Kon Ano ang Sapat nga Mapintas kag ang Iya Marka

MAHUYUGON ka bala sa paglubad sing tanhaga? Agod mahimo ini, nagapangita ka sing mga ideya nga makabulig sa imo sa paglubad sini. Sa iya inspirado nga Pulong, nagahatag ang Dios sing kinahanglanon nga mga ideya sa numero nga 666, ang ngalan, ukon marka, sang sapat nga mapintas sa Bugna kapitulo 13, NW.

Sa sining artikulo, usisaon naton ang apat ka paagi sang pagpangatarungan​​—⁠importante nga mga ideya​​—⁠nga magabuyagyag sa kahulugan sang marka sang sapat. Binagbinagon naton (1) kon paano ang mga ngalan sa Biblia ginapili kon kaisa, (2) kon ano ang sapat nga mapintas, (3) kon ano ang buot silingon sang 666 subong “numero sang tawo,” kag (4) ang kahulugan sang numero nga 6 kag kon ngaa makatlo nga ginsulit ini, nga amo, 600 dugangan sing 60 dugangan sing 6, ukon 666.​​—⁠Bugna 13:18.

Mga Ngalan sa Biblia—⁠Indi Lamang mga Ngalan

Ang mga ngalan sa Biblia masami nga may pinasahi nga kahulugan, ilabi na kon ginhatag sang Dios. Halimbawa, bangod si Abram mangin amay sang mga pungsod, gin-islan sang Dios ang ngalan sini nga patriarka sing Abraham, buot silingon “Amay sang Kadam-an.” (Genesis 17:5) Ginsingganan sang Dios sanday Jose kag Maria nga tawgon ang mangin anak ni Maria nga Jesus, nga nagakahulugan sing “Si Jehova Amo ang Kaluwasan.” (Mateo 1:​21; Lucas 1:31) Nahisanto sa sining makahulugan nga ngalan, ginhimo ni Jehova nga mangin posible ang kaluwasan para sa aton paagi sa ministeryo kag mahalaron nga kamatayon ni Jesus.​​—⁠Juan 3:⁠16.

Gani man, ang numero nga ngalan nga 666 nga ginhatag sang Dios pat-od gid nga nagasimbulo sa ginakabig sang Dios nga amo ang mga kinaiya sang sapat. Natural lamang, agod mahangpan ining mga kinaiya, dapat naton hibaluon kon ano ang sapat mismo kag kon ano ang mga ginahimo sini.

Ginpakilala ang Sapat

Ang tulun-an sang Daniel sa Biblia nagahatag sing daku nga impormasyon tuhoy sa kahulugan sang simbuliko nga mga sapat. Ang kapitulo 7 maathag nga nagalaragway sa “apat ka dalagku nga sapat”​​—⁠ang leon, oso, leopardo, kag ang makakulugmat nga sapat nga may dalagku nga mga ngipon nga salsalon. (Daniel 7:​2-7) Ginasugiran kita ni Daniel nga ining mga sapat nagatiglawas sa “mga hari,” ukon politikal nga mga ginharian, nga nagsundanay sa paggahom sa malapad nga mga emperyo.​​—⁠Daniel ​7:​17, 23.

Tuhoy sa sapat nga ginasambit sa Bugna 13:​1, 2, ginapakita sang The Interpreter’s Dictionary of the Bible nga “ginatingob [sini] ang tanan nga mga kinaiya sang apat ka sapat sa palanan-awon ni Daniel . . . Busa, ining una nga sapat [nga ginasambit sa Bugna] nagatiglawas sa tingob nga mga puersa sang tanan nga politikal nga paggahom sa kalibutan nga batok sa Dios.” Ginapamatud-an sang Bugna 13:7 ini nga obserbasyon, nga nagasiling tuhoy sa sapat: “Ginhatagan sia sing pagbulut-an sa tagsa ka kabikahan kag katawhan kag hambal kag pungsod.”⁠ *

Ngaa ginagamit sang Biblia ang mga sapat subong mga simbulo sang paggahom sang tawo? May duha ka rason sa di-magkubos. Una, bangod sang sapatsapaton nga maragtas sa pagpatulo sing  dugo sang mga gobierno sa pagligad sang mga siglo. “Ang inaway isa sa pirme nagakatabo sa maragtas,” sulat sang mga istoryador nga sanday Will kag Ariel Durant, “kag wala maghaganhagan bisan sa tapos mapapag-on ang sibilisasyon kag demokrasya.” Matuod gid nga “ang isa ka tawo may gahom sa isa sa iya kasamaran”! (Manugwali 8:9) Ang ikaduha nga rason amo nga “ginhatag sa iya sang dragon [si Satanas] ang iya gahom kag ang iya trono kag dakung pagbulut-an.” (Bugna 12:⁠9; 13:2) Gani, ang paggahom sang tawo isa ka binuhatan sang Yawa, amo kon ngaa ginapakita sini ang iya sapatsapaton, tulad-dragon nga disposisyon.​​—⁠Juan 8:​44; Efeso 6:⁠12.

