Sugilanon sang Kabuhi

Isa ka Edukasyon nga Nakabulig sa Akon Bug-os nga Pagkabuhi

PANUGIRON NI HAROLD GLUYAS

Madumduman ko pa ang natabo sang bata pa ako sang nagligad nga kapin sa 70 ka tuig. Nagapungko ako sa kusina kag ginatan-aw ang isa ka etiketa ukon marka nga may ngalan nga “Ceylon Tea.” May laragway man ini sang mga babayi nga nagapamuksi sang dahon sang tsa sa berde nga latagon sang Ceylon (Sri Lanka karon). Ini nga danyag, nga malayo katama sa amon kigas nga puluy-an sa Bagatnan nga Australia, nagpukaw sang akon imahinasyon. Siguro, matahom kag makakulunyag gid nga pungsod ang Ceylon! Wala gid ako magdumdom nga ihinguyang ko ang 45 ka tuig sang akon kabuhi subong isa ka misyonero sa sinang matahom nga isla.

SANG Abril 1922, natawo ako sa isa ka kalibutan nga tuhay gid sa karon. Ginataliuma sang akon pamilya ang isa ka baw-ing nga uma malapit sa naligwin nga banwa sang Kimba, sa tungatunga nayon sang malapad nga kontinente sang Australia kag sa nabagatnan nga dulunan sang daku nga desyerto. Wala sing kapat-uran ang kabuhi sadto​​—⁠⁠pirme may pamangag, salot nga mga insekto, kag nagatagiti nga init. Nagapangabudlay sing lakas si Nanay sa pag-atipan kay Tatay kag sa amon nga anom ka kabataan sa isa ka payag nga human sa gintambitambi nga lata.

Apang, para sa akon, ang naligwin nga uma isa ka duog sang kahilwayan kag kakunyag. Madumduman ko nga sang bata pa ako ginakulbaan gid ako sang makita ko ang panong sang dalagku nga mga toro nga nagahawan sang masiok nga kahilamnan ukon ang nagahagunos nga yab-ok nga  nagapuog sa kaumhan. Gani ang akon edukasyon madugay na nga nagsugod antes pa ako mag-eskwela sa magamay kag isa lang sing manunudlo nga eskwelahan nga lima ka kilometro nga lalakton halin sa balay.

Relihioso ang akon mga ginikanan, bisan pa wala gid sila nagasimba bangod malayo sa banwa ang amon uma. Apang, sang temprano sang katuigan 1930, nagpamati si Nanay sa mga lektura ni Judge Rutherford, nga ginawaragwag kada semana sa estasyon sang radyo sa Adelaide. Abi ko isa lamang ka manugwali si Judge Rutherford sa Adelaide, kag indi ako interesado. Apang kada semana malangkagon nga ginahulat ni Nanay ang pagwaragwag ni Rutherford kag nagapamati sing maayo samtang nagasagrak ang iya tingog gikan sa amon daan kag de-baterya nga radyo.

Sang isa ka mainit kag mayab-ok nga hapon, nagpundo ang isa ka trak sa atubangan sang amon balay, kag nagpanaug ang duha ka lalaki nga nagapamayo sing maayo. Mga Saksi ni Jehova sila. Namati si Nanay sa ila mensahe kag nag-amot para sa pila ka libro, nga ginbasa niya gilayon. Daku gid ang epekto sining mga libro sa iya amo nga wala madugayi ginpangabay niya si Tatay nga idul-ong sia sang salakyan sa mga kaingod agod masugid niya sa ila ang iya natun-an.

