Ang Tumandok nga mga Tawo sa Mexico Nakabati sang Maayong Balita

SANG Nobiembre 10, 2002, nagtipon ang mga Mixe, isa ka grupo sang tumandok nga mga tawo sa Mexico, sa San Miguel, Quetzaltepec. Isa ini ka banwa sa matahom nabagatnan nga estado sang Oaxaca. Nagtambong sila sa isa ka distrito nga kombension sang mga Saksi ni Jehova. Ang pinasahi nga bahin sang programa sina nga aga amo ang drama sa Biblia.

Sang nabatian ang una nga mga pinamulong sa drama sa Biblia, nakibot ang tumalambong. Nagpamalakpak sila kag madamo sa ila ang naghibi. Ginpresentar ang drama sa lenguahe nga Mixe! Sang natapos ini, madamo ang nagpasalamat sa sining wala ginpaabot nga pagpakamaayo. “Sa una nga tion, nahangpan ko ang drama. Natandog sini ang akon tagipusuon,” siling sang isa. “Bisan mapatay ako karon, malipayon ako bangod gintugutan ako ni Jehova nga makabati sang drama sa akon lenguahe,” siling sang isa pa.

Ang natabo sina nga aga bahin sang daku nga pagpanikasog sining karon lang sang mga Saksi ni Jehova sa Mexico agod mabantala ang maayong balita sang Ginharian sa tumandok nga mga tawo.​—⁠Mateo 24:14; 28:​19, 20.

Ginpamatian ni Jehova ang mga Pangamuyo

Kapin sa 6,000,000 ang tumandok nga mga tawo sa Mexico​—⁠igo na nga mangin isa pa ka pungsod, nga may lainlain nga kultura kag 62 ka lenguahe. Kinse sa sini nga mga lenguahe ang ginagamit sang kapin sa 100,000 ka tawo ang tagsa. Kapin sa 1,000,000 ka tumandok nga mga tawo ang indi makahibalo mag-Espanyol, ang opisyal nga lenguahe sang Mexico. Kag sa mga nagahambal sing Espanyol, madamo ang mahapos nga makatuon sang kamatuoran sang Biblia sa ila lenguahe. (Binuhatan 2:⁠6; 22:2) Ang iban nagtuon sang Biblia kag tinuig na nga nagatambong sing matutom sa Cristianong mga miting, apang diutay lamang ang ila mahangpan. Gani madugay na nila ginapangamuyo nga matigayon ang mensahe sang kamatuoran sa ila tumandok nga hambal.

Agod maatubang ini nga hangkat, ginsugdan sang sanga talatapan sang mga Saksi ni Jehova sa Mexico sang 1999 nga maghiwat sang mga miting sa kongregasyon sa tumandok nga mga lenguahe. Gin-organisar man ang mga grupo sang mga manugbadbad. Sang tuig 2000, ginpresentar ang drama sa distrito nga kombension sa Maya kag sang ulihi sa iban pa nga mga lenguahe.

Ang masunod nga tikang amo ang pagbadbad sa mga publikasyon sang mga Saksi ni Jehova sa pagtuon sa Biblia. Una, ang brosyur nga Agoma ang Kabuhi sa Duta Sing Dayon! ginbadbad sa Huave, Maya, Mazatec, Totonac, Tzeltal, kag Tzotzil. Ginsundan ini sang dugang pa nga mga publikasyon, lakip ang regular nga edisyon sang Ang Aton Ministeryo sa Ginharian sa Maya. Ginrekord man ang pila ka publikasyon sa audiocassette. Agod tudluan ang tumandok nga mga tawo sa pagbasa kag pagsulat sa ila lenguahe, ginpasibu sa lokal nga kahimtangan ang brosyur nga natig-uluhan Apply Yourself to Reading and Writing. Ginaimprinta karon ang mga literatura sa Biblia sa 15 ka tumandok nga lenguahe, kag dugang pa ang imprintahon sa ulihi.

 “Nagapanikasog Gid”

Indi mahapos ang pagbadbad. Ang isa ka rason amo nga diutay katama ang sekular nga mga literatura nga ginabalhag sa tumandok nga mga lenguahe sa Mexico. Sa madamo nga kaso, mabudlay makakita sing mga diksionaryo. Dugang pa, may madamo nga dialekto ang iban nga mga lenguahe. Halimbawa, ang Zapotec lamang may di-magkubos sa lima ka dialekto nga ginahambal. Lainlain gid ini nga mga dialekto amo nga ang mga nagahambal sing Zapotec sa lainlain nga mga lugar indi maghangpanay.

