Talalupangdon nga mga Punto Gikan sa Tulun-an sang Numeros
Ang Pulong ni Jehova Buhi
Talalupangdon nga mga Punto Gikan sa Tulun-an sang Numeros
PAGKATAPOS sang ila pag-Exodo (paggua) gikan sa Egipto, ang mga Israelinhon gin-organisar nga mangin isa ka pungsod. Wala madugay pagkatapos sini, nakasulod na kuntani sila sa Ginsaad nga Duta, apang wala ini matabo. Sa baylo sini, nagpanglakatan sila sing mga apat ka dekada sa “daku kag makakulugmat nga kahanayakan.” (Deuteronomio 8:15) Ngaa? Ang maragtason nga sugilanon sa tulun-an nga Numeros sa Biblia nagasugid sa aton sang natabo. Dapat ini magpatudok sa aton sang kinahanglanon nga tumanon si Jehova nga Dios kag tahuron ang iya mga tiglawas.
Ang tulun-an sang Numeros ginsulat ni Moises sa kahanayakan kag sa Patag sang Moab kag nagatuptop ini sang panag-on nga 38 ka tuig kag 9 ka bulan—halin sang 1512 B.C.E. tubtob sang 1473 B.C.E. (Numeros 1:1; Deuteronomio 1:3) Ginkuha ang ngalan sini sa duha ka pag-isip sa mga Israelinhon, nga ginhimo mga 38 ka tuig ang lang-at. (Kapitulo 1-4, 26) Ang sugilanon ginbahinbahin sa tatlo. Ang nahauna nga bahin nagasaysay sang mga hitabo sa Bukid Sinai. Ang ikaduha nagatuptop sang natabo sang nagpanglakatan ang Israel sa kahanayakan. Kag ang katapusan nga bahin nagabinagbinag sang mga hitabo sa Patag sang Moab. Samtang ginabasa mo ini nga rekord, ayhan luyag mo pamangkuton ang imo kaugalingon: ‘Ano ang ginatudlo sining mga insidente sa akon? May mga prinsipio bala sa sining tulun-an nga mapuslanon para sa akon karon?’
SA BUKID SINAI
(Numeros 1:1–10:10)
Ang nahauna sa duha ka pag-isip natabo samtang ang mga Israelinhon yara pa sa tiilan sang Bukid Sinai. Magluwas sa mga Levinhon, ang mga kalalakin-an nga nagaedad sing 20 anyos pa ibabaw may yara kabug-usan nga 603,550. Ginhimo ang pag-isip para sa militar nga mga katuyuan. Ang bug-os nga kampamento, lakip ang mga babayi, mga kabataan, kag ang mga Levinhon, nagadamo sing kapin sa tatlo ka milyon.
Pagkatapos sang pag-isip, ang mga Israelinhon nakabaton sing mga instruksion nahanungod sa kahimusan sa pagmartsa, mga detalye tuhoy sa mga katungdanan sang mga Levinhon kag sa hilikuton sa tabernakulo, mga mando sa pagkuwarentinas, kag mga kasuguan may kaangtanan sa mga kaso sang pagkahisa kag mga panaad sang mga Nazareo. Ang kapitulo 7 nagaunod sang impormasyon tuhoy sa mga pagdulot sang mga pangulo sang tribo may kaangtanan sa inagurasyon sang halaran, kag ang kapitulo 9 nagabinagbinag sang pagsaulog sang Paskwa. Ang katilingban ginhatagan man sing mga instruksion tuhoy sa pagtukod kag pagguba sa kampamento.
Sabat sa mga Pamangkot sa Kasulatan:
2:1, 2—Ano ang “mga tanda” nga sa palibot sini ang tatlo-ka-tribo nga dibisyon nagkampo sa kahanayakan? Ang Biblia wala nagalarawan kon ano ining mga tanda. Apang, wala ini ginkabig subong sagrado nga mga simbulo ukon ginhatagan sing relihioso nga kahulugan. Ang mga tanda gingamit para sa isa ka mapuslanon nga katuyuan—agod buligan ang isa ka tawo nga makakita sang iya nagakaigo nga duog sa kampamento.
5:27—Ano ang kahulugan sang ‘pag-itus sang paa’ sang isa ka asawa nga nakasala sing panghilahi? Ang tinaga nga “paa” ginagamit diri sa pagpatuhoy sa mga organo sa pagpamuad. (Genesis 46:26) Ang ‘pag-itus’ sini nagapahangop sang pagluya sini nga mga organo, gani imposible ang pagpanamkon.
