Ginhingabot Tungod sa Pagkamatarong

“Malipayon ang mga ginahingabot tungod sa pagkamatarong.”​—⁠MATEO 5:10.

1. Ngaa yara si Jesus sa atubangan ni Poncio Pilato, kag ano ang ginsiling ni Jesus?

“TUNGOD sini natawo ako, kag tungod sini nagkari ako sa kalibutan, agod magpanaksi ako sa kamatuoran.” (Juan 18:37) Sang ginpamulong ini ni Jesus, yara sia sa atubangan ni Poncio Pilato, ang Romano nga Gobernador sang Judea. Yara didto si Jesus, indi bangod luyag niya ukon bangod gin-agda sia ni Pilato. Sa baylo, yara sia didto bangod ginbutangbutangan sia sang Judiyong relihioso nga mga lider subong isa ka makasasala nga takus patyon.​—⁠Juan 18:29-31.

2. Ano ang ginhimo ni Jesus, nga nagresulta sa ano?

² Nakahibalo gid si Jesus nga may awtoridad si Pilato nga hilwayon sia ukon ipapatay sia. (Juan 19:10) Apang wala ini magpugong sa iya nga maghambal sing masidla kay Pilato tuhoy sa Ginharian. Bisan pa delikado ang kabuhi ni Jesus, ginhimuslan niya ang kahigayunan nga magpanaksi sa pinakamataas nga awtoridad sang gobierno sa amo nga duog. Walay sapayan sini nga pagpanaksi, si Jesus ginpamatbatan nga nakasala kag ginpatay, nga napatay sing masakit subong isa ka martir sa usok sang pag-antos.​​—⁠Mateo 27:24-​26; Marcos 15:15; Lucas 23:​24, 25; Juan 19:13-​16.

Saksi Ukon Martir?

3. Ano ang kahulugan sang tinaga nga “martir” sang panahon sang Biblia, apang ano ang kahulugan sini karon?

³ Para sa madamo nga mga tawo karon, ang isa ka martir daw subong sa isa ka panatiko, sa isa ka ekstremista. Ang mga tawo nga handa manginmatay tungod sa ila pagtuluuhan, ilabi na ang relihioso nga pagtuluuhan, masami ginasuspetsahan nga mga terorista ukon makatalagam sa katilingban. Apang, ang tinaga nga martir naghalin sa Griego nga termino (marʹtys) nga sang panahon sang Biblia nagakahulugan sing “saksi,” isa ka tawo nga nagatestigo sa kamatuoran nga ginapatihan niya, ayhan sa isa ka pagdungog sa korte. Ang ekspresyon ulihi na lang ginhatagan sing kahulugan subong “isa nga nagahatag sang iya kabuhi bangod sang pagpanaksi,” ukon pagpanaksi pa gani paagi sa paghatag sang iya kabuhi.

4. Ilabi na sa ano nga kahulugan nga si Jesus isa ka martir?

⁴ Si Jesus isa ka martir ilabi na sa nauna nga kahulugan sang tinaga. Subong sang ginsiling niya kay Pilato, nagkari sia agod “magpanaksi sa kamatuoran.” Lainlain ang reaksion sang mga tawo sa iya pagpanaksi. Ang iban sa tunga sang  ordinaryo nga mga tawo natandog gid sa ila nabatian kag nakita, kag nagtuo sila kay Jesus. (Juan 2:23; 8:30) Ang kadam-an naman sa kabilugan kag ilabi na ang relihioso nga mga lider nagpamatok gid. Si Jesus nagsiling sa iya di-matinuuhon nga mga himata: “Ang kalibutan wala sing rason agod dumtan kamo, apang nagadumot ini sa akon, bangod nagpanaksi ako nga ang mga buhat sini malaut.” (Juan 7:7) Bangod sang pagpanaksi sa kamatuoran, ang mga lider sang pungsod naakig kay Jesus, nga nagresulta sa iya kamatayon. Sa pagkamatuod, sia ang “matutom kag matuod nga saksi (marʹtys).”​​—⁠Bugna 3:⁠14.