Isa pa, sa lenguahe nga wala sing ginasunod nga talaksan, dapat maghimo sang ila kaugalingon nga talaksan ang mga manugbadbad. Kinahanglan sa sini ang malawig nga pagpanalawsaw kag paghambalanay. Indi katingalahan nga madamo sa ila sa umpisa ang nagbatyag kaangay kay Élida nga miembro sang grupo nga nagabadbad sa Huave! Nagsiling sia: “Sang gin-agda ako sa sanga talatapan sang mga Saksi ni Jehova sa Mexico agod magbadbad, duha ang nabatyagan ko​—⁠kalipay kag kahangawa.”

Ang mga manugbadbad dapat man magtuon sing kompyuter, pag-iskedyul sang mga trabaho, kag mga pamaagi sa pagbadbad. Sa pagkamatuod, isa gid ka hangkat ini nga hilikuton para sa ila. Ano ang ginbatyag nila sa sini? Si Gloria, nga miembro sang grupo sa Maya, nagsabat: “Indi malaragway ang amon kalipay nga may bahin kami sa pagbadbad sang mga publikasyon sa Biblia sa Maya, ang amon tumandok nga lenguahe.” Kag ang isa ka manugtatap sa Translation Department nagsiling tuhoy sa mga manugbadbad: “Daku gid ang handum nga matigayon ang mga publikasyon sa Biblia sa ila lenguahe amo nga nagapanikasog gid sila agod maatubang ang hangkat.” Nangin takus bala ini?

“Salamat, Jehova!”

Nangin hayag ang pagpakamaayo ni Jehova sa hilikuton sa tumandok nga latagon. Nagdamo ang mga nagatambong sa Cristianong mga miting kag mga asambleya. Halimbawa, sang 2001, nagtipon ang 223 ka Saksi nga nagahambal sing Mixe sa pagsaulog sa Memoryal sang kamatayon ni Cristo. Apang, ang kabug-usan nga tumalambong nangin 1,674​—⁠pito ka pilo kag tunga sa kadamuon sang mga Saksi!

Ang pila ka tawo nga nagbaton sang kamatuoran makahangop na sing maayo sa sini sa umpisa pa lang. Nadumduman ni Mirna ang iya kahimtangan sang wala pa ginahiwat ang mga miting sa Maya. “Nabawtismuhan ako sa tapos sang tatlo ka bulan nga pagtuon sa Biblia,” siling niya. “Nahibaluan ko nga dapat ako magpabawtismo, apang ginaako ko nga kulang ang akon paghangop sa mga kamatuoran sang Biblia. Sa banta ko ang rason amo nga ang akon tumandok nga lenguahe Maya, kag indi ako makahangop sing maayo sang Espanyol. Madugaydugay pa antes ko nahangpan sing maayo ang kamatuoran.” Karon, malipayon sila sang iya bana nga mangin bahin sang grupo nga nagabadbad sa Maya.

Daku gid ang kalipay sang tanan sa mga kongregasyon nga makabaton sing mga publikasyon sa ila kaugalingon nga lenguahe. Sang ginpakilala ang bag-ong nabadbad nga brosyur nga Agoma ang Kabuhi sa Duta Sing Dayon! sa Tzotzil, ang babayi nga nagsugod sa pagtambong sa Cristianong mga miting naghakos sa sini kag nagtuaw: “Salamat, Jehova!” Ginpakita sang mga report nga madamong nagatuon sa Biblia ang madasig nga nag-uswag sa pagpabawtismo, ang di-aktibo nga mga manugbantala nangin aktibo liwat, kag madamong Cristiano nga  mga utod nga lalaki ang nagabatyag nga kalipikado na sila sa pagbaton sing mga responsabilidad sa kongregasyon. Mas madali batunon sang pila ka tagbalay ang mga literatura sa Biblia sa ila lenguahe kag tun-an ini.

