Si Jehova ang Aton Manugbulig
Si Jehova ang Aton Manugbulig
“Ang bulig sa akon nagagikan kay Jehova, ang Tagbuhat sang langit kag duta.”—SALMO 121:2.
1, 2. (a) Ngaa masiling nga kita tanan nagakinahanglan sing bulig kon kaisa? (b) Ano nga sahi sang Manugbulig si Jehova?
SIN-O sa aton ang wala gid nagakinahanglan sing bulig? Ang matuod, kita tanan nagakinahanglan sing bulig kon kaisa—agod malandas ang isa ka mabug-at nga problema, agod mabatas ang masakit nga pagkapatay sang isa nga hinigugma kag ang isa ka mabudlay nga pagtilaw. Ang mga tawo masami nga nagapangayo sing bulig sa isa ka mainulikdon nga abyan. Mahimo nga magamag-an ang imo problema kon isugid mo ini sa sini nga abyan. Apang limitado lamang ang mabulig sang isa ka tawo. Isa pa, mahimo nga kon kaisa indi makabulig ang iban.
2 Apang, may isa ka Manugbulig nga ang iya gahom kag paagi sa pagbulig wala sing latid. Dugang pa, ginapasalig niya kita nga indi gid niya kita pagbiyaan. Sia ang Isa nga ginhingadlan sang salmista nga may bug-os nga pagsalig nga nagsiling: “Ang bulig sa akon nagagikan kay Jehova.” (Salmo 121:2) Ngaa kumbinsido ining salmista nga buligan sia ni Jehova? Agod masabat ini, binagbinagon naton ang Salmo 121. Nian, mahangpan naton kon ngaa masaligan man naton si Jehova subong aton Manugbulig.
Isa ka Masaligan nga Manugbulig
3. Ano nga kabukiran ang mahimo nga ginapatuhuyan sang salmista, kag ngaa?
3 Nagsugod ang salmista paagi sa pagpaathag nga sanglit si Jehova ang nagtuga sang tanan nga butang, may rason kita sa pagsalig: “Magatulok ako sa kabukiran. Diin magagikan ang bulig sa akon? Ang bulig sa akon nagagikan kay Jehova, ang Tagbuhat sang langit kag duta.” (Salmo 121:1, 2) Indi kinaandan nga kabukiran ang ginapatuhuyan sang salmista. Sang ginsulat ini nga mga pulong, ang templo ni Jehova yara sa Jerusalem. Yadto nga siudad, nga nahamtang sa kabukiran sang Juda, amo ang malaragwayon nga puluy-an ni Jehova. (Salmo 135:21) Mahimo nga gintulok sang salmista ang kabukiran sang Jerusalem nga nahamtangan sang templo ni Jehova, kag may pagsalig nga nangayo sing bulig kay Jehova. Ngaa sigurado gid ang salmista nga mabuligan sia ni Jehova? Bangod Sia “ang Tagbuhat sang langit kag duta.” Daw subong bala nga ang salmista nagsiling, ‘Wala sing makapugong sa labing gamhanan nga Manunuga sa pagbulig sa akon!’—Isaias 40:26.
4. Paano ginpakita sang salmista nga alisto pirme si Jehova sa mga kinahanglanon sang iya katawhan, kag ngaa makapalugpay ini?
4 Masunod nga ginpaathag sang salmista nga alisto pirme si Jehova sa mga kinahanglanon sang iya mga alagad: “Indi sia makatugot nga mationg ang imo tiil. Ang Isa nga nagabantay sa imo indi mahimo pagtuyhon. Tan-awa! Indi sia pagtuyhon ukon magtulog, sia nga nagabantay sa Israel.” (Salmo 121:3, 4) Indi magtugot ang Dios nga “mationg” ang mga nagasalig sa iya ukon mapukan sila kag indi na makabangon. (Hulubaton 24:16) Ngaa indi? Bangod kaangay si Jehova sa isa ka nagamata nga manugbantay nga nagabantay sa iya mga karnero. Indi bala makapalugpay gid ini? Bisan sa makadali, indi niya pagpiyungon ang iya mga mata sa mga kinahanglanon sang iya katawhan. Adlaw kag gab-i, ginabantayan niya sila.
