sa Denmark. Bag-o ko lang natapos ang akon pagtuon sa isa ka komersial nga kolehiyo kag wala sing mga obligasyon, gani nagboluntaryo ako sa bodega. Sang natapos ang serbisyo sa bodega, ginpangabay ako sa pagbulig sa sanga talatapan. Wala magdugay sa tapos sadto, nagbiya ako sa amon puluy-an kag nagsaylo sa sanga sa Copenhagen, walay sapayan nga wala pa ako mabawtismuhan. Ang pagpakig-upod sa hamtong nga mga Cristiano adlaw-adlaw nagbulig sa akon nga mag-uswag sa espirituwal. Sang masunod nga tuig, sang Enero 1, 1938, ginsimbuluhan ko ang akon dedikasyon kay Jehova nga Dios paagi sa pagpabawtismo sa tubig.

Sang Septiembre 1939, nagsugod ang Bug-os Kalibutan nga Inaway II. Nian, sang Abril 9, 1940, ang mga hangaway sang Alemanya nagsakop sang Denmark. Sanglit ang mga banwahanon sang Denmark ginhatagan sing daku nga personal nga kahilwayan, napadayon namon ang amon pagbantala nga hilikuton.

Isa ka makalilipay nga butang ang masunod nga natabo. Si Tatay nangin isa ka aktibo, matutom nga Saksi, nga nagpabug-os sa kalipay sang amon pamilya. Busa, sang gin-agda ako, upod sa apat pa ka taga-Denmark, nga magtambong sa ikawalo nga klase sa Gilead School, ang bug-os ko nga pamilya nagsakdag sa akon. Ang lima-ka-bulan nga  kurso sang eskwelahan, nga nagsugod sang Septiembre 1946, ginhiwat sa matahom nga kampus sa guwa lamang sang South Lansing, sa estado sang New York.

Sa Gilead kag Pagkatapos sang Paghanas sa Gilead

Ang Gilead naghatag sing kahigayunan nga makaangkon sing dalayawon kag bag-o nga mga abyan. Isa ka gab-i samtang nagadayandayan sa kampus upod kay Harold King nga taga-Inglaterra, ginhambalan namon kon sa diin kami ipadala kon matapos na ang paghanas sa amon. “Indi ako makapati nga makita ko pa liwat ang maputi nga mga pil-as sang Dover,” siling ni Harold. Husto sia, apang nagligad pa ang 17 ka tuig antes niya makita liwat yadtong mga pil-as, kag apat kag tunga sadtong mga tinuig ang ginhinguyang niya sa bartolina sang prisuhan sa China!⁠ *

Pagkatapos sang amon gradwasyon, ginpadala ako sa Texas, E.⁠U.⁠A., agod mag-alagad subong isa ka nagalakbay nga manugtatap, nga nagaduaw sa mga kongregasyon sang mga Saksi ni Jehova sa pagbulig sa ila sa espirituwal. Mainit ako nga gin-abiabi. Para sa mga kauturan sa Texas, makawiwili gid nga may isa ka taga-Europa nga pamatan-on nga bag-o lang nakatapos sa Gilead School. Apang pagkatapos lamang sing pito ka bulan sa Texas, ginpatawag ako sa ulong talatapan sang mga Saksi ni Jehova sa Brooklyn, New York. Gin-asayn ako didto ni Utod Knorr sa opisina, kag ginhatagan sing mga instruksion nga tun-an ko kon paano ang mga hilikuton ginahimo sa tanan nga departamento. Nian, kon magbalik ako sa Denmark, dapat ko iaplikar ang akon mga natun-an, kag pat-uron nga ang tanan nga butang ginahimo kaangay sa ginahimo sa Brooklyn. Ang tulumuron amo nga magpareho ang mga pagpanghikot sang mga sanga sa bug-os nga kalibutan agod mangin kapin pa ka epektibo. Sang ulihi, ginsaylo ako ni Utod Knorr sa Alemanya.

