Indi Mag-untat sa Pagtipon sing Tingob

“Indi kita mag-untat sa pagtipon sing tingob, subong sang ginahimo sang iban,” siling sang Kasulatan, “kundi magpalig-unay kita sa isa kag isa​—⁠kag ilabi na samtang nakita ninyo nga nagahilapit ang Adlaw.” (Hebreo 10:​25, New International Version) Maathag nga ang matuod nga mga sumilimba obligado nga magtipon sa isa ka duog sang pagsimba sa ‘pagbinagbinag sa isa kag isa agod pukawon sa gugma kag sa maayong mga buhat.’​—⁠Hebreo 10:24.

SANG ginsulat ni apostol Pablo ining mga pulong sang unang siglo sang aton Kumon nga Dag-on, isa ka daku nga templo sa Jerusalem ang nangin duog sang pagsimba sang mga Judiyo. May mga sinagoga man. Si Jesus ‘nagtudlo sa sinagoga kag sa templo, diin nagtipon ang mga Judiyo.’​​—⁠Juan 18:20.

Ano nga sahi sang mga duog tilipunan ang ginahunahuna ni Pablo sang ginlaygayan niya ang mga Cristiano nga magtipon sing tingob agod magpalig-unay sa isa kag isa? Nagsunod bala ang relihioso nga mga edipisyo sang Cristiandad sa kahimusan sang templo sa Jerusalem? San-o una nga gingamit sang nagapangangkon nga mga Cristiano ang dalagku, relihioso nga mga tinukod?

‘Isa ka Balay Para sa Ngalan sang Dios’

Ang unang mga sugo tuhoy sa isa ka duog nga simbahon ang Dios masapwan sa tulun-an sang Exodo sa Biblia. Ginsugo ni Jehova nga Dios ang iya pinili nga katawhan​—⁠ang mga Israelinhon⁠​—⁠nga magtukod  sing “tabernakulo,” ukon sang “layanglayang nga tilipunan.” Ang kaban sang katipan kag ang nagkalainlain nga sagrado nga mga kagamitan dapat taguon didto. “Napuno sang himaya ni Jehova ang tabernakulo” sang matapos ini sang 1512 B.⁠C.⁠E. Ining madaladala nga layanglayang amo ang nangin sentro nga bahin sang kahimusan sang Dios sa pagpalapit sa iya sa sulod sang kapin sa apat ka siglo. (Exodo, kapitulo 25-27; 40:33-​38) Ginpatuhuyan man sang Biblia ini nga layanglayang subong ang “templo ni Jehova” kag ang “balay ni Jehova.”​​—⁠1 Samuel 1:​9, 24.

Sang ulihi, sang nangin hari si David sa Jerusalem, ginpabutyag niya ang daku nga handum nga magpatindog sing isa ka permanente nga balay para sa himaya ni Jehova. Apang, bangod si David isa ka mangangaway, si Jehova nagsiling sa iya: “Indi ka magpatindog sing balay para sa akon ngalan.” Sa baylo, ginpili Niya ang anak nga lalaki ni David nga si Solomon nga amo ang magtukod sang templo. (1 Cronica 22:​6-​10) Gintukod ang templo sa sulod sang pito ka tuig kag tunga, kag gin-inagurahan ini ni Solomon sang 1026 B.⁠C.⁠E. Ginkahamut-an ni Jehova ining templo, nga nagsiling: “Ginpakabalaan ko ini nga balay nga imo gintukod paagi sa pagbutang didto sang akon ngalan tubtob sa tion nga walay latid; kag ang akon mga mata kag ang akon tagipusuon pat-od nga didto pirme.” (1 Hari 9:⁠3) Tubtob nga matutom ang mga Israelinhon, magapabilin ang kahamuot ni Jehova sa sini nga balay. Apang, kon magliso sila gikan sa kon ano ang matarong, kuhaon ni Jehova ang iya kahamuot gikan sa sina nga duog, kag ‘ang balay mangin mga tinumpok sang mga kagulub-an.’​​—⁠1 Hari 9:​4-9; 2 Cronica 7:​16, 19, 20.

Sang ulihi, nagliso matuod ang mga Israelinhon gikan sa matuod nga pagsimba. (2 Hari 21:​1-5) “Busa [si Jehova] nagpadala batok sa ila sang hari sang mga Caldeanhon, nga . . . nagsunog sang balay sang matuod nga Dios kag nagguba sang pader sang Jerusalem; kag ang tanan nga puluy-an nga mga torre sini ginsunog nila sa kalayo kag ang tanan man nga matahom nga mga butang, agod gub-on. Dugang pa, gindala niya nga bihag sa Babilonia yadtong nabilin gikan sa espada, kag nangin mga alagad sila sa iya kag sa iya mga anak nga lalaki.” Suno sa Biblia, natabo ini sang 607 B.⁠C.⁠E.​—⁠2 Cronica 36:15-​21; Jeremias 52:12-​14.