5. Ngaa ginasiling nga si Jehova yara sa “kamot nga tuo”?
5 Bangod nagasalig sia nga si Jehova isa ka mainunungon nga Manug-amlig sang iya katawhan, nagsulat ang salmista: “Si Jehova nagabantay sa imo. Si Jehova ang imo handong sa imo kamot nga tuo. Ang adlaw indi magsamad sa imo sa adlawon, ukon ang bulan sa kagab-ihon.” (Salmo 121:5, 6) Para sa isa ka tawo nga nagapanglakatan sa Natung-an nga Sidlangan, ang handong magaamlig sa iya gikan sa makapalaso nga init sang adlaw. Si Jehova daw subong sang handong sa iya katawhan, nga nagaamlig sa ila gikan sa mga kalamidad nga makahalit sa ila kaangay sang makapalaso nga init. Talupangda nga si Jehova ginasiling nga yara sa “kamot nga tuo.” Sa mga pagpakig-away sang una, ang tuo nga kamot sang isa ka soldado wala ginaamligan sing bug-os sang taming nga ginauyatan sang iya wala nga kamot. Ang isa ka mainunungon nga abyan mahimo makabulig sa pag-amlig paagi sa pagtindog kag sa pagpakig-away sa natuo nga bahin sini nga soldado. Kaangay sini nga abyan, si Jehova mainunungon nga nagatindog sa tupad sang iya mga sumilimba agod buligan sila sa tanan nga tion.
6, 7. (a) Paano kita ginapasalig sang salmista nga si Jehova wala gid nagauntat sa pagbulig sa iya katawhan? (b) Ngaa makasalig man kita kaangay sang salmista?
6 Magauntat bala si Jehova sa pagbulig sa iya katawhan? Indi gid ini matabo. Ang salmista naghinakop: “Si Jehova magabantay sa imo batok sa tanan nga kalamidad. Bantayan niya ang imo kalag. Bantayan ni Jehova ang imo paggua kag ang imo pagsulod kutob karon kag tubtob sa walay latid nga tion.” (Salmo 121:7, 8) Talupangda nga pagkatapos ipadaku ang karon nga tion, masunod nga ginpadaku sang manunulat ang palaabuton nga tion. Sa bersikulo 5 kaina, nagsiling ang salmista: “Si Jehova nagabantay sa imo.” Apang sa sining mga bersikulo, ang salmista nagsulat: “Si Jehova magabantay sa imo.” Sa amo, ginapasalig ang matuod nga mga sumilimba nga buligan sila ni Jehova tubtob sa palaabuton. Bisan diin man sila makadto, bisan ano man nga kalamidad ang maatubang nila, yara pirme si Jehova sa pagbulig sa ila.—Hulubaton 12:21.
7 Sa pagkamatuod, nagsalig gid ang manunulat sang Salmo 121 nga ginabantayan sang labing gamhanan nga Manunuga ang iya mga alagad sing mapinalanggaon kaangay sang isa ka mainulikdon nga manugbantay kag kaangay sang isa ka alisto nga guardia. May rason gid kita nga magsalig man kaangay sang salmista, kay si Jehova wala nagabag-o. (Malaquias 3:6) Nagakahulugan bala ini nga pagaamligan kita sa pisikal sa tanan nga tion? Wala, apang tubtob nagasalig kita sa iya subong aton Manugbulig, amligan niya kita batok sa tanan nga butang nga makahalit sa aton sa espirituwal. Natural lamang nga mamangkot, ‘Paano kita ginabuligan ni Jehova?’ Binagbinagon naton ang apat ka paagi kon paano niya kita ginabuligan. Sa sini nga artikulo, binagbinagon naton kon paano niya ginbuligan ang iya mga alagad sang panahon nga ginasulat ang Biblia. Sa masunod nga artikulo, binagbinagon naton kon paano niya karon ginabuligan ang iya katawhan.
Bulig Gikan sa mga Anghel
8. Ngaa indi makatilingala nga ang mga anghel interesado gid sa kaayuhan sang dutan-on nga mga alagad sang Dios?
8 Minilyon ang mga anghel nga sarang masugo ni Jehova. (Daniel 7:9, 10) Matutom nga ginatuman sining espiritu nga mga anak ang iya kabubut-on. (Salmo 103:20) Nahibaluan nila nga ginahigugma gid ni Jehova ang iya tawhanon nga mga sumilimba kag luyag niya nga buligan sila. Gani, indi makatilingala nga interesado gid ang mga anghel sa kaayuhan sang dutan-on nga mga alagad sang Dios. (Lucas 15:10) Sa pagkamatuod, nalipay gid ang mga anghel nga ginagamit sila ni Jehova sa pagbulig sa mga tawo. Sa anong mga paagi gingamit ni Jehova ang mga anghel sa pagbulig sa iya tawhanon nga mga alagad sang dumaan nga mga tion?
