Ang Daw Indi Mapatihan nga Pag-asawahay ni Boaz kag ni Rut

ANG linasan malapit sa Betlehem masako kaayo. Ang trabaho mas malawig sangsa kinaandan. Ang kahumot sang bag-ong sinanlag nga uyas isa ka sinyales para sa gutom nga mga trabahador nga tigkalaon na. Ang tagsatagsa magakaon sang bunga sang iya pinangabudlayan.

Si Boaz, nga isa ka manggaranon nga tag-iya sang duta, nagkaon kag nag-inom tubtob mabusog kag nagpahunayhunay sa isa ka daku nga tinumpok sang uyas. Sang ulihi, ang adlaw sa pagpangani natapos, kag ang kada isa nagpangita sing isa ka masulhay nga duog nga palahuwayan. Si Boaz, nga nabusog, nagpanghabol kag natulugan.

Isa ka Likom nga Pagkit-anay

Sang magtungang-gab-i, si Boaz nakabugtaw nga nagakurog sa katugnaw. Abaw, ang iya tiil hungod nga ginkuhaan sing habol, kag may nagahigda sa iya tiilan! Bangod madulom kag indi niya makilala kon sin-o ini, namangkot sia: “Sin-o ka?” Isa ka tingog sang babayi ang nagsabat: “Ako si Rut nga imo ulipon, kag taklapi sang imo bayo ang imo ulipon, kay ikaw isa ka manuggawad.”​—⁠Rut 3:1-9.

Naghambalanay sila sa kagab-ihon. Ang mga babayi indi makit-an sa linasan kaangay sini. (Rut 3:14) Apang, sa imbitasyon ni Boaz, si Rut nagpabilin nga nagahigda sa iya tiilan tubtob malapit na lang magkaagahon sang nagbangon si Rut kag naglakat, sa amo nalikawan ang wala sing basihan nga kritisismo.

Isa bala ini ka romantiko nga pagkit-anay? Ginsulay bala ni Rut​—⁠nga isa ka imol kag lamharon nga balo nga babayi gikan sa pagano nga pungsod⁠—​ining manggaranon kag mas magulang nga lalaki? Ukon ginhingalitan bala ni Boaz ang kahimtangan kag kamingaw ni Rut sadto nga gab-i? Wala. Ang natabo isa gid ka halimbawa sang pagkamainunungon kag gugma sa Dios. Kag ang mga hitabo tuman man ka makatalandog.

Apang sin-o si Rut? Ano ang iya motibo? Kag sin-o ining manggaranon nga tawo, nga si Boaz?

“Isa ka Maayo Gid nga Babayi”

Mga tinuig antes sini, natabo ang tiggulutom sa Juda. Ang isa ka Israelinhon nga pamilya nga may apat ka katapo​—⁠si Elimelec; ang iya asawa, nga si Noemi; kag ang ila duha ka anak nga lalaki, nga si Mahalon kag si Kilion​—⁠⁠nagsaylo sa mapatubason nga pungsod sang Moab. Ang anak nga mga lalaki nakapangasawa sing duha ka Moabnon, si Rut kag si Orpa. Sang mapatay ang tatlo ka lalaki sa Moab, nabalitaan sang tatlo ka babayi nga nag-ayo na ang kahimtangan sa Israel. Gani si Noemi​—⁠nga karon balo na, nagapangasubo, kag wala sing anak ukon apo​—⁠⁠namat-od nga magbalik sa iya duta nga natawhan.​—⁠Rut 1:1-14.

Samtang nagalakat sila pakadto sa Israel, nakumbinsi ni Noemi si Orpa nga magbalik sa iya katawhan. Nian nagsiling si Noemi kay Rut: “Yari karon! Ang imo balo nga bilas nga babayi nagbalik sa iya katawhan kag sa iya mga dios. Balik ka upod sa imo balo nga bilas nga babayi.” Apang si Rut nagsiling: “Indi ako paghingyua nga biyaan  ka, . . . kay kon diin ka makadto magakadto ako . . . Ang imo katawhan mangin akon katawhan, kag ang imo Dios akon Dios. Kon diin ka mapatay ako mapatay, kag didto ako ilubong.” (Rut 1:15-17) Gani ang duha ka imol nga babayi nagbalik sa Betlehem. Didto nagdayaw gid ang mga kaingod sa gugma kag pag-atipan ni Rut sa iya ugangan nga babayi, amo nga ginkabig nila sia nga “mas maayo [kay Noemi] sangsa pito ka anak nga lalaki.” Ginlarawan sia sang iban nga “isa ka maayo gid nga babayi.”​—⁠Rut 3:11; 4:15.

