Ang Pagbulig sa Iban Nagapahaganhagan sa Pag-antos
Sugilanon sang Kabuhi
Ang Pagbulig sa Iban Nagapahaganhagan sa Pag-antos
PANUGIRON NI JULIÁN ARIAS
Sang 1988, sang 40 anyos ako, daw maayo gid ang akon buwas-damlag sa trabaho. Rehiyonal direktor ako sang isa ka multinasyonal nga kompanya. Lakip sa akon mga benepisyo sa trabaho amo ang isa ka malahalon nga salakyan, mataas nga sueldo, kag matahom nga opisina sa sentro sang Madrid, Espanya. Nagapabatibati pa gani ang kompanya nga himuon nila ako nga nasyonal direktor. Wala gid ako sing hinalung-ong sadto nga magabag-o gid sing daku ang akon kabuhi.
ISA ka adlaw sa amo nga tuig, ginsugiran ako sang akon doktor nga may multiple sclerosis ako, isa ka wala sing bulong nga balatian. Naglalain gid ako sadto. Sang ulihi, sang nabasahan ko kon ano ang mga epekto sang multiple sclerosis sa isa ka tawo, hinadlukan ako. * Daw subong bala nga sa bilog ko nga pagkabuhi magapaangan-angan ako pirme sa malain nga matabo. Paano ko buhion ang akon asawa, nga si Milagros, kag ang akon tatlo ka tuig nga bata, nga si Ismael? Paano namon malandas ini nga sitwasyon? Samtang ginapaligban ko pa ang mga sabat sa sining mga pamangkot, may nag-abot nga isa pa ka mapait nga hitabo.
Mga isa ka bulan pagkatapos ako masugiran sang akon doktor tuhoy sa akon balatian, ginpatawag ako sang akon superbisor sa iya opisina kag ginhambalan nga ang kompanya nagakinahanglan sang mga empleyado nga may “makagalanyat nga personalidad.” Kag ang isa nga may balatian nga amat-amat nga nagapalaw-ay sa hitsura—bisan
nagaumpisa pa lang ini—wala nagapabanaag sini nga personalidad. Gani sa amo gid nga tion, ginpahalin ako sa trabaho sang akon superbisor. Gulpi lang, tapos na ang akon sekular nga karera!Sa atubangan sang akon pamilya, gintinguhaan ko nga magpakaisog, apang luyag ko mag-isahanon agod mamensar tuhoy sa akon bag-o nga mga sirkumstansia, kag hunahunaon ang akon palaabuton. Gintinguhaan ko nga pakigbatuan ang kapung-aw. Ginbatyag ko gid ang akon nangin pagkawalay pulos sa panulok sang akon kompanya sa hinali lamang.
Pagkuha sing Kusog Gikan sa Kaluyahon
Maayo lang nga sa sining masubo kaayo nga tion, makasalig ako sa madamo nga tuburan sang kusog. Mga 20 anyos antes sini, nangin isa ako sang mga Saksi ni Jehova. Gani nangamuyo ako sing hanuot kay Jehova tuhoy sa akon balatyagon kag sa akon mga pagpangduhaduha tuhoy sa palaabuton. Ang akon asawa, nga isa man ka Saksi ni Jehova, daku gid pirme nga bulig, kag ginbuligan man ako sang pila ka mga suod nga abyan nga walay tupong sa ila kaayo kag kaawa.—Hulubaton 17:17.
Nakabulig man ang akon pagbatyag sing responsibilidad sa iban. Luyag ko nga padakuon sing maayo ang akon bata, tudluan sia, makighampang upod sa iya, kag hanason sia sa pagbantala nga hilikuton. Gani indi ako puede nga mangampo. Dugang pa, gulang ako sa isa sang mga kongregasyon sang mga Saksi ni Jehova, kag kinahanglan sang akon Cristianong mga utod ang akon bulig. Kon tugutan ko nga magluya ang akon pagtuo bangod sa akon balatian, mangin ano nga sahi sang halimbawa ako sa iban?