9. Maghatag sing halimbawa kon paano ang mga anghel ginhatagan sang Dios sing gahom sa pag-amlig sa matutom nga mga tawo.
9 Ginhatagan sang Dios ang mga anghel sing gahom sa pag-amlig kag sa pagluwas sa matutom Genesis 19:1, 15-17) Ginpatay sang isa ka anghel ang 185,000 ka Asirianhon nga mga soldado nga nagpahog sa Jerusalem. (2 Hari 19:35) Sang si Daniel ginhaboy sa lungib sang mga leon, “ginpadala [ni Jehova] ang iya anghel kag gintakop ang baba sang mga leon.” (Daniel 6:21, 22) Ginpagua sang isa ka anghel si apostol Pedro gikan sa bilangguan. (Binuhatan 12:6-11) Madamo pa nga halimbawa sang pag-amlig sang mga anghel ang ginasambit sang Biblia, nga nagapamatuod sa ginasiling sang Salmo 34:7: “Ang anghel ni Jehova nagakampo sa palibot sang mga nagakahadlok sa iya, kag ginaluwas niya sila.”
nga mga tawo. Duha ka anghel ang nagbulig kay Lot kag sa iya mga anak nga babayi agod maluwas sa kalaglagan sang Sodoma kag Gomorra. (10. Paano naggamit si Jehova sing isa ka anghel agod palig-unon si manalagna Daniel?
10 Kon kaisa, gingamit ni Jehova ang mga anghel sa pagpalig-on kag sa pagpabakod sa matutom nga mga tawo. Ang isa ka makatalandog nga halimbawa masapwan sa Daniel kapitulo 10. Sadto nga tion, mahimo nga mga 100 ka tuig na ang edad ni Daniel. Nagluya gid ang buot sang manalagna, ayhan bangod sang nahapay nga kahimtangan sang Jerusalem kag sang naatrasar nga pagtukod liwat sa templo. Natublag man sia sa tapos makita ang isa ka makahaladlok nga palanan-awon. (Daniel 10:2, 3, 8) Mahigugmaon nga nagpadala ang Dios sing isa ka anghel agod palig-unon sia. Indi lamang makaisa nga ginpahanumdom sang anghel si Daniel nga sia “nahamut-an sing daku” sa panulok sang Dios. Ang resulta? Ang tigulang na nga manalagna nagsiling sa anghel: “Ginpabakod mo ako.”—Daniel 10:11, 19.
11. Ano ang isa ka halimbawa kon paano gingamit ang mga anghel sa pagtuytoy sa hilikuton nga pagbantala sing maayong balita?
11 Gingamit man ni Jehova ang mga anghel sa pagtuytoy sa hilikuton nga pagbantala sing maayong balita. Gintuytuyan sang isa ka anghel si Felipe nga magbantala tuhoy kay Cristo sa isa ka taga-Etiopia nga eunuco, nga nagpabawtismo pagkatapos sini. (Binuhatan 8:26, 27, 36, 38) Wala madugay pagkatapos sini, kabubut-on sang Dios nga ibantala ang maayong balita sa di-sirkunsidado nga mga Gentil. Sa isa ka palanan-awon, nagpakita ang isa ka anghel kay Cornelio, isa ka Gentil nga mahinadlukon sa Dios, kag ginsugo sia nga ipasugat si apostol Pedro. Sang makita sang mga mensahero ni Cornelio si Pedro, nagsiling sila: “Si Cornelio . . . ginhatagan sang Dios sing instruksion paagi sa isa ka balaan nga anghel nga ipatawag ka agod magkadto sa iya balay kag mamati sa mga butang nga ihambal mo.” Nagsugot si Pedro, amo kon ngaa ang una nga di-sirkunsidado nga mga Gentil nangin bahin sang Cristianong kongregasyon. (Binuhatan 10:22, 44-48) Handurawa kon ano ang batyagon mo kon mahibaluan mo nga ginbuligan ka sang isa ka anghel agod makadtuan ang isa ka tawo nga may gugma sa pagkamatarong!