Sang magsugod ang ani sang sebada sa Betlehem, si Rut nagsiling kay Noemi: “Tuguti ako, palihug, nga magkadto sa uma kag magpanaghaw sing mga uhay sang uyas sa ulihi sang bisan sin-o nga sa iya panulok mahamut-an ako.”​—⁠Rut 2:2.

Indi hungod nga nakakadto sia sa uma nga ginapanag-iyahan ni Boaz, nga himata sang iya ugangan nga lalaki, nga si Elimelec. Naglisensia sia nga managhaw sa manugdumala. Ang iya kapisan sa pagpanaghaw tumalagsahon gid, kag gindayaw sang manugdumala ang iya kapisan kay Boaz.​—⁠Rut 1:22⁠–​2:7.

Isa ka Manug-amlig kag Manugbulig

Si Boaz isa ka debotado nga sumilimba ni Jehova. Kada aga, ginatamyaw ni Boaz ang iya mga mangangani sing mga pulong: “Si Jehova mag-upod sa inyo,” kag nagasabat sila: “Si Jehova magpakamaayo sa imo.” (Rut 2:⁠4) Sang nakita niya ang kapisan ni Rut kag nabalitaan ang iya pag-unong kay Noemi, naghimo si Boaz sing pinasahi nga mga kahimusan para sa pagpanaghaw ni Rut. Sa malip-ot, nagsiling sia sa iya: ‘Pabilin ka sa akon uma; indi na kinahanglan nga magkadto ka pa sa iban. Magpabilin ka nga suod sa akon pamatan-on nga mga babayi; indi ka maano sa tunga nila. Ginpaandaman ko ang pamatan-on nga mga lalaki nga indi ka pagtandugon. Kon uhawon ka, sag-uban ka nila sing preska nga tubig.’​—⁠Rut 2:​8, 9.

Si Rut nagyaub sa duta kag nagsiling: ‘Ngaa bala nakapahamuot ako sa imo mga mata, samtang isa ako ka dumuluong?’ Si Boaz nagsabat: ‘Ginsugiran ako sang tanan nga ginhimo mo sa imo ugangan nga babayi sang napatay ang imo bana​—⁠kon paano nga ginbayaan mo ang imo amay, iloy, mga himata, kag ang imo duta nga natawhan agod mangin sa tunga sang katawhan nga wala mo makilala sadto anay. Kabay nga tumbasan ni Jehova ang imo binuhatan. Kabay nga hatagan ka niya sing himpit nga balos.’​—⁠Rut 2:10-12.

Wala ginatinguhaan ni Boaz nga maluyagan sia ni Rut. Sinsero ang iya komendasyon. Si Rut mapainubuson gid, nga nagapasalamat tungod sa iya makapasalig nga paglugpay. Ginkabig niya ini nga di-bagay kag padayon nga nagpangabudlay sing mas mapisan pa. Sang tigkalaon na, gintawag ni Boaz si Rut: ‘Kari diri, magkaon ka sing tinapay kag itusmog ini sa langgaw.’ Nagkaon sia tubtob mabusog kag nagkuha sing pagkaon agod dalhon pauli kay Noemi.​—⁠Rut 2:14.

Sa kahapunon, si Rut nakasaghaw sing mga 22 litros nga sebada. Gindala niya ini kag ang nabilin nga pagkaon kay Noemi. (Rut 2:15-18) Bangod sang kalipay sa madamo niya nga dala, si Noemi nagpamangkot: “Diin ka magpanaghaw karon nga adlaw? . . . Kabay nga ang isa nga nakatalupangod sa imo pakamaayuhon.” Sang mahibaluan niya nga kay Boaz, si Noemi nagsiling: “Pinakamaayo sia ni Jehova, nga wala magpugong sang iya mahigugmaon nga kaayo sa mga buhi kag sa mga patay. . . . Ang lalaki aton himata. Isa sia sang aton mga manuggawad.”​—⁠Rut 2:​19, 20.

