Pagpadaku sang Kabataan sa Iban nga Pungsod—Ang mga Hangkat kag mga Padya

MINILYON ka tawo ang nagasaylo sa paglaum nga makasugod liwat sa isa ka bag-o nga pungsod. Ang Europa karon may kapin na sa 20 milyones ka imigrante, ang Estados Unidos may kapin sa 26 milyones ka pumuluyo halin sa iban nga pungsod, samtang kapin sa 21 porsiento sang kabug-usan nga populasyon sang Australia ang natawo sa iban nga pungsod. Masami nga ining imigrante nga mga pamilya dapat magpanikasog sa pagtuon sing bag-o nga lenguahe kag dapat magpasibu sa bag-o nga kultura.

Sa masami, ang kabataan madali nga makatuon sing hambal sang ila bag-o nga pungsod kag magasugod sa paghunahuna nga ginagamit ining bag-o nga hambal. Mahimo nga mas madugay makatuon ang ila mga ginikanan. Samtang nagadaku ang kabataan sa isa ka pungsod nga indi pamilyar ang ila mga ginikanan, mahimo mag-utwas ang mga problema sa komunikasyon nga indi mahapos lubaron.

Indi lamang nga maapektuhan sang bag-o nga lenguahe ang panghunahuna sang kabataan kundi mahimo man maimpluwensiahan sang kultura sang bag-o nga pungsod ang ila balatyagon. Mahimo mabudlayan sa paghangop ang mga ginikanan sa mga reaksion sang ila kabataan. Busa, nagaatubang sing pinasahi nga mga hangkat ang imigrante nga mga ginikanan nga nagatinguha sa pagpadaku sang ila kabataan sa “disiplina kag sa nagatadlong nga panghunahuna ni Jehova.”​—⁠Efeso 6:4.

Ang Hangkat sa Paglab-ot sang Hunahuna kag Tagipusuon

Handum kag responsabilidad sang Cristianong mga ginikanan nga tudluan ang ila kabataan sing “putli nga hambal” sang kamatuoran sa Biblia. (Sofonias 3:9) Apang, kon indi madalom ang nahibaluan sang kabataan sa lenguahe sang ila ginikanan kag kon ang mga ginikanan indi makapabutyag sing maayo sang ila kaugalingon sa lenguahe nga naandan sang ila kabataan, paano mapasalop sang mga ginikanan sa tagipusuon sang ila kabataan ang kasuguan ni Jehova? (Deuteronomio 6:7) Mahimo mahangpan sang kabataan ang mga pinamulong sang ila mga ginikanan, apang kon ang ginahambal indi makalab-ot sa tagipusuon, ang kabataan mahimo mangin mga estranghero sa ila kaugalingon nga puluy-an.

Si Pedro kag si Sandra nagsaylo sa Australia halin sa Bagatnan nga Amerika, kag naatubang nila ining hangkat samtang nagapadaku sang ila duha ka solterito.⁠ * Si Pedro nagsiling: “Kon ginahambalan ang tuhoy sa espirituwal nga mga butang, nadalahig ang tagipusuon kag emosyon. Dapat ipabutyag mo ang mas madalom kag mas importante nga mga panghunahuna, busa kinahanglan ang dugang nga bokabularyo.” Si Sandra nagdugang: “Kon indi mahangpan sing maayo sang amon kabataan ang amon gid lenguahe, ti mahalitan gid ang ila espirituwalidad. Mahimo madula nila ang ila apresasyon sa kamatuoran kag indi nila mahangpan ang mga prinsipio sa ila ginatun-an. Mahimo magkunol ang ila paghangop sa espirituwal, kag ang ila kaangtanan kay Jehova mahalitan.”

 Si Gnanapirakasam kag si Helen nagsaylo sa Alemanya halin sa Sri Lanka kag may duha ka kabataan karon. Sila nagaugyon: “Sa banta namon importante gid nga maghambal sila sang amon lenguahe samtang nagatuon sing Aleman. Importante para sa ila nga makapakig-angot sa amon tuhoy sa ila mga emosyon, nga maghambal sing prangka gid.”

Si Miguel kag si Carmen, nga nagsaylo sa Australia halin sa Uruguay, nagsiling: “Dapat mangabudlay sing dugang ang mga ginikanan nga kaangay sa amon. Kinahanglan tun-an nila sing maayo ang bag-o nga lenguahe agod mahangpan nila kag mapaathag ang espirituwal nga mga butang sa sina nga lenguahe ukon tudluan ang ila kabataan nga mahibaluan gid ang lenguahe sang mga ginikanan.”

