Sugilanon sang Kabuhi

Isa ka Makaalayaw nga Kabuhi Walay Sapayan sang mga Kasakit

PANUGIRON NI AUDREY HYDE

Sa paghinumdom ko sa kapin sa 63 ka tuig nga bug-os tion nga ministeryo​—ang 59 sini ginhinguyang ko sa bug-os kalibutan nga ulong-talatapan sang mga Saksi ni Jehova⁠—masiling ko nga makaalayaw gid ang akon kabuhi. Matuod, masakit gid makita ang amat-amat nga pagkapatay sang akon una nga bana bangod sa kanser kag ang pag-antos sang akon ikaduha nga bana sa makahaladlok gid nga epekto sang balatian nga Alzheimer. Apang pasugira anay ninyo ako kon paano ko nahuptan ang akon kalipay walay sapayan sining mga kasakit.

NAGDAKU ako sa uma malapit sa diutay nga banwa sang Haxtun sa kapatagan sang aminhan-nasidlangan nga Colorado, malapit sa dulunan sang Nebraska. Ikalima ako sa anom ka kabataan nanday Orille kag Nina Mock. Natawo sanday Russell, Wayne, Clara, kag Ardis sa ulot sang tuig 1913 kag 1920, kag ako natawo sang masunod nga tuig. Natawo si Curtis sang 1925.

Sang 1913, nangin Estudyante sang Biblia si Nanay, subong amo ang pagkilala anay sa mga Saksi ni Jehova. Sang ulihi, ang tanan sa amon pamilya nangin mga Saksi man.

Isa ka Mapuslanon nga Pagkabuhi sa Kapatagan

Bukas gid sing panghunahuna si Tatay. May de-koryente nga mga suga ang tanan namon nga mga tinukod sa uma, butang nga talagsahon gid sadto. May mga patubas man kami gikan sa amon uma​—mga itlog sang amon mga manok, kag gatas, krema, kag mantikilya gikan sa amon mga baka. Mga kabayo ang amon ginagamit sa pag-arado kag nagatanom sang strawberry kag patatas, subong man sang trigo kag mais.

Nagapati si Tatay nga tanan kami nga mga  kabataan dapat makahibalo sa pagpangabudlay. Bisan wala pa ako nagaeskwela, ginhanas na ako sa pagpangabudlay sa uma. Nadumduman ko pa nga nagapanadol ako sa malawig nga inidas sang amon hardin sa nagatagiti nga tingadlaw. ‘Malampas ko ayhan ini hasta sa punta?’ pamangkot ko. Nahupog gid ako sing balhas, kag ginkutot ako sang mga putyukan. Kon kaisa, daw naluoy ako sa akon kaugalingon bangod ang iban nga kabataan wala nagapangabudlay sing lakas kaangay sa amon. Apang, kon dumdumon ko ang akon pagkabata, nagapasalamat ako sa paghanas sa amon nga magpangabudlay.

Tanan kami nga kabataan ginhatagan sing ulubrahon. Si Ardis mas maayo maggatas sang mga baka sangsa akon, gani ang akon obra amo ang pagkuha sing mga ipot sa mga kuadra sang mga kabayo. Walay sapayan nga masako, may tion man kami sa pagliwaliwa kag paghampang. Nagahampang kami ni Ardis sing softball upod sa isa ka team sa amon duog. Kon kaisa pitcher ako, ukon nagabantay sa third base, kag si Ardes sa first base.

Matahom gid ang matin-aw nga kalangitan sa kagab-ihon sa kapatagan. Ang linibo ka kabituunan nagapahanumdom sa akon sa aton Manunuga, nga si Jehova nga Dios. Bisan bata pa ako, ginapamensar ko ang Salmo 147:4, nga nagasiling: “Ginaisip niya [ni Jehova] ang kadamuon sang mga bituon; ginatawag niya sila tanan sa ila mga ngalan.” Sa madamo sining matin-aw nga kagab-ihon, ang amon ido, nga si Judge, nagaulon sa akon sabak kag ginaupdan ako. Pirme ako nagapungko sa balkon kon hapon kag nagadayaw sa malagtom nga trigo samtang ginahuyop ini sang hangin, amo nga daw pilak ini tulukon kon masilakan sang adlaw.