“Mangin Sentro Kamo sang Pagdumot”

5. Sa nauna nga bahin sang iya ministeryo, ano ang ginsiling ni Jesus tuhoy sa paghingabot?

⁵ Indi lamang nga si Jesus nag-antos sing mapintas nga paghingabot kundi ginpaandaman man niya ang iya mga sumulunod nga hingabuton man sila. Sa nauna nga bahin sang iya ministeryo, si Jesus nagsiling sa iya mga tagpalamati sa iya Sermon sa Bukid: “Malipayon ang mga ginahingabot tungod sa pagkamatarong, kay ila ang ginharian sang mga langit. Malipayon kamo kon ang mga tawo magpasipala sa inyo kag maghingabot sa inyo kag binutig nga maghambal sang tanan nga sahi sang malaut nga butang batok sa inyo tungod sa akon. Magkasadya kamo kag magtumbo sa kalipay, kay daku ang inyo padya sa mga langit.”​—⁠Mateo 5:10-12.

6. Ano nga paandam ang ginhatag ni Jesus sang ginpalakat niya ang 12 ka apostoles?

⁶ Sang ulihi, sang ginpalakat ang 12 ka apostoles, si Jesus nagsiling sa ila: “Mag-andam kamo batok sa mga tawo; kay dalhon nila kamo sa lokal nga mga hukmanan, kag bunalon nila kamo sa ila mga sinagoga. Aba, dalhon kamo sa atubangan sang mga gobernador kag mga hari bangod sa akon, subong panaksi sa ila kag sa mga pungsod.” Apang indi lamang relihioso nga mga awtoridad ang magahingabot sa mga disipulo. Si Jesus nagsiling man: “Ang utod magadala sang utod sa kamatayon, kag ang amay sa iya anak, kag ang mga anak magatindog batok sa mga ginikanan kag magapapatay sa ila. Kag mangin sentro kamo sang pagdumot sang tanan nga tawo bangod sa akon ngalan;  apang sia nga nagabatas tubtob sa katapusan amo ang maluwas.” (Mateo 10:​17, 18, 21, 22) Ang maragtas sang unang-siglo nga mga Cristiano nagapamatuod sa kamatuoran sini nga mga pulong.

Isa ka Rekord sang Matutom nga Pagbatas

7. Ano ang nagdul-ong sa pagkamartir ni Esteban?

⁷ Wala lamang madugay nga napatay si Jesus, si Esteban amo ang una nga Cristiano nga ginpatay bangod sang pagpanaksi sa kamatuoran. Sia “puno sang kaayo kag gahom [kag] naghimo sing dalagkung kalatingalahan kag mga tanda sa tunga sang katawhan.” Ang iya relihioso nga mga kaaway ‘wala makasarang sa pagsumpong sa kaalam kag sa espiritu sang iya pagpamulong.’ (Binuhatan 6:​8, 10) Sa daku nga kahisa, ginguyod nila si Esteban sa atubangan sang Sanhedrin, ang mataas nga hukmanan sang mga Judiyo, diin gin-atubang niya ang iya butig nga mga manunumbong kag naghatag sing mabaskog nga panaksi. Apang, ining matutom nga saksi nga si Esteban ginpatay sang ulihi sang iya mga kaaway.​—⁠Binuhatan 7:​59, 60.

8. Ano ang reaksion sang mga disipulo sa Jerusalem sang nag-abot sa ila ang paghingabot pagkatapos napatay si Esteban?

⁸ Pagkatapos ginpatay si Esteban, “nag-abot ang dakung paghingabot batok sa kongregasyon nga didto sa Jerusalem; ang tanan luwas sa mga apostoles nag-aplaag sa bug-os nga mga rehiyon sang Judea kag Samaria.” (Binuhatan 8:1) Napauntat bala sang paghingabot ang Cristianong pagpanaksi? Sa kabaliskaran, ang report nagasugid sa aton nga “ang mga nag-aplaag naglibot sa kadutaan nga nagapahayag sang maayong balita sang pulong.” (Binuhatan 8:4) Mahimo nagbatyag sila pareho kay apostol Pedro sang nagsiling sia antes sini: “Dapat namon tumanon ang Dios subong manuggahom sa baylo sang mga tawo.” (Binuhatan 5:29) Walay sapayan sang paghingabot, ining matutom kag maisog nga mga disipulo padayon nga nagpanaksi sa kamatuoran, bisan pa nahibaluan nila nga mahimo ini magdul-ong sa dugang pa nga kabudlayan.​—⁠Binuhatan 11:19-21.