Halimbawa, isa ka Saksi ang magahiwat kuntani sing pagtuon sa Biblia, apang wala sa balay ang iya ginatun-an. Sang nagpalapit sa ganhaan ang bana sang iya ginatun-an, nagtanyag ang utod nga basahan sia sa brosyur. “Indi ako interesado,” sabat sang lalaki. Ginsilingan sia sang utod sa pulong nga Totonac nga ang brosyur nasulat sa ila lenguahe. Sang mabatian ini, nagkuha sing pulungkuan ang lalaki kag nagpungko. Samtang nagabasa ang utod sa iya, pirme sia nagasaligbat, “Matuod ina. Huo, matuod ina.” Nagatambong na sia karon sa Cristianong mga miting.

Sa Yucatán, ang bana sang isa ka Saksi nagpamatok anay sa kamatuoran kag kon kaisa nagasakit sa iya kon magpauli sia halin sa mga miting. Sang ginhiwat sa Maya ang mga miting, gin-agda sang asawa ang iya bana. Nagkadto sia kag nagustuhan gid niya ini. Karon nagatambong na sia sing regular sa mga miting, nagatuon sa Biblia kag, siempre pa, wala na nagasakit sa iya asawa.

Ang isa ka lalaki nga nagahambal sing Totonac nagsiling sa duha ka Saksi nga wala gid sia nagapangamuyo bangod ginsilingan sia sang pari sang Katoliko nga nagapamati lamang ang Dios sa mga pangamuyo nga Espanyol. Ang matuod, ginbayaran niya ang pari agod magpangamuyo para sa mga nagahambal sing Totonac. Ginpaathag sang mga Saksi nga nagapamati ang Dios sa mga pangamuyo sa tanan nga lenguahe,  kag ginhatagan nila sia sing brosyur sa Totonac, nga iya ginbaton sing malipayon.​—⁠2 Cronica 6:​32, 33; Salmo 65:2.

“Kualtsin Tajtoua”

Nalipay sa sini nga mga hitabo, madamong manugbantala sang Ginharian ang nagatinguha nga magtuon sing tumandok nga lenguahe ukon mag-uswag sa ila nahibaluan nga lenguahe. Amo gid sini ang ginahimo sang isa ka manugtatap sa sirkito nga nagaalagad sa lima ka kongregasyon nga nagahambal sing Nahuatl sa naaminhan nga Puebla. Nagsiling sia: “Ang mga bata nga nagakatulugan anay sa mga miting nangin alisto na kag nagapamati sing maayo kon maghambal ako sing Nahuatl. Sang natapos ang isa ka miting, isa ka kuatro-anyos nga bata nga lalaki ang nagpalapit sa akon kag nagsiling: ‘Kualtsin tajtoua’ (kanami sa imo maghambal). Nagpabatyag ini sa akon nga takus gid ang pagpanikasog.”

Huo, ang latagon sang mga nagahambal sing tumandok nga mga lenguahe ‘maputi na gid agod anihon,’ kag napalig-on sing daku ang tanan nga nagapakigbahin sa sini. (Juan 4:35) Si Roberto, nga nag-organisar sa mga grupo sang mga manugbadbad, nagsumaryo sini paagi sa pagsiling: “Indi gid malipatan nga eksperiensia nga makita ang mga luha sang kalipay sa guya sang amon mga kauturan samtang nagapamati sila sa kamatuoran sa ila tumandok nga lenguahe kag makahangop sa sini. Daw mahibi man ako sa paghunahuna sini.” Walay duhaduha nga ang pagbulig sa sining sinsero nga mga tawo nga manindugan para sa Ginharian nagapahalipay man sa tagipusuon ni Jehova.​—⁠Hulubaton 27:11.

[Kahon sa pahina 10, 11]

Pangilalaha ang Pila ka Manugbadbad

● “Gintudluan ako sang akon mga ginikanan sang kamatuoran kutob pa sa akon madumduman. Sing makapasubo, ginbiyaan sang akon amay ang Cristianong kongregasyon sang 11 anyos ako. Duha ka tuig sang ulihi, ginbiyaan kami sang amon iloy. Bangod ako ang subang sa lima ka kabataan, dapat ko abagahon ang mga responsabilidad sang amon iloy, bisan pa nagaeskwela pa lang ako.

