Magdiretso sa kaundan

Magdiretso sa listahan sang kaundan

Kinahanglan sang mga Cristiano ang Isa kag Isa

Kinahanglan sang mga Cristiano ang Isa kag Isa

Kinahanglan sang mga Cristiano ang Isa kag Isa

“Mga bahin kita nga iya sang isa kag isa.”​—⁠EFESO 4:25.

1. Ano ang ginsiling sang isa ka insiklopedia tuhoy sa tawhanon nga lawas?

ANG tawhanon nga lawas isa ka makatilingala nga buhat sang pagpanuga! Ang The World Book Encyclopedia nagasiling: “Ang tawhanon nga lawas ginatawag kon kaisa sang mga tawo nga isa ka makina​—⁠ang labing makatilingala nga nahimo. Sa pagkamatuod, ang tawhanon nga lawas indi isa ka makina. Apang mahimo ini mapaanggid sa makina sa madamo nga mga paagi. Kaangay sang makina, ang lawas may madamo nga mga bahin. Ang tagsa ka bahin sang lawas, kaangay sang tagsa ka bahin sang isa ka makina, may yara pinasahi nga mga hilikuton. Apang ang tanan nga mga bahin nagabinuligay, amo kon ngaa ang lawas ukon ang makina nagapanghikot sing maayo.”

2. Sa ano nga paagi magkaanggid ang tawhanon nga lawas kag ang Cristianong kongregasyon?

2 Huo, ang tawhanon nga lawas may madamo nga mga bahin, kag ang tagsa ka bahin nagaaman sing butang nga kinahanglanon. Wala sing isa ka ugat, maskulo, ukon iban nga bahin sang lawas ang indi mapuslanon. Sing kaanggid, ang tagsa ka katapo sang Cristianong kongregasyon makabulig para sa espirituwal nga kapagros kag katahom sini. (1 Corinto 12:14-26) Bisan pa ang isa ka katapo sang kongregasyon indi dapat magbatyag nga superyor sa iban, indi man dapat tamdon sang isa ang iya kaugalingon nga indi importante.​—⁠Roma 12:3.

3. Paano ginapakita sang Efeso 4:25 nga kinahanglan sang mga Cristiano ang isa kag isa?

3 Kaangay sang mga bahin sang tawhanon nga lawas nga nagadepende sa isa kag isa, kinahanglan sang mga Cristiano ang isa kag isa. Si apostol Pablo nagsiling sa hinaplas-sang-espiritu nga mga masigkatumuluo: “Karon nga gindula na ninyo ang kabutigan, maghambal sing kamatuoran ang tagsatagsa sa inyo sa iya isigkatawo, bangod mga bahin kita nga iya sang isa kag isa.” (Efeso 4:25) Bangod sila tanan “iya sang isa kag isa,” may yara tampad nga komunikasyon kag bug-os nga kooperasyon sa tunga sang mga katapo sang espirituwal nga Israel​—⁠ang “lawas ni Cristo.” Huo, ang kada isa sa ila iya sang tanan nga iban pa. (Efeso 4:11-13) Malipayon nga nahiusa upod sa ila amo ang tampad kag mabinuligon nga mga Cristiano nga may dutan-on nga paglaum.

4. Sa anong mga paagi ang mga bag-uhan mahimo mabuligan?

4 Kada tuig, linibo sang nagalaum nga magkabuhi sa paraiso nga duta ang ginabawtismuhan. Ang iban nga mga katapo sang kongregasyon malipayon nga nagabulig sa ila nga ‘magpadayon sa pagkahamtong.’ (Hebreo 6:​1-3) Ini nga bulig mahimo maglakip sang pagsabat sa Makasulatanhon nga mga pamangkot ukon paghatag sing praktikal nga bulig sa ministeryo. Mabuligan naton ang mga bag-uhan paagi sa pagpahamtang sing maayo nga halimbawa paagi sa regular nga pagpakigbahin sa Cristianong mga miting. Sa tion sang kasisit-an, makahatag man kita sing pagpalig-on ukon ayhan sing lugpay. (1 Tesalonica 5:​14, 15) Dapat kita mangita sing mga paagi nga buligan ang iban nga ‘magpadayon sa paglakat sa kamatuoran.’ (3 Juan 4) Bata man kita ukon tigulang, bag-o lang magsugod sa paglakat sa kamatuoran ukon tinuig na nga nagalakat sa sini, sarang naton mapauswag ang espirituwal nga kaayuhan sang mga masigkatumuluo​—⁠kag kinahanglan gid nila kita.

