Si Ehud Nagbali sang Gota sang Manugpigos

ISA ini ka matuod nga sugilanon sang kaisog kag mga taktika. Natabo ini sang nagligad nga mga 3,000 ka tuig. Ang Makasulatanhon nga rekord nag-umpisa sa sining mga pinamulong: “Liwat ang katawhan sang Israel naghimo sing malaut sa itululok sang GINUO; kag ginpabaskog sang GINUO si Eglon nga hari sang Moab batok sa Israel, bangod nga nahimo nila ang malaut sa itululok sang GINUO. Gintingob ni Eglon kaupod niya ang mga anak ni Amon kag ni Amalek, kag naglakat sia kag gindaug ang Israel; kag ginpanag-iyahan ang banwa sang mga palma. Kag nag-alagad ang katawhan sang Israel kay Eglon nga hari sang Moab sing napulo kag walo ka tuig.”​​—⁠⁠Hukom 3:​12-​14.

Ang teritoryo sang Moab nahamtang sa sidlangan sang Suba Jordan kag sang Patay nga Dagat. Apang nagtabok sila sa suba kag ginsakop ang Jerico, “ang banwa sang mga palma,” kag gin-ulipon ang mga Israelinhon. (Deuteronomio 34:3) Ang Moabnon nga hari, nga si Eglon, nga “tama ka tambok nga tawo,” mabug-at kag mapiguson ang pagpangayo niya sing buhis gikan sa Israel sa sulod sang halos duha ka dekada. (Hukom 3:17) Apang, ang pagpangayo niya sang buhis nangin kabangdanan nga malaglag ang manugpigos.

Ang rekord nagasiling: “Sang nagtuaw ang katawhan sang Israel sa GINUO, ang GINUO nagbangon sing manluluwas sa ila, si Ehud nga anak ni Gera, ang Benjaminhon, tawong walis. Ang katawhan sang Israel nagpadala paagi sa iya sing buhis kay Eglon nga hari sang Moab.” (Hukom 3:15) Mahimo nga ginpat-od ni Jehova nga si Ehud ang pilion sa pagdul-ong sang buhis. Wala ginhinambitan kon bala sia ang nagahimo sining katungdanan anay. Apang, ang mahalungon nga pagpreparar ni Ehud para sa pagpakigkita kay Eglon kag ang gingamit niya nga mga taktika nagapakita nga mahimo pamilyar sia sa palasyo ni Eglon kag kon ano ang maabtan niya didto. Sa sini nga plano ang iya pagkawalis importante gid.

Isa ka Inutil Ukon Isa ka Mangangaway?

Sing literal, ang tinaga nga “walis” nagakahulugan sing ‘pingkaw, kumpol, ukon nabugkusan ang tuo nga kamot.’ Nagakahulugan bala ini nga inutil si Ehud, ayhan may diperensia ang iya tuo nga kamot? Binagbinaga ang ginasiling sang Biblia tuhoy sa walis nga “pito ka gatos ka lalaki nga pinili” gikan sa tribo ni Benjamin. “Ang tagsatagsa makalabyog sing mga bato sa malabuhok, kag wala paglisa,” siling sang Hukom 20:16. Mahimo gid nga ginpili sila bangod sampaton sila sa pagpakig-away. Suno sa pila ka iskolar sa Biblia, “ang walis” nagakahulugan sang isa nga “nagagamit sang wala nga kamot kaangay sang iya tuo.”​​—⁠⁠Hukom 3:​15, The Douay Version.