Ang Maayo nga Halimbawa ni Nanay

Maayo gid nga asawa si Nanay. Si Tatay amo gid pirme ang ulo sang pamilya, kag gintudluan kami ni Nanay nga tahuron sia. Sang 1939 nangin Saksi ni Jehova man sia. Nabatyagan namon nga palangga kami ni Tatay bisan pa ginapapangabudlay niya kami sing lakas kag wala kami ginapagustuhan. Sa masami kon tigtulugnaw ginatakdan niya ang duha ka kabayo sing sleigh (daw karosa para sa niebe) kag ginapasakay kami sa sini. Nalipay gid kami sa katahom sang niebe!

Apang, si Nanay amo gid ang nagtudlo sa amon agod higugmaon ang Dios kag tahuron ang Biblia. Nakilala namon nga ang ngalan sang Dios amo si Jehova kag nga sia ang Tuburan sang kabuhi. (Salmo 36:9; 83:18) Natun-an man namon nga ginhatagan niya kami sing panuytoy, indi agod dingutan kami sing kalipay, kundi agod makabenepisyo kami. (Isaias 48:17) Ginpatudok gid sa amon ni Nanay nga may pinasahi kami nga hilikuton. Natun-an namon nga si Jesus nagsugo sa iya mga sumulunod: “Ining maayong balita sang ginharian ibantala sa bug-os napuy-an nga duta subong panaksi sa tanan nga kapungsuran; kag ugaling magaabot ang katapusan.”​—Mateo 24:14.

 Kada pauli ko sadto sa balay halin sa eskwelahan kag kon indi ko maabtan sa balay si Nanay, ginalighot ko sia. Isa ka bes, sang mga anom ukon pito ka tuig ang akon edad, nasalapuan ko sia sa kamalig. Nian mabunok nga nag-ulan. Didto kami sa bulutangan sang kumpay, kag ginpamangkot ko sia kon pahanabuon pa bala liwat sang Dios ang Anaw. Ginpasalig niya ako nga nagpangako ang Dios nga indi na niya liwat paglaglagon ang duta paagi sa Anaw. Nadumduman ko man nga madamong beses nga nagapanago kami sa ginhimo nga palanaguan sa dalom-duta, kay pirme lang may mabaskog nga buhawi.

Bisan wala pa ako matawo, nagapakigbahin na si Nanay sa pagbantala. Isa ka grupo sang mga tawo ang nagatipon sa amon balay, ang tanan may paglaum nga magkabuhi kaupod ni Cristo sa langit. Walay sapayan nga ang pagbantala sa balaybalay mabudlay para kay Nanay, ang iya gugma sa Dios nangibabaw sa iya kahadlok. Matutom sia tubtob sa iya kamatayon, sang Nobiembre 24, 1969, sa edad nga 84. “Nay, magapalangit ka kag mangin kaupod mo ang imo mga kilala,” hutik ko sa iya. Malipayon gid ako nga yara ako sa tupad ni Nanay sa amo nga tion kag mapabutyag sa iya ang akon pagtuo sa sina nga paglaum! Naghutik sia, “Mabuot gid ikaw sa akon.”

Nagsugod Kami sa Pagbantala

Sang 1939, nangin regular payunir si Russell, subong amo ang pagtawag anay sa bug-os tion nga ebanghelisador sang mga Saksi ni Jehova. Nagpayunir sia sa Oklahoma kag Nebraska tubtob sang 1944 sang gintawag sia sa pag-alagad sa ulong-talatapan sang mga Saksi ni Jehova (gintawag nga Bethel), sa Brooklyn, New York. Nagpayunir ako sang Septiembre 20, 1941, kag nag-alagad sa nanuhaytuhay nga duog sa Colorado, Kansas, kag Nebraska. Yadtong mga tinuig sang pagpayunir malipayon gid indi lamang bangod nabuligan ko ang iban sa pagtuon tuhoy kay Jehova kundi subong man bangod natun-an ko nga magsalig sa iya sing bug-os.