Mga Leksion Para sa Aton:
6:1-7. Ang mga Nazareo dapat maglihi gikan sa produkto sang ubas kag sa tanan nga makapahubog nga mga ilimnon, sa amo kinahanglan ang pagdingot sa kaugalingon. Dapat sila magpalaba sing buhok—isa ka tanda sang pagpasakop kay Jehova, subong sang pagpasakop sang mga babayi sa ila mga bana ukon mga amay. Ang mga Nazareo dapat magpabilin nga matinlo paagi sa pagpahilayo sa bisan ano nga patay nga lawas, bisan sa bangkay sang ila suod nga himata. Ang bug-os tion nga mga alagad karon nagapakita sang espiritu sang pagsakripisyo sa kaugalingon kon tuhoy sa pagdingot sa ila kaugalingon kag pagpasakop kay Jehova kag sa iya kahimusan. Ang pila ka asaynment mahimo nagakinahanglan sang pagkadto sa malayo nga pungsod, sa amo ayhan mabudlay ukon imposible magpauli sa pagtambong sa lubong sang isa ka suod nga katapo sang pamilya.
8:25, 26. Agod pat-uron nga sangkol nga mga lalaki ang gintangdo sa Levinhon nga pag-alagad, kag bilang pagpatugsiling sa ila edad, ang mga tigulang ginsugo nga magretiro gikan sa obligado nga pag-alagad. Apang, makaboluntaryo sila agod buligan ang iban nga mga Levinhon. Walay sapayan nga ang isa ka manugbantala sang Ginharian sa karon indi makaretiro, ang prinsipio sini nga kasuguan nagatudlo sing hamili nga leksion. Kon bangod sang katigulangon indi mahimo sang isa ka Cristiano ang pila ka obligasyon, ayhan makapakigbahin sia sa isa ka sahi sang pag-alagad suno sa masarangan niya nga himuon.
SA NAGKALAINLAIN NGA DUOG SA KAHANAYAKAN
(Numeros 10:11–21:35)
Sang ang panganod sa ibabaw sang tabernakulo nagtimbuok sang ulihi, ginsugdan sang mga Israelinhon ang pagmartsa nga magadul-ong sa ila sa desyerto nga mga patag sang Moab 38 ka tuig kag isa ukon duha ka bulan sang ulihi. Mahimo ka makabenepisyo kon sundan mo ang ila ruta sa mapa sa pahina 9 sang brosyur nga “See the Good Land,” nga ginbalhag sang mga Saksi ni Jehova.
Sa paglakbay pakadto sa Cades, sa Kahanayakan sang Paran, may yara di-magkubos tatlo ka kaso sang reklamo. Ang una nga reklamo napauntat sang nagpadala si Jehova sing kalayo agod lamunon ang pila sa katawhan. Ang ikaduha nga reklamo amo sang ang mga Israelinhon nagpangayo sing karne, kag si Jehova nagpadala sang pitaw. Ang reklamo ni Miriam kag ni Aaron batok kay Moises nagresulta sa temporaryo nga pagmasakit ni Miriam sing aro.
Samtang nagakampo sa Cades, si Moises nagpadala sang 12 ka lalaki sa paglampitaw sa Ginsaad nga Duta. Nagbalik sila pagligad sang 40 ka adlaw. Bangod nagpati ang katawhan sa malain nga balita sang napulo sa mga lampitaw, luyag nila batuhon si Moises, si Aaron, kag ang matutom nga mga lampitaw nga sanday Josue kag Caleb. Nagpanugda si Jehova nga laglagon ang katawhan paagi sa kamatay, apang nagpatunga si Moises, kag ang Dios nagsiling nga magapanglakatan sila sa kahanayakan sa 40 ka tuig—tubtob mapatay ang mga gin-isip.
Si Jehova naghatag sing dugang nga mga reglamento. Si Core kag ang iban pa nagrebelde batok kay Moises kag kay Aaron, apang ang mga rebelde ginlaglag paagi sa kalayo ukon ginlamon sang duta. Pagkadason nga adlaw ang bug-os nga katilingban nagkumod batok kay Moises kag kay Aaron. Subong resulta, 14,700 ang napatay sa isa ka salot gikan kay Jehova. Agod ipahibalo ang pagpili niya sa mataas nga saserdote, ginpabulak sang Dios ang sungkod ni Aaron. Nian si Jehova naghatag sing dugang nga mga kasuguan may kaangtanan sa mga obligasyon sang mga Levinhon kag sa pagtinlo sa katawhan. Ang paggamit sa Hebreo 9:13, 14.
