Ginahimo Pirme ni Jehova Kon Ano ang Husto

“Si Jehova matarong sa tanan niya nga dalanon.”​—⁠SALMO 145:17.

1. Ano ang imo reaksion kon may maghinakop sing sayop tuhoy sa imo, kag ano nga leksion ang aton matun-an sa sina nga eksperiensia?

MAY naghinakop na bala sing sayop tuhoy sa imo, ayhan ginaduhaduhaan ang imo mga ginhimo ukon motibo, bisan pa wala niya nahibaluan ang tanan nga detalye? Kon amo, mahimo nga nasakitan gid ikaw​—⁠kag natural lamang ina. Makatuon kita sa sini sing isa ka importante nga leksion: Maalamon nga likawan ang padasudaso nga paghinakop kon wala naton nahibaluan ang tanan nga detalye.

2, 3. Ano ang reaksion sang pila sa mga kasaysayan sa Biblia nga wala naglakip sing bastante nga mga detalye agod masabat ang tanan nga pamangkot, apang ano ang ginasiling sa aton sang Biblia tuhoy kay Jehova?

² Dapat man naton dumdumon ini nga leksion kon maghinakop kita tuhoy kay Jehova nga Dios. Ngaa man? Bangod may mga kasaysayan sa Biblia nga sa primero daw makalilibog. Ining mga kasaysayan​—⁠ayhan tuhoy sa mga buhat sang pila ka sumilimba sang Dios ukon sa mga paghukom anay sang Dios​—⁠mahimo wala naglakip sing bastante nga mga detalye agod masabat ang tanan naton nga pamangkot. Sing makapasubo, may pila nga nagamulay sa sining mga kasaysayan, ginapangduhaduhaan pa gani kon bala ang Dios matarong kag makatarunganon. Apang, ang Biblia nagasugid sa aton nga “si Jehova matarong sa tanan niya nga dalanon.” (Salmo 145:17) Ginapasalig man kita sang iya Pulong nga “indi [sia] maghimo sing kalautan.” (Job 34:12; Salmo 37:28) Nian, handurawa lamang kon ano ang batyagon niya kon sayop ang ihinakop sang iban tuhoy sa iya!

³ Binagbinagon naton ang lima ka rason kon ngaa dapat naton kabigon nga husto ang mga paghukom ni Jehova. Nian, ginadumdom ining mga rason, usisaon naton ang duha ka kasaysayan sa Biblia nga mahimo ginapalibugan sang iban.

Ngaa Kabigon nga Husto ang mga Paghukom ni Jehova?

4. Ngaa dapat kita mangin mapainubuson kon nagabinagbinag sa mga ginhimo sang Dios? Iilustrar.

⁴ Una, indi kaangay naton, nahibaluan ni Jehova ang tanan nga detalye nga nadalahig, amo nga dapat kita mangin mapainubuson kon nagabinagbinag sa mga ginhimo sang Dios. Bilang pag-ilustrar: Handurawa nga may isa ka huwes nga madugay na nga nakilal-an subong nagahimo sing walay pinasulabi nga mga desisyon ang nagsentensia sa isa ka kaso sa korte. Ano ang masiling mo sa isa nga wala gani nakahibalo sa tanan nga detalye ukon nakahangop sing bug-os sa mga kasuguan nga nadalahig magmulay sa desisyon sang hukom? Mangin kabuangan ang paghukom gilayon sa isa ka butang nga wala sing bug-os nga ihibalo sa sini. (Hulubaton 18:13) Daw ano pa nga kabuangan sa bahin sang mga tawo lamang nga mulayon “ang Hukom sang bug-os nga duta”!​—⁠Genesis 18:25.

5. Ano ang indi naton dapat kalipatan kon nagabasa kita sing mga kasaysayan sa Biblia tuhoy sa mga paghukom sang Dios sa pila ka indibiduwal?

