Ang Aton Kabataan—Isa ka Hamili nga Palanublion

“Yari karon! Ang mga anak palanublion gikan kay Jehova; ang bunga sang tiyan isa ka padya.”—SALMO 127:3.

1. Paano nahimo ang una nga bata?

BINAGBINAGA ang makadalayaw nga mga milagro nga ginhimo ni Jehova nga Dios sa pagtuga sa una nga lalaki kag babayi. Ang amay, nga si Adan, kag ang iloy, nga si Eva, may gin-amot gikan sa ila lawas sa pagporma sang isa ka selula nga nagtubo sa taguangkan ni Eva agod mangin bag-o nga persona—ang una nga bata. (Genesis 4:1) Tubtob karon, ang pagpanamkon kag pagpanganak nagapatingala gihapon sa aton kag ginalaragway ini sang kalabanan nga isa ka milagro.

2. Ngaa masiling mo nga isa ka milagro ang nagakatabo sa taguangkan sang nagabusong nga babayi?

² Sa sulod sang mga 270 ka adlaw, ang orihinal nga selula nga gintuga sa sulod sang iloy subong resulta sang pagpakighirop niya sa mangin amay nagmuad agod mangin isa ka bata nga ginahuman sang trilyontrilyon ka selula. Ang orihinal nga selula may mga instruksion sa sulod sini agod magpatubas sing kapin sa 200 ka sahi sang selula. Bangod sang pagsunod sining makatilingala nga mga instruksion, nga indi naton mahangpan, ining masibod gid nga mga selula nagtubo sing pasunod tubtob nangin bag-o kag buhi nga tinuga!

3. Ngaa madamo sang mahunahunaon nga mga tawo ang nagaugyon nga Dios ang responsable sa pagkatawo sang isa?

³ Sin-o ang masiling naton nga naghimo gid sang bata? Wala sing liwan kundi ang Isa mismo nga nagtuga sang kabuhi. Ang isa ka salmista sa Biblia nag-amba: “Hibalua nga si Jehova Dios. Sia ang naghimo sa aton, kag indi kita sa aton kaugalingon.” (Salmo 100:3) Mga ginikanan, nahibaluan gid ninyo nga indi bangod sang inyo kaalam nga nakapatubas kamo sing amo sini ka hamili nga diutay nga pinutos sang kabuhi. Ang Dios lamang nga may walay latid nga kaalam ang responsable sa pagtuga sang isa ka buhi nga tawo. Sa sulod sang linibo ka tuig, ang mahunahunaon nga mga tawo nagabaton nga ang pagtubo sang isa ka bata sa sulod sang taguangkan sang iloy ginahimo sang Dakung Manunuga. Ikaw man bala?​—Salmo 139:13-​16.

4. Anong tawhanon nga kakulangan ang indi gid mapatutu kay Jehova?

⁴ Apang, si Jehova bala isa ka walay balatyagon nga Manunuga nga naghimo lamang sing isa ka biolohiko nga proseso agod ang lalaki kag babayi makapatubas sing anak? Mahimo nga ang pila ka tawo walay balatyagon, apang indi gid amo sina si Jehova. (Salmo 78:38-40) Ang Biblia nagasiling sa Salmo 127:3: “Yari karon! Ang mga anak palanublion gikan kay Jehova; ang bunga sang tiyan isa ka padya.” Binagbinagon naton karon kon ano ang palanublion kag kon ano ang buot silingon sini para sa aton.

Isa ka Palanublion kag Isa ka Padya

5. Ngaa nga palanublion ang kabataan?

⁵ Ang isa ka palanublion kaangay sang isa ka dulot. Masami nga nagapanikasog gid ang mga ginikanan agod mabinlan nila sing palanublion ang ila kabataan. Mahimo nga nagalakip ini sing kuarta, propiedad, ukon ayhan sang malahalon nga mga pagkabutang. Ano man ini, pamatuod ini sang gugma sang isa ka ginikanan. Ang Biblia nagasiling nga ginhatagan sang Dios ang mga ginikanan sing kabataan subong palanublion. Mahigugmaon nga dulot sila gikan sa iya. Kon isa ikaw ka ginikanan, ginapakita bala sang imo mga buhat nga ginatamod mo ang imo mga kabataan subong dulot sang Manunuga sang uniberso nga ginhatag sa imo?