Apang, wala ini nagakahulugan nga ang tagsa ka tawhanon nga manuggahom direkta nga ginamaniobra ni Satanas. Sa pagkamatuod, sa isa ka paagi, ang mga gobierno sang tawo nagapanghikot subong “alagad sang Dios,” nga nagahatag sing kapag-on sa tawhanon nga katilingban, nga kon wala ini mahimo magkinagubot. Kag gin-amligan sang pila ka lider ang sadsaran nga mga kinamatarong sang tawo, lakip ang kinamatarong para himuon ang matuod nga pagsimba​​—⁠butang nga indi luyag ni Satanas. (Roma 13:​3, 4; Esdras 7:​11-​27; Binuhatan 13:7) Sa gihapon, bangod sang impluwensia sang Yawa, wala pa sing tawo ukon tawhanon nga institusyon ang nakapaluntad sing dayon nga paghidait kag kasiguruhan sa mga tawo.⁠ *​—⁠Juan 12:31.

“Isa ka Tawhanon nga Numero”

Ang ikatlo nga ideya sa kahulugan sang 666 amo nga ini isa ka “numero sang tawo,” ukon suno sa The Amplified Bible, isa ka “tawhanon nga numero.” Ini nga ekspresyon indi mahimo magpatuhoy sa isa ka indibiduwal nga tawo, kay si Satanas​​—⁠indi ang bisan sin-o man nga tawo​​—⁠ang may pagbulut-an sa sapat. (Lucas 4:​5, 6; 1 Juan 5:​19; Bugna 13:​2, 18) Sa baylo, ang katunayan nga ang sapat isa ka “tawhanon nga numero,” ukon marka, nagapahangop nga ini may kinaugali sang tawo, indi sang espiritu ukon demonyo, kag amo kon ngaa nagapakita ini sing pila ka tawhanon nga mga kinaiya. Ano ayhan ining mga kinaiya? Ang Biblia nagasabat, nga nagasiling: “Ang tanan [nga tawo] nagpakasala kag nawad-an sang himaya sang Dios.” (Roma 3:23) Busa, ang “tawhanon nga numero” sang sapat nagapakita nga ginapabanaag sang mga gobierno ang makasasala nga kahimtangan sang tawo, ang marka sang sala kag pagkadihimpit.

Ginapamatud-an ini sang maragtas. “Ang tagsa ka sibilisasyon nga nagluntad napukan sang ulihi,” siling sang anay sekretaryo sang estado sang Estados Unidos nga si Henry Kissinger. “Ang maragtas isa ka kasaysayan sang mga panikasog nga napaslawan, sang mga handum nga wala matuman . . . Gani, subong isa ka istoryador, dapat batunon sang isa nga ang trahedya indi malikawan.” Ang bunayag nga pagtamod ni Kissinger nagapamatuod sa sining sadsaran nga kamatuoran sa Biblia: “Ang dalanon sang tawo wala sa iya kaugalingon, wala sa tawo nga nagalakat sa pagmando sang iya mga tikang.”—Jeremias 10:23.

 Sa tapos naton makilal-an ang sapat kag mahibaluan kon paano ini ginatamod sang Dios, mahimo na naton mausisa ang hingapusan nga bahin sang aton tanhaga—ang numero nga anom kag kon ngaa makatlo nga ginsulit ini—buot silingon, 666, ukon 600 dugangan sing 60 dugangan sing 6.

Makatlo nga Pagsulit sa Numero nga Anom—Ngaa?