Naghatag Sila sing Kinahanglanon nga Bulig

5. Paano ginbuligan nanday Aquila kag Priscilla si Pablo?

5 Lakip sa mga nalipay sa pagbulig sa mga masigkatumuluo amo ang Cristianong mga mag-asawa. Halimbawa, ginbuligan sang mag-asawa nga sanday Aquila kag Priscilla (Prisca) si Pablo. Gin-abiabi nila sia sa ila puluy-an, nagpangabudlay sila upod sa iya subong mga manughimo sing tolda, kag ginbuligan nila sia sa pagtukod sing bag-ong kongregasyon sa Corinto. (Binuhatan 18:​1-4) Sa isa ka wala ginpahayag nga paagi, ginbutang pa gani nila sa katalagman ang ila kabuhi para kay Pablo. Nagapuyo sila sa Roma sang nagsiling si Pablo sa mga Cristiano didto: “Ipalab-ot ninyo ang akon panamyaw kanday Prisca kag Aquila nga akon mga masigkamanugpangabudlay kay Cristo Jesus, nga tungod sa akon kalag ginbutang nila sa katalagman ang ila kaugalingon nga mga liog, nga indi lamang ako ang nagapasalamat sa ila kundi man ang tanan nga kongregasyon sang mga pungsod.” (Roma 16:​3, 4) Kaangay nanday Aquila kag Priscilla, ang iban nga modernong-adlaw nga mga Cristiano nagatukod sing mga kongregasyon kag nagabulig sa mga masigkatumuluo sa nagkalainlain nga paagi, kon kaisa nagabutang pa gani sa katalagman sang ila kabuhi agod indi mapintasan ukon mapatay sang mga manughingabot ang iban nga mga alagad sang Dios.

6. Ano nga bulig ang nabaton ni Apolos?

6 Ginbuligan man nanday Aquila kag Priscilla ang maayo maghambal nga Cristiano nga si Apolos, nga nagatudlo anay sa mga pumuluyo sang Efeso tuhoy kay Jesucristo. Ang nahibaluan lamang sadto ni Apolos amo ang pagbawtismo nga ginhimo ni Juan bilang simbulo sang paghinulsol para sa mga sala batok sa Kasuguan nga katipan. Bangod nahantop nila nga si Apolos nagakinahanglan sing bulig, “gintalastas sa iya [ni Aquila kag ni Priscilla] sing sibu pa gid ang dalan sang Dios.” Ayhan ginpaathag nila nga ang Cristianong bawtismo naglakip sang pagpatugmaw sa tubig kag sang pagbaton sa ginpasagahay nga balaan nga espiritu. Gin-aplikar ni Apolos ang iya natun-an. Sang ulihi sa Acaya “nakabulig sia sing daku sa mga nagatuo bangod sa di-bagay nga kaayo sang Dios; kay sa mabaskog nga paagi bug-os nga ginpamatud-an niya sing dayag nga sayop ang mga Judiyo, samtang ginapakita niya paagi sa Kasulatan nga si Jesus amo ang Cristo.” (Binuhatan 18:24-28) Ang mga komento sang mga masigkatumuluo masami nga makabulig agod mag-uswag ang aton paghangop sa Pulong sang Dios. Sa sini man nga paagi, kinahanglan naton ang isa kag isa.

Paghatag sing Materyal nga Bulig

7. Ano ang ginhimo sang mga taga-Filipos sang ang ila mga masigka-Cristiano nagkinahanglan sing materyal nga bulig?

7 Si Pablo palangga gid sang mga katapo sang Cristianong kongregasyon sa Filipos kag ginpadalhan nila sia sing kinahanglanon nga materyal nga mga butang sang didto sia sa Tesalonica. (Filipos 4:​15, 16) Sang ang mga kauturan sa Jerusalem nagkinahanglan sing materyal nga bulig, ginpakita sang mga taga-Filipos ang ila kahanda sa pag-amot bisan sing labaw pa sa ila masarangan. Gin-apresyar gid sing daku ni Pablo ang maayo nga panimuot sang iya mga kauturan sa Filipos amo kon ngaa ginsambit niya sila subong halimbawa para sa iban nga mga tumuluo.​—⁠2 Corinto 8:1-6.