Indi malikawan nga nagbag-o ang akon kahimtangan sa pisikal kag pinansial—sa pila ka paagi nangin indi gid maayo apang nangin maayo naman sa iban nga paagi. Nabatian ko anay ang isa ka doktor nga nagsiling: “Wala ginaguba sang balatian ang personalidad sang isa ka tawo; sa baylo, ginabag-o sia sini.” Kag nadiskobrehan ko nga indi tanan nga mga pagbag-o negatibo.
Una sa tanan, nakabulig ang akon “ungon sa unod” agod mahangpan ko sing maayo ang mga problema sa ikaayong lawas sang iban nga mga tawo kag makigsimpatiya sa ila. (2 Corinto 12:7) Subong ko lang nahangpan sing mas maayo ang ginasiling sang Hulubaton 3:5: “Magsalig kay Jehova sa bug-os mo nga tagipusuon kag indi magsandig sa imo kaugalingon nga paghangop.” Labaw sa tanan, gintudluan ako sang akon bag-o nga kahimtangan kon ano gid ang mga butang nga importante sa kabuhi kag kon ano ang nagahatag sing matuod nga kaayawan kag maayo nga pagtamod sa kaugalingon. Madamo pa ako sing sarang mahimo sa organisasyon ni Jehova. Nadiskobrehan ko ang tunay nga kahulugan sang pinamulong ni Jesus: “May kapin nga kalipay sa paghatag sangsa pagbaton.”—Binuhatan 20:35.
Isa ka Bag-o nga Paagi sang Pagkabuhi
Wala madugay pagkatapos nahibaluan ang akon balatian, gin-agda ako nga magtambong sa isa ka seminar sa Madrid diin ginatudluan ang Cristianong mga boluntaryo kon paano palambuon ang pagbinuligay sa tunga sang mga doktor kag sang ila pasyente nga mga Saksi. Sang ulihi, ining mga boluntaryo gin-organisar nga mangin mga Hospital Liaison Committee. Para sa akon, ini nga seminar nag-abot sa husto nga tion. Nakasapo ako sing mas maayo pa nga karera, isa nga makahatag sa akon sing mas daku nga kaayawan sangsa ano man nga trabaho sa komersio.
Nahibaluan namon sa sining seminar nga ang bag-o lang gintukod nga mga Hospital Liaison Committee gintangduan agod magbisita sa mga ospital, magpakigsugilanon sa mga doktor, kag magpaathag sa mga nagaatipan sa ikaayong lawas, tanan sa tuyo nga mapalambo ang kooperasyon kag malikawan ang mga pagbinangigay. Ang mga komite nagabulig sa kapareho nga mga Saksi sa pagpangita sing mga doktor nga handa magbulong nga wala nagagamit sing dugo. Siempre pa, bangod wala ako mahanas sa medisina, madamo ako sing dapat tun-an tuhoy sa mga termino sa medisina, etika sa medisina, kag kon paano naorganisar ang mga ospital.
Walay sapayan, pagkatapos sang seminar nagpauli ako nga may bag-o nga mga tulumuron, nasangkapan sang bag-o nga hilikuton nga nagpalangkag sa akon.Mga Pagduaw sa Ospital —Tuburan sang Kalipay
Bisan pa nga amat-amat kag di-mapunggan nga ginahalitan ako sang akon balatian, nagdugang pa gid ang akon mga responsibilidad subong miembro sang isa ka Hospital Liaison Committee. May bulanan ako nga pension, gani may tiempo ako nga magduaw sa mga ospital. Bisan may mga kapaslawan kon kaisa, mas mahapos kag mas makalilipay ang mga pagduaw sangsa akon ginpaabot. Bisan kinahanglan ko na ang wheelchair karon, indi gid ini isa ka balagbag. Ginaupdan ako pirme sang upod ko man nga miembro sang komite. Dugang pa, anad na ang mga doktor makig-atubang sa mga tawo nga naga-wheelchair, kag kon kaisa daw nagapamati pa sila sing mas maayo kon makita nila ang akon pagtinguha agod duawon sila.