Ang matuod, ang tribo ni Benjamin, kilala bangod sang walis nga mga lalaki sini. Ang 1 Cronica 12:​1, 2 nagsiling tuhoy sa Benjaminhon nga “gamhanan nga mga lalaki nga iya mga kabulig sa inaway. Nasangkapan sila sing mga pana, kag makagamit sang kamot nga tuo kag sang kamot nga wala sang  paglabyog sing mga bato kag pagpana sang mga baslay.” Ining abilidad mahimo maangkon, siling sang isa ka reperensia, “paagi sa paggapos sang tuo nga kamot sang isa ka bata​​—⁠⁠sa amo ‘nabugkos ang iya tuo nga kamot’​​—⁠⁠​kag hanason ang bata nga mangin walis.” Ang mga kaaway sang Israel masami nga ginhanas agod makig-away sa tuohon nga hangaway. Gani, mangin wala sing pulos ang paghanas sang kaaway kon sa wala ginapaabot makaengkwentro sia sing walis nga hangaway.

‘Balita nga Tago’ Para sa Hari

Ang una nga tikang ni Ehud amo ang paghimo sang ‘iya espada’​​—⁠⁠isa ka manubo apang duha sing sulab nga espada nga mataklos niya sing tago. Mahimo nagapaabot sia nga rekisahon. Ang mga espada kinaandan nga ginataklos sa wala, sa amo ang mga tuohon maabtik nga makagabot sini. Bangod walis, gintaklos ni Ehud ang iya espada “sa idalom sang iya mga panapton sa iya tuo nga paa,” nga mahimo indi pagrekisahon sang mga guardia sang hari. Gani, wala sing problema nga “ginhatag niya ang buhis kay Eglon nga hari sang Moab.”​​—⁠⁠Hukom 3:​16, 17.

Wala ginhinambitan ang mga hitabo antes sini sa korte ni Eglon. Nagasiling lamang ang Biblia: “Sang nakatapos si Ehud sa pagdulot sang buhis, ginpalakat niya ang mga tawo nga nagdala sang buhis.” (Hukom 3:18) Ginhatag ni Ehud ang buhis, gin-updan ang mga manugdala sang buhis tubtob sa indi peligruso nga lugar gikan sa puluy-an ni Eglon, kag nagbalik sa tapos nga mapalakat sila. Ngaa? Ginpaupod bala niya ining mga tawo subong proteksion, bangod kinabatasan lamang, ukon ayhan subong manugdala lamang sang buhis? Luyag bala niya nga makalakat na sila agod indi sila maano antes niya tumanon ang iya plano? Kon ano man ang iya ginahunahuna, maisog nga isahanon nga nagbalik si Ehud sa puluy-an ni Eglon.

“Nagbalik [si Ehud] sa mga batong tinigban sa luyo sang Gilgal, kag nagsiling: ‘O Hari, may balita ako nga tago nga sa imo.’” Wala ginpaathag sang Kasulatan kon paano sia nakaatubang kay Eglon. Wala bala nagsuspetsa ang mga guardia? Naghunahuna bala sila nga ang nagaisahanon nga Israelinhon indi makatalagam sa ila agalon? Ang pagbalik bala ni Ehud sing isahanon nagpakita nga ginluiban niya ang iya mga kasimanwa? Diin man sa sini, tuyo ni Ehud nga masugilanon ang hari sing silahanon lang, kag nahimo niya ini.​​—⁠⁠Hukom 3:⁠19.

Ang inspirado nga rekord nagpadayon: “Nagkadto si Ehud [kay Eglon], kag sia iya naglingkod nga isa lamang sa matugnaw nga hulot nga naibabaw. Kag si Ehud nagsiling, ‘May balita ako gikan sa Dios nga sa imo.’” Indi ang mensahe nga ginhambal sang Dios ang ginapatuhuyan ni Ehud. Ang iya ginahunahuna amo ang paggamit sang iya espada. Ayhan nagapaabot sang pila ka mensahe gikan sa iya dios nga si Cemos, ang hari ‘nagtindog gikan sa iya lingkuran.’ Daw kilat kaabtik nga gingabot ni Ehud ang iya espada kag ginbuno ini sa tiyan ni Eglon. Maathag nga wala sing pitala ang espada. Gani, ‘ang pulo nagsalop upod sa sulab, kay ang tambok nagtabon sa sulab, . . . kag naggua ang higko,’ ayhan paagi sa pilas ukon di-hungod nga naggua ang higko ni Eglon.​​—⁠⁠Hukom 3:​20-​22.

