Mga Pamangkot Gikan sa mga Bumalasa

Ang iban nagsiling nga indi sa isla sang Malta, sa bagatnan sang Sicily, nasampay si Pablo sang nalunod ang sakayan nga iya ginsakyan, kundi sa iban nga isla. Diin sia nasampay?

Ini nga pamangkot napatuhoy sa panugda sining karon lang nga nasampay sia apostol Pablo sang nalunod ang sakayan nga ginsakyan niya, indi sa isla sang Malta, kundi sa Cephalonia (ukon, Kefallinía) malapit sa Corfu sa Ionian Sea, sa baybayon sang nakatundan nga Gresya. Ang inspirado nga rekord nagasugid sa aton nga si Pablo naghalin sa Cesarea subong bilanggo sang Romano nga senturyon nga si Julio, upod sa iban pa nga mga soldado kag mga kaupod ni Pablo. Subong sang ginpakita sa mapa, naglayag sila pakadto sa Sidon kag Mira. Sang nakasaylo sila sa  isa ka daku nga sakayan nga ginakargahan sing uyas gikan sa Alexandria, Egipto, naglayag sila pa nakatundan pakadto sa Cinido. Indi nila masunod ang ginapanugda nga ruta patabok sa Aegean Sea pakadto sa punta sang Gresya kag pakadto sa Roma. Bangod sang mamadlos nga hangin naglayag sila pabagatnan sa Creta agod magpalipod. Nagdungka sila sa pantalan sang Matahom nga mga Dulungkaan. Sa ‘paglayag nila gikan sa Creta,’ “ginkusokuso” ang sakayan sang “mamadlos nga hangin nga ginatawag nga Euroaquilo.” Ang mabug-at nga sakayan nga pangkargamento “ginsalyasalya sa dagat” tubtob sa ika-14 nga gab-i. Sang ulihi, ang tanan nga 276 ka tawo nasampay sa isa ka isla nga ginhingalanan sang Griegong teksto sang Balaan nga Kasulatan nga Me·liʹte.​​—⁠Binuhatan 27:1⁠–​​28:1.

Sang nagligad nga mga tinuig, may nagkalainlain nga mga panugda kon ano ining isla nga Me·liʹte. Abi sang iban ang isla amo ang Melite Illyrica, nga kilala karon subong Mljet, sa Adriatic Sea sa baybayon sang Croatia. Apang daw indi ini, bangod ang pagkahamtang sang Mljet sa naaminhan mabudlay ipasibu sa masunod nga mga duog nga ginlakbay ni Pablo, nga amo ang Siracusa, Sicily, kag nian sa nakatundan nga baybayon sang Italya.​​—⁠Binuhatan 28:11-​13.

Kalabanan sang mga manugbadbad sang Biblia naghinakop nga ang Me·liʹte nagapatuhoy sa isla sang Melite Africanus, nga kilala karon subong Malta. Ang katapusan nga pantalan nga gindungkaan sang sakayan nga ginsakyan ni Pablo amo ang Matahom nga mga Dulungkaan, sa Creta. Nian ang mamadlos nga hangin nag-anod sang sakayan pakatundan pakadto sa Cauda. Ang hangin padayon nga nagdaldal sa sakayan sa sulod sang madamo nga adlaw. Makatarunganon gid nga gindaldal sang bagyo ang sakayan pakadto pa gid sa nakatundan kag nakalambot sa Malta.

Nagabinagbinag sang pirme nga paghangin kag “ang direksion kag kabaskugon sang pagkaanod,” sanday Conybeare kag Howson nagsiling sa ila libro nga The Life and Epistles of St. Paul: “Ang distansia sang Clauda [ukon, Cauda] kag Malta halos 770 kilometros. Ang pagkanatabuan talalupangdon gid, amo nga imposible gid nga ang duog, nga nalab-utan sang mga marinero sa ika-14 nga gab-i indi ang Malta. Ang posibilidad mabakod gid.”

Samtang sarang mapanugda ang iban nga lokasyon, ang pagsampay sa Malta nga ginpakita sa kaupod nga mapa nagasibu gid sa rekord sang Biblia.

[Mapa/Retrato sa pahina 31]

(Para sa aktual nga pormat, tan-awa ang publikasyon)

Jerusalem

Cesarea

Sidon

Mira

Cinido

CRETA

CAUDA

MALTA

SICILY

Siracusa

Roma

MLJET

GRESYA

CEPHALONIA