Ang Benepisyo Gikan sa Positibo nga mga Impluwensia

Wala magdugay pagkatapos sadto, bangod sang mabudlay nga kahimtangan sa kaumhan napilitan kami nga magsaylo sa siudad sang Adelaide, nga 500 ka kilometro ang kalayuon. Nakig-upod ang amon pamilya sa Kongregasyon sang mga Saksi ni Jehova sa Adelaide kag nag-uswag sa espirituwal. Bangod sang amon pagsaylo, nauntat man ang akon pag-eskwela. Ikapito lang nga grado ang akon natapusan, kag 13 anyos ako sadto. Kinaugali ko nga magpulupatawhay, amo nga napahilayo na ako kuntani sa espirituwal nga mga hilikuton kon wala ako ginbuligan sang pila ka mabuot nga mga kauturan​​—⁠⁠mga payunir, ukon bug-os tion nga mga ministro​​—⁠⁠nga nagpakita sing interes sa akon.

Pagligad sang tion, ang impluwensia sining makugi nga mga kauturan nagpukaw sang akon espirituwalidad. Nalipay ako makig-upod sa ila kag gindayaw ko ang ila kapisan. Gani sang ginhatag ang pahibalo nga nagapalig-on sang bug-os tion nga pag-alagad sa isa ka kombension nga ginhiwat sa Adelaide sang 1940, ginhatag ko ang akon ngalan. Wala pa gani ako mabawtismuhan sadto kag halos wala pa sing eksperiensia sa pagpanaksi. Apang, pagligad sang pila ka adlaw, gin-agda ako nga magbuylog sa magamay nga grupo sang mga payunir sa Warrnambool, isa ka banwa nga pila ka kilometro halin sa Adelaide, sa malapit nga estado sang Victoria.

Walay sapayan sining alang-alang nga panugod, wala madugayan kag napalambo ko ang gugma sa ministeryo sa latagon, ang gugma nga ginakalipay ko sa pagsiling nga wala gid mag-ugdaw sa sulod sang mga tinuig. Sa katunayan, nagpabag-o yadto sa akon, kag nag-uswag gid ako sa espirituwal. Nakita ko nga importante ang pagpakigsuod sa mga nagahigugma sa espirituwal nga mga butang. Natukiban ko kon paano ang ila maayo  nga impluwensia makabulig agod mapadayag naton ang aton labing maayo nga mga kinaiya walay sapayan sang aton edukasyon kag kon paano kita makabenepisyo sa bug-os nga kabuhi gikan sa mga natun-an naton.

Ginpabakod sang mga Pagtilaw

Bag-o pa lang ako nga nagpayunir sang gindumilian ang hilikuton sang mga Saksi ni Jehova sa Australia. Bangod indi ako sigurado kon ano ang himuon, nagpamangkot ako sa mga kauturan, kag nagsiling sila nga wala ginadumilian ang pagpakighambal sa nga tawo tuhoy sa Biblia. Gani upod sa iban pa nga mga payunir, nagpamalaybalay ako dala ang simple nga mensahe gikan sa Biblia. Nagpabakod ini sa akon para sa mga pagtilaw nga yara lang gid sa unahan.

Pagligad sang 4 ka bulan nag-18 anyos ako kag ginpatawag ako agod mag-alagad sa militar. Naghatag ini sa akon sing kahigayunan nga mapangapinan ang akon pagtuo sa atubangan sang mga opisyales sang militar kag sang mahistrado. Sadto nga tion, mga 20 ka kauturan ang yara sa bilangguan sa Adelaide bangod sang ila neutral nga panindugan, kag sang ulihi nagbuylog ako sa ila. Ginpatrabaho kami sing todo, nga nagatiphag sang mga bato kag nagakay-o sang mga dalan. Nagbulig ini sa akon nga mapalambo ang pagbatas kag determinasyon. Sang ulihi, bangod sang amon maayo nga paggawi kag malig-on nga panindugan, gintahod kami sang madamo nga guardia sang prisuhan.