Sa Kasulatan, ang pila ka numero may simbuliko nga kahulugan. Ang numero nga pito, halimbawa, masami ginagamit sa pagsimbulo sa butang nga kompleto, ukon himpit, sa mga mata sang Dios. Halimbawa, ang semana sang pagpanuga sang Dios may pito ka ‘adlaw,’ ukon ginpalawig nga mga hut-ong sang tion, nga sa tion sini nakompleto sang Dios ang iya katuyuan sa pagpanuga para sa duta. (Genesis 1:3⁠–​​2:3) Ang “mga pulong” sang Dios daw subong sang pilak nga ‘gin-ulay sing makapito,’ amo kon ngaa naputli ini sing himpit. (Salmo 12:⁠6; Hulubaton 30:​5, 6) Ang aruon nga si Naaman ginsugo nga maligo sing makapito sa Suba Jordan, kag pagkatapos sini kompleto nga nag-ayo sia.—2 Hari 5:​10, 14.

Ang anom kulang sing isa agod mangin pito. Indi bala isa ini ka nagakaigo nga simbulo sang butang nga di-himpit, ukon may depekto, sa mga mata sang Dios? Huo, sa pagkamatuod! (1 Cronica 20:​6, 7) Dugang pa, ang makatlo nga pagsulit sa numero nga anom, subong sang 666, nagapadaku gid sini nga pagkadihimpit. Ang nagapamatuod man nga husto ini nga paghangop amo ang katunayan nga ang 666 isa ka “tawhanon nga numero,” subong nabinagbinag na naton. Sa amo, ang maragtas sang sapat, ang “tawhanon nga numero” sini, kag ang numero nga 666 mismo nagatudlo tanan sa isa ka indi magsayop nga konklusion​​—⁠ang bug-os nga kakulangan kag kapaslawan sa mga mata ni Jehova.

Ang paglaragway sa mga kakulangan sang sapat nagapahanumdom sa aton sang ginsiling tuhoy kay Hari Belsasar sang dumaan nga Babilonia. Paagi kay Daniel, si Jehova nagsiling sa sadtong manuggahom: “Ikaw natimbang sa timbangan; kag nasapwan ka nga mamag-an.” Sadto gid nga gab-i, ginpatay si Belsasar, kag napukan ang gamhanan nga Emperyo sang Babilonia. (Daniel 5:​27, 30) Sing kaanggid man, ang paghukom sang Dios sa politikal nga sapat kag sa mga may marka sini nagapatimaan sing katapusan sini nga sapat kag sang mga sumalakdag sini. Apang, sa sini nga tion, indi lamang isa ka politikal nga sistema ang laglagon sang Dios kundi ang tanan nga bahin sang tawhanon nga paggahom. (Daniel 2:​44; Bugna 19:​19, 20) Busa, daw ano ka importante nga likawan naton ang makamamatay nga marka sang sapat!

Kon Ano ang Marka

Pagkatapos gid mapahayag ang numero nga 666, ginasambit sang Bugna ang 144,000 ka sumulunod sang Kordero, si Jesucristo, nga may ngalan niya kag sang iya Amay, si Jehova, nga nasulat sa ila mga agtang. Ining mga ngalan nagamarka sa ila nga si Jehova kag ang iya Anak nga ila ginapanaksihan nga may pagpabugal amo ang nagapanag-iya sa ila. Sing kaanggid man,  ang mga may marka sang sapat nagapahibalo sang ila pag-alagad sa sapat. Sa amo, sa malaragwayon nga paghambal, ang marka sa tuo nga kamot ukon sa agtang, isa ka simbulo nga nagapakilala sa may marka sini nga nagahatag sia sing masimbahon nga pagsakdag sa sapatsapaton nga politikal nga mga sistema sang kalibutan. Ang may subong sini nga marka nagahatag kay “Cesar” sang butang nga iya sang Dios. (Lucas 20:25; Bugna 13:​4, 8; 14:1) Paano? Paagi sa masimbahon nga pagpadungog sa politikal nga estado, sa mga simbulo sini, kag sa militar nga gahom sini, nga amo ang ila ginadangpan para sa paglaum kag kaluwasan. Ang pagsimba nila sa matuod nga Dios pakulahaw lamang.

Sa kabaliskaran, ang Biblia nagapalig-on sa aton: “Dili kamo magsalig sa mga prinsipe, ukon sa anak sang tawo, nga sa iya wala sing bulig. Kon maggua ang iya ginhawa nagabalik sia sa iya duta; sa amo nga adlaw nagakawala ang iya mga hunahuna.” (Salmo 146:​3, 4) Ang mga nagasunod sining maalamon nga laygay wala nagakatingala kon indi matuman sang mga gobierno ang ila mga panaad ukon kon mataktak sa poder ang mga lider nga may balanion nga personalidad.​—⁠Hulubaton 1:⁠33.