8. Ano nga panimuot ang ginpakita ni Epafrodito?

8 Sang mabilanggo si Pablo, indi lamang materyal nga mga dulot ang ginpadala sa iya sang mga taga-Filipos kundi ginpadala man nila ang ila tiglawas nga si Epafrodito. “Tungod sa buluhaton sang Ginuo diutayan lang [si Epafrodito] mapatay, nagpadayag sang iya kalag sa katalagman,” siling ni Pablo, “agod mahimun-an niya sing bug-os ang pagkawala ninyo diri sa paghimo sing pribado nga pag-alagad sa akon.” (Filipos 2:25-30; 4:18) Wala kita ginasugiran kon bala si Epafrodito isa ka gulang ukon ministeryal nga alagad. Apang, sia isa ka masinakripisyuhon kag mabinuligon nga Cristiano, kag kinahanglan gid sia ni Pablo. May kaangay bala ni Epafrodito sa inyo kongregasyon?

Sila “Nagapabakod nga Bulig”

9. Paano si Aristarco isa ka halimbawa para sa aton?

9 Ang mahigugmaon nga mga kauturan, subong ni Aquila, ni Priscilla, kag ni Epafrodito, ginaapresyar sing daku sa bisan diin nga kongregasyon. Ang aton iban nga mga masigkasumilimba mahimo nga subong gid sang unang-siglo nga Cristiano nga si Aristarco. Sia kag ang iban pa nangin “nagapabakod nga bulig,” ayhan tuburan sang kaumpawan ukon bulig sa kinahanglanon kag praktikal nga mga butang. (Colosas 4:​10, 11) Paagi sa pagbulig kay Pablo, si Aristarco nangin matuod nga abyan sa mga tion sang pagkinahanglan. Sia ang sahi sang tawo nga ginasambit sa Hulubaton 17:17: “Ang matuod nga kaupod nagahigugma sa tanan nga tion, kag isa ka utod nga natawo kon may kapiutan.” Indi bala kita tanan dapat manikasog nga mangin “nagapabakod nga bulig” sa mga masigka-Cristiano? Dapat naton ilabi na nga buligan ang mga nagaantos sing kapiutan.

10. Ano nga halimbawa ang ginhatag ni Pedro para sa Cristianong mga gulang?

10 Ang Cristianong mga gulang ilabi na nga dapat mangin nagapabakod nga bulig sa ila espirituwal nga mga kauturan. Ginsugo ni Cristo si apostol Pedro: “Pabakura ang imo mga utod.” (Lucas 22:32) Nahimo ini ni Pedro bangod nagpakita sia sing mabakod, tulad-igang nga mga kinaiya, ilabi na sang mabanhaw na si Jesus. Mga gulang, panikasugi gid ninyo nga himuon man ini sing kinabubut-on kag mapinalanggaon, kay kinahanglan kamo sang inyo mga masigkatumuluo.​—⁠Binuhatan 20:28-30; 1 Pedro 5:​2, 3.

11. Paano kita makabenepisyo gikan sa pagbinagbinag sa disposisyon ni Timoteo?

11 Ang kaupod ni Pablo sa paglakbay nga si Timoteo isa ka gulang nga nabalaka gid sa iban nga mga Cristiano. Bisan pa may problema sia sa lawas, si Timoteo nagpakita sing bug-os tagipusuon nga pagtuo kag ‘nagpaulipon kaupod ni Pablo sa pagpauswag sang maayong balita.’ Busa ang apostol nakasiling sa mga taga-Filipos: “Wala na sing iban pa nga may disposisyon kaangay sa iya nga magaulikid sing tunay sa mga butang nga may kaangtanan sa inyo.” (Filipos 2:​20, 22; 1 Timoteo 5:23; 2 Timoteo 1:⁠5) Mahimo kita mangin pagpakamaayo sa aton mga masigkasumilimba kay Jehova paagi sa pagpakita sing panimuot kaangay ni Timoteo. Matuod, dapat naton batason ang aton kaugalingon nga mga kaluyahon kag nagkalainlain nga mga pagtilaw, apang sarang kag dapat man naton ipakita ang mabakod nga pagtuo kag mahigugmaon nga pag-ulikid sa aton espirituwal nga mga kauturan. Pirme naton dapat tandaan nga kinahanglan nila kita.