⁵ Ang ikaduha nga rason kon ngaa dapat naton kabigon nga husto ang mga paghukom sang Dios amo nga, indi kaangay sang mga tawo, ang Dios makabasa sing tagipusuon. (1 Samuel 16:7) Ang iya Pulong nagasiling: “Ako, si Jehova, nagausisa sang tagipusuon, nagasayasat sang mga batubato, sa paghatag sa kada isa suno sa iya mga dalanon, suno sa bunga sang iya mga pagpakig-angot.” (Jeremias 17:10) Busa, kon nagabasa kita sing mga kasaysayan sa Biblia tuhoy sa mga paghukom sang Dios sa pila ka indibiduwal, indi naton pagkalipatan nga bangod makita ni Jehova ang tanan nga butang, mabinagbinag niya ang natago nga mga panghunahuna, mga motibo, kag mga tuyo nga wala marekord sa iya Pulong.​​—⁠1 Cronica 28:9.

6, 7. (a) Paano ginpasundayag ni Jehova nga ginasunod niya ang iya makatarunganon kag matarong nga mga talaksan bisan pa kinahanglan niya magsakripisyo sing daku? (b) Ano ang dapat naton dumdumon kon may mabasahan kita sa Biblia nga nagapaduhaduha sa aton nga basi wala naghulag ang Dios sa makatarunganon ukon husto nga paagi?

 ⁶ Talupangda ang ikatlo nga rason kon ngaa dapat naton kabigon nga husto ang mga paghukom ni Jehova: Mainunungon sia sa iya matarong nga mga talaksan bisan pa kinahanglan niya magsakripisyo sing daku. Binagbinaga ang isa ka halimbawa. Agod masunod ang iya matarong kag makatarunganon nga mga talaksan, ginhatag ni Jehova ang iya Anak bilang gawad agod mahilway ang matinumanon nga katawhan sa sala kag kamatayon. (Roma 5:​18, 19) Apang, pat-od nga indi mahanduraw nga kasakit ang nabatyagan ni Jehova sang makita niya ang iya pinalangga nga Anak nga nagaantos kag napatay sa usok. Ano ang ginasugid sini sa aton tuhoy sa Dios? Tuhoy sa “pagtubos nga ginbayad ni Cristo Jesus,” ang Biblia nagasiling: ‘Ini agod ipakita ang pagkamatarong sang Dios.’ (Roma 3:24-26) Ang isa pa ka badbad sang Roma 3:25 nagasiling: “Ginapakita sini nga ginahimo pirme sang Dios kon ano ang husto kag makatarunganon.” (New Century Version) Sa pagkamatuod, ang daku nga sakripisyo nga ginhimo ni Jehova sa pag-aman sa gawad nagapakita nga daku ang iya pagpabalor sa “kon ano ang husto kag makatarunganon.”

⁷ Gani, kon may mabasahan kita sa Biblia nga nagapaduhaduha sa pila nga basi wala naghulag ang Dios sa makatarunganon ukon husto nga paagi, dapat naton dumdumon ini: Bangod sang iya pagkamainunungon sa iya talaksan sang pagkamatarong kag katarungan, wala ginluwas ni Jehova ang iya Anak sa pag-antos sing masakit nga kamatayon. Lapason bala niya ining mga talaksan sa iban nga kahimtangan? Sa pagkamatuod, si Jehova wala gid nagalapas sang iya matarong kag makatarunganon nga mga talaksan. Busa may nagakaigo kita nga rason nga makumbinsi nga pirme niya ginahimo kon ano ang husto kag makatarunganon.​​—⁠Job 37:23.

8. Ngaa wala nagahisanto nga hunahunaon sang mga tawo nga basi nakulangan sing katarungan kag pagkamatarong si Jehova?

⁸ Binagbinaga ang ikap-at nga rason kon ngaa dapat naton kabigon nga husto ang mga paghukom ni Jehova: Ginhimo ni Jehova ang tawo sa Iya dagway. (Genesis 1:27) Busa ang tawo may mga kinaiya nga kaangay sa Dios, lakip na ang pagbatyag sing katarungan kag pagkamatarong. Wala nagahisanto kon ang aton pagbatyag sing katarungan kag pagkamatarong magpahunahuna sa aton nga nakulangan si Jehova sing amo sini nga mga kinaiya. Kon naligban kita sa isa ka kasaysayan sa Biblia, dapat naton dumdumon nga bangod sang aton napanubli nga sala, ang aton pagbatyag sing katarungan kag pagkamatarong indi himpit. Si Jehova nga Dios, nga sa iya dagway ginhimo kita, himpit sa katarungan kag pagkamatarong. (Deuteronomio 32:4) Mangin kabuangan gid bisan gani hunahunaon lamang nga ang mga tawo mas makatarunganon kag matarong sangsa Dios!​—⁠Roma 3:​4, 5; 9:⁠14.