Desisyon sang Pamilya

Importante gid nga mamat-od ang nagsaylo nga pamilya para sa ila espirituwal nga kapagros kon ano nga lenguahe ang gamiton sang pamilya agod ‘matudluan ni Jehova.’ (Isaias 54:13) Kon may malapit nga kongregasyon nga nagagamit sing lenguahe sang nagsaylo nga pamilya, mahimo pilion sang pamilya nga makig-angot sa sini nga kongregasyon. Sa pihak nga bahin, mahimo pakamaayuhon nila nga magtambong sa kongregasyon nga nagahambal sing lenguahe sang ginsayluhan nila nga pungsod. Ano nga mga butang ang mahimo makaimpluwensia sining desisyon?

Sanday Demetrios kag Patroulla, nga nagsaylo sa Inglaterra halin sa Cyprus kag nagpadaku sang lima ka kabataan didto, nagpaathag kon ano ang nakaimpluwensia sang ila desisyon: “Sang primero, nagtambong ang amon pamilya sa kongregasyon nga Griego ang hambal. Samtang daku gid ang nabulig sini sa amon nga mga ginikanan, nangin balagbag ini sa espirituwal nga pagtubo sang amon kabataan. Bisan pa nga makahangop sila sing ordinaryo nga Griego, nabudlayan sila sa mas madalom nga mga punto. Nakita ini sa ila mahinay nga pag-uswag sa espirituwal. Subong isa ka pamilya, nagsaylo kami sa nagahambal sing Ingles nga kongregasyon, kag nakita dayon sa amon kabataan ang maayong mga resulta sini. Napalig-on sila sa espirituwal. Indi nangin mahapos para sa amon ang desisyon nga magsaylo, apang sa amon kaso, nangin maalamon ini.”

Padayon gihapon nga mahangpan sang pamilya ang lenguahe sang ila mga ginikanan kag natigayon nila ang madamo nga padya. Ang ila kabataan nagkomento: “Isa ka bentaha nga kapin sa isa ka lenguahe ang imo nahibaluan. Bisan pa nga ang Ingles amo ang amon panguna nga lenguahe, nasapwan namon nga nagbaskog kag nagsuod ang amon kaangtanan subong pamilya bangod sang amon ihibalo sa Griego, ilabi na sa amon mga lolo kag lola. Nangin mainulikdon pa kami sa mga imigrante bangod sini, kag nakahatag ini sing kompiansa sa amon nga makatuon pa sing iban nga lenguahe. Gani sang nagdaku kami, nagsaylo ang amon pamilya sa kongregasyon nga nagahambal sing Albanian.”

Si Christopher kag si Margarita nagsaylo man halin sa Cyprus pakadto sa Inglaterra, kag didto nila ginpadaku ang tatlo ka kabataan. Ginpakamaayo nila nga suportahan ang kongregasyon nga Griego ang hambal. Ang ila anak nga si Nikos, nga nagaalagad karon subong isa ka gulang sa kongregasyon nga Griego sing hambal, naghinumdom:  “Ginpalig-on kami nga makig-angot sa bag-o natukod nga kongregasyon nga Griego sing hambal. Gintamod ini sang amon pamilya subong isa ka teokratikong asaynment.”

Si Margarita nagsiling: “Sang nagapangidaron sing pito kag walo ka tuig ang amon duha ka bata nga lalaki, nagpalista sila sa Teokratikong Eskwelahan Para sa Ministeryo. Bilang mga ginikanan, medyo nabalaka kami tuhoy sa limitado nila nga ihibalo sa Griego. Apang, ang tagsa ka asaynment isa ka proyekto sang pamilya, kag nagahinguyang kami sing madamo nga oras sa pagbulig sa ila sa paghanda sang ila mga bahin.”

Ang ila bata nga babayi nga si Joanna nagsiling: “Madumduman ko si Tatay nga nagatudlo sa amon sing Griego paagi sa pagsulat sang alpabeto sa pisara sa balay, kag dapat namon tun-an ini sing maayo. Madamo nga tawo ang nagahinguyang sing tinuig sa pagtuon sa isa ka lenguahe, apang sa bulig nanday Nanay kag Tatay, natun-an namon ang Griego sa malip-ot nga tion.”

Nagtambong ang pila ka pamilya sa kongregasyon nga ang ginagamit nga lenguahe amo yadtong sa duog nga ila ginhalinan bangod nagabatyag ang mga ginikanan nga agod maglambo sila sa “espirituwal nga paghangop” kag agod mag-uswag, kinahanglan nga tudluan sila suno sa ila orihinal nga hambal. (Colosas 1:​9, 10; 1 Timoteo 4:​13, 15) Ukon mahimo tamdon sang pamilya ang ila mga ikasarang sa lenguahe subong bentaha agod mabuligan nila ang iban nga imigrante nga makatuon sang kamatuoran.