Sang nagpayunir si Russell, si Wayne naman nagaeskwela sa kolehiyo sa aminhan nasidlangan sang Estados Unidos pagkatapos magtrabaho sa sulod sang pila ka tinion. Sang ulihi, gin-agda man sia sa Bethel. Nag-alagad sia sa sulod sang pila ka tion sa Kingdom Farm, malapit sa Ithaca, New York. Diri ginapatubas ang pagkaon para sa diutay nga katapo sang Kingdom Farm subong man sa talapuanan nga mga 200 ka boluntaryo sa Brooklyn Bethel. Gingamit ni Wayne ang iya mga abilidad kag eksperiensia sa pag-alagad kay Jehova tubtob sang iya kamatayon sang 1988.

Napamana sang akon magulang nga si Ardis si James Kern, kag may lima sila ka kabataan. Napatay sia sang 1997. Ang akon isa pa ka magulang, si Clara, matutom gihapon kay Jehova tubtob karon, kag kon magbakasyon ako ginaduaw ko sia sa iya puluy-an sa Colorado. Ang amon kinagot nga si Curtis, nag-alagad sa Bethel sa tungatunga sang katuigan 1940. Drayber sia sang trak nga nagapakadto-pakari sa Kingdom Farm nga nagakarga sang mga suplay kag patubas. Laon sia, kag napatay sia sang 1971.

Ang Akon Handum​—Pag-alagad sa Bethel

Ang akon magulang nga mga lalaki nauna nga nag-alagad sa Bethel, kag handum ko nga mag-alagad man didto. Sigurado ako nga bangod sang ila maayong halimbawa nga natawag man ako. Ang maragtas sang organisasyon sang Dios nga akon nabatian kay Nanay kag ang masaksihan mismo ang katumanan sang mga tagna sang Biblia tuhoy  sa katapusan nga mga adlaw nagpalambo sang akon handum nga mag-alagad sa Bethel. Paagi sa pangamuyo nanaad ako kay Jehova nga kon tugutan niya ako nga mag-alagad sa Bethel, indi gid ako magbiya luwas lang kon may alatipanon ako nga Cristianong mga salabton.

Nag-abot ako sa Bethel sang Hunyo 20, 1945, kag gin-asayn bilang housekeeper. Trese ka kuarto ang akon tilinluan nga may 26 ka katre nga hilimuson kada adlaw, pati pa ang pagtinlo sang mga alagyan, mga hagdanan, kag mga bintana. Mabudlay gid ini nga hilikuton. Kada adlaw samtang nagapaninlo ako, ginasilingan ko pirme ang akon kaugalingon, ‘Matuod, ginalapyo ka na, pero yara ka sa Bethel, ang balay sang Dios!’

Sang bag-o pa lang ako nag-alagad sa Bethel, may natabo sa akon nga makahalam-ot gid. Bangod taga-uma, wala ako sing hinalung-ong nga ang dumbwaiter isa gali ka gamay nga elebeytor nga nagadala sang mga suplay gikan sa isa ka panalgan pakadto sa isa pa ka panalgan. Bueno, isa ka adlaw gintawgan ako sa telepono samtang nagatrabaho nga nagapangabay, “Puede mo bala mapapanaug diri ang dumbwaiter?” Gilayon nga ginbutang niya ang telepono, gani wala ako makahibalo kon ano ang himuon ko. Nian nadumduman ko nga ang isa sa mga utod nga lalaki nga yara sa panalgan nga ginatinluan ko isa ka waiter. Gani nanuktok ako sa iya kuarto kag ginsilingan sia, “Ginapapanaug ka nila sa kusina.”

Pagpakasal kay Nathan Knorr

Sugod sang katuigan 1920, ang mga Bethelite nga luyag magminyo kinahanglan nga magbiya sa Bethel kag mag-alagad sa mga intereses sang Ginharian sa iban nga duog. Apang sang maaga nga bahin sang 1950, ang pila ka magnobyo nga madugay na nga nag-alagad sa Bethel gintugutan nga magpakasal kag indi maggua. Gani sang si Nathan H. Knorr, nga amo sadto ang nagapanguna sa bug-os kalibutan nga hilikuton sang Ginharian, nangaluyag sa akon, naghunahuna ako, ‘Piho gid nga indi ini sia pagpaguaon sa Bethel!’