Pag-aplikar sang mga Instruksion sa mga Sanga

Sang nag-abot ako sa Wiesbaden, Alemanya, sang Hulyo 1949, sa kagulub-an gihapon ang madamo nga siudad sa Alemanya. Yadtong mga nagapanguna sa pagbantala nga hilikuton mga tawo nga ginhingabot anay sang nagsugod si Hitler sa paggahom sang 1933. Ang iban ginbilanggo kag ginpadala sa mga kampo konsentrasyon sa sulod sang walo tubtob napulo ka tuig ukon kapin pa! Nagpangabudlay ako kaupod sining mga alagad ni Jehova sa sulod sang tatlo ka tuig kag tunga. Ang ila pinasahi nga halimbawa nagpahanumdom sa akon sa komento sang isa ka Aleman nga istoryador nga si Gabriele Yonan, nga nagsulat: “Kon wala ang halimbawa sining malig-on nga grupo sang mga Cristiano sa idalom sang diktatoryal nga National Socialist, magaduhaduha kita​​—⁠sa tapos sang Auschwitz kag sang Holocaust​​—⁠kon bala posible pa ang pagtuman sang Cristianong mga panudlo ni Jesus.”

Ang akon trabaho sa sanga magkaanggid didto sa Denmark: ang pagpakilala sa bag-o, palareho nga pamaagi sa pag-uyat sing mga butang may kaangtanan sa organisasyon. Sang mahangpan sang Aleman nga mga kauturan nga ang mga pagbag-o wala gid nagamulay sang ila hilikuton​​—⁠kundi nag-abot na ang tion para sa suod nga kooperasyon sa tunga sang mga sanga kag sang ulong talatapan​​—⁠nangin mapagsik sila kag nagkooperar gid.

Sang 1952, nakabaton ako sing sulat halin sa opisina ni Utod Knorr nga nagasugo sa akon nga magsaylo sa Bern, Switzerland. Gin-asayn ako  didto subong manugtatap sang sanga, sugod sang Enero 1, 1953.

Bag-o nga mga Kalipay sa Switzerland

Wala magdugay pagkatapos mag-abot sa Switzerland, nakilala ko si Esther sa isa ka kombension, kag sang ulihi nagnobyahanay kami. Sang Agosto 1954, ginsugo ako ni Utod Knorr nga magkadto sa Brooklyn, diin ginpahibalo sa akon ang bag-o kag makakulunyag nga hilikuton. Bangod ang kadamuon kag kadakuon sang mga sanga talatapan sa bug-os nga kalibutan nagdugang, ginhimo ang bag-o nga kahimusan. Ang kalibutan ginbahinbahin sa mga sona, nga ang tagsa sini alagaran sang manugtatap sa sona. Gin-asayn ako sa duha sining mga sona: ang Europa kag ang duog Mediterraneo.

Sa tapos sang akon malip-ot nga pagduaw sa Brooklyn, nagbalik ako sa Switzerland kag naghanda para sa hilikuton sa sona. Nagpakasal kami ni Esther, kag nag-upod sia sa akon sa pag-alagad sa sanga talatapan sa Switzerland. Sa akon una nga paglakbay nagduaw ako sa mga puluy-an sang mga misyonero kag mga sanga sa Italya, Gresya, Cyprus, mga pungsod sa Natung-an nga Sidlangan kag sa baybayon sang Aminhan nga Aprika, kag Espanya kag Portugal​​—⁠13 tanan ka pungsod. Sa tapos sang pagduaw liwat sa Bern, ang akon paglakbay nagpadayon sa iban pa nga mga pungsod sa Europa sa nakatundan sang Iron Curtain. Sa una nga tuig sang amon pag-asawahay, malayo ako sa akon asawa sa sulod sang anom ka bulan, nga nagaalagad sa amon Cristianong mga kauturan.