Sa pihak nga bahin, mahimo kabigon sang isa ka pamilya nga mas maayo para sa ila nga magtambong sa isa ka kongregasyon nga ang ginagamit nga hambal amo ang panguna nga hambal sang pungsod nga ila ginsayluhan. (Filipos 2:⁠4; 1 Timoteo 3:5) Pagkatapos mahambalan ang kahimtangan upod sa pamilya, ang ulo sang pamilya amo ang magadesisyon pagkatapos makapangamuyo  para sa panuytoy sang Dios. (Roma 14:⁠4; 1 Corinto 11:⁠3; Filipos 4:​6, 7) Anong mga panugda ang sarang makabulig sa sining mga pamilya?

Pila ka Praktikal nga mga Panugda

Si Pedro kag si Sandra, nga ginsambit kaina, nagsiling: “May yara kami pagsulundan nga maghambal lamang sing Espanyol sa puluy-an agod indi namon malipatan ang amon tumandok nga hambal. Mabudlay sundon ini nga pagsulundan, bangod nahibaluan sang amon kabataan nga mahangpan man namon ang Ingles. Apang kon indi namon pagsundon ini nga pagsulundan, indi na nila sa ulihi mahangpan ang Espanyol.”

Si Miguel kag si Carmen, nga ginkutlo man kaina, nagrekomendar: “Kon dumalahan sang mga ginikanan ang isa ka regular nga pagtuon sang pamilya kag kada adlaw hambalan ang teksto sa ila mismo lenguahe, indi lamang matun-an sang kabataan ang ordinaryo nga mga tinaga sang lenguahe​​—⁠matun-an nila nga ipabutyag ang espirituwal nga mga ideya sa sina nga lenguahe.”

Si Miguel nagapanugda man: “Panikasugi nga mangin makalilipay ang pagpanaksi. Ang amon teritoryo nagatuptop sing daku nga bahin sang isa ka daku nga siudad, kag madamo nga tion ang ginahinguyang sa paglakbay sakay sa awto agod pangitaon ang mga tawo nga nagahambal sang amon lenguahe. Gingamit namon ang tion sa paglakbay sa paghampang sa mga hampang sa Biblia kag sa paghambalanay nahanungod sa importante nga mga butang. Ginatinguhaan ko nga planuhon ang mga pagbiyahe sa pagpanaksi agod makahimo kami sing pila ka mabungahon nga mga pagduaw liwat. Nian, antes magligad ang adlaw, nakapakigbahin na ang kabataan sa bisan isa lang ka mapuslanon nga paghambalanay.”

Pagpasibu sa mga Kinatuhayan sa Kultura

Ang Pulong sang Dios nagapalig-on sa mga pamatan-on: “Pamatii, anak ko, ang disiplina sang imo amay, kag indi pagsikwaya ang kasuguan sang imo iloy.” (Hulubaton 1:8) Apang, mahimo magluntad ang problema kon ang talaksan sang amay sa pagdisiplina kag ang “kasuguan” sang iloy maimpluwensiahan sang kultura nga tuhay sa ginapuy-an sang kabataan.

Sa pagkamatuod, ang ulo sang pamilya amo ang magapat-od kon paano niya dumalahan ang iya panimalay, kag indi sia dapat maimpluwensiahan sing di-nagakaigo sang iban nga pamilya. (Galacia 6:​4, 5) Walay sapayan, ang maayo nga komunikasyon sa ulot sang mga ginikanan kag kabataan mahimo magapahapos nga batunon sang ginikanan ang bag-o nga mga kustombre.

Apang, madamo nga mga kustombre ukon mga buhat sa manggaranon nga mga pungsod ang  makahalalit sa espirituwal nga kapagros sang mga Cristiano. Ang seksuwal nga imoralidad, kakagod, kag pagrebelde amo ang pirme ginasakdag sang popular nga musika kag kalingawan. (Roma 1:​26-​32) Indi dapat pagpabay-an sang Cristianong mga ginikanan ang ila responsabilidad nga kontrolon ang ila kabataan sa ginapili nila nga musika kag kalingawan bangod lamang kay nabudlayan ang mga ginikanan sa paghangop sa lenguahe. Dapat magpahamtang sila sing malig-on nga mga panuytoy. Apang, mahimo magapautwas ini sing isa ka hangkat.