Madamo sing katungdanan si Nathan sa pagtatap sang bug-os nga kalibutan nga hilikuton sang mga Saksi ni Jehova. Gani nangin prangka gid sia sa akon, kag ginhatagan niya ako sing madamo nga rason kon ngaa dapat ko anay pamensaron sing maayo antes ko batunon ang iya hingyo nga magpakasal. Sadto, masami sia nga nagalakbay sa pagduaw sang mga sanga talatapan sang mga Saksi ni Jehova sa bug-os nga kalibutan kag kon kaisa sinemana sia nga nagalakbay. Gani ginpaathag niya nga maglayuay kami kon kaisa sa sulod sang malawiglawig nga tion.

Sang bata pa ako, handum ko nga magpakasal ako sa tigpamulak kag magdugos-bulan sa mga isla sang Pasipiko sa Hawaii. Bueno, ginkasal kami sang tigtulugnaw, sang Enero 31, 1953, kag nagdugos-bulan kami sadto nga Sabado sing hapon kag Domingo sa New Jersey. Pagka-Lunes nagbalik kami sa trabaho. Apang, pagligad sang isa ka semana, nagdugos-bulan kami liwat sing isa ka semana.

 Isa ka Mapisan nga Kaupod

Si Nathan 18 anyos sang nag-alagad sia sa Bethel sang 1923. Nakabaton sia sing mapuslanon nga paghanas gikan sa eksperiensiado nga mga utod subong nanday Joseph F. Rutherford, nga amo sadto ang nagapanguna sa hilikuton sang mga Saksi, kag Robert J. Martin ang manugdumala sa imprintahan. Sang napatay si Utod Martin sang Septiembre 1932, si Nathan ang nangin manugtatap sa imprintahan. Pagkadason nga tuig, gin-upod ni Utod Rutherford si Nathan sang nagduaw sia sa mga sanga talatapan sang mga Saksi ni Jehova sa Europa. Sang napatay si Utod Rutherford sang Enero 1942, ginhatag kay Nathan ang responsabilidad sa pagtatap sang bug-os kalibutan nga hilikuton sang mga Saksi ni Jehova.

Si Nathan tuman ka mahunahunaon sa palaabuton, amo nga pirme sia nagaplano sing abanse para sa palaabuton nga pag-uswag. Ang iban nagtamod sini subong di-makatarunganon, bangod ang katapusan sining sistema sang mga butang ginpaabot nga malapit na. Ang matuod, ang isa ka utod nga nakahibalo sang mga plano ni Nathan nagpamangkot sa iya: “Ano ang buot silingon sini nga plano, Utod Knorr? Wala ka bala nagapati nga malapit na ang katapusan?” Sia nagsabat: “Nagapati ako, apang kon indi mag-abot ang katapusan suno sa aton ginapaabot, nakahanda kita.”

Ang isa ka ideya nga ginapatihan gid ni Nathan amo ang pagtukod sing isa ka eskwelahan para sa mga misyonero. Gani, sang Pebrero 1, 1943, isa ka eskwelahan para sa mga misyonero ang ginbuksan sa Kingdom Farm diin nagaalagad sadto ang akon magulang nga si Wayne. Bisan pa ang eskwelahan nagalakip sang maid-id nga pagtuon sa Biblia sa sulod sang halos lima ka bulan, ginpat-od ni Nathan nga ang mga estudyante may pila ka kalingawan. Sa tion sang nauna nga mga klase, nagaentra sia sa softball, apang sang ulihi wala na sia maghampang bangod basi masamaran sia nga makaupang sa pagtambong niya sa mga distrito nga kombension sa tingadlaw. Ginpakamaayo niya nga magreperi na lang sia. Masadya gid ang mga estudyante kon bal-anon gid nga ginabali niya ang pagsulundan sang hampang agod paboran ang mga estudyante halin sa iban nga mga pungsod.

