Makontrol Mo Bala ang Imo Madangatan?

NATALANA na bala kon ano ang madangatan naton? Ang aton bala mga ginahimo sa kabuhi karon wala sing epekto sa aton palaabuton?

Hunahunaa kon ang tawo amo ang nagakontrol sang iya kaugalingon nga kapalaran. Kon amo sini, sarang bala matangdo nga daan ang isa ka indibiduwal sa paghimo sing isa ka espesipiko nga buluhaton ukon katungdanan? Kag paano matuman sang Dios ang iya kabubut-on para sa duta kon ang mga tawo may kahilwayan sa pagkontrol sang ila madangatan? Ang Biblia may makaalayaw nga mga sabat sa sining mga pamangkot.

Predestinasyon kag Hilway nga Pagbuot​—⁠Nagahisantuanay Bala?

Binagbinaga kon paano kita gintuga ni Jehova nga Dios. “Sa dagway sang Dios gintuga niya [ang tawo]; lalaki kag babayi gintuga niya sila,” siling sang Biblia. (Genesis 1:27) Bangod ginhimo sa dagway sang Dios, may ikasarang kita sa pagpabanaag sang iya mga kinaiya, subong sang gugma, katarungan, kaalam, kag gahom. Ginhatagan man kita sang Dios sing dulot nga hilway nga pagbuot, ukon kahilwayan sa pagpili. Nagapatuhay ini sa aton sa iban pa niya nga mga tinuga sa duta. Makapili kita kon bala sundon naton ang panuytoy sang Dios sa moral ukon indi. Amo sini kon ngaa nakasiling si manalagna Moises: “Ginagamit ko ang langit kag ang duta subong mga saksi batok sa inyo karon, nga ginbutang ko ang kabuhi kag kamatayon sa atubangan mo, ang pagpakamaayo kag ang pagpakamalaut; kag dapat pilion mo ang kabuhi agod padayon ka nga mabuhi, ikaw kag ang imo kaliwatan, paagi sa paghigugma kay  Jehova nga imo Dios, paagi sa pagpamati sa iya tingog kag paagi sa pag-unong sa iya.”​—⁠Deuteronomio 30:​19, 20.

Apang, ang dulot nga kahilwayan sa pagpili wala nagakahulugan sing walay latid nga kahilwayan. Dapat gihapon naton sundon ang pisikal kag moral nga mga kasuguan nga ginhimo sang Dios para sa kalig-unan kag kahim-ong sang uniberso. Ini nga mga kasuguan ginhimo para sa aton kaayuhan, kag ang paglapas sa sini mahimo nga makatalagam. Hunahunaa lamang ang matabo kon sikwayon naton ang kasuguan sang grabidad kag maglumpat gikan sa atop sang isa ka mataas nga bilding!​​—⁠Galacia 6:⁠7.

Ang kahilwayan sa pagpili nagahatag man sa aton sing pila ka salabton nga wala sa mga tinuga nga wala sining kahilwayan. Ang manunulat nga si Corliss Lamont namangkot: “Paano naton mapabangod ang moral nga salabton sa mga tawo, kag silutan sila sa nahimo nila nga sala, kon ginabaton naton . . . nga ang ila mga pagpili kag mga buhat natalana na?” Sa pagkamatuod, indi naton ini mahimo. Ang mga sapat nga may duna nga mga kinaiya wala sing salabton sa ila ginapanghimo, ni ang mga kompyuter manabat sa mga buluhaton nga ginprograma sa sini. Busa, ang kahilwayan sa pagpili nagahatag sa aton sing mabug-at nga responsabilidad kag bangod sini manabat kita sa aton mga ginabuhat.

Indi gid mahigugmaon kag indi makatarunganon si Jehova nga Dios kon antes pa kita matawo, gintalana na niya nga daan kon ano ang aton pagahimuon kag nian basulon kita sa aton mga nabuhat! Indi gid niya pagahimuon ini, kay “ang Dios gugma,” kag “ang tanan niya nga dalanon katarungan.” (1 Juan 4:⁠8; Deuteronomio 32:4) Bangod ginhatagan niya kita sing kahilwayan sa pagpili, wala man niya ‘ginatalana sang una pa kon sin-o ang iya pagaluwason kag kon sin-o ang iya pagalaglagon,’ subong sang ginasiling sang mga nagapati sa predestinasyon. Ang kahilwayan sa pagpili nagapaimposible sa predestinasyon.

Maathag nga ginapakita sang Biblia nga mabag-o sang aton mga pagpili ang aton madangatan. Halimbawa, ginpangabay sang Dios ang mga nagahimo sing sala, nga nagasiling: “Magpanumbalik kamo, palihug, ang tagsatagsa gikan sa iya malaut nga dalanon kag gikan sa kalaut sang inyo mga pagpakig-angot . . . agod nga indi ako magapahanabo sing kalamidad sa inyo.” (Jeremias 25:​5, 6) Wala sing pulos ini nga pangabay kon gintalana na nga daan sang Dios ang madangatan sang kada indibiduwal. Dugang pa, ang Pulong sang Dios nagasiling: “Busa, hinulsol kamo, kag magliso agod mapanas ang inyo mga sala, agod ang panahon sang pagpaumpaw mag-abot gikan sa persona ni Jehova.” (Binuhatan 3:19) Ngaa pangabayon pa ni Jehova ang katawhan nga maghinulsol kag magliso kon nahibaluan na niya nga daan nga wala na sila sing mahimo agod mabag-o ang ila madangatan?