9. Ano nga paghingabot ang padayon nga nag-abot sa mga sumulunod ni Jesus?

⁹ Sa pagkamatuod, ang kabudlayan wala maghaganhagan. Una, nahibaluan naton nga si Saulo​—⁠ang lalaki nga may pag-ugyon nga nakasaksi sa pagbato kay Esteban⁠​—⁠“nagasilabo pa sa pagpahog kag pagpamatay sa mga disipulo sang Ginuo, nagkadto sa mataas nga saserdote kag nangayo sa iya sing mga sulat para sa mga sinagoga sa Damasco, agod madala niya nga nagapos sa Jerusalem ang bisan sin-o nga makita niya nga iya sang Dalan, mga lalaki kag mga babayi.” (Binuhatan 9:​1, 2) Nian, sang mga tuig 44 C.⁠E., “si Herodes nga hari nagbayaw sang iya mga kamot sa pagpintas sang pila sa kongregasyon. Ginpatay niya sa espada si Santiago nga utod ni Juan.”​—⁠Binuhatan 12:​1, 2.

10. Ano nga rekord sang paghingabot ang mabasa naton sa Binuhatan kag Bugna?

¹⁰ Ang nabilin nga bahin sang tulun-an sang Binuhatan nagalakip sang di-mapanas nga rekord sang mga pagtilaw, pagkabilanggo, kag paghingabot nga ginbatas sang mga matutom kaangay ni Pablo, ang anay manughingabot nga nangin apostol, nga mahimo ginpatay man subong isa ka martir sa mando ni Emperador Nero sang Roma sang mga 65 C.⁠E. (2 Corinto 11:23-27; 2 Timoteo 4:6-8) Sa katapusan, mabasa naton sa tulun-an sang Bugna, nga ginsulat sang mga 96 C.⁠E., nga ang tigulang nga si apostol Juan ginbilanggo sa bilangguan nga pulo sang Patmos “bangod sa paghambal tuhoy sa Dios kag sa pagpanaksi tuhoy kay Jesus.” Ginasambit man sang Bugna si “Antipas, nga akon saksi, ang matutom, nga ginpatay” sa Pergamo.​—⁠Bugna 1:⁠9; 2:13.

11. Paano nga ang ginhimo sang mga Cristiano sang una katumanan sa ginsiling ni Jesus bahin sa paghingabot?

¹¹ Ini tanan katumanan sa ginsiling ni Jesus sa iya mga disipulo: “Kon ginhingabot nila ako, hingabuton man nila kamo.” (Juan 15:20) Ang matutom nga mga Cristiano sang una handa sa pag-atubang sa pinakadaku nga pagtilaw, ang  kamatayon​—⁠paagi sa pagsakit, paagi sa paghaboy sa ila sa mga sapat nga mapintas, ukon sa bisan ano iban pa nga paagi​—⁠⁠agod matuman ang sugo ni Ginuong Jesucristo: “Mangin mga saksi ko kamo sa Jerusalem kag sa bug-os nga Judea kag Samaria kag tubtob sa ukbong sang duta.”​—⁠Binuhatan 1:8.

12. Ngaa ang paghingabot sa mga Cristiano indi lamang natabo sang nagligad?

¹² Kon magdumdom ang isa nga ining mapintas nga pagpakig-angot sa mga sumulunod ni Jesus natabo lamang sang nagligad, nagsayop gid sia. Si Pablo, nga nahibaluan naton nga nag-antos man sing kabudlayan, nagsulat: “Ang tanan nga luyag magkabuhi nga may diosnon nga debosyon may kaangtanan kay Cristo Jesus pagahingabuton man.” (2 Timoteo 3:12) Tuhoy sa paghingabot, si Pedro nagsiling: “Sa katunayan, sa sining dalanon gintawag kamo, bangod bisan si Cristo nag-antos tungod sa inyo, nga nagabilin sa inyo sing huwaran agod nga sundon ninyo sing maayo ang iya mga tikang.” (1 Pedro 2:21) Tubtob karon sa “katapusan nga mga adlaw” sining sistema sang mga butang, ang katawhan ni Jehova padayon nga nangin sentro sang pagdumot kag kapintas. (2 Timoteo 3:1) Sa bug-os nga duta, sa idalom sang diktadura nga mga rehimen kag sa demokratiko nga mga kadutaan, ang mga Saksi ni Jehova nag-antos sa pila ka tion sing paghingabot, subong indibiduwal kag subong grupo.

Ngaa Gindumtan kag Ginhingabot?

