Pagtigayon sing Pinakamaayo nga Laygay

HALANDUMON gid ang madinalag-on nga kabuhi. Ang maayo nga laygay kag ang handum nga sundon ini amo ang mga paagi agod matigayon ini nga sahi sang kabuhi sa sining magamo nga kalibutan. Apang, indi pirme luyag sang mga tawo nga mamati sa maayo nga laygay. Madamo ang nagasiling nga ang tawo dapat mabuhi suno sa iya luyag. Ang matuod, ginapakita sang rekord sang Biblia nga gintanyag ni Satanas, nga amo ang una nga nagpamatok sa pagkasoberano sang Dios, ang pagbuot sa kaugalingon sa una nga mga tawo. Mabasa sa Genesis 3:5 ang ginsiling niya kay Eva: “Nakahibalo ang Dios nga sa adlaw nga magkaon kamo gikan [sa kahoy sa pagkilala sang maayo kag malain] magamuklat ang inyo mga mata kag mangin kaangay kamo sang Dios, nga nakahibalo sang maayo kag malain.”

Nagmadinalag-on bala sa ila kabuhi sanday Adan kag Eva sa tapos sini, nga wala sing malain nga mga resulta, bangod ginsunod lamang nila ang ila mga opinyon? Wala gid. Napaslawan sila sa gilayon sa mga resulta sang paghunahuna nga nahibaluan nila ang maayo kag malain. Makatarunganon sila nga ginsikway sang Dios kag nangin mabudlay ang ila kabuhi bangod sang pagkadihimpit, kag napatay sila sang ulihi. (Genesis 3:16-19, 23) Tanan kita mahimo mapatay. Ang Biblia nagasiling: “Paagi sa isa ka tawo [si Adan] nagsulod ang sala sa kalibutan kag ang kamatayon paagi sa sala, kag busa ang kamatayon naglapnag sa tanan nga tawo bangod sila tanan nakasala.”​—⁠Roma 5:12.

Bisan pa malain ang nangin resulta sang desisyon nanday Adan kag Eva, madamo gihapon ang indi kumbinsido sa kaalam sang pag-aplikar sa laygay sang Magbubuhat sang tawo. Apang, ang Biblia nagasiling nga “inspirado [ini] sang Dios kag mapuslanon,” kag makabulig ini sa aton nga mangin “may lubos nga ikasarang, nga nasangkapan sing bug-os para sa tagsa ka maayong buhat.” (2 Timoteo 3:​16, 17) Mangin mas malipayon gid kita kon sundon naton ang laygay sang Biblia. Naaplikar gid ini sa pamilya.

Katutom sa Pag-asawahay

Suno sa Biblia, gintuyo sang Dios nga mangin permanente ang pag-asawahay. (Genesis  2:22-24; Mateo 19:6) Dugang pa, ang Kasulatan nagasiling nga “ang higdaan sang pag-asawahay [dapat] mangin wala sing dagta,” buot silingon nga ini nga pag-upod indi dapat mahigkuan sang seksuwal nga mga relasyon sa gua sang pag-asawahay. (Hebreo 13:4) Apang, mahimo nahibaluan mo nga madamong pag-asawahay karon ang wala makalab-ot sa sini nga talaksan. Batasan sang iban sa ila ginatrabahuan nga magpakiat sa indi nila tiayon. Ang iban nagbinutig sa ila pamilya agod makig-upod sa indi nila tiayon nga may luyag sila. Ginbiyaan gid gani sang iban ang ila tiayon agod mag-upod sa mas bataon, nagarason nga nagapabatyag ini sa ila nga mas bataon kag mas malipayon, subong sang natabo kay Verónica, nga ginsambit sa una nga artikulo.