abo sang pula nga baka nagalaragway sa pagtinlo paagi sa halad ni Jesus.—Ang mga anak ni Israel nagbalik sa Cades, diin napatay si Miriam. Ang katilingban nagreklamo liwat batok kay Moises kag kay Aaron. Ang ila rason? Kakulang sing tubig. Bangod wala mapakabalaan ni Moises kag ni Aaron ang ngalan ni Jehova sang milagruso nga gin-aman nila ang tubig, nawasi nila ang pribilehiyo nga makasulod sa Ginsaad nga Duta. Ang Israel nagbiya sa Cades, kag si Aaron napatay sa Bukid Hor. Samtang nagalibot sa Edom, ang mga Israelinhon ginlapyo kag nagpamulong batok sa Dios kag kay Moises. Si Jehova nagpadala sang mga man-ug nga dalitan agod silutan sila. Si Moises liwat nga nagpatunga, kag ginsugo sia sang Dios sa paghimo sing man-ug nga saway kag ginpahamtang ini sa isa ka tukon agod ang mga ginkagat magaayo paagi sa pagtulok sa sini. Ang man-ug nagalarawan sa paglansang kay Jesucristo para sa aton dayon nga kaayuhan. (Juan 3:14, 15) Nalutos sang Israel ang mga Amornon nga sanday Hari Sihon kag Og kag ginpanag-iyahan ang ila duta.
Sabat sa mga Pamangkot sa Kasulatan:
12:1—Ngaa nagreklamo si Miriam kag si Aaron batok kay Moises? Ang matuod nga rason sang ila pagreklamo amo ang paghandum ni Miriam sang daku pa nga gahom. Sang ang asawa ni Moises, nga si Zipora, nagbuylog sa iya sa kahanayakan, ayhan nahangawa si Miriam nga basi indi na sia pagtamdon subong nahaunang ginang sa kampamento.—Exodo 18:1-5.
12:9-11—Ngaa si Miriam lang ang gin-aro? Ayhan sia ang nagsugyot sang pagreklamo kag nagbuyok kay Aaron nga buylugan sia. Si Aaron nagpakita sing husto nga panimuot sang gintu-ad niya ang iya sala.
21:14, 15—Ano nga tulun-an ang ginsambit diri? Ang Kasulatan nagasambit sang nagkalainlain nga mga tulun-an nga gingamit sang mga manunulat sang Biblia subong reperensia. (Josue 10:12, 13; 1 Hari 11:41; 14:19, 29) Ang isa sini amo “Ang tulun-an sang mga Inaway ni Jehova.” Nagaunod ini sang maragtason nga sugilanon tuhoy sa mga inaway sang katawhan ni Jehova.
Mga Leksion Para sa Aton:
11:27-29. Si Moises nagahatag sing maayo gid nga halimbawa tuhoy sa nagakadapat nga reaksion naton kon ang iban makabaton sing mga pribilehiyo sa pag-alagad kay Jehova. Sa baylo nga mahisaon nga tinguhaon ang himaya para sa kaugalingon, si Moises nalipay sang si Eldad kag si Medad nagsugod sa pagpanghikot subong mga manalagna.
12:2, 9, 10; 16:1-3, 12-14, 31-35, 41, 46-50. Ginapaabot ni Jehova nga tahuron sang iya mga sumilimba ang hatag-Dios nga awtoridad.
14:24. Ang isa ka importante nga paagi agod mabatuan ang mga pag-ipit sang kalibutan sa pagpakasala amo ang pagpalambo sing “tuhay nga espiritu,” ukon panghunahuna. Dapat nga tuhay ini sa panimuot sang kalibutan.
15:37-41. Ang katuyuan sang pinasahi nga plikos sa panapton sang mga Israelinhon amo ang pagpahanumdom sa ila nga katawhan sila nga napain sa pagsimba sa Dios kag sa pagtuman sang iya mga sugo. Indi bala dapat nga magkabuhi man kita suno sa mga talaksan sang Dios kag kitaon gid nga tuhay sa kalibutan?
SA MGA PATAG SANG MOAB
(Numeros 22:1–36:13)
Samtang nagakampo ang mga anak sang Israel sa desyerto nga mga patag sang Moab, ang mga Moabnon ginhadlukan sing tama sa ila. Gani, ginsuhulan ni Hari Balak sang Moab si Balaam agod pakamalauton ang mga Israelinhon. Apang ginpilit ni Jehova si Balaam nga pakamaayuhon sila. Nian ang mga kababayin-an sang Moab kag Midian gingamit agod sulayon ang Israelinhon nga mga kalalakin-an sa imoralidad kag idolatriya. Subong resulta, ginlaglag ni Jehova ang 24,000 ka makasasala. Ini nga salot nauntat sang ulihi sang ginpakita ni Finehas nga wala niya ginatugutan ang pagribal kay Jehova.