9, 10. Ngaa indi obligado si Jehova nga ipaathag ukon pakamatarungon sa mga tawo ang iya mga ginahimo?

⁹ Ang ikalima nga rason kon ngaa dapat naton kabigon nga husto ang mga paghukom ni Jehova amo nga sia “ang Labing Mataas sa bug-os nga duta.” (Salmo 83:18) Bangod sini, indi sia obligado nga ipaathag ukon pakamatarungon sa mga tawo ang iya mga ginahimo. Sia ang Daku nga Maninihon, kag kaangay kita sa daga nga gindihon subong mga suludlan. Sa amo, puede niya himuon sa aton kon ano ang luyag niya. (Roma 9:​19-​21) Sin-o bala kita​—⁠nga kolon sa iya kamot⁠—nga pangduhaduhaan ang iya mga desisyon ukon mga ginahimo? Sang ang patriarka nga si Job nagsayop sa paghangop sa pamaagi sang Dios sa pagpakig-angot sa katawhan, gintadlong sia ni Jehova paagi sa pagpamangkot: “Sa pagkamatuod, himuon mo bala nga walay pulos ang akon katarungan? Ipahayag mo bala ako nga malaut agod nga mangin husto ikaw?” Sang narealisar ni Job sang ulihi nga nakahambal gali sia nga wala sing paghangop, naghinulsol sia. (Job 40:⁠8; 42:6) Kabay nga indi gid naton pagpangitaan sing sayop ang Dios!

¹⁰ Sa pagkamatuod, may mabakod kita nga mga rason nga magpati nga ginahimo pirme ni Jehova kon ano ang husto. Pasad sa sini nga paghangop sa mga dalanon ni Jehova, usisaon naton ang duha ka kasaysayan sa Biblia nga makalilibog para sa pila. Ang una tuhoy sa ginhimo sang isa  ka sumilimba sang Dios, kag ang ikaduha, tuhoy sa paghukom mismo sang Dios.

Ngaa Gintanyag ni Lot ang Iya mga Anak nga Babayi sa Akig nga Guban?

11, 12. (a) Isaysay kon ano ang natabo sang ginpadala sang Dios ang duha ka nagmateryalisar nga anghel sa Sodoma. (b) Ano nga mga pamangkot ang nag-utwas sa hunahuna sang pila sa sining kasaysayan?

¹¹ Sa Genesis kapitulo 19, mabasa naton ang natabo sang ginpadala sang Dios ang duha ka nagmateryalisar nga anghel sa Sodoma. Ginpilit ni Lot ang iya mga bisita nga magpabilin sa iya puluy-an. Apang, sina nga gab-i, ginpalibutan sang isa ka guban sang mga lalaki ang balay kag nagpamilit nga paguaon ang mga bisita sa ila para sa imoral nga katuyuan. Nangatarungan si Lot sa guban, apang wala sia ginpamatian. Agod maproteksionan ang iya mga bisita, si Lot nagsiling: “Palihug, mga utod ko, indi kamo maghimo sing malain. Palihug, yari ang akon duha ka anak nga babayi nga wala pa nakighulid sa lalaki. Palihug, paguaon ko sila para sa inyo. Nian himua ninyo sa ila kon ano ang maayo para sa inyo itululok. Indi lamang kamo maghimo sing bisan ano sa sining mga lalaki, bangod amo sina ang rason kon ngaa nagpasilong sila sa idalom sang akon atop.” Wala nagpamati ang guban kag halos gub-on nila ang puwertahan. Sang ulihi, ginbulag sang mga bisita nga anghel ining nagsalimuang nga kadam-an.​​—⁠Genesis 19:​1-​11.