Ang Kasulatan nagasiling nga may gin-agda ang  Dios nga magagahom subong mga hari sa langit kaupod ni Jesucristo. (Mateo 22:14; Lucas 12:32) Apang, ang Biblia nagasiling nga mawasi nila ini nga pribilehiyo kon indi sila magbatas tubtob sa katapusan. (Bugna 2:10) Ngaa abi agdahon pa sila sang Dios kon nagdesisyon na sia nga indi sila pagpilion? Binagbinaga man ang ginsiling ni apostol Pablo sa iya mga masigkatumuluo. Sia nagsulat: “Kon kinabubut-on kita nga maghimo sing sala sa tapos nga mabaton ang sibu nga ihibalo sang kamatuoran, wala na sing bisan ano man nga halad tungod sa mga sala nga nabilin.” (Hebreo 10:26) Walay pulos ini nga paandam kon gintangdo na nga daan sang Dios ang ila madangatan. Apang wala bala nagtangdo na nga daan ang Dios sang pila ka indibiduwal agod mangin manuggahom kaupod ni Jesucristo?

Gintangdo Na nga Daan​—⁠Mga Indibiduwal Ukon Isa ka Grupo?

‘Ginpakamaayo kita sang Dios sang tagsa ka espirituwal nga pagpakamaayo sa langitnon nga mga duog nga nahiusa kay Cristo,’ sulat ni apostol Pablo, “subong nga ginpili niya kita nga nahiusa sa iya sa wala pa mapasad ang kalibutan . . . Kay gintangdo na nga daan niya kita sa pag-adoptar paagi kay Jesucristo subong mga anak niya.” (Efeso 1:3-5) Ano ang gintangdo na nga daan sang Dios, kag ano ang buot silingon sang ginpili “sa wala pa mapasad ang kalibutan”?

Ining teksto nagasiling nga nagpili ang Dios sang pila ka kaliwat ni Adan, agod maggahom kaupod ni Cristo sa langit. (Roma 8:​14-​17, 28-​30; Bugna 5:​9, 10) Apang, ang paghaumhaum nga gintangdo na nga daan ni Jehova nga Dios sing mga linibo ka tuig antes pa matawo ang espesipiko nga mga indibiduwal sa pagbaton sini nga pribilehiyo wala nagahisanto sa katunayan nga ang mga tawo may kahilwayan sa pagpili. Ang gintangdo nga daan sang Dios amo ang isa ka grupo, ukon klase sang katawhan, indi mga indibiduwal.

Bilang pag-ilustrar: Ibutang naton nga nagdesisyon ang isa ka gobierno sa pagtukod sing isa ka ahensia. Ginpat-od na sini nga daan ang buluhaton, awtoridad, kag kadakuon sini. Sang ulihi nagsugod na sa pagpanghikot ang ahensia pagligad sang pila ka tion pagkatapos ini matukod, kag ang mga miembro sini magasiling: “Ginpat-od na nga daan sang gobierno madamo nga tinuig na ang nagligad kon ano ang aton mangin trabaho. Karon sugdan na naton ang buluhaton nga gintangdo sa aton.” Magahinakop ka bala nga ginpat-od na nga daan sang gobierno mga pila ka tuig antes sini kon sin-o ang mangin mga katapo sining ahensia? Sigurado nga indi. Sing kaanggid, ginpat-od na nga daan ni Jehova nga magatukod sia sing isa ka pinasahi nga ahensia agod tadlungon ang mga epekto sang sala ni Adan. Gintangdo niya nga daan ang klase sang tawo nga mangin katapo sining ahensia​—⁠apang indi ang mga indibiduwal. Pagapilion sila sa ulihi pa, kag ang mga pagpili nga pagahimuon nila sa kabuhi magaapektar kon bala kalipikado sila ukon indi.

Ano nga kalibutan ang ginhunahuna ni Pablo sang nagsiling sia: ‘Ginpili kita sang Dios nga nahiusa sa iya sa wala pa mapasad ang kalibutan’? Ang kalibutan nga ginapatuhuyan diri ni Pablo indi ang kalibutan nga ginsugdan sang Dios sang gintuga niya sanday Adan kag Eva. Yadto nga kalibutan ‘tama gid kaayo’​—⁠hilway gid sa sala kag pagkamadinulunton. (Genesis 1:31) Wala yadto nagakinahanglan sing ‘kahilwayan’ sa sala.​—⁠Efeso 1:⁠7.