Mahapos nga Pagpalagyo

Wala na sing tion nga gabuton ang iya espada, “si Ehud naggua sa balkon, kag gintakpan sa iya ang mga ganhaan sang hulot nga naibabaw, kag gintrangkahan ini. Sang nakagua na sia, nag-abot ang mga alagad [ni Eglon]; kag sang nakita nila ang mga ganhaan sang hulot nga naibabaw nga napintalan, naghunahuna sila, ‘Nagapahuway sia sa hulot nga matugnaw.’”​​—⁠⁠Hukom 3:​23, 24.

Ano ang “balkon” nga ginguaan ni Ehud? “Ang sibu nga kahulugan [sang Hebreong tinaga] wala mahibaluan,” siling sang isa ka reperensia, apang ginpanugda “ang ‘kolonada,’ ‘alagyan sa gawang.’” Gintrangkahan bala ni Ehud ang mga ganhaan sa sulod kag naggua sia sa iban nga alagyan? Ukon ginkandaduhan bala niya ang mga ganhaan sa gua paagi sa yabi sang ginpatay nga hari? Naglakat bala dayon sia sing matawhay sa atubangan sang mga bantay nga daw wala lang sing natabo?  Wala sing ginasiling ang Kasulatan. Apang, bisan ano man nga paagi ang gingamit ni Ehud, wala dayon sing nasat-uman nga malain ang mga alagad ni Eglon sang makita nga sirado ang mga ganhaan. Abi nila “nagapahuway” lamang ang hari.

Samtang wala pa nakasat-om ang mga alagad sang hari, nalagyo si Ehud. Nian ginpatawag niya ang iya mga kasimanwa kag nagsiling: “Sunod kamo sa akon, kay gintugyan sang GINUO sa inyo mga kamot ang inyo mga kaaway nga mga Moabnon.” Paagi sa pag-agaw sang importante nga mga ubogan sang Jordan, ginbalabagan sang mga tinawo ni Ehud ang pagpalagyo sang mga Moabnon nga wala na sing lider gikan sa ila tumandok nga duta. Busa, “sa sadtong tion ginpatay [sang mga Israelinhon] sa Moab ang napulo ka libo ka lalaki, ang tagsa ka mabakod kag isganan nga lalaki; wala sing bisan isa ka lalaki nga nakapalagyo. Gani ang Moab ginsakop sadtong adlaw sa idalom sang kamot sang Israel. Kag ang duta may pahuway nga kawaluan ka tuig.”​​—⁠⁠Hukom 3:​25-​30.

Mga Leksion nga Aton Matun-an

Ang natabo sang mga adlaw ni Ehud nagatudlo sa aton nga may malain nga mga resulta kon maghimo kita sang malain sa panulok ni Jehova. Sa pihak nga bahin, ginabuligan ni Jehova yadtong mahinulsulon nga nagaliso sa iya.

Ang mga plano ni Ehud nagmadinalag-on, indi bangod sang iya pagkamapahituon, ukon bangod sang pagkainutil sang kaaway. Ang katumanan sang mga katuyuan sang Dios wala nasandig sa mahimo sang mga tawo. Ang panguna nga rason sang kadalag-an ni Ehud amo nga ginsakdag sia sang Dios samtang nagpanghikot sia suno sa indi malutos nga kabubut-on sang Dios agod hilwayon ang Iya katawhan. Ginbangon sang Dios si Ehud, kag “sang nagbangon ang GINUO sa ila [iya katawhan] sing mga hukom, nian ang GINUO nag-upod sa hukom.”​​—⁠⁠Hukom 2:​18; 3:⁠15.