6. Ano ang katuyuan sang Dios nga ginhatagan niya ang mga tawo sing ikasarang nga makapanganak?

 ⁶ Ang katuyuan ni Jehova sa paghatag sini nga dulot amo nga puy-an ang duta sang mga kaliwatan nanday Adan kag Eva. (Genesis 1:​27, 28; Isaias 45:18) Wala gintuga ni Jehova ang tawo sing isa-isa, subong sang iya ginhimo sa minilyon ka anghel. (Salmo 104:4; Bugna 4:​11) Sa baylo, ginpakamaayo sang Dios nga tugahon ang mga tawo upod ang ikasarang nga makapanganak sing kaanggid man sa ila mga ginikanan sa pila ka paagi. Daw ano ka makatilingala nga pribilehiyo ini para sa isa ka amay kag iloy nga makapanganak kag maatipan ining bag-o nga persona! Subong mga ginikanan, ginapasalamatan bala ninyo si Jehova bangod ginpaposible niya nga malipay kamo sa sining hamili nga palanublion?

Magtuon sa Halimbawa ni Jesus

7. Kabaliskaran sa ginahimo sang pila ka ginikanan, paano ginpakita ni Jesus ang interes kag kaawa sa “mga anak sang mga tawo”?

⁷ Makapasubo nga indi tanan nga ginikanan ang nagatamod sa kabataan subong isa ka padya. Madamo ang daw wala sing kaluoy sa ila kabataan. Ini nga mga ginikanan wala nagapabanaag sang panimuot ni Jehova ukon sang Iya Anak. (Salmo 27:10; Isaias 49:15) Sa kabaliskaran, binagbinaga ang interes ni Jesus sa mga kabataan. Bisan antes mangin tawo si Jesus sa duta—sang sia isa pa ka gamhanan nga espiritu sa langit—ang Biblia nagasiling nga “nagakalipay gid [sia]sa mga anak sang mga tawo.” (Hulubaton 8:31, Rotherham) Ginahigugma gid niya ang mga tawo amo nga kinabubut-on nga ginhatag niya ang iya kabuhi subong gawad agod matigayon naton ang kabuhi nga walay katapusan.—Mateo 20:28; Juan 10:18.

8. Anong maayong halimbawa ang ginpahamtang ni Jesus para sa mga ginikanan?

⁸ Samtang sa duta, maayong halimbawa gid ang ginpahamtang ni Jesus sa mga ginikanan. Binagbinaga ang iya ginhimo. Naghinguyang sia sing tion sa kabataan, bisan tuman sia kasako kag ginahul-an. Gintan-aw niya sila samtang nagahampang sa merkado kag ginlakip niya sa iya pagpanudlo ang ila ginahimo. (Mateo 11:16, 17) Sa iya katapusan nga paglakbay pa Jerusalem, nahibaluan ni Jesus nga magaantos sia kag pagapatyon. Gani sang gindala sang mga tawo ang kabataan agod makita sia, gintinguhaan sang mga disipulo nga pahalinon ang kabataan bangod basi indi nila luyag nga mahul-an pa si Jesus. Apang ginsabdong ni Jesus ang iya mga disipulo. Nagapakita sang iya pagkamaluyagon gid sa kabataan, sia nagsiling: “Pabay-i ninyo ang mga bata nga magpalapit sa akon, indi sila pagpunggi.”—Marcos 10:13, 14.

9. Ngaa mas importante ang buhat sangsa aton ginahambal?

⁹ Makatuon kita sa halimbawa ni Jesus. Kon magpalapit sa aton ang kabataan, ano ang aton reaksion—bisan masako pa kita? Kaangay bala sang ginhimo ni Jesus? Ang kinahanglan sang kabataan, ilabi na sa ila mga ginikanan, amo ang butang nga handa ihatag ni Jesus—ang iya tion kag igtalupangod. Matuod, ang mga pinamulong subong sang “Palangga ko ikaw” importante man. Apang, mas importante ang buhat sangsa hambal. Ang imo gugma makita indi lamang sa hambal kundi ilabi na sa imo ginabuhat. Ginapakita ini paagi sa tion, igtalupangod, kag pag-atipan nga ginahatag mo sa imo mga kabataan. Apang, bisan ang paghimo sini tanan mahimo nga indi magresulta suno sa ginapaabot, sa dimagkubos sing insigida sa ginalauman dayon sang isa. Kinahanglan ang pagpailob. Makatuon kita sang pagpailob kon sundon naton ang paagi ni Jesus sa pagpakig-angot sa iya mga disipulo.