Mga Paglakbay Upod kay Nathan

Sang ulihi, naglakbay ako sa iban nga mga pungsod upod kay Nathan. Nalipay ako sa pagpaambit sang mga eksperiensia sa mga boluntaryo sa sanga kag sa mga misyonero. Nakita ko gid mismo ang ila gugma kag katutom, kag natun-an ko ang ila rutina kag ang pagsinalayo sa mga pungsod nga naasayn sila. Sa sulod sining mga tinuig, padayon ako nga nakabaton sing mga sulat nga nagaapresyar sining mga pagduaw.

Kon hunahunaon ko ang amon mga paglakbay, madumduman ko ang madamo nga mga eksperiensia. Halimbawa, sang nagduaw kami sa Poland, duha ka utod nga babayi ang naghutikay sa akon tupad. Ginpamangkot ko sila, “Ngaa nagahutikay kamo?” Nagpangayo sila sing pasaylo, nagapaathag nga naanad sila sa paghutikay sang gindumilian ang hilikuton sang mga Saksi ni Jehova sa Poland kag may likom nga nagapamati sang mga paghinambalanay sa ila mga puluy-an.

Si Sister Adach isa sa mga nag-alagad sa idalom sang pagdumili sa Poland. Kulong ang iya buhok nga may bangs. Isa ka bes ginpataplik niya ang iya bangs kag ginpakita sa akon ang madalom nga pinalian, resulta sang paglampos sa iya sang isa ka manughingabot. Nakibot ako sang makita ko mismo ang mga resulta sang mapintas nga pagmaltrato nga gin-antos sang aton mga kauturan.

Magluwas sa Bethel, ang Hawaii amo ang akon paborito nga duog. Nadumduman ko ang kombension didto sa siudad sang Hilo sang 1957. Isa yadto ka halandumon gid nga okasyon, kag ang nagtambong madamo pa sangsa bug-os nga kadamuon sang mga Saksi didto. Ginhatag pa gani sang meyor kay Nathan ang yabi sang siudad bilang tanda sang pag-abiabi. Madamo ang nag-abiabi sa amon, ginpasuksukan kami sing kulintas nga mga bulak.

Ang isa pa ka masadya nga kombension  amo ang sa Nuremberg, Alemanya, sang 1955, nga ginhiwat sa istadyum diin nagaparada sadto ang tropa ni Hitler. Bantog gid nga nanumpa si Hitler nga papason ang mga katawhan ni Jehova sa Alemanya, apang karon ini nga istadyum napuno sang mga Saksi ni Jehova! Naghibi ako. Malapad gid ang plataporma kag may matahom nga 144 ka dalagku nga mga haligi sa likuran sini. Yara ako sa entablado kag makita ko ang madamo nga tumalambong nga kapin sa 107,000. Halos indi ko na makita ang katapusan nga raya.

Nakita namon ang integridad sang Aleman nga mga kauturan kag ang kusog nga ila nabaton gikan kay Jehova sang ginhingabot sila sang mga Nazi. Nagpalig-on ini sang amon pamat-od nga mangin mainunungon kag huptan ang amon integridad kay Jehova. Ginhatag ni Nathan ang nagatakop nga pamulongpulong, kag sa paghingapos sini, nagbabay sia sa tumalambong. Nagbalos dayon sila paagi sa pagwagayway sang ila mga panyo subong pagpaalam. Kaangay ini sang matahom nga latagon sang kabulakan.

Indi ko man malipatan, ang amon pagduaw sa Portugal sang Disiembre 1974. Nagtambong kami sa nahauna nga miting sang mga Saksi ni Jehova sa Lisbon sang nangin legal ang aton hilikuton. Gindumilian ini sa sulod sang 50 ka tuig! Bisan 14,000 lamang ang manugbantala sang Ginharian sa pungsod sadto nga tion, kapin sa 46,000 ang nagtambong sa duha ka miting nga ginhiwat. Naghibi ako sang ang utod nga lalaki nagsiling: “Indi na kita magatipon sing patago. Hilway na kita.”

Halin sadtong mga tion nga naglakbay ako upod kay Nathan tubtob karon, nalipay ako sa pagpanaksi sing di-pormal​—sa mga eroplano, mga restawran​—kag sa pagpanaksi sa dalan. Pirme ako nagadala sing literatura agod makapanaksi ako. Isa ka bes sang nagahulat kami sa naatrasar nga eroplano, ginpamangkot ako sang isa ka babayi kon diin ako nagaobra. Nagdul-ong ini sa paghambalanay namon kag sang iban nga nagapamati sa amon. Ang pag-alagad sa Bethel kag ang akon pagbantala nga hilikuton nagpasako kag nagpahalipay gid sa akon.