Subong sang gintagna ni manalagna Isaias, ginbangon sang Dios si Hari Ciro sang Persia agod hilwayon ang mga Judiyo gikan sa gahom sang Babilonia. (Isaias 45:⁠1) Pagkatapos sang 70 ka tuig nga pagkatapok, nagbalik sila sa Jerusalem sang 537 B.⁠C.⁠E. agod patindugon liwat ang templo. (Esdras 1:​1-6; 2:​1, 2; Jeremias 29:10) Pagkatapos sang mga pagkaatrasar sa pagtukod, natapos gid man ang templo sang 515 B.⁠C.⁠E., kag ginpasag-uli ang matuod nga pagsimba sa Dios. Bisan pa ang himaya sini indi kaangay sa templo ni Solomon, nagdugay ang tinukod sing halos 600 ka tuig. Apang, ini nga templo naguba man bangod ginpatumbayaan sang mga Israelinhon ang pagsimba kay Jehova. Sang si Jesucristo yari sa duta, amat-amat nga ginatukod liwat ni Hari Herodes ang templo. Ano ang mahanabo sa sini nga templo?

‘Wala sing Bato nga Magapabilin nga Nagatungtong sa Isa Pa ka Bato’

Nagapatuhoy sa templo sa Jerusalem, si Jesus nagsiling sa iya mga disipulo: “Wala sing isa ka bato nga mabilin diri sa ibabaw sang isa ka bato nga indi marumpag.” (Mateo 24:​1, 2) Bilang katumanan sa sadtong mga pulong, ang duog nga ginkilala sa sulod sang mga siglo subong amo ang sentro sang pagsimba sa Dios ginlaglag sang 70 C.⁠E. sang Romanong mga hangaway nga nagpauntat sang pagrebelde sang mga Judiyo.⁠ * Ini nga templo wala na gid matukod liwat. Sang ikapito nga siglo, ginpatindog ang isa ka halaran sang Muslim nga ginatawag Dome of the Rock, kag  nagapabilin gihapon ini tubtob karon sa nahamtangan anay sang duog sang pagsimba sang mga Judiyo.

Ano ang mangin kahimusan sa pagsimba sang mga sumulunod ni Jesus? Magapadayon bala sa pagsimba sa Dios ang unang Judiyong mga Cristiano didto sa templo nga madali na lang laglagon? Diin dapat simbahon sang di-Judiyo nga mga Cristiano ang Dios? Ang relihiosong mga tinukod bala sang Cristiandad ang magabulos sa templo? Ang pagpakighambal ni Jesus sa isa ka Samaritana magahatag sa aton sing ideya tuhoy sa sini nga butang.

Sa sulod sang mga siglo, ang mga Samaritano nagasimba sa Dios sa isa ka daku nga templo sa Bukid Gerizim sa Samaria. “Ang amon mga katigulangan nagsimba sa sining bukid,” siling sang Samaritana kay Jesus, “apang kamo nagasiling nga ang Jerusalem amo ang duog nga dapat simbahan sang mga tawo.” Sa pagsabat si Jesus nagsiling: “Magtuo ka sa akon, babayi, Ang oras magaabot nga indi sa sini nga bukid ukon sa Jerusalem magasimba kamo sa Amay.” Ang templo indi na kinahanglan sa pagsimba kay Jehova, kay si Jesus nagpaathag: “Ang Dios Espiritu, kag yadtong nagasimba sa iya dapat magsimba sa espiritu kag kamatuoran.” (Juan 4:​20, 21, 24) Si apostol Pablo nagsiling sang ulihi sa mga taga-Atenas: “Ang Dios nga naghimo sang kalibutan kag sang tanan nga butang sa sini, subong, sanglit ining Isa amo, ang Ginuo sang langit kag duta, wala nagapuyo sa mga templo nga ginhimo sang tawo.”​​—⁠Binuhatan 17:24.

Maathag nga ang relihioso nga mga bilding sang Cristiandad wala sing kaangtanan sa kahimusan sang templo sang antes-Cristiano nga Dag-on. Kag ang unang siglo nga mga Cristiano wala sing rason nga magpatindog sina nga mga duog. Apang sang napatay ang mga apostoles, natabo ang gintagna nga pagpalayo sa matuod nga mga panudlo​​—⁠ang apostasya. (Binuhatan 20:​29, 30) Mga tinuig antes ang Romanong Emperador nga si Constantino nakumbertir kuno sa Cristiandad sang 313 C.⁠E., ang nagapangangkon nga mga Cristiano nagsugod sa pagpalayo sa mga panudlo ni Jesus.