Sang ginpagua ako pagligad sang pila ka bulan, nakakaon ako sing maayo kag nagpayunir liwat. Apang, wala sing makita nga makaupod ko sa pagpayunir, gani ginpamangkot ako kon bala magapanghikot ako sa isa ka nabaw-ing nga kaumhan sa Bagatnan nga Australia nga ako lang. Nagpasugot ako kag nagsakay sa barko pakadto sa Yorke Peninsula, dala lamang ang akon mga galamiton sa pagpanaksi kag bisikleta. Sang pag-abot ko, gintudlo ako sang interesado nga pamilya sa magamay nga dalayunan diin ginkabig ako nga daw anak sang mabuot nga babayi. Kon adlaw, nagabisikleta ako sa yab-ukon nga dalan, nga nagabantala sa magamay nga mga banwa nga napugtakpugtak sa bug-os nga peninsula. Agod makabantala sa malayo nga mga duog, kon kaisa nagapaligad ako sang gab-i sa magamay nga mga otel ukon balay-dalayunan. Sa sining paagi, ginatos ka kilometro na ang nabisikleta ko kag madamo ako sing matahom nga mga eksperiensia. Wala ko ginkahangaw-an sing sobra ang akon pag-isahanon sa pag-alagad, kag samtang naeksperiensiahan ko ang pag-atipan ni Jehova, nagsuod pa gid ako sa iya.

Pag-atubang sa Pagbatyag nga Indi Sangkol

Sang 1946, nakabaton ako sing sulat nga nagaagda sa akon sa hilikuton nga maglakbay subong alagad sang mga kauturan (ginatawag karon nga manugtatap sang sirkito). Nagalakip ini sang pagduaw sa pila ka kongregasyon sa isa ka sirkito. Ginabaton ko nga ginbudlayan gid ako sa mga salabton sa sining asaynment. Isa ka adlaw nabatian ko ang isa ka utod nga lalaki nga nagsiling, “Indi tanto kaayo nga humalambal si Harold, apang maayo gid sia sa pagbantala nga hilikuton.” Ini nga komento nagpalig-on gid sa akon. Nahibaluan ko nga indi ako sampaton sa pagpamulongpulong kag sa pag-organisar, apang nagapati ako nga ang pagbantala nga hilikuton amo ang panguna nga hilikuton sang mga Cristiano.

Sang 1947, may daku nga kakunyag tuhoy sa pagduaw ni Utod Nathan Knorr kag ni Utod Milton Henschel gikan sa ulong talatapan sang mga Saksi ni Jehova sa Brooklyn. Amo yadto ang una nga pagduaw kutob sang nagkadto si Utod Rutherford sang 1938. Ginhiwat ang daku nga kombension sa Sydney may kaangtanan sa sini nga pagduaw. Subong sang madamo pa nga lamharon nga  mga payunir, interesado ako sa paghanas para sa pagkamisyonero sa bag-o ginbuksan nga Watchtower Bible School of Gilead sa South Lansing, New York, E.⁠U.⁠A. Madamo sa amon nga nagtambong ang nagpamangkutanon kon bala kinahanglan ang mataas nga tinun-an agod makapalista sa eskwelahan. Apang, ginpaathag ni Utod Knorr nga kon makabasa kami sang artikulo sa Lalantawan nga magasin kag makadumdom sa panguna nga mga punto, ayhan magamadinalag-on kami sa Gilead.

Nagbatyag ako nga indi kalipikado bangod diutay lang ang akon tinun-an. Pagligad sang pila ka bulan, nakibot gid ako sang gin-agda ako nga mag-aplay sa Gilead. Busa, ginbaton ako subong estudyante, kag nag-eskwela ako sa ika-16 nga klase nga ginhiwat sang 1950. Makalilipay gid ini nga eksperiensia nga nagpabakod pa sang akon kompiansa. Napamatud-an ko nga ang mataas nga edukasyon indi amo ang panguna nga butang agod magmadinalag-on. Sa baylo, ang kaukod kag pagkamatinumanon amo ang panguna nga mga kinahanglanon. Ginpalig-on kami sang amon mga instruktor nga himuon ang labi nga masarangan namon. Samtang ginasunod ko ang ila laygay, padayon ako nga nag-uswag kag nasunod ko sing maayo ang mga instruksion.