Si Carmen nagsiling: “Masami nga indi namon mahangpan ang mga tinaga sang musika nga ginapamatian sang amon kabataan. Ang tuno daw maayo, apang kon bala ang mga tinaga may duha ka kahulugan ukon kon may kinanto nga mga tinaga nga imoral, indi namon ini mahibaluan.” Paano nila naatubang sing madinalag-on ining kahimtangan? Si Miguel nagsiling: “Madamo nga tion ang amon ginahinguyang sa pagtudlo sa amon kabataan tuhoy sa mga katalagman sang imoral nga musika, kag ginatinguhaan namon nga buligan sila nga magpili sing musika nga ginakahamut-an ni Jehova.” Huo, ang pagbantay kag pagkamakatarunganon kinahanglan agod makapasibu sa mga kinatuhayan sa kultura.​—⁠Deuteronomio 11:​18, 19; Filipos 4:5.

Pag-ani sing mga Padya

Ang pagpadaku sa kabataan sa iban nga pungsod nagakinahanglan sing kapin nga tion kag panikasog. Matuod gid ini. Apang ang mga ginikanan kag kabataan mismo ang magaani sing dugang nga mga padya bangod sang ila panikasog.

Si Azzam kag ang iya asawa nga si Sara nagsaylo halin sa Turkey pakadto sa Alemanya, diin ginpadaku nila ang ila tatlo ka kabataan. Ang ila subang nga lalaki nagaalagad karon sa sanga talatapan sang mga Saksi ni Jehova sa Selters, Alemanya. Si Azzam nagsiling: “Ang isa ka daku nga benepisyo sa kabataan amo nga makapalambo sila sing mga kinaiya nga mangin mga bentaha gid sa duha mismo ka kultura.”

Si Antonio kag si Lutonadio nagsaylo halin sa Angola pakadto sa Alemanya kag nagpadaku sing siam ka kabataan didto. Ang pamilya nagahambal sing Lingala, Pranses, kag Aleman. Si Antonio nagsiling: “Ang ikasarang sa paghambal sing nanuhaytuhay nga lenguahe nagabulig sa amon pamilya nga makapanaksi sa madamo nga tawo gikan sa lainlain nga mga pungsod. Nagahatag gid ini sa amon sing daku nga kalipay.”

Duha ka kabataan sang Hapones nga mag-asawa nga nagsaylo sa Inglaterra ang nagbatyag nga daku gid nga bentaha para sa ila nga nakahibalo sila indi lamang sang Hapones kundi sang Ingles man. Ining mga pamatan-on nagsiling: “Ang makahibalo sing duha ka lenguahe nagbulig sa amon nga makatrabaho. Nakabenepisyo gid kami sa dalagku nga mga kombension nga nagahambal sing Ingles. Sa amo man nga tion, may pribilehiyo man kami nga makaalagad sa kongregasyon nga Hapones ang hambal, diin daku ang kinahanglanon.”

Sarang Kamo Magmadinalag-on

Ang pagpadaku sing kabataan samtang nagapuyo sa tunga sang mga tawo nga indi pareho sing kultura isa ka hangkat nga ginaatubang sang mga alagad sang Dios sugod pa sang panahon sang Biblia. Nagmadinalag-on ang mga ginikanan ni Moises bisan ginpadaku sia sa Egipto. (Exodo 2:​9, 10) Ang pila ka tinapok nga mga Judiyo sa Babilonia nagpadaku sing kabataan nga handa sa pagbalik sa Jerusalem agod ipasag-uli ang matuod nga pagsimba.​—⁠Esdras 2:​1, 2, 64-​70.

Sing kaanggid karon, sarang man magmadinalag-on ang Cristianong mga ginikanan. Mahimo mapadyaan man sila nga mabatian sa ila mga anak ang nabatian sang isa ka mag-asawa gikan sa ila mga anak: “Suod gid kami nga pamilya bangod sang mahigugmaon nga pag-atipan nanday Tatay kag Nanay, diin may maayo kami pirme nga komunikasyon. Nalipay kami nga nangin bahin sang bug-os kalibutan nga pamilya nga nagaalagad kay Jehova.”

[Nota]

[Retrato sa pahina 24]

Ang paghambal sang imo kaugalingon nga lenguahe sa puluy-an nagahatag sa imo kabataan sing sadsaran nga ihibalo sa sina nga lenguahe

[Retrato sa pahina 24]

Ang pareho nga hambal nagatipig sang higot sa ulot sang mga lolo kag lola kag sang mga apo

[Retrato sa pahina 25]

Ang pagtuon sang Biblia upod sa imo kabataan nagapalambo sang ila “espirituwal nga paghangop”