Sa nagligad nga napulo ka tuig, naduaw ko ang madamo nga mga doktor. Ang iban luyag magbulig sa aton sa umpisa pa lang. Si Dr. Juan Duarte—isa ka heart surgeon sa Madrid nga nagatahod sa konsiensia sang isa ka pasyente—gilayon nga nagtanyag sang iya serbisyo. Halin sadto, nakahimo na sia sing kapin sa 200 ka operasyon nga wala nagagamit sing dugo sa mga pasyente nga Saksi halin sa madamo nga bahin sang Espanya. Samtang nagaligad ang mga tinuig nagadamo ang mga doktor nga wala na naggamit sing dugo sa pag-opera. Ang isa ka rason sini amo ang amon regular nga mga pagduaw, apang ini bangod man sa medikal nga mga kauswagan kag maayong resulta sa mga operasyon nga wala ginagamitan sing dugo. Kag kumbinsido kami nga ginapakamaayo ni Jehova ang amon mga pagpaninguha.
Napalig-on gid ako sa reaksion sang pila ka heart surgeon para sa mga kabataan. Sa sulod sang duha ka tuig ginduaw namon ang isa ka grupo nga ginatapuan sang duha ka espesyalista sa pag-opera kag sang ila duha ka upod nga espesyalista sa pag-anesthesia (anesthesiologist). Ginhatagan namon sila sing medikal nga mga literatura kag ginpaathag kon ano ang ginahimo sang iban pa nga mga doktor sa sining patag. Nagbunga ang amon kabudlay sang 1999 sa tion sang Medical Conference on Infantile Cardiovascular Surgery. Ining duha ka espesyalista sa pag-opera—nga sangkol nga gindumalahan sang isa ka doktor halin sa Inglaterra nga nagarespeto sa aton tindog tuhoy sa dugo—naghimo sing masibod nga operasyon sa balbula nga ginaagihan sang dugo pagua sa corazon sang isa ka Saksi nga lapsag. * Nagkasadya ako upod sa mga ginikanan sang ang isa sa mga nag-opera nga doktor naggua halin sa operating room agod ipahibalo nga nangin madinalag-on ang operasyon kag natahod ang konsiensia sang pamilya. Sa karon ining duha ka doktor regular nga nagabaton sang Saksi nga mga pasyente halin sa nanuhaytuhay nga lugar sang Espanya.
Ang nagpahalipay gid sa akon sa sining mga kaso amo ang ihibalo nga makabulig ako sa akon Cristianong mga kauturan. Masami nga kon nagapalapit sila sa Hospital Liaison Committee, isa ini sa pinakamabudlay nga tion sang ila kabuhi. Kinahanglan nila nga magpaopera, kag indi magpasugot ukon indi makasarang ang mga doktor sa isa ka lokal nga ospital nga mag-opera nga wala sing dugo. Apang, kon mahibaluan sang mga utod nga may mga espesyalista sa Madrid sa tanan nga patag sang medisina nga handa sa pag-opera nga wala nagagamit sing dugo, mahaw-asan gid sila sing daku. Nakita ko ang pagbalhin sa pangguyahon sang isa ka utod halin sa
kabalaka pakadto sa pagkakalmado, bangod lamang yara kami sa iya tupad sa ospital.Ang mga Huwes kag ang Etika sa Medisina
Sining karon lang, nagduaw man sa mga huwes ang mga miembro sang Hospital Liaison Committee. Sa sining mga pagduaw, ginahatagan namon sila sing publikasyon nga may titulo nga Family Care and Medical Management for Jehovah’s Witnesses, nga ginhimo gid para pahibaluon ining mga opisyal sang aton posisyon sa paggamit sing dugo kag sa sarang magamit nga medikal nga mga alternatibo sa dugo. Kinahanglan gid ining mga pagduaw, bangod kinaandan na sang una para sa mga huwes sa Espanya ang maghatag sing awtorisasyon sa mga doktor nga tughungan sang dugo ang mga pasyente batok sa ila buot.
Halangdon nga mga duog ang sala sang mga huwes, kag sa akon una nga pagduaw, daw nagapalangupos ako samtang nagalakbay sa mga koridor sakay sa akon wheelchair. Ang malain pa, natabo ang indi gid man grabe nga aksidente sang nahulog ako sa wheelchair nga nagaluhod. Ang pila ka huwes kag abogado nga nakakita sa akon sitwasyon nagpalapit agod buligan ako, pero nagbatyag ako sing kahuya sa atubangan nila.