Ang Pagpailob kag Pagpalangga ni Jesus

10. Paano gintudluan ni Jesus ang iya mga disipulo sing leksion tuhoy sa pagkamapainubuson, kag nagmadinalag-on bala ini dayon?

¹⁰ Nahibaluan ni Jesus ang pagpaindis-indis sang iya mga disipulo kon sin-o ang prominente. Isa ka adlaw pagkatapos mag-abot sa Capernaum  upod sa iya mga disipulo, sia namangkot sa ila: “‘Ano ang ginbaisan ninyo sa dalanon?’ Naghipos sila, kay sa dalanon nagbaisay sila kon sin-o ang mas daku.” Sa baylo nga akigan sila, mapailubon nga naghatag si Jesus sing praktikal nga halimbawa agod matudluan sila sang pagkamapainubuson. (Marcos 9:​33-​37) Natuman bala ang luyag niya matabo? Wala dayon. Mga anom ka bulan sang ulihi, ginpangabay nanday Santiago kag Juan ang ila iloy nga pangabayon si Jesus nga hatagan sila sing mataas nga posisyon sa Ginharian. Sa liwat, mapailubon nga gintadlong ni Jesus ang ila panghunahuna.—Mateo 20:20-​28.

11. (a) Ano nga kustombre ang wala mahimo sang mga apostoles sang mag-abot sila kaupod ni Jesus sa naibabaw nga hulot? (b) Ano ang ginhimo ni Jesus, kag nagmadinalag-on bala dayon ang iya mga panikasog?

¹¹ Wala madugay, nag-abot Paskwa sang 33 C.E., kag nagsaulog si Jesus upod lamang sa iya mga disipulo. Sang nag-abot sa naibabaw nga hulot, wala sing isa sa 12 ka apostoles ang nagmatumato sa pagpanghikot suno sa kustombre nga hinawan ang yab-ukon nga mga tiil sang iban, isa ka kubos nga hilikuton nga ginahimo sang isa ka ulipon ukon sang isa ka babayi sa panimalay. (1 Samuel 25:41; 1 Timoteo 5:​10) Pat-od nga nahanusbo gid si Jesus bangod luyag gihapon sang iya mga disipulo ang ranggo kag posisyon! Gani ginhinawan ni Jesus ang ila mga tiil kag nagpangabay gid nga sundon nila ang iya halimbawa sa pag-alagad sa iban. (Juan 13:​4-​17) Ginsunod bala nila sia? Ang Biblia nagasiling nga sang ulihi sina nga gab-i, “nag-utwas man ang mainit nga pagbaisay sa tunga nila sa kon sin-o sa ila ang daw labing daku.”—Lucas 22:24.

12. Paano mailog sang mga ginikanan si Jesus sa ila mga panikasog nga hanason ang ila kabataan?

¹² Kon wala magsunod sa inyo laygay ang inyo kabataan, narealisar bala ninyo nga mga ginikanan kon ano ang ginbatyag ni Jesus? Talalupangdon nga wala mangampo si Jesus sa iya mga apostoles, bisan pa nga mahinay sila sa pagtadlong sang ila mga kaluyahon. Ang iya pagpailob may maayo nga resulta sang ulihi. (1 Juan 3:​14, 18) Mga ginikanan, dapat sundon ninyo ang gugma kag pagpailob ni Jesus, nga wala nagauntat sa inyo mga panikasog nga hanason ang inyo kabataan.

13. Ngaa nga indi dapat pauntaton sing maparas sang mga ginikanan ang mga pamangkot sang bata?

¹³ Dapat mabatyagan sang mga kabataan nga ang ila ginikanan nagapalangga kag interesado sa ila. Luyag mahibaluan ni Jesus ang ginahunahuna sang iya mga disipulo, gani namati sia sa ila mga pamangkot. Ginpamangkot niya sila kon ano ang ila pagtamod sa pila ka butang. (Mateo 17:25-​27) Huo, ang maayo nga pagtudlo nagalakip sa pagpamati sing maayo kag tunay nga interes. Dapat pakigbatuan sang ginikanan ang huyog nga pahalinon ang nagapamangkot nga bata paagi sa maparas nga paghambal sing: “Halin di! Wala ka makakita nga masako pa ako?” Kon masako ang ginikanan, dapat silingan ang bata nga hambalan na lang ini sa ulihi. Dapat pat-uron dayon sang mga ginikanan nga mahambalan gid ini sa ulihi. Ang paghimo sini magapabatyag sa bata nga interesado gid sa iya ang iya mga ginikanan, kag mahapos lang sia makatu-ad sa iya mga ginikanan.

