Ginakontrol Bala sang Imo mga Kahimtangan ang Imo Kabuhi?

ANG mabudlay nga mga kahimtangan kag mga problema kinaandan na sining “makahalanguyos nga mga tion.” (2 Timoteo 3:1) Ang iban nga mga problema mahimo nga umalagi lamang kag gani madula man lang sa ulihi. Ang iban naman nagadugay sing binulan ukon tinuig pa gani. Subong resulta, madamo ang nagabatyag kaangay ni salmista David, nga nagtu-aw kay Jehova: “Ang mga kagamo sa akon tagipusuon nagadaku, O paguaa ako sa akon kalisdanan.”​—Salmo 25:17.

May mabug-at nga mga problema ka bala? Kon amo, mabuligan kag mapalig-on ka sang Biblia. Binagbinagon naton ang kabuhi sang duha ka matutom nga mga alagad ni Jehova nga madinalag-on nga naglandas sang ila mga problema: si Jose kag si David. Paagi sa pag-usisa kon ano ang ginhimo nila sa tion sang kasisit-an, makatuon kita sing mapuslanon nga mga leksion nga magabulig sa aton sa paglandas sang kaanggid nga mga hangkat karon.

Nag-atubang sing Mabug-at nga mga Hangkat

Sang mag-edad sia sing 17 anyos, si Jose nag-atubang sing mabug-at nga problema sa iya mismo pamilya. Nakita sang iya mga magulang nga ang ila amay, nga si Jacob, “naghigugma [kay Jose] sing labi pa sa tanan niya nga utod.” Gani, “gindumtan nila sia, kag indi sila makahambal sa iya sing mahidaiton.” (Genesis 37:4) Mahunahuna naton ang kabalaka kag kahuol nga nabatyagan ni Jose bangod sini nga kahimtangan. Sang ulihi, bangod sang daku nga pagdumot kay Jose sang iya mga utod, ginbaligya nila sia sa pagkaulipon.​—Genesis 37:26-33.

Samtang ulipon sa Egipto, dapat pamatukan ni Jose ang pag-alungay sang asawa sang iya agalon nga huliran sia. Bangod sang iya kaakig nga ginpangindian sia, butig nga ginsumbong niya si Jose sing paglugos. “Ginsulod sia sa bilangguan,” diin “ginsakit nila ang iya mga tiil sa mga grilyos, ginbutang sia sa mga talikala nga salsalon.” (Genesis 39:7-20; Salmo 105:17, 18) Daku gid ini nga pagtilaw! Sa sulod sang mga 13 ka tuig, si Jose nangin ulipon ukon bilanggo bangod sang mga inhustisya nga ginhimo sang iban sa iya, pati na sang mga katapo sang iya mismo pamilya.​—Genesis 37:2; 41:46.

 Si David sang dumaan nga Israel nag-atubang man sing mga pagtilaw sang pamatan-on pa sia. Pila ka tuig nga napilitan sia nga magkabuhi subong isa ka pugante, kay gintinguhaan sia nga dakpon ni Hari Saul kaangay sang sapat. Yara pirme sa katalagman ang kabuhi ni David. Isa ka bes, nagkadto sia kay Ahimelec nga saserdote sa pagpangayo sing pagkaon. (1 Samuel 21:1-7) Sang mahibal-an ni Saul nga ginbuligan ni Ahimelec si David, nagsugo sia nga patyon indi lamang si Ahimelec kundi ang tanan man nga mga saserdote kag mga pamilya nila. (1 Samuel 22:12-19) Mahunahuna mo bala ang kalisang nga ginbatyag ni David kay sia ang indi direkta nga ginbangdan sini nga trahedya?

Hunahunaa ang mga tinuig sang kalisdanan kag indi maayo nga pagtratar nga ginbatas ni Jose kag ni David. Paagi sa pag-usisa kon paano nila nalandas ang ila mabudlay nga mga kahimtangan, makatuon kita sing hamili nga mga leksion. Binagbinagon naton ang tatlo ka paagi diin ining mga lalaki takus nga ilugon.