Bulig Paagi sa Balaan nga Espiritu
12, 13. (a) Ngaa may makatarunganon nga rason ang mga apostoles ni Jesus sa pagpati nga mabuligan sila sang balaan nga espiritu? (b) Sa anong paagi ginhatagan sing gahom sang balaan nga espiritu ang mga Cristiano sang nahauna nga siglo?
12 Sang malapit na sia mapatay, ginpasalig ni Jesus ang iya mga apostoles nga indi sila pagpabay-an. Hatagan sila sang Amay sing isa ka “manugbulig, ang balaan nga espiritu.” (Juan 14:26) May makatarunganon nga rason ang mga apostoles sa pagpati nga mabuligan sila sang balaan nga espiritu. Kay man, ang inspirado nga Kasulatan nagasambit sing mga halimbawa kon paano gingamit ni Jehova ang balaan nga espiritu, ang pinakamabaskog nga puersa, sa pagbulig sa iya katawhan.
13 Sa madamo nga hitabo, ang balaan nga espiritu gingamit sa paghatag sing gahom sa mga tawo sa paghimo sang kabubut-on ni Jehova. Ginhatagan sing gahom sang balaan nga espiritu ang mga Hukom sa pagluwas sa Israel. (Hukom 3:9, 10; 6:34) Ini man nga espiritu naghatag sing gahom sa mga Cristiano sang nahauna nga siglo agod padayon sila nga magbantala sing masidla walay sapayan sang tanan nga sahi sang pagpamatok. (Binuhatan 1:8; 4:31) Ang ila madinalag-on nga pagtuman sang ila ministeryo naghatag sing mabakod nga ebidensia sa pagpanghikot sang balaan nga espiritu. Kay paano abi napalapnag sang “wala sing tinun-an kag kinaandan lamang” nga mga indibiduwal ang mensahe sang Ginharian sa bug-os nga kalibutan nga kilala sadto kon indi bangod sa balaan nga espiritu?—Binuhatan 4:13; Colosas 1:23.
14. Paano gingamit ni Jehova ang iya balaan nga espiritu sa pagpahangop sa iya katawhan?
Genesis 41:16, 38, 39) Paagi sa iya espiritu, ginpahayag ni Jehova ang iya katuyuan sa mga mapainubuson apang gintago ini gikan sa mga bugalon. (Mateo 11:25) Sa amo, tuhoy sa mga butang nga ginahatag ni Jehova “para sa mga nagahigugma sa iya,” nagsiling si apostol Pablo: “Sa aton ginpahayag ini sang Dios paagi sa iya espiritu.” (1 Corinto 2:7-10) Paagi lamang sa bulig sang balaan nga espiritu nga mahangpan gid sang isa ka tawo ang kabubut-on sang Dios.
14 Gingamit man ni Jehova ang iya balaan nga espiritu sa pagpahangop sa iya katawhan. Sa bulig sang espiritu sang Dios, napatpat ni Jose ang matagnaon nga mga damgo ni Paraon. (Bulig Gikan sa Pulong sang Dios
15, 16. Ano ang ginsugo kay Josue agod magpanghikot sia sing maalamon?
15 Ang inspirado nga Pulong ni Jehova “mapuslanon sa pagpanudlo,” kag nagabulig ini agod ang mga alagad sang Dios “may lubos nga ikasarang, nga nasangkapan sing bug-os para sa tagsa ka maayong buhat.” (2 Timoteo 3:16, 17) Madamo nga halimbawa ang ginasambit sang Biblia kon paano ang katawhan sang Dios sang dumaan nga mga tion nabuligan sang pila ka bahin sang iya nasulat nga Pulong.
16 Nakabulig ang Kasulatan sa paghatag sing maayo nga panuytoy sa mga sumilimba sang Dios. Sang gintulinan si Josue sa pagpanguna sa Israel, ginsingganan sia: “Ining tulun-an sang kasuguan [nga ginsulat ni Moises] indi magbulag sa imo baba, kundi basahon mo ini sa mahinay nga tingog sa adlaw kag gab-i, agod nga makabantay ka sa paghimo suno sa tanan nga nasulat sa sini; kay nian magamadinalag-on ang imo dalanon kag nian makapanghikot ka sing maalamon.” Talupangda nga wala ginsaaran sang Dios si Josue nga milagruso sia nga makatigayon sing kaalam. Sa baylo, kon basahon kag pamalandungan ni Josue ang “tulun-an sang kasuguan,” nian magapanghikot sia sing maalamon.—Josue 1:8; Salmo 1:1-3.
