Mga Pamangkot Gikan sa mga Bumalasa

Ngaa nagasiling ang Biblia nga dapat magsinggit ang isa kon may katalagman nga luguson sia?

Indi gid lubos mahangpan sang bisan sin-⁠o nga wala makaagi sang mapintas nga pagpanglugos kon paano ini nga eksperiensia makaguba sa kabuhi sang isa ka tawo. Makakulugmat katama ini nga eksperiensia para sa biktima nga mahimo bug-os kabuhi sia nga tublagon sini.⁠ * Ang isa ka lamharon nga Cristianong babayi nga gin-atake sang manuglugos pila ka tuig na ang nagligad nagapanugiron: “Wala sing tinaga nga makapabutyag sang akon tuman nga kahadlok sadto nga gab-i ukon sang trauma nga dapat ko landason halin sadto.” Mahangpan naton kon ngaa madamo ang nagapasulabi sa paglikaw bisan sa pagpamensar sining kululbaan nga topiko. Apang, ang peligro nga luguson isa ka realidad sa sining malauton nga kalibutan.

Wala nagalikaw ang Biblia sa pagsaysay sang pila ka mga kaso sang pagpanglugos ukon tuyo nga magpanglugos nga natabo sang una. (Genesis 19:​4-​11; 34:​1-7; 2 Samuel 13:​1-​14) Apang nagahatag man ini sing laygay kon ano ang dapat himuon sang isa kon may katalagman nga luguson sia. Makita sa Deuteronomio 22:23-​27 kon ano ang ginasiling sang Kasuguan tuhoy sa sini nga butang. Duha ka sitwasyon ang ginahambalan diri. Sa una nga sitwasyon, nasapwan sang isa ka lalaki ang isa ka lamharon nga babayi sa siudad kag naghulid sa iya. Apang, ang babayi wala magsinggit, ukon nangayo sing tabang. Bangod sini, ginpamatbatan sia nga nakasala “bangod sa rason nga wala sia magsinggit sa siudad.” Kon nagsinggit sia, mahimo nga natabangan sia sang mga tawo sa palibot. Sa ikaduha nga sitwasyon, nasapwan sang isa ka lalaki ang isa ka lamharon nga babayi sa kaumhan, diin ‘gingapos niya sia  kag naghulid sa iya.’ Sa pagdepensa, ang babayi “nagsinggit, apang wala sing bisan sin-o nga makaluwas sa iya.” Indi kaangay sang babayi sa una nga sitwasyon, maathag nga wala magpasugot ini nga babayi sa naglugos. Nagbato sia, nga nagapangayo sing tabang, apang wala sia sing mahimo. Ginpamatud-an sang iya pagsinggit nga isa sia ka wala mag-ugyon nga biktima; wala sia makahimo sing sala.

Bisan wala na sa idalom sang Mosaikong Kasuguan ang mga Cristiano karon, nagahatag sing giya sa ila ang nahinambitan nga mga prinsipio diri. Ginapadaku sang nahinambitan nga panaysayon ang importansia sang pagbato kag pagpangayo sing bulig paagi sa pagsinggit. Ginakabig gihapon nga praktikal ang pagsinggit kon ang isa yara sa katalagman nga luguson. Ang isa ka eksperto sa pagpauntat sang krimen nagsiling: “Kon ginaatake ang isa ka babayi, ang pinakamaayo niya nga pangapin amo ang iya mabaskog nga tingog.” Ang pagsinggit sang babayi mahimo nga magatawag sa igtalupangod sang iban, agod magtabang sa iya, ukon basi makapakibot sa manuglugos kag bayaan sia. Ang isa ka lamharon nga Cristianong babayi nga gin-atake sang isa ka manuglugos nagsiling: “Nagsinggit ako sing tuman ka baskog, kag nag-isol sia. Sang nagahana sia nga magpalapit liwat sa akon, nagsinggit ako kag nagdalagan. Masami ko ginapamensar sang una nga, ‘Paano ako mabuligan sang pagsinggit kon luguson ako sang isa ka makusog nga tawo?’ Apang napamatud-an ko nga epektibo gali ini!”