13. Ano ang dapat dumdumon sang modernong-adlaw nga mga alagad ni Jehova kon tuhoy sa paghingabot?

¹³ Bisan pa ang kalabanan sa aton karon nagaagom sing relatibo nga kahilwayan sa pagbantala kag sa pagtipon sing mahidaiton, dapat naton pamatian ang pahanumdom sang Biblia nga “ang danyag sining kalibutan nagabalhin.” (1 Corinto 7:31) Madasig nga nagabalhin ang mga hitabo amo nga kon indi naton ihanda ang aton hunahuna, balatyagon, kag espirituwalidad, madali kita masandad. Ano, nian, ang himuon naton agod amligan ang aton kaugalingon? Ang isa ka mabakod nga pangapin amo ang paghupot sing maathag sa hunahuna kon ngaa ang mahigugmaon sa paghidait kag masinulundon sa kasuguan nga mga Cristiano ginadumtan kag ginahingabot.

14. Ano ang ginhatag ni Pedro nga rason kon ngaa ginhingabot ang mga Cristiano?

¹⁴ Si apostol Pedro nagkomento tuhoy sini nga butang sa iya nahauna nga sulat, nga ginsulat niya sang mga 62-64 C.⁠E., sang ang mga Cristiano sa bug-os nga Emperyo sang Roma nag-antos sing mga pagtilaw kag paghingabot. Nagsiling sia: “Mga hinigugma, dili kamo matingala nahanungod sa pagsunog sa tunga ninyo, nga nagakatabo sa inyo para isa ka pagtilaw, subong nga daw isa ka kalatingalahan nga butang ang nahanabo sa inyo.” Agod ipaathag kon ano ang ginasiling niya, si Pedro nagpadayon: “Indi mag-antos ang bisan sin-o sa inyo subong isa nga nakapatay ukon isa ka makawat ukon isa ka manugbuhat sing kalautan ukon isa ka mahilabtanon sa mga butang sang iban. Apang kon nagaantos sia subong isa ka Cristiano, indi sia magkahuya, kundi padayon niya nga himayaon ang Dios sa sini nga ngalan.” Ginpaathag ni Pedro nga nag-antos sila, indi bangod sang paghimo sing bisan ano nga malain, kundi bangod mga Cristiano sila. Kon naduyog sila sa “lakas nga pagpatuyang” subong sang mga tawo sa palibot nila, kuntani nahamuot sila sa ila. Apang, nag-antos sila bangod nagpanikasog sila nga tumanon ang ila katungdanan subong mga sumulunod ni Cristo. Amo man ang kahimtangan sang matuod nga mga Cristiano sa karon.​—⁠1 Pedro 4:​4, 12, 15, 16.

15. Anong nagasumpakilay nga kahimtangan ang makita naton sa kon paano ginatratar ang mga Saksi ni Jehova sa karon?

¹⁵ Sa madamo nga bahin sang kalibutan, ang mga Saksi ni Jehova ginadayaw sing dayag bangod sang ginapakita nila nga paghiusa kag kooperasyon sa ila mga kombension kag mga proyekto sa pagpatindog, bangod sang ila pagkabunayag kag pagkapisan, bangod sang ila huwaran nga paggawi sa moral kag pamilya, kag bangod pa gani sang ila maayo nga hitsura kag paggawi.⁠ * Sa pihak nga bahin, ang ila hilikuton ginadumili sa di-magkubos sa 28 ka pungsod sa tion nga ginsulat ini, kag madamo nga mga Saksi ang ginsakit kag napatay tungod sa ila pagtuo. Ngaa ginadumilian kag ginapintasan ang mga Saksi ni Jehova  walay sapayan sang ila huwaran nga paggawi? Kag ngaa ginapahanugutan ini sang Dios?

16. Ano ang una nga rason kon ngaa ginapahanugutan sang Dios ang iya katawhan nga mag-antos sing paghingabot?

¹⁶ Una, dapat naton dumdumon ang ginasiling sang Hulubaton 27:11: “Magmaalam ka, anak ko, kag pahalipaya ang akon tagipusuon, agod nga masabat ko sia nga nagayaguta sa akon.” Huo, bangod ini sa madugay na nga hulusayon tuhoy sa pagkasoberano sa bug-os nga uniberso. Walay sapayan sang madamo nga pamatuod nga ginhatag sang tanan nga naghupot sang ila integridad kay Jehova sa sulod sang madamo nga mga siglo, si Satanas wala mag-untat sa pagyaguta kay Jehova subong sang ginhimo niya sang panahon sang matarong nga si Job. (Job 1:9-11; 2:​4, 5) Walay duhaduha nga si Satanas labi pa nga nagsingki sa iya katapusan nga panikasog nga pamatud-an ang iya ginapangangkon, karon nga ang Ginharian sang Dios natukod na sing malig-on, nga may mainunungon nga mga sakop kag mga tiglawas sa bug-os nga duta. Magapabilin bala sila nga matutom sa Dios bisan ano pa nga kapiutan kag kabudlayan ang magaabot sa ila? Isa ini ka pamangkot nga dapat sabton sang tagsa ka alagad ni Jehova.​—⁠Bugna 12:​12, 17.