Bisan pa indi sigurado ang mga huwes kon ngaa nagbisita kami sa ila, ang kalabanan sa ila nakig-atubang sing maayo sa amon. Ang una nga huwes nga akon ginduaw nagapamensar na tuhoy sa aton tindog, kag nagsiling sia nga luyag niya makigsugilanon sing mas madugaydugay pa. Sa amon masunod nga pagduaw, sia mismo ang nagtulod sang akon wheelchair pakadto sa iya sala kag namati sing maayo. Ang maayo nga mga resulta sa sining una nga pagduaw nagpalig-on sa akon kag sa akon mga kaupod nga malandas ang amon kahangawa, kag wala madugayi nakita namon ang maayo pa nga mga resulta.
Sadto man nga tuig, ginhatagan namon sing kopya sang Family Care ang isa pa ka huwes, nga nag-atubang sa amon sing mainayuhon kag nangako nga basahon niya ang impormasyon. Ginhatagan ko sia sang akon numero sa telepono pananglit kinahanglan niya kami tawgan kon may emerhensia. Duha ka semana sang ulihi nanawag sia sa pagpahibalo nga ginpangayuan sia sing awtorisasyon sang lokal nga doktor nga nagaopera nga tughungan sing dugo ang isa ka Saksi nga uluperahan. Nagpabulig ang huwes sa amon sa pagpangita sing solusyon nga magatahod sa luyag sang Saksi nga maglihi sa dugo. Wala kami nabudlayan sa pagpangita sing isa pa ka ospital, diin madinalag-on nga nag-opera ang mga doktor nga wala naggamit sing dugo. Nalipay ang huwes sang mahibaluan niya ang resulta, kag ginpasalig niya kami nga mangita sia sing amo man nga mga solusyon sa palaabuton.
Sa akon pagduaw sa mga ospital, masami nagautwas ang isyu tuhoy sa etika sa medisina, bangod luyag namon talupangdon sang mga doktor ang kinamatarong kag konsiensia sang pasyente. Ang isa ka handa magkooperar nga ospital sa Madrid nag-agda sa akon nga makigbahin sa isa ka kurso sa etika nga ila ginatanyag. Napresentar ko ang aton pasad-sa-Biblia nga pagtamod sa madamo nga espesyalista sa sining patag bangod sa sini nga kurso. Nagbulig man ini sa akon nga mahangpan ang madamo kag mabudlay nga mga desisyon nga kinahanglan himuon sang mga doktor.
Ang isa sa mga instruktor sang kurso, si Propesor Diego Gracia, nga regular nga nagaorganisar sang isa ka bantog nga masteral nga kurso sa etika para sa mga doktor sa Espanya nangin mabakod nga tagsakdag sang aton kinamatarong nga pahibaluon kag kuhaon ang pahanugot kon tuhoy sa mga pagtughong sang dugo. * Ang amon regular nga pagpakig-angot sa iya nagresulta sa isa ka imbitasyon sa mga tiglawas sang sanga talatapan sang mga Saksi ni Jehova sa Espanya agod ipaathag ang aton panindugan sa mga estudyante nga mga espesyalista ni Propesor Gracia, nga ang pila sini sa ila ginakabig subong pinakamaayo nga mga doktor sa pungsod.
Pag-atubang sa Realidad
Siempre pa, ining makalilipay nga hilikuton para sa mga masigkatumuluo wala nakasolbar sang tanan ko nga problema. Indi mapunggan ang paglala sang akon balatian. Apang, maayo na lang, maabtik ang akon hunahuna. Salamat sa akon asawa kag sa akon bata, nga wala gid nagareklamo, matuman ko pa ang akon mga responsibilidad. Kon wala ang ila bulig kag suporta, mangin imposible gid ini. Indi gani ako makabutones sang akon delargo ukon makasuksok sang amerikana. Luyag ko gid ang pagbantala kada Sabado upod sa akon bata, nga si Ismael, nga nagatulod sang akon wheelchair agod masugilanon ko ang mga tagbalay. Kag maatipan ko pa ang akon mga obligasyon subong gulang sa kongregasyon.