Indi Magtanom sing Paghinakit kag Kaakig

Una, ining matutom nga mga lalaki wala magtanom sing kaakig kag paghinakit. Samtang nabilanggo si Jose, natural lang nga maghinakit sia nga ginluiban sia sang iya mga utod, ayhan nagpamensar sang himuon niya nga pagtimalos kon makita niya sila liwat. Paano naton nahibaluan nga ginbatuan ni Jose ining di-maayo nga panghunahuna? Binagbinaga ang iya reaksion sang may higayon sia nga timalusan ang iya mga utod sang nagkadto sila sa Egipto sa pagbakal sing uyas. Ang rekord nagasiling: “Nagtalikod [si Jose] sa ila kag naghibi; . . . Kag nagsugo si Jose nga pun-on [sang iya mga alagad] ang ila [sang iya mga utod] mga suludlan sing uyas, kag iuli ang kuarta sang tagsa ka tawo sa iya sako, kag hatagan sila sing balon sa dalanon.” Sang ulihi, sang ginsugo niya ang iya mga utod nga dalhon ang ila amay sa Egipto, ginpalig-on sila ni Jose sa sining mga pulong: “Dili kamo mag-inaway sa dalanon.” Sa hambal kag buhat, ginpamatud-an ni Jose nga wala niya gintugutan nga gub-on sang kaakig kag paghinakit ang iya kabuhi.​—Genesis 42:24, 25; 45:24.

Si David wala man magtanom sing paghinakit kay Hari Saul. Duha ka beses nga may higayon si David nga mapatay si Saul. Apang, sang ginsutsutan sia sang iya mga tinawo nga himuon ini, si David nagsiling: “Ang GINUO nagdumili sa akon nga maghimo ako sining butang sa akon ginuo, ang hinaplas sang GINUO, sa pag-untay sang akon kamot batok sa iya, sa ginatan-aw nga sia hinaplas sang GINUO.” Gintugyan ini ni David kay Jehova, nga nagasiling sa iya mga tinawo: “Sa nagakabuhi ang GINUO, ang GINUO magasakit sa iya; ukon ang iya adlaw nga ikamatay magaabot; ukon magadulhog sia sa inaway kag mawala.” Sang ulihi, nagkomposo pa gani si David sing panalabiton sa paglalaw sa pagkapatay ni Saul kag ni Jonatan, nga anak ni Saul. Kaangay ni Jose, wala gintugutan ni David ang iya kaugalingon nga madaug sang paghinakit.​—1 Samuel 24:​3-6; 26:​7-​13; 2 Samuel 1:​17-​27.

Nagatanom bala kita sing paghinakit kag kaakig kon  may inhustisya nga nagahatag sa aton sing kasakit? Madali ini matabo. Kon tugutan naton nga mangibabaw ang aton mga emosyon, ang resulta mahimo nga mas makahalalit sa aton sangsa inhustisya mismo. (Efeso 4:26, 27) Bisan pa indi naton makontrol ang ginahimo sang iban, makontrol naton ang aton reaksion. Mas mahapos nga indi kita magtanom sing paghinakit kag kaakig kon nagatuo kita nga husayon ini ni Jehova sa iya gintalana nga tion.​—Roma 12:17-19.