Apang, ang determinasyon nga pahalipayon ang kaugalingon bisan ano man ang matabo indi makahatag sing dayon nga kalipay. Napamatud-an ina ni Ronald. Kumbinsido nga mapaayo niya ang iya kabuhi, ginbiyaan niya ang iya asawa agod mag-upod sa kerida niya sa sulod na sang anom ka tuig kag may duha na sila ka bata. Apang, pila ka tion sa tapos makabulag sa iya asawa, ginbiyaan man sia sang iya kerida! Nag-istar na lang si Ronald sa balay sang iya mga ginikanan. Ginlaragway niya ang iya kabuhi subong “makahuluya.” Isa lang ini ka halimbawa. Bangod sini nga paggawi nga ginagatungan sang maiyaiyahon nga mga handum, gulpi nga nagdamo ang diborsio kag naguba nga mga pamilya, nga nagresulta sa pag-antos sang di-maisip nga mga indibiduwal​—⁠mga adulto kag kabataan.

Sa pihak nga bahin, ang pagsunod sa laygay sang Biblia nagaresulta sa matuod nga kalipay. Amo sini ang natabo kay Roberto, nga nagsiling: “Sa bulig sang laygay sang Biblia, nagaupod kami gihapon sang akon asawa. Indi makahatag sing matuod nga kalipay ang magpasulay sa indi naton tiayon, bisan pa daw makagalanyat sia. Ginbuligan ako sang akon natun-an sa Biblia nga pabaloran ang akon asawa, nga nag-unong sa akon sa madamong tinuig.” Ang laygay sang Biblia nga “kabay nga wala sing isa nga makig-angot sing maluibon sa asawa sang imo pagkapamatan-on” may daku nga nabulig sa kabuhi ni Roberto. (Malaquias 2:15) Paano pa kita makabenepisyo sa laygay sang Dios?

Pagpadaku sa Aton Kabataan

Mga dekada sang una, nangin popular ang ideya nga sa pagpadaku sa kabataan, indi dapat maghatag sing madamong limitasyon ang mga ginikanan. Daw makatarunganon nga tugutan ang kabataan sa pagdesisyon sa ila kaugalingon kon paano maghunahuna kag maggawi. Tuyo sini nga indi mapunggan ang ila pagdaku. Sa iban nga mga duog, gintukod pa gani ang matawhay nga mga sistema sa edukasyon diin makadesisyon man ang mga estudyante kon bala masulod sila sa klase ukon indi kag makapili sila kon ano kalawig ang ila paglingawlingaw ukon pagtuon. Ang pagsulundan sang isa ka subong sini nga sahi sang  eskwelahan amo ang “pagtugot sa mga bata nga mapabutyag ang ila balatyagon nga wala ginasaway kag ginahilabtan sang isa ka adulto.” Sa karon, wala gihapon nagaugyon ang pila ka manuglaygay tuhoy sa tawhanon nga paggawi sa kaayuhan sang pila ka sahi sang disiplina, bisan pa kon ginakabig sang mga ginikanan nga kinahanglanon ang paghatag sing mahigugmaon nga disiplina.

Ano ang resulta? Madamo nga tawo ang nagapati nga ang matinuguton nga mga pamaagi sa pagpadaku sa kabataan naghatag sa kabataan sing sobra nga kahilwayan. Para sa ila, amo ini ang kabangdanan sang gulpi nga pagdamo sang krimen kag sang nagagamit sing droga. Ginpakita sang isa ka surbe sa Estados Unidos nga halos 70 porsiento sang mga ginpamangkot ang naghunahuna nga kulang sang pagtuytoy sang mga ginikanan ang mga bata kag mga pamatan-on. Sa pagpaathag sa kabangdanan sang pagpangluthang sa mga eskwelahan kag iban pa nga makasiligni nga mga krimen nga ginhimo sang mga tin-edyer, ginbasol sang iban ang “pagkauyaya sang mga ginikanan sa pagdisiplina.” Kag bisan pa indi subong sini ka grabe ang mga resulta, ginaani sang mga ginikanan kag kabataan ang masakit nga mga resulta sang sayop nga pagpadaku sa kabataan.