Halin sa Kigas nga Kontinente Pakadto sa Hiyas nga Isla

Pagkatapos sang gradwasyon, gin-asayn ako upod sa duha ka utod nga lalaki gikan sa Australia sa Ceylon (Sri Lanka karon). Nag-abot kami sa kapital nga siudad, sa Colombo, sang Septiembre 1951. Mainit kag mapaang didto, kag namag-uhan kami sa bag-o nga mga talan-awon, di-pamilyar nga mga tunog, kag lain nga mga baho. Sang pagpanaug namon sa barko, gin-abiabi kami sang isa ka misyonero nga nagaalagad na sa pungsod kag gindaho niya sa akon ang isa ka handbill nga nagapasayod sing isa ka pamulongpulong publiko nga ihatag sa madason nga Domingo sa plasa sang siudad. Nakibot ako nga makita ang akon ngalan sa handbill​​—⁠⁠subong amo ang humalambal! Handurawa lamang ang akon kakulba. Apang ang akon tinuig nga pagpayunir sa Australia nagtudlo sa akon nga batunon ang bisan ano nga asaynment nga ginahatag. Gani paagi sa bulig ni Jehova, ginhatag ko ang pamulongpulong sing madinalag-on. Upod sa apat ka soltero nga mga utod nga yara na sa puluy-an sang mga misyonero sa Colombo sadto, gintun-an namon nga tatlo ang mabudlay nga Sinhala nga lenguahe kag nakigbahin sa ministeryo sa latagon. Masami kami nagpanghikot sing isahanon, kag nalipay kami nga ang tumandok nga mga pumuluyo matinahuron kag maabiabihon. Wala magdugay, nagsugod sa pagdamo ang mga nagatambong sa mga miting.

Pagligad sang mga tion, ginpamensar ko sing serioso ang isa ka matahom nga payunir nga utod, si Sybil, nga nakilala ko sa barko sang nagpakadto ako sa pag-eskwela sa Gilead School. Nagbiyahe sia agod magtambong sa internasyonal nga kombension sa New York. Sang ulihi, nag-eskwela sia sa ika-21 nga klase sang Gilead kag gin-asayn sa Hong Kong sang 1953. Ginsulatan ko sia, kag padayon kami nga nagsulatay tubtob sang 1955 sang nagbuylog si Sybil sa akon sa Ceylon, diin ginkasal kami.

Ang amon una nga teritoryo subong mag-asawa nga misyonero amo ang Jaffna, isa ka siudad sa malayo nga aminhan sang Sri Lanka. Sang tungatunga sang katuigan 1950, bangod sang di-pag-ugyunay sa politika, nagkontrahanay ang mga komunidad sang Sinhala kag Tamil amo nga nag-inaway sila sang ulihi nga mga dekada. Makalilipay gid nga makita ang Sinhala kag Tamil nga mga Saksi nga nagaamliganay sa sulod sang madamo nga binulan sadtong mabudlay nga mga tuig!  Yadto nga mga pagtilaw nagpalambo kag nagpabakod sang pagtuo sang mga kauturan.

Pagbantala kag Pagpanudlo sa Sri Lanka

Ang pagpasibu sa Hindu kag Muslim nga mga komunidad nagakinahanglan sing pagpailob kag pagkapursigido. Apang, natun-an namon nga apresyahon ang mga kultura kag ang ila maayo nga mga kinaiya. Sanglit indi kinaandan nga makakita sing mga dumuluong nga nagasakay sa lokal nga mga bus, masami nga ginatulok nila kami. Ginayuhuman sila ni Sybil. Kag makalilipay nga nagayuhum man sila bilang balos!