Mga Pagbag-o sang mga Kahimtangan

Sang 1957, nahisayran ni Esther nga nagabusong sia, kag bangod ang sanga indi para sa mga ginikanan nga may kabataan, nagdesisyon kami nga magsaylo sa Denmark, diin gin-abiabi kami ni Tatay nga maglumon sa iya. Gintatap ni Esther ang amon anak nga babayi nga si Rakel, kag ang akon amay, samtang nagbulig ako sa hilikuton sa bag-o natukod nga sanga talatapan. Nangin instruktor ako sa Kingdom Ministry School para sa mga manugtatap sang kongregasyon kag subong man nagpadayon sa pag-alagad subong manugtatap sa sona.

Ang hilikuton sa sona nagakahulugan sing malawig nga tion sang paglakbay, nga sing makapasubo nagresulta sa malawig nga tinion nga indi kami magkaupod sang amon anak. May indi maayo ini nga epekto. Nakahinguyang ako sadto sing pila ka tion sa Paris, diin nagpatindog kami sing diutay nga imprintahan. Naglakbay nga sakay sa tren sanday Esther kag Rakel agod makigkita sa akon kag nag-abot sila sa Gare du Nord. Ginsugat sila namon didto ni Léopold Jontès nga halin sa sanga talatapan. Si Rakel nagtindog sa palanaugan sang bagon, nagtulok sia kay Léopold, dayon sa akon, kay Léopold liwat, kag hinali nga naghakos kay Léopold!

 Sang 45-anyos ako, isa pa ka talalupangdon nga pagbag-o ang natabo sang ginbiyaan ko ang bug-os tion nga ministeryo kag nagtrabaho sing sekular agod masakdag ang akon pamilya. Bangod sang akon eksperiensia subong ministro sang mga Saksi ni Jehova, nakaangkon ako sing trabaho subong export manager. Sa tapos magtrabaho sa amo man gihapon nga kompanya sa sulod sang mga siam ka tuig kag nakatapos na si Rakel sang iya pag-eskwela, napalig-on kami nga magsaylo sa duog diin daku ang kinahanglanon nga mga manugbantala sang Ginharian.

Nagausisa sang mga kahigayunan sa Norway, nagpamangkot ako sa isa ka ahensia nahanungod sa posibilidad nga makatrabaho. Ang sabat indi makapalig-on. Diutay lamang ang tsansa sang 55-anyos nga tawo. Sa gihapon, nagpakig-angot ako sa sanga talatapan sa Oslo kag nag-arkila sing balay malapit sa banwa sang Drøbak, nagasalig nga ang trabaho mismo magaabot. May nag-abot gid man, kag nagsunod ang tion sang tuman ka makalilipay nga pag-alagad sa Ginharian sa Norway.

Makalilipay gid ang mga tion nga ang kalabanan sa amon kongregasyon nagalakbay pa-aminhan agod manghikot sa wala pa matangdo nga teritoryo. Nagaarkila kami sing mga payag sa lugar nga ginakampingan, kag kada adlaw nagaduaw kami sa nagalapta nga mga kaumhan sa matahom nga kabukiran. Daku gid nga kalipay ang pagsugid nahanungod sa Ginharian sang Dios sa sining mainabyanon nga mga tawo. Madamo nga mga literatura ang napahamtang, apang ang mga pagduaw liwat himuon pa sa masunod nga tuig. Apang, ang mga tawo wala gid malipat sa amon! Madumduman pa gihapon nanday Esther kag Rakel ang tion nga nagbalik kami kag ginhakos kaangay sang madugay nadula nga mga miembro sang pamilya. Pagkatapos sang tatlo ka tuig sa Norway, nagbalik kami sa Denmark.