Nakabulig si Constantino sa pagsamo sang “Cristianismo” sa paganong Romanong relihion. Ang The Encyclopædia Britannica nagsiling: “Si Constantino mismo amo ang nagsugo nga tukuron ang tatlo ka dalagku nga Cristianong basilica sa Roma: St. Peter’s, S. Paolo Fuori le Mura, kag S. Giovanni sa Laterano. Sia . . . ang naghimo sing korte-krus nga desinyo sa pagtukod nga nangin kinaandan sa mga simbahan sa nakatundan nga Europa sa bug-os nga Edad Media.” Ang gintukod liwat nga St. Peter’s Basilica sa Roma ginakabig gihapon nga amo ang sentro sang Iglesia Katolika Romana.

“Gin-adoptar sang Iglesia ang pila ka relihioso nga mga kustombre kag mga porma sang pagsimba nga kinaandan sa antes-Cristiano [pagano] nga Roma,” siling ni istoryador Will Durant. Nagalakip ini sang “arkitektura sang basilica.” Sugod sang ika-10 tubtob sang ika-15 nga siglo, naglapnag ang pagpatindog sing mga simbahan kag mga katedral, diin ginapadaku gid ang arkitektura. Amo yadto ang panahon nga nagluntad ang madamo nga mga edipisyo sang Cristiandad nga ginakabig karon nga artistiko nga mga monumento.

Ang mga tawo bala nakasapo pirme sing espirituwal nga kaumpawan kag napalig-on gikan sa pagsimba sa isa ka simbahan? “Para sa akon, ang simbahan katumbas sang tanan nga makatalaka kag makakalapoy sa relihion,” siling ni Francisco nga taga-Brazil. “Ang misa isa ka wala sing pulos, sulitsulit nga seremonya nga wala sing mahimo sa pagpaayaw sang akon matuod nga mga kinahanglanon. Makapaumpaw gid kon matapos na ini.” Walay sapayan sini, ang matuod nga mga tumuluo ginasugo nga magtipon sing tingob. Ano nga kahimusan para sa mga miting ang dapat nila sundon?

 “Ang Kongregasyon nga Yara sa Ila Balay”

Ang sulundan sang mga Cristiano sa pagtipon sing tingob nangin maathag paagi sa pag-usisa kon paano nagatipon ang unang-siglo nga mga tumuluo. Ginapakita sang Kasulatan nga masami sila nagatipon sa pribado nga mga puluy-an. Halimbawa, si apostol Pablo nagsulat: “Ipalab-ot ninyo ang akon panamyaw kanday Prisca kag Aquila nga akon mga masigkamanugpangabudlay kay Cristo Jesus, . . . kag tamyawa ninyo ang kongregasyon nga yara sa ila balay.” (Roma 16:​3, 5; Colosas 4:​15; Filemon 2) Ang Griegong tinaga para sa “kongregasyon” (ek·kle·siʹa) ginbadbad nga “church” (simbahan) sa pila ka Ingles nga mga badbad, subong sang King James Version. Apang ang termino nagapatuhoy sa isa ka grupo sang mga tawo nga nagtipon sing tingob para sa isa ka katuyuan, indi sa isa ka bilding. (Binuhatan 8:⁠1; 13:⁠1) Ang pagsimba nga ginahimo sang matuod nga mga Cristiano wala nagakinahanglan sing maluho nga relihioso nga mga bilding.

Paano ginadumalahan ang mga miting sa mga kongregasyon sang unang mga Cristiano? Si disipulo Santiago naggamit sing isa ka porma sang Griegong tinaga nga sy·na·go·geʹ sa pagpatuhoy sa isa ka Cristianong miting. (Santiago 2:⁠2) Ining Griegong tinaga nagakahulugan sing “pagtililipon sing tingob” kag ginagamit man para sa ek·kle·siʹa. Apang, sa pagligad sang mga tion, ang termino nga “sinagoga” nangin amo ang duog ukon bilding diin ginahiwat ang pagtinipon. Ang unang Judiyong mga Cristiano pamilyar sa nagakatabo sa isa ka sinagoga.⁠ *