“Mahigugmaon kami nga ginbuligan sang amon espirituwal nga mga kauturan, apang mabudlay ang pangabuhi. Kon kaisa nagpalibog ako: ‘Ngaa nagakatabo ini sa akon? Bata pa ako!’ Paagi lamang sa bulig ni Jehova nga nalandas ko ini. Sa tapos makagradwar sa hayskul, nangin bug-os tion ako nga ministro, kag nakabulig ini sing daku sa akon. Sang gin-organisar ang grupo sang mga manugbadbad sa Nahuatl, gin-agda ako nga mangin miembro sini.

“Nagbalik na sa kongregasyon ang akon amay, kag nagaalagad kay Jehova ang akon mga manghod. Ang pagpabilin nga matutom kay Jehova takus gid sa pagpanikasog. Ginpakamaayo gid niya ang akon pamilya.”​—⁠Alicia.

● “Ang akon kaklase nga Saksi naghatag sing pamulongpulong tuhoy sa ginhalinan sang kabuhi. Absent ako sadto kag nabalaka nga basi sa tion sang eksaminasyon wala ako sing isabat, gani ginpangabay ko sia nga ipaathag ang topiko sa akon. Ginpaligban ko anay kon ngaa nagakapatay ang mga tawo. Sang gintanyag niya sa akon ang Creation nga libro⁠ * kag isa ka pagtuon sa Biblia, ginbaton ko ini. Natandog gid ako sa katuyuan kag gugma sang Manunuga.

“Sang nakatapos ako sa pag-eskwela, may kahigayunan kuntani ako nga mangin manunudlo sang Espanyol kag Tzotzil. Apang nagkinahanglan ini nga magsaylo ako sa malayo, mag-eskwela kon Sabado kag Domingo, kag magpalya sa Cristianong mga miting. Sa baylo, nag-obra ako bilang kantero. Wala gid naluyagan sang akon amay, nga indi Saksi, ang akon desisyon. Sang ulihi, samtang nagaalagad ako subong payunir, gin-organisar ang grupo sang mga manugbadbad sang mga literatura sa Biblia sa Tzotzil. Napalig-on ako nga makigbahin sa sini.

“Nakita ko nga ang pagtigayon sang mga kauturan sing mga publikasyon sa ila lenguahe nagpabatyag sa ila nga ginaapresyar kag ginatahod. Makalilipay gid ini. Isa gid ka daku nga pribilehiyo para sa akon ini nga asaynment.”​—⁠Humberto.

● “Sang anom ka tuig ako, ginbiyaan kami sang akon iloy. Sang tin-edyer na ako, nagsugod sa pagtuon ang akon amay sa mga Saksi ni Jehova. Isa ka adlaw, gintanyagan ako sang isa ka utod nga babayi sing pagtuon sa Biblia nga nagalakip sing laygay sa mga pamatan-on. Subong isa ka tin-edyer nga wala sing iloy, amo gid sini ang kinahanglan ko. Nabawtismuhan ako sa edad nga 15 anyos.

“Sang 1999, ginpatay ang akon amay sang malain nga mga tawo nga luyag mag-agaw sa iya kadutaan. Tuman gid ang akon kasubo. Tama gid ang akon kapung-aw kag pamatyag ko indi ko na ini masarangan. Apang padayon ako nga nagpangamuyo kay Jehova sing kabakod. Ginpalig-on gid ako sang nagalakbay nga manugtatap kag sang iya asawa. Sang ulihi, nangin regular payunir ako.

“Isa ka bes, nakita ko ang iban nga naglakat sing anom ka oras agod lamang mamati sa 20-minutos nga pamulongpulong sa Totonac, bisan pa Espanyol ang iban nga bahin sang miting, nga indi nila mahangpan. Gani, nalipay ako sang gin-agda nga magbulig sa pagbadbad sang mga publikasyon sa Biblia sa Totonac.

“Ginsugiran ko anay ang akon amay nga handum ko nga mag-alagad sa sanga talatapan sang mga Saksi ni Jehova. Nagsiling sia nga indi ini mahapos para sa isa ka lamharon kag di-minyo nga babayi nga katulad ko. Malipay gid sia kon banhawon na sia kag mahibaluan nga nahimo ko ini, kag nagabadbad ako sing mga literatura sa Biblia sa amon lenguahe!”​—⁠Edith.

[Nota]

[Retrato sa pahina 9]

Ang mga manugbadbad sa Tzotzil nagahambalanay tuhoy sa isa ka tinaga nga mabudlay badbaron