Himua ang Imo Bug-os nga Masarangan Walay Sapayan sang Imo Kahimtangan

Ang ikaduha nga leksion nga matun-an naton amo ang indi pagtugot nga ang aton kabuhi maapektuhan sang aton kahimtangan. Mahimo ginapamensar naton sing tuman kon ano ang indi naton mahimo amo nga mapatumbayaan naton kon ano ang mahimo naton. Daw subong nga ginakontrol na kita sang aton kahimtangan. Natabo kuntani ini kay Jose. Apang, namat-od sia nga himuon ang iya bug-os nga masarangan walay sapayan sang iya kahimtangan. Samtang isa ka ulipon, si Jose “nagpahamuot sa iya [sang iya agalon] itululok kag nag-alagad sa iya, kag ginhimo niya sia nga manugtatap sang iya balay.” Amo man ang ginhimo ni Jose sang nabilanggo sia. Bangod sang pagpakamaayo ni Jehova kag sang kapisan ni Jose, “ang manugbantay sang bilangguan nagtugyan sa kamot ni Jose sang tanan nga mga binilanggo nga yadto sa bilangguan; kag ang bisan anong ginhimo didto, sia amo ang manughimo sini.”​—Genesis 39:​4, 21-​23.

Sang mga tinuig nga si David isa ka pugante, ginhimo man niya ang iya bug-os nga masarangan walay sapayan sang iya mga kahimtangan. Samtang nagapuyo sa kamingawan sang Paran, gin-amligan niya kag sang iya mga tinawo ang panong ni Nabal gikan sa mga buyong. “Sila kuta namon sa adlaw kag sa gab-i,” siling sang isa sang mga manugbantay karnero ni Nabal. (1 Samuel 25:16) Sang ulihi, sang didto sia sa Ziklag, ginsalakay ni David ang mga banwa nga ginsakop sang mga kaaway sang Israel sa bagatnan, sa amo naamligan ang mga dulunan sang Juda.​—1 Samuel 27:8; 1 Cronica 12:20-22.

Dapat bala kita manikasog pa gid nga himuon ang aton bug-os nga masarangan walay sapayan sang aton mga kahimtangan? Bisan pa mabudlay ini himuon, magamadinalag-on kita. Sa pagbinagbinag sang iya kabuhi, si apostol Pablo nagsulat: “Natun-an ko ang pagkakontento sa bisan ano nga kahimtangan ako. . . . Sa bisan ano kag sa tanan nga kahimtangan natun-an ko ang tinago sang pagkabusog kag pagkagutom, sang kabuganaan kag kinawad-on.” Paano napalambo ni Pablo ini nga panimuot sa kabuhi? Paagi sa padayon nga pagsalig niya kay Jehova. Ginbaton niya: “Makahimo ako sang tanan nga butang sa iya nga nagapabakod sa akon.”​—Filipos 4:11-13.

Maghulat kay Jehova

Ang ikatlo nga leksion amo nga sa baylo nga maggamit sing di-Makasulatanhon nga mga paagi agod bag-uhon ang aton mga kahimtangan, dapat kita maghulat kay Jehova. Si disipulo Santiago nagsulat: “Pahikuta sing bug-os ang pagbatas, agod mangin bug-os kamo kag mapag-on sa tanan nga bahin, nga wala sing bisan ano man nga kakulangan.” (Santiago 1:4, NW) Ang pagbatas dapat tugutan nga ‘magpanghikot sing bug-os’ paagi sa pagtugot nga batason naton tubtob sa katapusan ang pagtilaw sa aton kag indi pagtinguhaan nga tapuson ini sa gilayon paagi sa di-Makasulatanhon nga mga paagi. Sa amo ang aton pagtuo tilawan kag putlion, kag ang ikasarang sini sa paghatag sing kusog mapahayag. Si Jose kag si David may amo sini nga pagbatas. Wala sila nagpahito sing solusyon nga basi indi magapahamuot kay Jehova. Sa baylo, ginhimo nila ang ila bug-os nga masarangan agod magpasibu sa ila mga kahimtangan. Naghulat sila kay Jehova, kag madamo nga pagpakamaayo ang natigayon nila bangod sang paghimo sini! Gingamit sila ni Jehova sa pagluwas kag sa pagtuytoy sa iya katawhan.​—Genesis 41:39-​41; 45:5; 2 Samuel 5:​4, 5.