 Pagpangita sing “Duog nga Palahuwayan”

Sa handum nga makakita sing “duog nga palahuwayan,” ukon puluy-an, para sa iya umagad nga babayi, ginhimuslan ni Noemi ang higayon agod makapangabay sing paggawad, nahisanto sa Kasuguan sang Dios. (Levitico 25:25; Deuteronomio 25:​5, 6) Karon gintudluan ni Noemi si Rut sing isa ka labing epektibo, daw makakulunyag pa gani, nga plano kon ano ang himuon​—⁠isa ka paagi agod makuha ang igtalupangod ni Boaz. Nakahanda kag nahatagan sing instruksion, si Rut nagdulhog sa linasan nga ginapanag-iyahan ni Boaz sa kagab-ihon. Nakita niya si Boaz nga nagakatulog. Ginbuksan niya ang iya tiil kag naghulat sa iya nga magbugtaw.​—⁠Rut 3:1-7.

Sang magbugtaw si Boaz, ang malaragwayon nga ginhimo ni Rut pat-od gid nga nagpahangop sa iya kon ano ang buot silingon sang nagpangabay si Rut nga ‘taklapan ni Boaz sang iya bayo ang iya ulipon.’ Ang ginhimo ni Rut nagpahibalo sa tigulang nga taga-Judea sang iya obligasyon subong manuggawad, kay himata sia sang napatay nga bana ni Rut, nga si Mahalon.​—⁠Rut 3:9.

Ang pagduaw ni Rut sa kagab-ihon wala ginapaabot. Apang ang reaksion ni Boaz nagapahangop nga ang pagpangabay ni Rut sing paggawad indi gid man nga wala ginapaabot. Si Boaz handa nga magpanghikot suno sa ginapangabay ni Rut.

Ang tingog ni Rut mahimo nga may masat-uman nga pagkabalaka, amo nga ginpasalig sia ni Boaz: “Karon, anak ko, indi ka magkahadlok. Ang tanan nga ginasiling mo himuon ko para sa imo, kay ang tanan nga yara sa ganhaan sang akon katawhan nakahibalo nga ikaw isa ka maayo gid nga babayi.”​—⁠Rut 3:11.

Gintamod ni Boaz ang ginhimo ni Rut nga halangdon kag makita ini sa iya mga pulong: “Pakamaayuhon ka ni Jehova, anak ko. Ginpakita mo ang imo mahigugmaon nga kaayo sing labi pa sa ulihi nga higayon sangsa nahauna nga higayon.” (Rut 3:10) Sa nahauna nga higayon, ginpakita ni Rut ang mahigugmaon nga kaayo, ukon mainunungon nga gugma, kay Noemi. Ang ulihi nga higayon amo ang di-makagod nga pagpakilala niya kay Boaz, nga isa ka tigulang nga tawo, subong galawaron bangod si Boaz isa ka manuggawad. Handa si Rut nga makaangkon sing anak sa ngalan ni Mahalon, ang iya napatay nga bana, kag para kay Noemi.

Ang Isa ka Manuggawad Nag-isol

Pagkaaga, ginpatawag ni Boaz ang isa ka himata, nga gintawag nga “Kuwan,” nga mas malapit nga himata ni Noemi sangsa kay Boaz. Sa atubangan sang mga pumuluyo kag sang gulang nga mga lalaki sa siudad, si Boaz nagsiling: ‘Ako nagahunahuna nga dapat ko ipabutyag sa imo ang imo kinamatarong nga gawaron gikan kay Noemi ang puna sang duta nga ginapanag-iyahan sang iya bana nga si Elimelec, kay dapat niya ini ibaligya.’ Si Boaz nagpadayon: ‘Gawaron mo bala ini? Kon indi, nian ako ang magawad sini.’ Pagkabati sini ginpahangop ni Kuwan nga sia ang magawad.​—⁠Rut 4:1-4.

Apang makibot gid si Kuwan! Karon nagsiling si Boaz sa atubangan sang tanan nga mga saksi: “Sa adlaw nga baklon mo ang uma gikan sa kamot ni Noemi, kinahanglan baklon mo man ini  gikan kay Rut nga Moabnon, ang asawa sang napatay, sa pagbangon sang ngalan sang napatay sa iya panublion.” Sa kahadlok nga basi masamad ang iya panublion, ang himata nagdula sang iya kinamatarong sa paggawad nga nagasiling: “Indi ako sarang makagawad sini.”​—⁠Rut 4:​5, 6.