May mapait ako nga mga tinion sa sulod sang nagligad nga 12 ka tuig. Kon kaisa, mas masakit pa sangsa akon mismo balatian ang makita kon paano naapektuhan sang akon pagkainutil ang akon pamilya. Nahibaluan ko nga nabudlayan gid sila, bisan nagahipos lang sila. Sining karon lang, sa sulod lamang sang isa ka tuig, ang akon ugangan nga babayi kag ang akon amay napatay. Sa amo man nga tuig, indi na ako makalakat kon wala sing wheelchair. Ang akon amay, nga upod namon sa balay, napatay bangod sang isa pa ka malala nga balatian. Si Milagros, nga nag-atipan sa iya, nagbatyag nga daw subong bala nga nakita na niya ang matabo sa akon sa ulihi.
Sa positibo naman nga bahin, nagabuligay kami sa pamilya samtang ululupod namon nga ginaatubang ang mga kabudlayan. Sang una nagapungko ako sa siya sang isa ka rehiyonal direktor apang karon sa siya na sang isa ka inutil, apang mas maayo ang akon kabuhi karon bangod ginahinguyang ini sing bug-os sa pagbulig sa iban. Ang pagbulig sa iban makapahaganhagan sa pag-antos, kag ginatuman gid ni Jehova ang iya saad nga pabakuron niya kita sa mabudlay nga tion. Kaangay ni Pablo, makasiling gid ako: “Sa tanan nga butang may kusog ako bangod sa iya nga nagahatag sing gahom sa akon.”—Filipos 4:13.
[Mga nota]
^ par. 5 Ang multiple sclerosis isa ka balatian sang central nervous system. Ginatunaan ini sang amat-amat nga pagkadula sang panimbang, paggamit sang mga tiil kag mga kamot, kag kon kaisa sang panan-awan, paghambal, ukon paghangop.
^ par. 19 Ining operasyon ginatawag nga Ross procedure.
^ par. 27 Tan-awa Ang Lalantawan, Pebrero 15, 1997, pahina 19-20.
[Kahon sa pahina 24]
Ang Balatyagon sang Isa ka Asawa
Para sa isa ka asawa, mabudlay—sa mental, emosyonal, kag pisikal—kon ang imo bana may multiple sclerosis. Dapat ako mangin rasonable sa akon mga ginaplano kag indi tuman nga magpalibog tuhoy sa palaabuton. (Mateo 6:34) Apang, mapakita sang isa ka tawo ang iya pinakamaayo nga mga kinaiya bangod sang pag-antos. Mas mapag-on karon ang amon pag-asawahay sangsa sang una, kag mas suod ako kay Jehova. Ang mga eksperiensia sang iban sa amo man mabudlay nga mga kahimtangan nagpalig-on gid sa akon. Nabatyagan ko man ang kalipay nga nabatyagan ni Julián subong resulta sang iya mapuslanon nga bulig sa mga utod, kag nadiskobrehan ko nga wala gid kita ginapabay-an ni Jehova, bisan pa may mga problema nga nagaabot adlaw-adlaw.
[Kahon sa pahina 24]
Ang Balatyagon sang Isa ka Bata
Ang pagbatas kag positibo nga panimuot sang akon amay maayo gid nga halimbawa para sa akon, kag nagabatyag ako nga mapuslanon kon ginatulod ko sia palibot. Nahibaluan ko nga indi ko mahimo pirme ang luyag ko. Tin-edyer na ako karon, apang kon mangin hamtong na ako, luyag ko mag-alagad subong miembro sang Hospital Liaison Committee. Nahibaluan ko gikan sa mga saad sang Biblia nga temporaryo lamang ang pag-antos kag mas malala pa ang pag-antos sang madamo nga mga kauturan sangsa amon.
[Retrato sa pahina 22]
Daku gid nga bulig ang akon asawa
[Retrato sa pahina 23]
Pagpakigsugilanon kay Dr. Juan Duarte nga isa ka “heart surgeon”
[Retrato sa pahina 25]
Masadya kami sang akon bata nga nagaupdanay sa ministeryo