Mahimo magaatubang man kita sing mga kahimtangan nga ayhan masulay kita sa pagpangita sing di-Makasulatanhon nga mga solusyon. Halimbawa, naluyahan ka bala bangod wala ka makakita sing nagakaigo nga milinyuon? Kon amo, likawi ang pagsulay nga lapason ang sugo ni Jehova nga magminyo “lamang sa Ginuo.” (1 Corinto 7:39) May problema ka bala sa inyo pag-asawahay? Sa baylo nga magpadala sa espiritu sang kalibutan nga nagapalig-on sang pagbulagay  kag pagdiborsio, magbuligay kamo sang imo tiayon agod malubad ang mga problema. (Malaquias 2:​16; Efeso 5:​21-​33) Nabudlayan ka bala sa pag-atipan sa imo pamilya bangod sang inyo kahimtangan sa pangabuhi? Ang paghulat kay Jehova nagalakip sang paglikaw sa maduhaduhaan ukon ilegal nga mga aktibidades agod makakuarta. (Salmo 37:25; Hebreo 13:18) Huo, kita tanan dapat magpangabudlay sing lakas nga himuon ang aton bug-os nga masarangan walay sapayan sang aton mga kahimtangan kag manikasog nga tugutan si Jehova sa pagpakamaayo sa aton. Samtang ginahimo naton ini, mangin determinado kita nga maghulat kay Jehova para sa pinakamaayo nga solusyon.​—Miqueas 7:7.

Si Jehova Magaalay-ay sa Imo

Ang pagpamalandong kon paano madinalag-on nga gin-atubang sang mga karakter sa Biblia kaangay ni Jose kag ni David ang mga kapaslawan kag mabudlay nga mga kahimtangan may mapuslanon nga epekto sa aton. Bisan pa ang ila mga sugilanon ginasaysay sa pila lamang ka pahina sang Biblia, ang mga pagtilaw sa ila nagdugay sing madamong tinuig. Pamangkuta ang imo kaugalingon: ‘Paano natun-an sining mga alagad sang Dios nga batunon ang ila mga kahimtangan? Paano nila nahuptan ang ila kalipay? Anong mga kinaiya ang napalambo nila?’

Magabenepisyo man kita paagi sa pagbinagbinag sa pagbatas sang modernong-adlaw nga mga alagad ni Jehova. (1 Pedro 5:9) Ang Lalantawan kag ang Magmata! nga mga magasin nagaunod sing madamong sugilanon sang kabuhi kada tuig. Ginabasa kag ginapamalandungan mo bala ang mga halimbawa sining matutom nga mga Cristiano? Dugang pa, makita naton sa kongregasyon ang mga indibiduwal nga matutom nga nagabatas sang di-maayo nga mga kahimtangan. Regular ka bala nga nagapakig-upod sa ila kag nagatuon gikan sa ila sa mga miting sa kongregasyon?​—Hebreo 10:24, 25.

Kon nagaatubang ka sing mabudlay nga mga kahimtangan, makasalig ka nga si Jehova nagaulikid sa imo kag magaalay-ay sa imo. (1 Pedro 5:6-10) Panikasugi nga indi mo pagtugutan nga kontrolon sang imo mga kahimtangan ang imo kabuhi. Iluga ang mga halimbawa ni Jose, ni David, kag sang iban pa paagi sa indi pagtanom sing paghinakit, paghimo sang imo bug-os nga masarangan walay sapayan sang imo kahimtangan, kag paghulat kay Jehova para sa pinakamaayo nga solusyon. Magpalapit sa iya paagi sa pangamuyo kag espirituwal nga mga hilikuton. Sa sining paagi, makita mo man nga mangin malipayon ka bisan sa mabudlay nga mga tion.​—Salmo 34:8.

[Retrato sa pahina 20, 21]

Ginhimo ni Jose ang iya bug-os nga masarangan walay sapayan sang iya mga kahimtangan

[Retrato sa pahina 23]

Si David naghulat kay Jehova para sa solusyon sa iya mga problema