14. Ano ang matun-an sang mga ginikanan kay Jesus tuhoy sa pagpakita sing pagpalangga sa ila kabataan?

¹⁴ Nagakaigo bala sa mga ginikanan nga ipakita ang ila pagpalangga sa kabataan paagi sa pag-agbay kag paghakos sa ila? Sa liwat, makatuon ang mga ginikanan kay Jesus. Ang Biblia nagasiling nga “ginkugos niya ang mga bata kag ginpakamaayo  sila, nga nagapandong sang iya mga kamot sa ila.” (Marcos 10:16) Ano sa banta mo ang reaksion sang mga kabataan? Pat-od nga nalipay gid sila, kag nangin suod sila kay Jesus! Kon may tunay nga pagpalangga kag gugma sa tunga ninyo nga mga ginikanan kag sang inyo mga kabataan, madali lang sila magsunod sa inyo mga panikasog nga disiplinahon kag tudluan sila.

Ang Problema Tuhoy sa Kon Daw Ano Kadamo nga Tion

15, 16. Ano ang bantog nga ideya sa pag-atipan sa kabataan, kag ano gid ang rason sa sini?

¹⁵ Ang pila namangkot kon bala kinahanglan gid sang kabataan ang kalabanan nga tion kag mahigugmaon nga igtalupangod sang ila mga ginikanan. Ang isa ka ideya tuhoy sa pag-atipan sa kabataan nga nangin bantog gid amo ang ginatawag nga quality time. Yadtong nagasakdag sining ideya nagapangatarungan nga ang kabataan wala nagakinahanglan sing madamo nga tion gikan sa ila mga ginikanan basta ang limitado nga tion nga ginahinguyang sa ila mapuslanon, nahanda, kag ginplano. Maayo bala ang ideya nga quality time, nga ginhimo para sa kaayuhan sang kabataan?

¹⁶ Ang isa ka manunulat nga nakigsugilanon sa madamo nga kabataan nagsiling nga ang ila “gid luyag sa ila mga ginikanan amo ang dugang nila nga tion,” lakip ang “bug-os nga igtalupangod.” Talalupangdon nga ang isa ka propesor sa kolehiyo nagsiling: “Ang termino [quality time] nagtuhaw bangod sang ginakonsiensia nga mga ginikanan. Nagapangita na lang sing rason ang mga tawo sa diutay nga tion nga ila ginahinguyang sa ila kabataan.” Daw ano kadamo nga tion ang dapat ihinguyang sang mga ginikanan sa ila kabataan?

17. Ano ang ginakinahanglan sang mga kabataan sa ila mga ginikanan?

¹⁷ Wala sing ginasiling ang Biblia. Apang, ginpalig-on ang Israelinhon nga mga ginikanan nga makighambal sa ila kabataan kon yara sila sa ila balay, kon nagalakat sila sa dalan, kon nagahigda sila, kag kon nagabangon sila. (Deuteronomio 6:7) Buot silingon nga dapat gid makigkomunikar ang mga ginikanan sa ila kabataan kag tudluan sila kada adlaw.

18. Paano ginhimuslan ni Jesus ang mga kahigayunan sa paghanas sa iya mga disipulo, kag ano ang matun-an sang mga ginikanan gikan sa sini?

¹⁸ Nahanas sing madinalag-on ni Jesus ang iya mga disipulo samtang nagaupod sia sa ila sa pagkaon, paglakbay, kag bisan sa pagrelaks. Ginahimuslan gid niya ang tanan nga kahigayunan nga tudluan sila. (Marcos 6:​31, 32; Lucas 8:​1; 22:14) Sing kaanggid, dapat mangin alisto ang Cristianong mga ginikanan nga gamiton ang tagsa ka kahigayunan nga tukuron kag huptan ang maayo nga komunikasyon sa ila kabataan kag hanason sila sa mga dalanon ni Jehova.

Kon Ano ang Itudlo kag Kon Paano Ini Himuon

19. (a) Ano pa ang kinahanglan magluwas sa paghinguyang sing tion sa kabataan? (b) Ano ang dapat gid nga itudlo sang mga ginikanan sa ila mga kabataan?