¹² Halangpunon nga maligban ang pila sa sini nga kasaysayan. Nagapalibog sila: ‘Paano nahimo ni Lot nga proteksionan ang iya mga bisita paagi sa pagtanyag sang iya mga anak nga babayi sa isa ka imoral nga guban? Indi bala sayop ang ginhimo niya, ukon pagkatalaw pa gani?’ Bangod sining kasaysayan, ngaa abi gin-inspirar sang Dios si Pedro nga tawgon si Lot nga isa ka “matarong nga tawo”? Nahamuot bala ang Dios sa ginhimo ni Lot? (2 Pedro 2:​7, 8) Usisaon naton ini sing maayo agod indi kita makahinakop sing sayop.

13, 14. (a) Ano ang matalupangdan sa kasaysayan sang Biblia tuhoy sa ginhimo ni Lot? (b) Ano ang nagapakita nga indi talawan si Lot?

¹³ Una, dapat talupangdon nga ang Biblia nagareport lamang kon ano ang natabo sa baylo nga kahamut-an ukon pakamalauton ang ginhimo ni Lot. Wala man ginasugid sang Biblia sa aton kon ano sadto ang ginahunahuna ni Lot ukon kon ano ang iya motibo. Sa pagbalik niya sa “pagkabanhaw sang mga matarong,” ayhan ipaathag niya ang mga detalye.​—⁠Binuhatan 24:15.

¹⁴ Si Lot indi gid talawan. Nabutang sia sa isa ka mabudlay nga sitwasyon. Paagi sa pagsiling nga “nagpasilong [ang iya mga bisita] sa idalom sang [iya] atop,” ginpakita ni Lot nga luyag niya sila proteksionan. Apang indi ini mahapos. Ang Judiyong istoryador nga si Josephus nagreport nga ang mga taga-Sodoma “walay katarungan sa mga tawo, kag walay pagtahod sa Dios . . . Ginakaugtan nila ang mga pangayaw, kag ginaabusohan ang ila kaugalingon sa mahigko nga  pagpakigsekso.” Apang, wala nahadlok si Lot sa masingki nga guban. Sa kabaliskaran, naggua sia kag nangatarungan sa akig nga mga lalaki. Iya pa gani “ginsirhan ang puwertahan sa iya likuran.”​​—⁠Genesis 19:6.

15. Ngaa masiling nga mahimo naghulag si Lot nga may pagtuo?

¹⁵ ‘Ti,’ mahimo mamangkot ang pila, ‘ngaa abi itanyag ni Lot ang iya mga anak nga babayi sa guban?’ Sa baylo nga haumhaumon nga malain ang iya motibo, ngaa indi naton pagbinagbinagon ang pila ka posibilidad? Una sa tanan, mahimo naghulag si Lot nga may pagtuo. Paano? Pat-od nga nahibaluan ni Lot kon paano gin-amligan ni Jehova si Sara, ang asawa ni Abraham nga iya tiyo. Dumduma nga bangod matahom katama si Sara, ginpangabay sia ni Abraham nga ipakilala sia subong iya utod, agod indi nila pagpatyon si Abraham kag pangasaw-on si Sara.⁠ * Amo kon ngaa si Sara gindala sang ulihi sa balay ni Paraon. Apang, nagpasilabot si Jehova, amo nga wala matandog ni Paraon si Sara. (Genesis 12:11-​20) Posible nga nagtuo si Lot nga ang iya mga anak nga babayi pagaamligan man. Sing talalupangdon, si Jehova nagpasilabot paagi sa iya mga anghel, amo nga wala nahalitan ang pamatan-on nga mga babayi.

16, 17. (a) Paano mahimo gintinguhaan ni Lot nga tublagon ukon gamuhon ang mga lalaki sang Sodoma? (b) Bisan ano man ang rason ni Lot, ano ang mapat-od naton?