Samtang nagatipon ang mga Judiyo sa templo sa Jerusalem para sa ila tuigan nga mga kapiestahan, ang mga sinagoga amo ang nangin lokal nga mga duog para magtuon tuhoy kay Jehova kag matudluan sang Kasuguan. Ang pila ka hilikuton nga ginahiwat sa mga sinagoga daw nagalakip sang pagpangamuyo kag pagbasa sa Kasulatan, subong man sang pagbinagbinag sing detalyado sa Kasulatan kag pagpalig-unay. Sang si Pablo kag ang mga kaupod niya nagkadto sa isa ka sinagoga sa Antioquia, “ginpasugat sila sang nagadumala nga mga opisyal sang sinagoga, nga nagasiling: ‘Mga lalaki, mga kauturan, kon may mga pulong kamo nga makapalig-on para sa katawhan, isiling ini.’ ” (Binuhatan 13:15) Sang ang unang Judiyong mga Cristiano nagtipon sing tingob sa pribado nga mga puluy-an, wala sing duhaduha nga ginsunod nila ang kaanggid nga sulundan, nagahimo sang ila mga miting nga makatudlo pasad sa Kasulatan kag makapabakod sa espirituwal.

 Mga Kongregasyon Para sa Pagpalig-on

Kaangay sang unang mga Cristiano, nagatipon ang mga Saksi ni Jehova karon sa simple nga mga duog sang pagsimba agod matudluan gikan sa Biblia kag makatigayon sing makapalig-on nga pagpakig-upod. Sa sulod sang madamo nga tinuig nagatipon lamang sila sa pribado nga mga puluy-an kag amo gihapon ang ila ginahimo sa pila ka duog. Apang sa karon nagadamo ang mga kongregasyon sa kapin sa 90,000, kag ang ila panguna nga mga duog-tilipunan ginatawag nga mga Kingdom Hall. Ini nga mga bilding indi madayaw ukon tulad-simbahan ang hitsura. Mapuslanon kag simple ini nga mga tinukod diin ang mga kongregasyon nga may 100 tubtob 200 ka katapo makatipon para sa semanal nga mga miting agod makapamati kag makatuon gikan sa Pulong sang Dios.

Kalabanan sang mga kongregasyon sang mga Saksi ni Jehova nagatipon sing tatlo ka beses kada semana. Ang isa ka miting isa ka publiko nga pamulongpulong tuhoy sa isa ka topiko nga makawiwili karon. Ginasundan ini sing isa ka pagtinuon pasad sa isa ka tema ukon tagna sa Biblia, nga ginagamit ang magasin nga Lalantawan subong amo ang ginahalinan sang topiko. Ang isa pa ka miting amo ang isa ka eskwelahan nga gindesinyo agod maghanas sa pagpresentar sing mensahe sang Biblia. Ginasundan ini sing isa ka miting nga pinasahi nga gindesinyo sa paghatag sing praktikal nga mga panugda para sa Cristianong ministeryo. Makaisa kada semana, ang diutay nga mga grupo sang mga Saksi nagatipon man sa pribado nga mga puluy-an agod tun-an ang Biblia. Ining tanan nga miting bukas para sa publiko. Wala sing ginahimo nga pagpangolekta.

Nasapwan ni Francisco, nga ginsambit kaina, nga mapuslanon gid ang mga miting sa Kingdom Hall. Sia nagsiling: “Ang una nga duog tilipunan nga akon ginduaw amo ang isa ka komportable nga bilding nga yara sa sentro sang siudad, kag maayo gid ang akon impresyon sang maghalin ako. Mainabyanon ang mga nagatambong, kag mabatyagan ko ang gugma sa tunga nila. Nalangkag gid ako sa pagbalik. Ang matuod, wala gid ako makapalta sa miting sugod sadto. Ining Cristianong mga miting makapapagsik, kag napaayawan sini ang akon espirituwal nga kinahanglanon. Bisan pa nga ginaluyahan ako sing buot bangod sang pila ka rason, nagakadto ako sa Kingdom Hall, nagasalig nga magapauli ako nga napalig-on.”

Ang edukasyon sa Biblia, ang makapalig-on nga pagpakig-upod, kag ang kahigayunan nga madayaw ang Dios nagahulat man sa imo sa Cristianong mga miting sang mga Saksi ni Jehova. Mainit ka namon nga ginaagda nga magtambong sa Kingdom Hall nga malapit sa imo puluy-an. Malipay gid ikaw kon himuon mo ini.

[Mga nota]

[Mga retrato sa pahina 4, 5]

Ang tabernakulo kag sang ulihi ang mga templo nangin maayong mga duog sang pagsimba kay Jehova

[Retrato sa pahina 6]

Ang St. Peter’s Basilica sa Roma

[Retrato sa pahina 7]

Ang unang mga Cristiano nagtipon sa pribado nga mga puluy-an

 [Mga retrato sa pahina 8, 9]

Ginahiwat sang mga Saksi ni Jehova ang Cristianong mga miting sa pribado nga mga puluy-an kag sa mga Kingdom Hall