17. Paano si Daniel kag si Hari Josias nabuligan sang mga bahin sang Kasulatan nga matigayon nila sadto?
17 Ang nasulat nga Pulong sang Dios nakabulig man sa pagpahayag sang iya kabubut-on kag katuyuan. Halimbawa, nahantop ni Daniel gikan sa mga sinulatan ni Jeremias kon tubtob san-o magapabilin nga nahapay ang Jerusalem. (Jeremias 25:11; Daniel 9:2) Binagbinaga man ang natabo sang naggahom si Hari Josias sang Juda. Sadto nga tion, nagtalikod ang pungsod gikan kay Jehova, kag mahimo gid nga wala ginkopya sang mga hari ang Kasuguan kag wala nila gin-aplikar ini. (Deuteronomio 17:18-20) Apang samtang ginakay-o ang templo, nakit-an “ang tulun-an mismo sang kasuguan” nga mahimo ginsulat ni Moises. Mahimo nga amo ini ang orihinal nga sinulatan, nga nahuman mga 800 ka tuig na antes ini makit-an liwat. Sa tapos mabatian ang ginbasa nga kaundan sini, narealisar ni Josias nga ginsupak gid sang pungsod ang kabubut-on ni Jehova, gani naghimo ang hari sing maisugon nga mga tikang agod sundon ang mga nasulat sa tulun-an. (2 Hari 22:8; 23:1-7) Indi bala maathag nga ang katawhan sang Dios sang dumaan nga mga tion nabuligan sang mga bahin sang Sagrado nga Kasulatan nga matigayon nila sadto?
Bulig Paagi sa mga Masigkatumuluo
18. Ngaa masiling naton nga si Jehova gid ang ginahalinan sang bulig kon ginabuligan sang isa ka matuod nga sumilimba ang iya masigkatumuluo?
18 Ang bulig nga ginahatag ni Jehova pirme ginapaagi sa mga masigkatumuluo. Matuod gid nga ang bulig nagagikan sa Dios sa kada tion nga ang isa ka matuod nga sumilimba nagabulig sa masigkatumuluo. Ngaa masiling naton ini? Sa duha ka rason. Una, nadalahig ang balaan nga espiritu sang Dios. Ini nga espiritu nagapatubas sing mga bunga, lakip ang gugma kag pagkaayo, sa mga tawo nga nagapaimpluwensia sa sini. (Galacia 5:22, 23) Busa, kon ang isa sa mga alagad sang Dios ginapahulag nga buligan ang isa pa ka alagad sang Dios, pamatuod ini nga nagapanghikot ang espiritu ni Jehova. Ikaduha, ginhimo kita sa dagway sang Dios. (Genesis 1:26) Nagakahulugan ini nga mahimo naton mapakita ang iya mga kinaiya, lakip ang iya kaayo kag kaluoy. Gani kon ang isa ka alagad ni Jehova nagabulig sa isa pa nga alagad niya, ang matuod nga ginahalinan sini nga bulig amo si Jehova nga iya ginailog.
19. Suno sa ginasiling sa Biblia, paano si Jehova nag-aman sing bulig paagi sa mga masigkatumuluo?
19 Sang panahon nga ginsulat ang Biblia, paano nag-aman si Jehova sing bulig paagi sa mga masigkatumuluo? Masami nga ginpahulag ni Jehova ang isa sa iya mga alagad agod maghatag sing laygay sa isa pa ka alagad niya, subong nga ginlaygayan ni Jeremias si Baruc nga amo ang nagluwas sang iya kabuhi. (Jeremias 45:1-5) Kon kaisa, ang matuod nga mga sumilimba napahulag sa paghatag sing materyal nga bulig sa mga masigkatumuluo, subong sang ang mga Cristiano sa Macedonia kag Acaya malangkagon nga nagbulig sa ila pigado nga mga kauturan sa Jerusalem. Nagsiling si apostol Pablo nga ini nga pagkaalwan nagaresulta sa ‘pagpahayag sing mga pagpasalamat sa Dios.’—2 Corinto 9:11.