¹⁶ Binagbinaga ang isa pa ka posibilidad. Mahimo man nga gintinguhaan ni Lot nga tublagon ukon gamuhon ang mga lalaki. Mahimo nagapati sia nga indi pag-interesan sang kadam-an ang iya mga anak nga babayi bangod ang mga Sodomanhon mga homoseksuwal. (Judas 7) Dugang pa, ang pamatan-on nga mga babayi kalaslon sa mga lalaki sang siudad, amo nga mahimo ang mga kaparyentehan, mga abyan, ukon mga kasosyo sa negosyo sang iya mangin mga umagad nalakip sa kadam-an. (Genesis 19:14) Mahimo naglaum si Lot nga bangod sa sining mga kaangtanan, may pila ka lalaki sa guban nga magapahayag sing depensa para sa iya mga anak nga babayi. Busa ang nabahinbahin nga guban indi mangin tanto ka makatalagam.⁠ *

¹⁷ Kon ano man ang rason kag mga motibo ni Lot, isa lang ang mapat-od naton: Bangod ginahimo pirme ni Jehova kon ano ang husto, mahimo nga may maayo gid sia nga rason nga tamdon si Lot subong isa ka “matarong nga tawo.” Kag kon binagbinagon naton ang ginhimo sang nagasalimuang masingki nga guban sang mga taga-Sodoma, duhaduhaan pa bala naton ang pagkamakatarunganon sang paghukom ni Jehova sa sining malauton nga siudad?​​—⁠Genesis 19:23-​25.

Ngaa Ginpatay ni Jehova si Uza?

18. (a) Ano ang natabo sang gintinguhaan ni David nga dalhon ang Kaban sa Jerusalem? (b) Ano nga pamangkot ang nag-utwas sa sining kasaysayan?

¹⁸ Ang isa pa ka kasaysayan nga daw makalilibog para sa pila amo ang tuhoy sa pagtinguha ni David nga dalhon ang kaban sang katipan sa Jerusalem. Ang Kaban ginkarga sa karo, nga ginaubayan ni Uza kag sang iya utod. Ang Biblia nagasiling: “Sang ulihi nakalab-ot sila sa linasan ni Nacon, kag gin-untay ni Uza ang iya kamot sa kaban sang matuod nga Dios kag ginpunggan ini, kay diutayan na lang mahulog sang mga baka. Bangod sini nagdabdab ang kaakig ni Jehova kay Uza kag gintumba sia didto sang matuod nga Dios bangod sa walay pagtahod nga buhat, amo nga napatay sia didto malapit sa kaban sang matuod nga Dios.” Mga pila ka bulan sang ulihi, nagmadinalag-on ang ikaduha nga pagsaylo sang Kaban sang ginhimo ini suno sa pamaagi sang Dios, nga ginapas-an sang Kohatnon nga mga Levinhon. (2 Samuel 6:​6, 7; Numeros 4:​15; 7:⁠9; 1 Cronica 15:​1-​14) Ang pila mahimo mamangkot: ‘Ngaa naakig gid si Jehova? Luyag man lang proteksionan ni Uza ang Kaban.’ Agod indi kita makahinakop sing sayop, maayo nga talupangdon naton ang pila ka mabuligon nga mga detalye.

19. Ngaa imposible para kay Jehova nga magpanghikot sing di-makatarunganon?

¹⁹ Dapat naton dumdumon nga imposible para kay Jehova nga magpanghikot sing di-makatarunganon. (Job 34:10) Indi sia mangin mahigugmaon kon himuon niya ini, kag nahibaluan naton paagi sa aton pagtuon sa Biblia sa kabilugan  nga “ang Dios gugma.” (1 Juan 4:8) Dugang pa, ang Kasulatan nagasugid sa aton nga ‘ang pagkamatarong kag paghukom amo ang sadsaran sang trono sang Dios.’ (Salmo 89:14) Paano, nian, makapanghikot si Jehova sing di-makatarunganon? Kon himuon niya ini, mapahuyang niya ang pinakapundasyon sang iya pagkasoberano.

20. Sa anong mga rason dapat nakahibalo kuntani si Uza sang mga regulasyon may kaangtanan sa Kaban?

²⁰ Dumduma nga dapat nahibaluan kuntani ni Uza ang Kasuguan. Ginarepresentar sang Kaban ang presensia ni Jehova. Ang Kasuguan nagsiling nga indi ini dapat tandugon sang indi awtorisado nga mga indibiduwal, nagapaandam ini sing maathag nga ang magalapas pagasilutan sing kamatayon. (Numeros 4:​18-​20; 7:89) Busa, ang pagsaylo sa sining Kaban indi dapat pagpakadiutayon. Si Uza maathag nga isa ka Levinhon (apang indi isa ka saserdote), amo nga dapat pamilyar kuntani sia sa Kasuguan. Isa pa, mga tinuig antes sini ang Kaban ginsaylo sa balay sang iya amay para matago. (1 Samuel 6:⁠20⁠–​​7:1) Nagtener ini didto sa sulod sing mga 70 ka tuig, tubtob nga nagdesisyon si David nga sayluhon ini. Amo nga halin sang bata pa sia, pat-od nga nahibaluan gid ni Uza ang mga kasuguan may kaangtanan sa Kaban.