Bisan sa masubo nga kaso nga madaug kag malugos ang isa ka babayi, ang iya pagbato kag pagsinggit sa pagpangayo sing tabang indi sa walay pulos. Sa baylo, ginapakita sini nga ginhimo niya ang iya bug-os nga masarangan agod batuan ang naglugos sa iya. (Deuteronomio 22:26) Bisan pa nalugos sia, mahimo man gihapon niya maangkon ang matinlo nga konsiensia, ang respeto sa iya kaugalingon, kag ang pasalig nga matinlo sia sa mata sang Dios. Mahimo nga mahalitan ang iya emosyon sang iya makahaladlok nga inagyan, apang ang ihibalo nga ginhimo niya ang iya tanan nga masarangan agod mabatuan ang pag-atake magabulig sing daku agod mag-ayo sia sing amat-amat.

Agod mahangpan ang aplikasyon sang Deuteronomio 22:23-​27, kinahanglan hunahunaon naton nga ining malip-ot nga kasaysayan wala nagalakip sang tanan posible nga mga sitwasyon. Halimbawa, wala ini nagakomento sa sitwasyon diin indi makasinggit ang ginlugos nga babayi bangod apa sia, nalipong, ukon indi makahulag bangod sa kahadlok ukon indi makasinggit bangod gintakpan sing kamot ukon ginbusalan ang iya baba. Apang, bangod matulutimbang ni Jehova ang tanan nga mga butang, lakip na ang mga motibo, nagapakig-angot sia nga may paghangop kag katarungan sa sini nga mga kahimtangan, kay ang “tanan niya nga dalanon katarungan.” (Deuteronomio 32:⁠4) Nahibaluan niya kon ano gid ang matuod nga natabo kag ang pagpaninguha sang biktima nga batuan ang iya manuglugos. Gani, ang biktima nga wala makasinggit apang naghimo sang iya bug-os nga masarangan sa amo nga kahimtangan mahimo magtugyan sang mga butang kay Jehova.​​—⁠Salmo 55:22; 1 Pedro 5:7.

Walay sapayan sini, may pila ka ginlugos nga Cristianong mga babayi nga ginatublag gihapon sang balatyagon nga nakahimo sila sing sala. Pagkatapos binagbinagon ang natabo, ginabatyag nila nga dapat may ginhimo pa sila agod malikawan ang natabo. Apang, sa baylo nga basulon ang ila kaugalingon, ini nga mga biktima makapangamuyo kay Jehova, nga nagapangayo sang iya bulig, kag nagasalig sa iya bugana nga mahigugmaon nga kaayo.​​—⁠Exodo 34:⁠6; Salmo 86:5.

Gani, makasalig ang Cristianong mga babayi sa karon nga nagalandas sang emosyonal nga mga kahalitan bangod sa mga inagyan may kaangtanan sa pagpanglugos nga nahangpan sing lubos ni Jehova ang masakit nga mga balatyagon nga ginaatubang nila. Ginapasalig sila sang Pulong sang Dios: “Si Jehova malapit sa mga buong sing tagipusuon; kag ginaluwas niya ang mga nadugmok sa espiritu.” (Salmo 34:18) Mahimo mabuligan sila sing dugang pa agod malandas nila ang ila trauma paagi sa pagbaton sang sinsero nga paghangop kag maluluy-on nga suporta sang ila mga masigkatumuluo sa sulod sang Cristianong kongregasyon. (Job 29:12; 1 Tesalonica 5:14) Dugang pa, ang panikasog sang mga biktima nga magkonsentrar sa positibo nga mga panghunahuna makabulig sa ila agod maagom ang “paghidait sang Dios nga nagalabaw sa tanan nga panghunahuna.”​​—⁠Filipos 4:​6-9.

[Nota]