Ginapakita sang ikaduha nga pag-isip nga, magluwas kay Josue kag kay Caleb, ang mga lalaki nga nalakip sa una nga pag-isip patay na tanan. Si Josue gintangdo nga mangin salili ni Moises. Ang mga Israelinhon nakabaton sing mga instruksion kon paano himuon ang nagkalainlain nga mga dulot kag mga saad. Ang katawhan sang Israel nagbalos man sa mga Midianhon. Si Ruben, si Gad, kag ang katunga nga tribo ni Manases nagpuyo sa sidlangan sang Suba Jordan. Ang Israel ginhatagan sing mga instruksion tuhoy sa pagtabok sa Jordan kag sa pagpanag-iya sa duta. Ang detalyado nga mga dulunan sang duta ginhatag. Ang palanublion ginbahinbahin paagi sa papalad. Ang mga Levinhon ginhatagan sing 48 ka siudad, kag 6 sini ang nangin mga siudad nga dalangpan.
Sabat sa mga Pamangkot sa Kasulatan:
22:20-22—Ngaa naakig si Jehova kay Balaam? Nagsiling si Jehova kay manalagna Balaam nga indi niya dapat pagpakamalauton ang mga Israelinhon. (Numeros 22:12) Apang, naglakat ang manalagna upod sa mga tinawo ni Balak sa tuyo nga pakamalauton ang Israel. Luyag ni Balaam nga pahamut-an ang hari sang Moab kag sa amo makabaton sia sing padya gikan sa iya. (2 Pedro 2:15, 16; Judas 11) Bisan sang napilitan si Balaam nga pakamaayuhon sa baylo nga pakamalauton ang Israel, gintinguhaan niya ang pabor sang hari paagi sa pagpanugda nga gamiton ang mga babayi nga nagasimba kay Baal agod sulayon ang Israelinhon nga mga lalaki. (Numeros 31:15, 16) Busa, naakig ang Dios kay Balaam bangod sang malimbungon nga pagkamahamkunon sang manalagna.
30:6-8—Mahimo bala mapawalay pulos sang isa ka Cristiano nga lalaki ang mga saad sang iya asawa? Tuhoy sa mga saad, si Jehova nagapakig-angot karon sa iya mga sumilimba subong indibiduwal. Halimbawa, ang pagdedikar kay Jehova isa ka personal nga panaad. (Galacia 6:5) Ang bana wala sing awtoridad nga ipawalay pulos ukon kanselahon ini nga saad. Apang, ang asawa dapat maglikaw sa paghimo sing saad nga supak sa Pulong sang Dios ukon sa iya mga katungdanan sa iya bana.
Mga Leksion Para sa Aton:
25:11. Si Finehas isa ka maayo gid nga halimbawa para sa aton tuhoy sa makugi nga pagsimba kay Jehova! Indi bala nga bangod sang handum naton nga huptan nga matinlo ang kongregasyon, dapat ireport naton sa Cristianong mga gulang ang nahibaluan naton nga dayag nga imoralidad?
35:9-29. Ang katunayan nga ang isa ka di-hungod nga nakapatay sang tawo dapat magbiya sang iya balay kag magpalagyo pakadto sa siudad nga dalangpan sa sulod sang isa ka panag-on sang tion nagatudlo sa aton nga ang kabuhi sagrado kag dapat naton ini tahuron.
35:33. Ang duta nga nadagtaan sang ginpaagay nga dugo sang mga walay sala matumbasan lamang sang dugo sang nagpaagay sini. Daw ano ka nagakaigo nga laglagon ni Jehova ang mga malauton antes himuon ang duta nga paraiso!—Hulubaton 2:21, 22; Daniel 2:44.
Ang Pulong sang Dios Gamhanan
Dapat naton tahuron si Jehova kag ang may mga katungdanan sa tunga sang iya katawhan. Ginapadaku gid sang tulun-an sang Numeros ini nga kamatuoran. Daw ano gid ka importante nga leksion para mahuptan ang paghidait kag paghiusa sa kongregasyon karon!
Ang mga insidente nga ginsaysay sa Numeros nagapakita kon daw ano kahapos nga ang mga nagapatumbaya sang ila espirituwalidad mahulog sa sala, subong sang pagkumod, imoralidad, kag idolatriya. Ang pila ka halimbawa kag leksion gikan sa sining tulun-an sa Biblia mahimo mangin basihan sang mga bahin para sa lokal nga mga kinahanglanon sa Miting sa Serbisyo sa mga kongregasyon sang mga Saksi ni Jehova. Sa pagkamatuod, “ang pulong sang Dios buhi kag gamhanan” sa aton kabuhi.—Hebreo 4:12.
[Retrato sa pahina 24, 25]
Paagi sa milagruso nga panganod sa ibabaw sang tabernakulo, ginsugo ni Jehova ang pagtukod kag pagguba sang Israelinhon nga kampamento
[Mga retrato sa pahina 26]
Si Jehova takus nga tumanon naton kag nagapaabot sia nga tahuron naton ang iya mga tiglawas