Ano ang masiling sang Biblia tuhoy sini? Ang Kasulatan nagalaygay nga dapat ipatuman sang mga ginikanan ang ila awtoridad sing mahigugmaon kag may kalig-on. Ang Biblia nagasiling: “Ang kabuangan nahigot sa tagipusuon sang bata; ang bilugon sang disiplina amo ang magapahilayo sini sa iya.” (Hulubaton 22:15) Siempre pa, ang tanan nga disiplina sang mga ginikanan dapat nagakaigo sa kahimtangan. Dapat nga natuytuyan sang pagkakalmado, pagpugong sa kaugalingon, kag konsiderasyon ang bisan ano nga disiplina. Amo ini ang tanda sang gugma. Ang pagpatuman sang mga ginikanan sang ila awtoridad sa mahigugmaon nga paagi, indi sing mapintas, magamadinalag-on gid.

Makita ang maayo nga mga resulta kon sundon ini nga laygay. Si Arturo, isa ka 30-anyos nga lalaki sa Mexico nga bag-o lang nakapangasawa, nagsiling: “Gin-athag sa amon nga mag-ulutod sang amon amay nga sila sang amon iloy ang may awtoridad sa pamilya. Ginadisiplina gid nila kami. Kag pirme sila may tion sa pagsugilanon sa amon. Karon subong isa ka adulto, ginapabaloran ko ang akon malig-on nga kabuhi, kag nahibaluan ko nga resulta gid ini sang maayo nga panuytoy nga nabaton ko.”

 Panginpusli ang Pinakamaayo nga Laygay

Ang Pulong sang Dios, ang Biblia, nagaunod sing pinakamaayo nga laygay para sa katawhan. Makatuytoy ini indi lamang sa mga pamilya. Nagasangkap ini sa aton sa madamong paagi bangod ginatudluan kita sini kon paano maggawi sa kalibutan diin ang kalabanan indi luyag magbaton nga ang isa ka superyor nga Ginhalinan sang kaalam dapat magtuytoy sang ila kabuhi sa ila kaayuhan.

Si Jehova nga Dios, ang Manunuga sang katawhan, nagpasalig paagi kay salmista David: “Hatagan ko ikaw sing paghantop kag tudluan ikaw sa dalanon nga dapat mo laktan. Laygayan ko ikaw nga ang akon mata nagatulok sa imo.” (Salmo 32:8) Mahanduraw mo bala kon ano ang buot silingon nga ginabantayan kita sang aton Manunuga agod amligan gikan sa katalagman? Kon amo, pamangkuta ang imo kaugalingon: ‘Mapainubuson ko bala nga batunon ang nagaamlig nga panuytoy ni Jehova?’ Ang iya Pulong mahigugmaon nga nagasiling sa aton: “Magsalig kay Jehova sa bug-os mo nga tagipusuon kag indi magsandig sa imo kaugalingon nga paghangop. Sa tanan mo nga dalanon talupangda sia, kag tadlungon niya ang imo mga banas.”​—⁠Hulubaton 3:​5, 6.

Kinahanglan ang panikasog kag dedikasyon agod makilala si Jehova, apang mahimo ini sang mga tawo paagi sa Biblia. Ang dalanon sang kabuhi nga iya ginarekomendar ‘nagasaad sing kabuhi karon kag sa palaabuton.’ Isa gid ini ka paagi sang daku nga daug kon hunahunaon ang kapuslanan sini.​—⁠1 Timoteo 4:⁠8; 6:6.

Kon luyag mo ang kaalam nga ginatanyag sang Biblia kag ang mga pagpakamaayo nga resulta sang pagkabuhi suno sa sini, himua nga prioridad sa imo kabuhi ang pagbasa kag pagpamalandong sa Pulong sang Dios. Ang paghimo sini magabulig sa imo nga maatubang sing madinalag-on ang mga problema karon kag sa palaabuton. Dugang pa, matun-an mo ang paglaum tuhoy sa pagkabuhi sa bag-ong kalibutan sang Dios, diin ang tanan pagatudluan ni Jehova kag ang ila paghidait mangin bugana.​—⁠Isaias 54:13.

[Retrato sa pahina 5]

Ang laygay sang Biblia makapabakod sa pag-asawahay

[Mga retrato sa pahina 6]

Ang laygay sang Biblia amo ang sadsaran sang maayo nga panuytoy, apang nagatugot man ini sang paglingawlingaw

[Mga retrato sa pahina 7]

Ang mga nagasunod sa laygay sang Biblia may balanse nga kabuhi