Ang kalibutan nga ginatumod ni Pablo amo ang isa nga nagluntad pagkatapos sang pagrebelde nanday Adan kag Eva sa Eden​—⁠isa ka kalibutan nga tuhay gid sa orihinal nga kalibutan nga gintuyo sang Dios. Amo ini ang kalibutan nga nagsugod sa mga anak nanday Adan kag Eva. Ini ang kalibutan nga nagalakip sa mga tawo nga napahilayo sa Dios kag naulipon sa sala kag pagkamadinulunton. Amo ini ang kalibutan sang mga tawo nga puede pa magawad, indi kaangay sang hungod nga makasasala nga sanday Adan kag Eva.​​—⁠Roma 5:​12; 8:​18-​21.

Naremedyuhan gilayon ni Jehova nga Dios ang sitwasyon nga resulta sang pagrebelde sa Eden. Sa tion nga nag-utwas ang kinahanglanon, gintangdo niya nga daan ang isa ka pinasahi nga ahensia​—⁠ang Mesianiko nga Ginharian sa mga kamot ni Jesucristo​—⁠nga iya pagagamiton agod hilwayon ang katawhan sa sala ni Adan. (Mateo 6:10) Ginhimo ini sang Dios “sa wala pa mapasad ang kalibutan” sang puede pa magawad nga katawhan, buot silingon, antes pa ang rebelyuso nga sanday Adan kag Eva nakapanganak.

Ang mga tawo masami nagakinahanglan sing plano agod matuman kon ano ang luyag nila himuon.  Ang predestinasyon naangot sa ideya nga ang Dios may yara detalyado nga plano para sa uniberso diin ang tanan nga butang natalana na. “Para sa madamo nga mga pilosopo,” sulat ni Roy Weatherford, “wala nagahisanto sa Pagkahalangdon sang Dios ang indi paghimo sing espesipiko nga mga plano sa tagsa ka hitabo.” Dapat gid bala idetalye sing abanse sang Dios ang tanan nga hitabo?

Bangod walay latid sa gahom kag di-matupungan sa kaalam, sarang malubad ni Jehova ang bisan ano nga emerhensia nga resulta sang hilway nga pagbuot sang iya mga tinuga. (Isaias 40:​25, 26; Roma 11:33) Mahimo niya ini sa gilayon bisan wala sing isa ka detalyado nga plano. Indi kaangay sa di-himpit nga mga tawo nga limitado ang mga ikasarang, ang Labing Gamhanan nga Dios wala nagakinahanglan sing isa ka detalyado, di-mabag-o nga plano nga nagalaragway na nga daan sang madangatan sang tagsa ka indibiduwal sa duta. (Hulubaton 19:21) Sa pila ka badbad sang Biblia, ang Efeso 3:11 nagasiling nga ang Dios may “dayon nga katuyuan” sa baylo nga isa ka di-mabag-o nga plano.

Kon Ano ang Mahimo Mo Para sa Imo Palaabuton

Ang Dios may katuyuan sa duta, kag ini nga katuyuan napat-od na nga daan. Ang Bugna 21:​3, 4 nagasiling: “Yari karon! Ang kayangkayang sang Dios upod sa mga tawo, kag magapuyo sia kaupod nila, kag sila mangin iya katawhan. Kag ang Dios gid magaupod sa ila. Kag pahiran niya ang tagsa ka luha sa mga mata nila, kag wala na sing kamatayon, ukon kalisod ukon paghibi ukon kasakit pa. Ang nahaunang mga butang nagtaliwan.” Huo, mangin paraiso ining duta, subong sang gintuyo ni Jehova sa ginsuguran. (Genesis 1:​27, 28) Ang pamangkot amo, Ato ka ayhan didto? Nagadepende ina sa mga ginahimo mo karon. Wala ginpat-od ni Jehova sing abanse ang imo madangatan.

Ang halad gawad sang Anak sang Dios nga si Jesucristo, nagapaposible kay bisan sin-o nga nagapakita sing pagtuo sa iya sa pagbaton sing kabuhi nga walay katapusan. (Juan 3:​16, 17; Binuhatan 10:​34, 35) “Sia nga nagapakita sing pagtuo sa Anak may kabuhi nga walay katapusan,” siling sang Biblia. “Sia nga wala nagatuman sa Anak indi makakita sing kabuhi.” (Juan 3:36) Puede mo mapili ang kabuhi paagi sa pagtuon tuhoy sa Dios, sa iya Anak, kag sa Iya kabubut-on gikan sa mga pahina sang Biblia kag paagi sa pag-aplikar sang imo natun-an. Ang tawo nga nagapanghikot nahisuno sa matuod nga kaalam nga narekord sa Pulong sang Dios ginapasalig nga “magapuyo sia nga may kalig-unan kag indi matublag sang kahadlok sa kalamidad.”​—⁠Hulubaton 1:​20, 33.

[Retrato sa pahina 5]

Indi kaangay sang mga sapat, ang mga tawo manabat sa ila ginahimo

[Credit Line]

Eagle: Foto: Cortesía de GREFA