21. Sa kaso ni Uza, ngaa importante nga dumdumon nga makita ni Jehova ang mga motibo sang tagipusuon?

²¹ Subong sang nasambit sa umpisa, mabasa ni Jehova ang tagipusuon. Sanglit gintawag sang iya Pulong ang ginhimo ni Uza subong “walay pagtahod nga buhat,” mahimo nga may nakita si Jehova nga makagod nga motibo nga wala ginpahayag sa kasaysayan. Indi ayhan makahas nga tawo si Uza, nga masami nagalapas sa makatarunganon nga mga pagdumili? (Hulubaton 11:2) Indi ayhan nga ang iya dayag nga pag-ubay sa Kaban nga ginbantayan anay sang iya pamilya sing pribado nagpabatyag sa iya sing pagkaimportante? (Hulubaton 8:13) Indi ayhan nakulangan sing pagtuo si Uza amo nga naghunahuna sia nga malip-ot katama ang kamot ni Jehova sa pagbalanse sang Kaban nga nagasimbulo sang Iya presensia? Bisan ano man ang rason, makasalig kita nga ginhimo ni Jehova kon ano ang husto. Mahimo nga may nakita sia sa tagipusuon ni Uza nga nagpahulag sa Iya sa paghukom sing madagmit.​—⁠Hulubaton 21:2.

Mabakod nga Basihan sang Pagsalig

22. Paano makita ang kaalam ni Jehova sa indi paghatag kon kaisa sang iya Pulong sing pila ka detalye?

²² Ang indi paghatag kon kaisa sang Pulong ni Jehova sing pila ka detalye nagapakita sang iya di-matupungan nga kaalam. Sa amo ginhatagan kita ni Jehova sing kahigayunan nga ipakita ang aton pagsalig sa iya. Sa aton ginbinagbinag, indi bala maathag nga may mabakod kita nga rason nga kabigon nga husto ang mga paghukom ni Jehova? Huo, kon tun-an naton ang Pulong sang Dios upod ang sinsero nga tagipusuon kag bukas nga panghunahuna, madamo pa kita sing matun-an tuhoy kay Jehova nga magapakumbinsi sa aton nga ginahimo niya pirme kon ano ang makatarunganon kag husto. Busa, kon mag-utwas ang pila ka mga pamangkot sa kasaysayan sang Biblia nga wala sing maathag katama nga mga sabat, magsalig kita sing bug-os nga ginahimo ni Jehova kon ano ang husto.

23. Ano ang masaligan naton sa pagahimuon ni Jehova sa palaabuton?

²³ Makasalig man kita sa pagahimuon pa ni Jehova sa palaabuton. Sa amo, makasalig kita nga kon maghukom sia sa nagahilapit nga dakung kapipit-an, indi niya ‘papason ang mga matarong upod sa mga malauton.’ (Genesis 18:23) Indi gid niya ini paghimuon bangod sang iya gugma sa pagkamatarong kag katarungan. Makasalig man kita sing bug-os nga sa palaabuton nga bag-ong kalibutan, ihatag niya ang tanan naton nga kinahanglanon sa labing maayo nga paagi.​​—⁠Salmo 145:⁠16.

[Mga nota]

Madumduman Mo Bala?

• Ano ang mga rason kon ngaa dapat naton kabigon nga husto ang mga paghukom ni Jehova?

• Ano ang makabulig sa aton agod indi maghinakop sing sayop tuhoy sa pagtanyag ni Lot sa iya mga anak nga babayi sa akig nga guban?

• Ano ang makabulig sa aton nga mahangpan kon ngaa ginpatay ni Jehova si Uza?

• Ano ang masaligan naton sa pagahimuon ni Jehova sa palaabuton?

[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]