Balatian kag Makapalig-on nga Pamilinbilin

Sang 1976, ginkanser si Nathan, kag upod sa mga katapo sa pamilya Bethel, ginbuligan namon sia sa pagpakigbato. Walay sapayan sang iya nagaluya nga panglawason, gin-agda namon sa amon kuarto ang nanuhaytuhay nga mga katapo sang sanga talatapan gikan sa iban nga pungsod nga ginahanas sadto sa Brooklyn. Nadumduman ko ang pagduaw nanday Don kag Earlene Steele, Lloyd kag Melba Barry, Douglas kag Mary Guest, Martin kag Gertrud Poetzinger, Pryce Hughes, kag sang iban pa. Masami nga ginasugiran nila kami sang pila ka mga eksperiensia gikan sa ila pungsod. Nagdayaw gid ako sa mga eksperiensia nga may kaangtanan sa kalig-on sang aton mga kauturan sa idalom sang pagdumili.

Sang nabatyagan ni Nathan nga malapit na lang sia mapatay, ginhatagan niya ako sing pila ka maayo nga laygay agod maatubang ko sing madinalag-on ang pagkabalo. Sia nagsiling: “Malipayon ang aton pag-asawahay. Madamo nga tawo ang wala gid makaeksperiensia sini.” Ang isa ka butang nga naghimo sa amon pag-asawahay nga malipayon amo ang pagkamadinumdumon ni Nathan. Halimbawa, kon madamo ang amon makilala sa amon paglakbay, magasiling sia sa akon: “Audrey, kon indi ko sila mapakilala sa imo kon kaisa, ina bangod nalipatan ko ang ila mga ngalan.” Nalipay gid ako nga ginpahibalo niya ako nga daan.

Ginpahanumdom ako ni Nathan: “Sa tapos sang kamatayon, sigurado ang aton paglaum, kag indi na gid kita mag-antos.” Nian ginpalig-on niya ako: “Tulok ka sa unahan, kay ang imo padya yara pa sa palaabuton. Kalimti ang nagligad​—bisan pa nga ang imo mga handumanan nagapadayon. Tion ang makapaumpaw sa imo. Indi magpangakig kag magbatyag sing kaluoy sa imo kaugalingon. Magkalipay ka bangod may yara ka sini nga kalipay kag mga pagpakamaayo. Sa ulihi, masapwan mo nga ining mga handumanan magapahalipay sa imo. Ang mga handumanan regalo sang Dios sa aton.” Nagdugang sia: “Mangin masako​—gamita ang imo kabuhi sa pagbulig sa iban. Magabulig ini sa imo mga magmalipayon sa imo pagkabuhi.” Sang ulihi, sang Hunyo 8, 1977, nagtaliwan sa duta si Nathan.

 Nagpakasal kay Glenn Hyde

Ginsilingan ako ni Nathan nga kalimtan ko na lang ang akon nagligad ukon magtukod ako sang akon bag-o nga kabuhi. Gani sang 1978, sang nagsaylo ako sa Watchtower Farm sa Wallkill, New York, nagpakasal ako kay Glenn Hyde, isa ka maambong gid, hipuson, kag mabuot nga tawo. Antes sia nangin Saksi, nag-alagad sia sa Navy sang nagguerra ang Estados Unidos kag Japan.

Si Glenn isa ka tripulante sang PT (patrol torpedo) nga barko kag gin-asayn sia sa makinarya. Bangod magahod ang makina, daw medyo nagbungol sia. Pagkatapos sang guerra, nangin bombero sia. Sa sulod sang mga tinuig nagasala sia kon gab-i bangod sang iya mga inagihan sa inaway. Natun-an niya ang kamatuoran sang Biblia paagi sa iya sekretarya, nga nagpanaksi sa iya sing di-pormal.