Wala ini nagakahulugan nga ang matuod nga mga Cristiano wala nagasapak sa kahimtangan sang katawhan. Sa kabaliskaran, aktibo nga ginabantala nila ang isa ka gobierno nga magalubad sa mga problema sang katawhan​​—⁠ang Ginharian sang Dios, nga ila ginatiglawas.​​—⁠Mateo 24:14.

Ang Ginharian sang Dios​​—⁠Ang Lamang nga Paglaum sang Katawhan

Sang yari sia sa duta, ang pinakatema sang pagbantala ni Jesus amo ang Ginharian sang Dios. (Lucas 4:43) Sa iya modelo nga pangamuyo, nga kon kaisa ginatawag nga Pangamuyo sang Ginuo, gintudluan ni Jesus ang iya mga sumulunod nga ipangamuyo ang pagkari sini nga Ginharian kag ang pagkatuman sang kabubut-on sang Dios diri sa duta. (Mateo 6:​9, 10) Ang Ginharian isa ka gobierno nga magagahom sa bug-os nga duta, indi gikan sa isa ka sentro nga duog sa duta, kundi gikan sa langit. Amo kon ngaa, gintawag ini ni Jesus nga “ginharian sang langit.”​​—⁠Mateo 11:12.

Sin-o pa ang bagay nga mangin Hari sa sini nga Ginharian kundi si Jesucristo, nga napatay para sa iya palaabuton nga mga sakop? (Isaias 9:​6, 7; Juan 3:16) Sa indi madugay, idap-ong sining himpit nga Manuggahom, nga karon isa na ka gamhanan nga espiritu nga persona, ang sapat kag ang mga hari sini, kag ang mga hangaway sini sa “linaw nga kalayo nga nagadabdab sing asupre,” isa ka simbulo sang bug-os nga kalaglagan. Apang indi lamang ini. Dulaon man ni Jesus si Satanas, butang nga indi mahimo sang bisan sin-o nga tawo.​​—⁠Bugna 11:15; 19:​16, 19-​21; 20:2, 10.

Ang Ginharian sang Dios magadala sing paghidait sa tanan nga matinumanon nga mga sakop sini. (Salmo 37:​11, 29; 46:​8, 9) Bisan ang kasubo, kasakit, kag kamatayon madula na. Daw ano ini katahom nga paglaum para sa mga magapabilin nga wala sing marka sang sapat!​​—⁠Bugna 21:​3, 4.

[Mga nota]

[Kahon sa pahina 5]

Mga Ideya Para sa Kahulugan sang 666

1. Ang mga ngalan sa Biblia masami nagahatag sing impormasyon tuhoy sa mga kinaiya ukon kabuhi sang isa ka tawo, subong sa kaso ni Abraham, ni Jesus, kag sang madamo pa. Gani man, ginasimbulo sang numero nga ngalan sang sapat ang iya mga kinaiya.

2. Sa tulun-an sang Daniel sa Biblia, ang nanuhaytuhay nga mga sapat nagatiglawas sa nagsundanay nga mga ginharian ukon mga emperyo sang tawo. Ang sapat sa Bugna 13:​1, 2 nagasimbulo sa bug-os kalibutan nga politikal nga sistema, nga ginhatagan sing gahom kag ginakontrol ni Satanas.

3. Ang katunayan nga ang sapat may “numero sang tawo,” ukon “tawhanon nga numero,” nagapakita nga ini may kinaugali sang tawo, indi sang demonyo. Busa, ginapakita sini ang tawhanon nga mga kapaslawan nga resulta sang sala kag pagkadihimpit.

4. Sa mga mata sang Dios, ang numero nga anom, bangod kubos sa Biblikanhon nga kompleto, ukon himpit, nga pito, nagapahangop sing pagkadihimpit. Ginapadaku sang marka nga 666 ini nga kakulangan paagi sa pagsulit sa numero sing makatlo.

[Mga retrato sa pahina 6]

Ang paggahom sang tawo napaslawan, nga bagay gid nga ginasimbulo sang numero nga 666

[Credit Line]

Starving child: UNITED NATIONS/Photo by F. GRIFFING

[Mga retrato sa pahina 7]

Si Jesucristo magadala sing himpit nga pagginahom sa duta