Mga Pagbangigay—Ngaa Makahalalit Ini?

“Ano ang ginatunaan sang mga inaway kag ano ang ginatunaan sang mga pagbinangig sa tunga ninyo?”​​—⁠SANTIAGO 4:1.

ANG manunulat sang Biblia nga si Santiago wala sini nagpamangkot sa mga soldado sang mga lehiyon sang Roma, nga nagpakig-away anay sa pagpanglupig; ni nagausisa sia sang mga motibo sang pag-ilinaway sang mga gerilya sang Judiyong Sicarii, ukon mga Mamumuno, sang unang siglo C.⁠E. Ang ginpatuhuyan ni Santiago, mga pagbangigay sa tunga sang dimagkubos duha ka tawo lamang. Ngaa? Bangod kaangay sang mga inaway, ang personal nga mga pagbangigay malaglagon. Talupangda ining mga kasaysayan sa Biblia.

Ang mga anak nga lalaki sang patriarka nga si Jacob nagdumot gid sa ila utod nga si Jose amo nga ginbaligya nila sia sa pagkaulipon. (Genesis 37:​4-​28) Sang ulihi, gintinguhaan nga patyon ni Hari Saul sang Israel si David. Ngaa? Bangod nahisa sia kay David. (1 Samuel 18:​7-​11; 23:​14, 15) Sang unang siglo, duha ka Cristianong babayi, nga sanday Eudias kag Sintique, ang nagtublag sang paghidait sang bug-os nga kongregasyon bangod sang ila mga pagbangigay.​​—⁠Filipos 4:2.

Sa mas moderno nga mga tion, ginhusay sang mga tawo ang ila mga pagbangigay paagi sa pagduwelo, nga nagagamit sing espada ukon pistola. Masami isa sa ila ang nagakapatay ukon nangin baldado sing permanente. Sa karon, ang armas nga masami ginagamit sang mga nagaaway amo ang maparas kag masakit nga mga tinaga. Bisan pa wala sing dugo nga nagaagay, ang berbal nga pagsalakay nagahalit sa mga balatyagon kag mga reputasyon. Masami mga inosente ang nahalitan sa sining mga “inaway.”

Binagbinaga ang natabo mga pila ka tuig ang nagligad sang ginsumbong sang isa ka Anglikano nga pari ang isa pa ka pari nga nagapalapaw sang pundo sang simbahan. Nabalahuba ang ila away, kag nabahinbahin ang kongregasyon nga ila ginaalagaran. Ang pila ka miembro indi magsimba kon ang kontra nila nga pari amo ang nagamisa. Tuman gid ang ila pagtinamayay amo nga wala sila nagasapakay kon yara sila sa simbahan para magsimba. Sang ang nagsumbong nga pari amo naman ang ginsumbong bangod sa sayop  nga paggawi sa sekso, nag-init pa gid ang ila pagbinangigay.

Ang Arsobispo sang Canterbury nagpasilabot sa duha ka pari, nga nagtawag sang ila away nga “isa ka kanser” kag “isa ka iskandalo nga nagapakahuya sa ngalan sang Aton Ginuo.” Sang 1997 ang isa sa mga pari nagsugot nga magretiro. Ang isa nagpabilin sa iya pagkapari tubtob nga nag-abot sia sa edad nga dapat na magretiro. Apang, nagpabilin sia tubtob sa katapusan sang gintugot nga tion, nagretiro sa iya ika-70 nga kaadlawan, sang Agosto 7, 2001. Ang The Church of England Newspaper naghinambit nga ang adlaw nga nagretiro sia amo ang adlaw sang piesta ni “San” Victricius. Sin-o si “San” Victricius? Isa sia ka obispo sang ikap-at nga siglo nga ginbunal kuno bangod nga nagpangindi sia sa pagpakig-away. Sa pagpatuhay sang mga panimuot, ang pamantalaan nagsiling: “Ang pagpangindi sa pag-away indi kinaiya sang nagretiro nga pari.”

Nalikawan kuntani sadtong mga pari nga mahalitan ang ila kaugalingon kag ang iban kon gin-aplikar lamang nila ang laygay sa Roma 12:​17, 18: “Dili magbalos sing malaut sa malaut kay bisan sin-o. Maghimo sing maayo nga mga butang sa itululok sang tanan nga tawo. Kon mahimo, sa masarangan ninyo, magpakighidait sa tanan nga tawo.”

Kamusta ka? Kon may magsaklaw sa imo, nagabalos ka bala sing masakit nga hambal bangod sang hinakit? Ukon ginalikawan mo bala ang maparas nga mga tinaga agod mahuptan ang paghidait? Kon may nasaklaw ka, ginalikawan mo bala inang tawo kag nagalaum nga basi sa pagligad sang tion malipatan man niya ang problema? Ukon nagapangayo ka bala gilayon sing pasaylo? Nagapangayo ka man sing pasaylo ukon nagapasaylo sa iban, ang pagpakighidait nagapahalipay sa imo. Ang laygay sang Biblia makabulig sa aton agod malubad bisan ang naglawig nga mga pagbangigay, subong sang ginapakita sang masunod nga artikulo.