Ang mga Babayi nga Nag-ulikid sa Iban

12. Ano ang matun-an naton gikan sa halimbawa ni Dorcas?

12 Lakip sa diosnon nga mga babayi nga nag-ulikid sa iban amo si Dorcas. Sang mapatay sia, ginpatawag sang mga disipulo si Pedro kag gindala sia sa hulot sa ibabaw. Didto “ang tanan nga babaying balo nag-atubang sa iya nga nagahibi kag ginapakita ang madamong pangsulod nga panapton kag pangguwa nga panapton nga ginhimo ni Dorcas samtang kaupod pa nila sia.” Si Dorcas ginbanhaw kag pat-od gid nga padayon sia nga nangin ‘bugana sa maayong mga buhat kag mga dulot sang kaluoy.’ Sa Cristianong kongregasyon karon, may mga babayi kaangay ni Dorcas nga ayhan nagapanahi sing mga panapton ukon nagahimo sing iban pa nga mahigugmaon nga mga butang para sa mga nagakinahanglan. Sa pagkamatuod, ang nagapanguna sa ila maayong mga buhat amo ang pagpauswag sa mga intereses sang Ginharian kag ang pagpakigbahin sa paghimo-disipulo nga hilikuton.​—⁠Binuhatan 9:36-42; Mateo 6:33; 28:​19, 20.

13. Paano si Lydia nagpakita sing kabalaka sa mga masigka-Cristiano?

13 Ang mahinadlukon-sa-Dios nga babayi nga si Lydia nagpakita sing kabalaka sa iban. Subong tumandok sang Tiatira, nagapuyo sia sa Filipos sang nagbantala didto si Pablo sang mga 50 C.⁠E. Ayhan si Lydia isa ka Judiyo nga proselita, apang mahimo nga diutay lang ang mga Judiyo kag wala sing sinagoga sa Filipos. Sia kag ang iban pa nga relihioso nga mga babayi nagatipon para sa pagsimba sa higad sang suba sang ginbantalaan sila sang apostol sing maayong balita. Ang rekord nagasiling: “Ginbuksan ni Jehova ang tagipusuon [ni Lydia] sa pagtalupangod sa mga butang nga ginpamulong ni Pablo. Karon sang sia kag ang iya panimalay nabawtismuhan, nagsiling sia nga may pakiluoy: ‘Kon ginhukman ninyo ako nga matutom kay Jehova, sulod kamo sa akon balay kag magpabilin.’ Kag ginpilit niya kami nga magkadto.” (Binuhatan 16:12-15) Bangod luyag ni Lydia maghimo sing maayo nga mga butang sa iban, napilit niya si Pablo kag ang mga kaupod niya nga magdayon sa iya balay. Ginaapresyar gid naton kon ang kaanggid nga pagkamaabiabihon ginapakita sang mainayuhon kag mahigugmaon nga mga Cristiano karon!​—⁠Roma 12:13; 1 Pedro 4:9.

Kinahanglan man Namon Kamo nga mga Pamatan-on

14. Paano ginpakig-angutan ni Jesucristo ang mga bata?

14 Ang Cristianong kongregasyon ginsugdan sang mainayuhon kag mapinalanggaon nga Anak sang Dios, si Jesucristo. Ang mga tawo komportable sa iya bangod mahigugmaon sia kag mainawaon. Isa ka bes, sang gindala sang iban ang ila magagmay nga mga kabataan kay Jesus, ginpahalin sila sang iya mga disipulo. Apang si Jesus nagsiling: “Pabay-i ninyo ang mga bata nga magpalapit sa akon; indi sila pagpunggi, kay ang ginharian sang Dios ila sang mga kasubong nila. Sa pagkamatuod nagasiling ako sa inyo, Ang bisan sin-o nga indi magbaton sang ginharian sang Dios kaangay sang diutay nga bata indi gid makasulod sa sini.” (Marcos 10:13-15) Agod mabaton ang mga pagpakamaayo sang Ginharian, dapat kita mangin mapainubuson kag handa nga tudluan subong sang magagmay nga mga kabataan. Ginpakita ni Jesus ang iya gugma sa mga bata sang ginkugos niya sila kag ginpakamaayo. (Marcos 10:16) Kamusta naman kamo nga mga kabataan karon? Makasalig kamo nga ginahigugma kag ginakinahanglan kamo sa kongregasyon.