Suno sa kinabatasan, ang tawo nga nagapangindi sa paggawad dapat mag-uba sang iya sandalyas kag ihatag ini sa iya isigkatawo. Gani sang nagsiling ang manuggawad kay Boaz, “Bakla ini,” gin-uba niya ang iya sandalyas. Nian si Boaz nagsiling sa gulang nga mga lalaki kag sa bug-os nga katawhan: “Mga saksi kamo sa sini nga adlaw nga ginabakal ko ang tanan nga iya ni Elimelec kag ang tanan nga ila ni Kilion kag ni Mahalon gikan sa kamot ni Noemi. Kag subong man si Rut nga Moabnon, ang asawa ni Mahalon, ginabakal ko nga akon asawa sa pagbangon sang ngalan sang napatay sa iya panublion . . . Mga saksi kamo sa sini nga adlaw.”​—⁠Rut 4:7-10.

Ang bug-os nga katawhan sa gawang nagsiling kay Boaz: “Kabay nga ihatag ni Jehova ang asawa nga magasulod sa imo balay kaangay kay Raquel kag kay Lea, ang duha nga nagpatindog sang balay sang Israel; kag magmangin takus ka sa Efrata kag magmangin bantog ka sa Betlehem.”​—⁠Rut 4:​11, 12.

Upod ang pagpakamaayo sang katawhan, ginpangasawa ni Boaz si Rut. Nag-anak sila sing lalaki nga ginhingalanan nila nga Obed, kag sa amo si Rut kag si Boaz nangin mga katigulangan ni Hari David kag sang ulihi ni Jesucristo.​—⁠Rut 4:13-17; Mateo 1:​5, 6, 16.

“Isa ka Himpit nga Balos”

Sa bug-os nga kasaysayan, kutob sa iya una nga mainayuhon nga pagtamyaw sa mga manugpangabudlay tubtob sa pagbaton niya sa responsabilidad nga tipigan ang ngalan sang pamilya ni Elimelec, si Boaz isa gid ka tumalagsahon nga tawo​—⁠isa ka tawo nga nagapanghikot kag may awtoridad. Subong man, isa sia ka tawo nga may pagpugong sa kaugalingon, pagtuo, kag integridad. Si Boaz maalwan man, mainayuhon, putli, kag masinulundon gid sa mga sugo ni Jehova.

Si Rut tumalagsahon tungod sang iya gugma kay Jehova, tungod sang iya gugma kay Noemi, kag tungod sang iya kapisan kag pagkamapainubuson. Indi katingalahan nga gintamod sia sang mga tawo subong “isa ka maayo gid nga babayi.” Wala sia magkaon sing “tinapay sang katamad,” kag bangod sang iya kapisan, may yara sia mapaambit sa iya imol nga ugangan nga babayi. (Hulubaton 31:​27, 31) Bangod sang pag-ako sang responsabilidad para kay Noemi, mahimo nagkalipay si Rut subong resulta sang paghatag.​—⁠Binuhatan 20:35; 1 Timoteo 5:​4, 8.

Maayo gid nga mga halimbawa ang makita naton sa tulun-an ni Rut! Si Noemi gindumdom ni Jehova. Si Rut nakabaton sing “himpit nga balos” subong katigulangan ni Jesucristo. Si Boaz ginhatagan sing “isa ka maayo gid nga babayi.” Makakita gid kita sing mga halimbawa sang pagtuo sa sining mga indibiduwal.

[Kahon sa pahina 26]

Isa ka Silak sang Paglaum

Kon nagabatyag ka nga nagakabuhi ka sa di-malipayon nga mga tion, ang sugilanon ni Rut makahatag sing isa ka igpat sang paglaum. Talalupangdon ini subong isa ka importante nga konklusion sa tulun-an sang Mga Hukom. Ang tulun-an sang Rut nagasugid kon paano gingamit ni Jehova ang isa ka mapainubuson nga balo nga babayi gikan sa dumuluong nga pungsod sang Moab sa pagpatubas sing isa ka hari para sa iya katawhan. Sa danyag sang tulun-an sang Mga Hukom, ang pagtuo ni Rut nagasiga subong sang isa ka kapawa sadto nga dag-on. Paagi sa pagbasa sa sugilanon ni Rut, makasalig ka nga bisan daw ano man kalain ang tion, ang Dios pirme nagaulikid sa iya katawhan kag ginatuman niya ang iya mga katuyuan.