Sang ulihi, sang 1968, ginpatawag si Glenn sa Brooklyn Bethel agod mangin bombero. Nian, sang ang Watchtower Farm may trak na nga pamatay-sunog, ginsaylo sia didto sang 1975. Sang ulihi, nagbalatian sia sing Alzheimer. Sa tapos sang napulo ka tuig namon nga pag-asawahay, napatay si Glenn.

Paano ko ini masarangan? Ang kaalam nga ginpaambit sa akon ni Nathan sang nabatyagan niya nga malapit na sia mapatay naglugpay liwat sa akon. Padayon ko nga ginabasa ang sulat niya sa akon kon paano ko atubangon ang pagkabalo. Ginapaambit ko ini gihapon sa iban nga nabalo, kag nalugpayan man sila sa laygay ni Nathan. Huo, maayo gid nga magtan-aw sa unahan subong nga ginpalig-on niya sa akon nga himuon.

Isa ka Hamili nga Paghiliutod

Ang labi gid nga nakabulig sa akon nga maagom ang malipayon kag makaalayaw nga kabuhi amo ang mga palangga ko nga mga abyan sa pamilya Bethel. Ilabi na gid si Esther Lopez, nga naggradwar sang 1944 sa ikatlo nga klase sang Watchtower Bible School of Gilead. Nagbalik sia sa Brooklyn sang Pebrero 1950 subong isa ka manugbadbad sang aton literatura sa Biblia sa Espanyol. Sing masami kon maglakbay si Nathan, si Esther amo ang suod ko nga kaupod. Sa Watchtower Farms man sia. Karon sa edad nga nobentahon, maluya na sia kag ginaatipan sa amon infirmary.

Sa akon suod nga pamilya, sanday Russell kag Clara na lang ang buhi pa. Si Russell sobra na 90-anyos kag matutom nga nagaalagad sa Brooklyn Bethel. Lakip sia sa mga nauna nga ginpahanugutan nga magpabilin sa Bethel sa tapos nagpakasal. Sang 1952, napangasawa niya ang iya masigka-Bethelite nga si Jean Larson. Ang magulang ni Jean nga si Max nag-alagad sa Bethel sang 1939 kag sia ang nagbulos kay Nathan subong manugtatap sa imprintahan sang 1942. Nagpadayon si Max sa pag-abaga sang madamong responsabilidad sa Bethel, lakip ang pag-atipan kay Helen, ang palangga niya nga asawa nga may multiple sclerosis.

Sa paghinumdom ko sa kapin sa 63 ka tuig nga bug-os tion nga pag-alagad kay Jehova, masiling ko nga makaalayaw gid ang ako kabuhi. Nangin puluy-an ko ang Bethel, kag magapadayon ako sa pag-alagad diri sing malipayon. Ang kadayawan iya sang akon mga ginikanan bangod sang ila pagpatudok sa amon sang kapuslanan sang mapisan nga pagpangabudlay kag sang handum nga alagaron si Jehova. Apang ang labi pa gid nga nagahatag sing kaayawan sa akon kabuhi amo ang amon tumalagsahon nga paghiliutod kag ang paglaum nga magkabuhi upod sa amon mga kauturan sa paraiso nga duta, nga nagaalagad sing dayon sa aton Daku nga Manunuga, ang lamang matuod nga Dios, si Jehova.

[Retrato sa pahina 24]

Ang akon mga ginikanan sa adlaw sang ila kasal sang Hunyo 1912

[Retrato sa pahina 24]

Wala pa tuo: Si Russell, si Wayne, si Clara, si Ardis, ako, kag si Curtis sang 1927

[Retrato sa pahina 25]

Sa tunga ako nanday Frances kag Barbara McNaught, samtang nagapayunir sang 1944

[Retrato sa pahina 25]

Sa Bethel sang 1951. Wala pa tuo: Ako, si Esther Lopez, kag ang akon bayaw, si Jean

[Retrato sa pahina 26]

Upod kay Nathan kag sa iya mga ginikanan

[Retrato sa pahina 26]

Upod kay Nathan sang 1955

[Retrato sa pahina 27]

Upod kay Nathan sa Hawaii

[Retrato sa pahina 29]

Upod sa akon ikaduha nga bana, si Glenn