15. Ano nga mga kamatuoran tuhoy sa kabuhi ni Jesus ang narekord sa Lucas 2:40-52, kag ano nga halimbawa ang ginpahamtang niya para sa mga bata?

15 Sang bata pa si Jesus, nagpakita sia sing gugma sa Dios kag sa Kasulatan. Sang 12 anyos sia, naglakbay sila sang iya mga ginikanan, nga sanday Jose kag Maria, halin sa ila tumandok nga banwa sang Nazaret pakadto sa Jerusalem sa pagsaulog sang Paskwa. Sang nagalakbay sila pauli, natukiban sang mga ginikanan ni Jesus nga wala si Jesus. Nakita nila sia sang ulihi nga nagalingkod sa isa sang mga tilipunan sang templo, nga nagapamati sa Judiyong mga manunudlo kag nagapamangkot sa ila. Sa katingala nga wala makahibalo sanday Jose kag Maria kon diin sia makita, si Jesus namangkot: “Wala bala kamo makahibalo nga dapat yara ako sa balay sang akon Amay?” Nagpauli sia upod sa iya mga ginikanan, nagpabilin nga nagapasakop sa ila, kag nagpadayon sa pag-uswag sa kaalam kag sa paghamtong sa pisikal. (Lucas 2:40-52) Daw ano kaayo nga halimbawa ang ginpahamtang ni Jesus para sa mga bata! Dapat gid nila tumanon ang ila mga ginikanan kag mangin interesado sa pagtuon tuhoy sa espirituwal nga mga butang.​—⁠Deuteronomio 5:16; Efeso 6:1-3.

16. (a) Ano ang ginsinggit sang iban nga mga kabataan sang nagpanaksi si Jesus sa templo? (b) Ano ang pribilehiyo sang pamatan-on nga mga Cristiano sa karon?

16 Subong isa ka pamatan-on, mahimo nga nagapanaksi ka tuhoy kay Jehova sa eskwelahan ukon sa mga pamalay upod sa imo mga ginikanan. (Isaias 43:10-12; Binuhatan 20:​20, 21) Sang nagapanaksi si Jesus kag nagapang-ayo sang mga tawo sa templo antes sia mapatay, ang iban nga mga kabataan nagsinggit: “Magluwas ka, ginapangamuyo namon, Anak ni David!” Sa kaakig, ang puno nga mga saserdote kag ang mga escriba nagprotesta: “Nabatian mo bala ang ginasiling nila?” “Huo,” sabat ni Jesus. “Wala bala ninyo mabasahi, ‘Gikan sa baba sang mga bata kag sang mga nagasuso gin-aman mo ang pagdayaw’?” (Mateo 21:15-17) Kaangay sadtong mga kabataan, kamo nga mga pamatan-on sa kongregasyon may daku nga pribilehiyo nga dayawon ang Dios kag ang iya Anak. Luyag namon kag kinahanglan namon nga magpangabudlay kamo upod sa amon subong mga manugbantala sang Ginharian.

Kon Mahanabo ang Kalamidad

17, 18. (a) Ngaa gin-organisar ni Pablo ang pagpangolekta para sa mga Cristiano sa Judea? (b) Ano ang epekto sa Judiyo kag Gentil nga mga Cristiano sang boluntaryo nga mga donasyon para sa mga tumuluo sa Judea?

17 Bisan ano man ang kahimtangan naton, ang gugma nagapahulag sa aton nga buligan ang mga masigka-Cristiano nga nagakinahanglan. (Juan 13:​34, 35; Santiago 2:14-17) Ang gugma sa iya mga kauturan sa Judea amo ang nagpahulag kay Pablo nga organisahon ang pagpangolekta sa mga kongregasyon sa Acaya, Galacia, Macedonia, kag sa distrito sang Asia para sa iya mga kauturan sa Judea. Ang paghingabot, kagubot, kag gutom nga naeksperiensiahan sang mga disipulo sa Jerusalem mahimo nga nagresulta sa gintawag ni Pablo nga “mga pag-antos,” “mga kapipit-an,” kag “pag-ati sa [ila] mga pagkabutang.” (Hebreo 10:32-34; Binuhatan 11:27⁠–​12:⁠1) Busa gindumalahan niya ang pagtipon sing pundo para sa imol nga mga Cristiano sa Judea.​​—⁠1 Corinto 16:​1-3; 2 Corinto 8:​1-4, 13-​15; 9:​1, 2, 7.