20, 21. Sa ano nga mga kahimtangan napabakod si apostol Pablo sang mga kauturan gikan sa Roma?
20 Ang labi gid nga makatalandog amo ang mga rekord kon paano ang mga alagad ni Jehova nagtinguha gid agod mapalig-on kag mapabakod ang isa kag isa. Binagbinaga ang isa ka halimbawa nga nagadalahig kay apostol Pablo. Sang magkadto si Pablo sa Roma subong isa ka bilanggo, nag-agi sila sa haywey sang Roma nga gintawag nga Appian Way. Ang ulihi nga bahin sang ila gin-agyan mabudlay gid, bangod daw katunggan ini kag manubo. * Nahibaluan sang mga utod sa kongregasyon sa Roma nga manug-abot si Pablo. Ano ang himuon nila? Mahulat na lang bala sila sa ila balay sa siudad kag makigkita lamang kay Pablo kon mag-abot na sia?
21 Ang manunulat sang Biblia nga si Lucas, nga Binuhatan 28:15) Hunahunaa lamang—napabakod kag nalugpayan si Pablo sang makita niya ang mga utod nga nagpakabudlay sa paglakbay! Kag sin-o ang ginpasalamatan ni Pablo sa sining mabinuligon nga suporta? Ginpasalamatan niya ang isa nga nagpahanabo sini, si Jehova nga Dios.
nag-upod kay Pablo sa sadto nga paglakbay, nagasugid sa aton: “Ang mga kauturan didto [Roma], sang pagkabati nila nahanungod sa amon, nagsugat sa amon tubtob sa Tiendahan sa Apio kag Tres Tavernas.” Malaragway mo bala ang natabo? Bangod nahibaluan nila nga manug-abot si Pablo, isa ka grupo sang mga kauturan ang naglakbay gikan sa Roma agod sugaton sia. Ang isa ka bahin sang grupo naghulat sa Tiendahan sa Apio, isa ka kilala nga estasyunan nga mga 74 kilometros sa gua sang Roma. Ang iban nga mga kauturan naghulat sa Tres Tavernas, isa ka palahuwayan nga mga 58 kilometros sa gua sang siudad. Ano ang reaksion ni Pablo? Nagreport si Lucas: “Sang makita sila, nagpasalamat si Pablo sa Dios kag nagpakaisog.” (22. Ano ang aton tuigan nga teksto sa 2005, kag ano ang pagabinagbinagon sa masunod nga artikulo?
22 Maathag nga ginapakita sang mga pagpakig-angot sang Dios nga narekord sa Biblia nga nagabulig gid sia. Isa sia ka Manugbulig nga indi matupungan. Gani, nagakaigo nga ang tuigan nga teksto sang mga Saksi ni Jehova sa 2005 amo ang mga pulong sang Salmo 121:2: “Ang bulig sa akon nagagikan kay Jehova.” Apang paano kita ginabuligan karon ni Jehova? Pagabinagbinagon ini sa masunod nga artikulo.
[Nota]
^ par. 20 Ang Romanong mamalaybay nga si Horace (65—8 B.C.E.), nga nag-agi man sa sini nga alagyan, nagkomento kon daw ano ini kabudlay. Ginlaragway ni Horace nga ang Tiendahan sa Apio “gutok sa mga bangkero kag bagit nga mga manug-atipan sang mga ilimnan sing alak.” Ginreklamo niya ang “makaulugot nga mga hamlok kag mga paka” kag ang “malain sing sabor” nga tubig.
Madumduman Mo Bala?
Sa anong mga paagi nag-aman sing bulig si Jehova—
• paagi sa mga anghel?
• paagi sa iya balaan nga espiritu?
• paagi sa iya inspirado nga Pulong?
• paagi sa mga masigkatumuluo?
[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]
[Blurb sa pahina 15]
Ang tuigan nga teksto sa 2005 amo: “Ang bulig sa akon nagagikan kay Jehova.”—Salmo 121:2.
[Retrato sa pahina 16]
Ginpasalamatan ni Pablo ang Dios tungod sa bulig nga nabaton niya gikan sa mga kauturan sa Roma