17. Ano ang buot silingon ni Jesus sa mga pinamulong nga “matabo ini sa inyo subong panaksi”?

¹⁷ Sang ginsugiran niya ang iya mga disipulo tuhoy sa mga hitabo nga mahanabo sa “katapusan sang sistema sang mga butang,” ginhatag ni Jesus ang isa pa ka rason kon ngaa ginapahanugutan ni Jehova nga mag-antos sing paghingabot ang iya mga alagad. Nagsiling sia sa ila: “Dalhon kamo sa atubangan sang mga hari kag mga gobernador bangod sa akon ngalan. Matabo ini sa inyo subong panaksi.” (Mateo 24:​3, 9; Lucas 21:​12, 13) Si Jesus mismo nagpanaksi sa atubangan ni Herodes kag ni Poncio Pilato. Si apostol Pablo man ‘gindala sa atubangan sang mga hari kag mga gobernador.’ Sa panuytoy ni Ginuong Jesucristo, si Pablo nagpanikasog nga makapanaksi sa labing gamhanan nga manuggahom sang panahon niya sang nagsiling sia: “Nagaapelar ako kay Cesar!” (Binuhatan 23:11; 25:8-12) Sa karon man, ang mabudlay nga mga kahimtangan masunson nga nagresulta sa maayo nga pagpanaksi sa mga opisyales kag sa publiko.⁠ *

18, 19. (a) Paano kita makabenepisyo kon malandas naton ang mga pagtilaw? (b) Ano nga mga pamangkot ang binagbinagon sa masunod nga artikulo?

¹⁸ Sa katapusan, personal kita nga makabenepisyo kon malandas naton ang mga pagtilaw kag mga kapipit-an. Sa anong paagi? Si disipulo Santiago nagpahanumdom sa iya mga masigka-Cristiano: “Kabiga ninyo nga bug-os nga kalipay, mga kauturan ko, kon makasugata kamo sing nanuhaytuhay nga mga pagtilaw, kay nakahibalo kamo nga ining natilawan nga kinaiya sang inyo pagtuo nagahikot sing pagbatas.” Huo, ang paghingabot makapaputli sang aton pagtuo kag makapabakod sang aton pagbatas. Busa, wala kita nahadlok sa sini, ukon nagapangita kita sing di-Makasulatanhon nga mga paagi agod likawan ukon tapuson ini. Sa baylo, ginapamatian naton ang laygay ni Santiago: “Pahikuta sing bug-os ang pagbatas, agod mangin bug-os kamo kag mapag-on sa tanan nga bahin, nga wala sing bisan ano man nga kakulangan.”​—⁠Santiago 1:2-4.

¹⁹ Bisan pa ang Pulong sang Dios nagabulig sa aton nga mahangpan kon ngaa ang matutom nga mga alagad sang Dios ginahingabot kag kon ngaa ginapahanugutan ini ni Jehova, wala ini nagakahulugan nga ang paghingabot mahapos batason. Ano ang makapabakod sa aton agod mabatas ini? Ano ang sarang naton mahimo kon nagaatubang kita sing paghingabot? Binagbinagon naton ining importante nga mga butang sa masunod nga artikulo.

[Mga nota]

Mapaathag Mo Bala?

• Ilabi na sa ano nga kahulugan nga si Jesus isa ka martir?

• Ano ang epekto sang paghingabot sa unang-siglo nga mga Cristiano?

• Subong sang ginpaathag ni Pedro, ngaa ginhingabot ang mga Cristiano sang una?

• Bangod sa anong mga rason ginapahanugutan ni Jehova nga mag-antos sing paghingabot ang iya mga alagad?

[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]

[Mga retrato sa pahina 10]

Ang unang-siglo nga mga Cristiano nag-antos, indi bangod sang ila malain nga ginhimo, kundi bangod mga Cristiano sila

SI PABLO

SI JUAN

SI ANTIPAS

SI SANTIAGO

SI ESTEBAN