18 Ang boluntaryo nga mga donasyon para sa mga balaan sa Judea nagpamatuod nga nagluntad ang paghiliutod sa tunga sang Judiyo kag Gentil nga mga sumilimba ni Jehova. Paagi sa pagdul-ong sang mga amot, ginpakita man sang Gentil nga mga Cristiano sa ila mga masigkasumilimba sa Judea ang ila pagpasalamat sa espirituwal nga manggad nga nabaton nila gikan sa ila. Gani, may yara pagpaambitay sa materyal kag espirituwal nga paagi. (Roma 15:​26, 27) Ang mga amot para sa imol nga mga masigkatumuluo karon boluntaryo man kag ginapahulag sang gugma. (Marcos 12:28-31) Kinahanglan naton ang isa kag isa sa sini nga butang agod may yara pag-alalangay ‘kag ang isa nga may diutay indi makatigayon sing tuman ka diutay.’​—⁠2 Corinto 8:15.

19, 20. Maghatag sing halimbawa agod ipakita kon paano nagabulig ang katawhan ni Jehova sa tion sang kalamidad.

19 Bangod nahibaluan naton nga kinahanglan sang mga Cristiano ang isa kag isa, maabtik kita sa pagbulig sa aton mga kauturan sa pagtuo. Halimbawa, binagbinaga ang natabo sang ang makahalapay nga mga linog kag mga pagkatiphag sang bukid natabo sa El Salvador sang maaga nga bahin sang 2001. Ang isa ka report nagsiling: “Ang mga panikasog sa pagbulig ginhimo sang mga kauturan sa bug-os nga El Salvador. Nagkari ang grupo sang mga kauturan gikan sa Guatemala, Estados Unidos, kag Canada agod buligan kami. . . . Kapin sa 500 ka balay kag 3 ka matahom nga mga Kingdom Hall ang madasig nga gintukod. Daku nga panaksi ang nahatag sang lakas nga pagpangabudlay kag pagbuligay sining masinakripisyuhon nga mga kauturan.”

20 Ang isa ka report gikan sa Bagatnan nga Aprika nagsiling: “Ang grabe nga mga baha nga naghalit sa daku nga bahin sang Mozambique nakaapektar man sa aton madamo nga Cristianong mga kauturan. Ang sanga sa Mozambique naghimo sing kahimusan nga tatapon ang kalabanan sang ila mga kinahanglanon. Apang nagpangabay sila nga magpadala kami sing daan apang magamit pa nga mga panapton para sa nagakinahanglan nga mga kauturan. Nakatipon kami sing bastante nga panapton agod mapadala ang 12-metros nga container nga puno sing mga panapton sa aton mga kauturan sa Mozambique.” Huo, sa sini man nga mga paagi, kinahanglan naton ang isa kag isa.

21. Ano ang binagbinagon sa masunod nga artikulo?

21 Subong sang nasambit kaina, ang tanan nga mga bahin sang tawhanon nga lawas importante. Matuod man ini sa Cristianong kongregasyon. Kinahanglan sang tanan nga mga katapo sini ang isa kag isa. Dapat man sila padayon nga mag-alagad sing nahiusa. Binagbinagon sang masunod nga artikulo ang pila ka butang nga nagahimo sini nga posible.

Paano Mo Sabton?

• Sa ano magkaanggid ang tawhanon nga lawas kag ang Cristianong kongregasyon?

• Ano ang ginhimo sang unang mga Cristiano sang ang mga masigkatumuluo nagkinahanglan sing bulig?

• Ano ang pila ka halimbawa sa Kasulatan nga nagapakita nga kinahanglan kag ginabuligan sang mga Cristiano ang isa kag isa?

[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]

[Retrato sa pahina 10]

Si Aquila kag si Priscilla nagpakita sing kabalaka sa iban

[Mga retrato sa pahina 12]

Ang katawhan ni Jehova nagabulig sa isa kag isa kag sa iban kon mahanabo ang kalamidad