Mga Kalipay sa Pamilya

Wala magdugay nangin nobyo ni Rakel si Niels Højer, isa ka makugi nga bug-os tion nga payunir nga ministro. Pagkatapos sang ila kasal, sanday Niels kag Rakel nagpadayon subong mga payunir tubtob nagkalatawo ang ila kabataan. Si Niels nangin isa ka maayo nga bana kag amay, nga interesado gid sa iya pamilya. Sing temprano pa isa ka aga gin-angkas niya sa bisikleta ang iya bata nga lalaki padulong sa baybayon agod magtan-aw sa pagsubang sang adlaw. Ginpamangkot sang isa nila ka kaingod ang bata kon ano ang ila ginhimo didto. Nagsabat sia: “Nagpangamuyo kami kay Jehova.”

Mga pila ka tuig sang ulihi, nasaksihan namon ni Esther ang pagpabawtismo sang amon nahaunang duha ka apo, nga sanday Benjamin kag Nadja. Lakip sa mga nagatan-aw amo si Niels, nga hinali lang nag-atubang sa akon. Gintulok niya ako kag nagsiling, “Wala nagahibi ang matuod nga mga lalaki.” Apang, sa hinali lang nagahilibion kami nga nagahaksanay. Daw ano gid nga kalipay nga may umagad nga lalaki nga upod sa iya mahimo ka magkadlaw kag maghibi!

Padayon nga Nagapasibu sa mga Kahimtangan

Nag-abot ang isa pa ka pagpakamaayo sang ginpangabay kami ni Esther nga magbalik sa pag-alagad sa sanga talatapan sang Denmark. Apang, sa amo nga tion, ang mga paghanda ginhimo sa pagtukod sing mas daku pa nga pasilidad sang sanga sa Holbæk. Pribilehiyo ko nga makapakigbahin sa pagtatap sa hilikuton sang konstruksion, nga ang tanan ginhimo paagi sa wala-bayad kag boluntaryo nga mga manugpangabudlay. Walay sapayan nga tuman ka tugnaw, ang proyekto natapos sang talipuspusan sang 1982, kag nalipay kami tanan sa pagsaylo sa mas daku kag mas matahom nga mga pasilidad!

Wala madugay nagtrabaho ako sa opisina, nga naghatag sa akon sing daku nga kalipay, samtang si Esther nangin opereytor sang switchboard sang telepono. Apang, sang ulihi dapat sia operahan agod islan ang iya balikawang, kag isa ka tuig kag tunga sang ulihi, gin-operahan naman sia sa apdo. Walay sapayan sang mainayuhon nga konsiderasyon nga ginpakita sa amon sang talapuanan sang sanga, namat-od kami nga para sa ikaayo sang tanan dapat magbiya na lang kami sa sanga talatapan. Nagsaylo kami sa kongregasyon diin katapo ang akon anak nga babayi kag ang iya pamilya.

Sa karon ang panglawason ni Esther indi maayo. Apang, masiling ko gid nga sa mga tinuig sang amon pag-alagad nga magkaupod, upod ang madamo nga mga pagbag-o sang mga kahimtangan, nangin maayo gid sia nga bulig kag kaupod. Bisan nagapigaw ang amon panglawason, nagapakigbahin gihapon kami sa pagbantala nga hilikuton. Kon ginabinagbinag ko ang akon kabuhi, mapinasalamaton nga ginadumdom ko ang mga pulong sang salmista: “O Dios, gintudluan mo ako kutob sa akon pagkapamatan-on.”​​—⁠Salmo 71:17.

[Nota]

[Retrato sa pahina 24]

Nagadiskarga sang mga kargamento nga literatura sa ginatukod nga sanga sa Alemanya sang 1949

[Retrato sa pahina 25]

Ang mga kaupod ko sa trabaho nagalakip sang mga Saksi kaangay sining mga nahilway sa mga kampo konsentrasyon

[Mga retrato sa pahina 26]

Kaupod ni Esther karon kag sang kasal namon sa Bethel sa Bern, sang Oktubre 1955