Isa ka bes, ginpadulog kami sa isa ka barikada sa dalan. Pagkatapos nga ginpamangkot kami sang guardia kon diin kami maghalin kag kon diin kami makadto, nangin personal na ang iya mga pamangkot.

“Sin-o ining babayi?”

“Asawa ko,” sabat ko.

“Daw ano na kadugay kamo nga kasal?”

“Walo ka tuig.”

“May mga anak kamo?”

“Wala.”

“Ay abaw! Nagpadoktor na bala kamo?”

Nakibot kami sang primero sa sining kinaandan nga pagkamausisaon, apang sang ulihi nahangpan namon nga isa ini ka pagpakita sang mga pumuluyo sing matuod nga personal nga interes sa iban. Sa katunayan, isa ini sang ila pinakamaayo nga mga kinaiya. Kon magtindog lamang ang isa ka tawo sa publiko nga duog, dugaydugay may magapalapit na sa iya kag magapamangkot kon bala may mabulig sia.

Mga Pagbag-o kag mga Handurawan

Sa sulod sang mga tinuig, nakatigayon kami sing iban pa nga mga asaynment luwas sa amon pagmisyonero sa Sri Lanka. Nag-alagad ako sa sirkito kag distrito nga hilikuton kag subong isa ka katapo sang Komite sang Sanga. Sang 1996, mga 75 anyos na ako. Malipayon nga ginhinumdom ko ang kapin sa 45 ka tuig nga pagmisyonero sa Sri Lanka. Sa una nga miting nga gintambungan ko sa Colombo, mga 20 ka tawo ang nagtambong. Yadto nga kadamuon naglab-ot na karon sa kapin sa 3,500! Ginkabig namon ni Sybil ining mga pinalangga subong amon espirituwal nga mga kabataan kag mga apo. Apang, madamo pa nga hilikuton ang dapat himuon sa bug-os nga pungsod​​—⁠⁠hilikuton nga nagakinahanglan sing kusog kag ikasarang sang mga mas lamharon. Ginahunahuna ini, ginbaton namon ang pangagda gikan sa Nagadumala nga Hubon nga magbalik sa Australia. Bangod sini, nag-abot ang kalipikado kag mas lamharon nga mga mag-asawa nga misyonero sa Sri Lanka agod magbulos sa amon.

Otsentay dos anyos na ako karon, kag nalipay gid kami ni Sybil nga mapagros kami gihapon sa pagpadayon sa amon pag-alagad subong mga espesyal payunir sa akon puluy-an anay sa Adelaide. Ang amon ministeryo nagbulig sa amon nga magpabilin nga alisto sa mental kag mapasibusibuon. Nagbulig man ini sa amon sa pagpasibu sa tuhay gid nga pagkabuhi sa sini nga pungsod.

Padayon nga ginaatipan ni Jehova ang amon tanan nga materyal nga kinahanglanon, kag ang mga kauturan sa amon kongregasyon nagahatag sa amon sing daku nga gugma kag pagsakdag. Sining karon lang may nabaton ako nga bag-o nga asaynment. Magaalagad ako subong sekretaryo sa amon kongregasyon. Sa amo, nasapwan ko nga samtang ginapanikasugan ko nga alagaron si Jehova sing matutom, ang akon paghanas nagapadayon. Sa paghinumdom sang nagligad nga mga tinuig, pirme gihapon ako nahayanghag nga ang isa ka simple kag nagapulupatawhay nga bata nga lalaki gikan sa kaumhan makabaton sining dalayawon nga edukasyon​​—⁠⁠isa ka edukasyon nga nakabulig sa akon bug-os nga pagkabuhi.

[Retrato sa pahina 26]

Sang ginkasal kami, sang 1955

[Retrato sa pahina 27]

Pag-alagad sa latagon upod kay Rajan Kadirgamar, isa ka tumandok nga utod, sang 1957

[Retrato sa pahina 28]

Upod kay Sybil karon