¹⁹ Ang paghinguyang lamang sing tion sa kabataan kag bisan ang pagtudlo sa ila indi pa bastante agod mangin madinalag-on sa  pagpadaku sa ila. Importante man kon ano ang ginatudlo. Talupangda kon paano ginapadaku sang Biblia ang dapat ilakip sa panudlo. “Ining mga pulong nga ginasugo ko karon sa imo,” ini nagasiling, “ipatudok mo ini sa imo anak.” Ano “ining mga pulong” nga dapat itudlo sa kabataan? Maathag nga nagapatuhoy ini sa bag-o lang ginsambit nga mga pulong, nga amo: “Dapat mo higugmaon si Jehova nga imo Dios sa bug-os mong tagipusuon kag sa bug-os mong kalag kag sa bug-os mong kusog.” (Deuteronomio 6:5-7) Si Jesus nagsiling nga amo ini ang labing importante sa tanan nga sugo sang Dios. (Marcos 12:28-30) Dapat gid nga ang mga ginikanan amo ang magatudlo sa ila kabataan tuhoy kay Jehova, nagapaathag sa ila kon ngaa sia lamang ang takus sang aton bug-os kalag nga gugma kag debosyon.

20. Ano ang ginsugo sang Dios sa mga ginikanan sadto nga itudlo sa ila kabataan?

²⁰ Apang, “ining mga pulong” nga ginpalig-on sa mga ginikanan nga itudlo sa ila mga kabataan nagalakip indi lamang sa paghigugma sa Dios sa bug-os nga kaugalingon. Sa nahauna nga kapitulo sang Deuteronomio, matalupangdan mo nga si Moises nagsulit sang mga kasuguan sang Dios nga ginsulat sa mga tapitapi nga bato—ang Napulo ka Sugo. Ining mga kasuguan nagalakip sa mga sugo nga indi magbutig, indi mangawat, indi magpatay, kag indi makighilawas. (Deuteronomio 5:​11-​22) Gani ang mga ginikanan sadto kumbinsido gid nga tudluan ang ila kabataan sang maayong paggawi. Dapat amo man nga instruksion karon ang ihatag sang Cristianong mga ginikanan sa ila kabataan agod mabuligan niya sila nga makatigayon sing malig-on kag malipayon nga palaabuton.

21. Ano ang buot silingon sang instruksion nga “ipatudok” ang pulong sang Dios sa mga kabataan?

²¹ Talupangda nga ginsilingan ang mga ginikanan kon paano nila itudlo “ining mga pulong,” ukon mga kasuguan, sa ila mga kabataan: “Ipatudok mo ini sa imo anak.” Ang tinaga nga “ipatudok” nagakahulugan nga “itudlo kag ipasalop paagi sa pagsulit pirme ukon paglaygay: palig-unon ukon ipatudok sa hunahuna.” Sa pagkamatuod, ang Dios amo ang nagasiling sa mga ginikanan nga magpahamtang sing isa ka ginplano nga programa sa pagtudlo sa Biblia nga may katuyuan  nga pagpatudok sang espirituwal nga mga butang sa hunahuna sang ila mga kabataan.

22. Ano ang ginsugo sa mga ginikanan nga Israelinhon nga itudlo sa ila kabataan, kag ano ang buot silingon sini?

²² Ining ginplano nga programa nagakinahanglan sing determinasyon sa bahin sang mga ginikanan. Ang Biblia nagasiling: “Ihigot mo ini [“ining mga pulong,” ukon mga kasuguan sang Dios] subong tanda sa imo kamot, kag mangin bugkos ini sa tunga sang imo mga mata; kag isulat mo ini sa mga bakalan sang imo balay kag sa imo mga gawang.” (Deuteronomio 6:8, 9) Wala ini nagakahulugan nga dapat gid isulat sang mga ginikanan ang mga kasuguan sang Dios sa mga bakalan kag mga ganhaan, nga ihigot ang kopya sini sa mga kamot sang ila kabataan, kag nga ibutang ini sa ulot sang ila mga mata. Sa baylo, ang panguna nga ideya amo nga ang mga ginikanan dapat pirme magpahanumdom sa ila kabataan sang mga panudlo sang Dios. Ang pagtudlo sa ila kabataan dapat pirme himuon sing regular subong nga daw ang mga panudlo sang Dios yara pirme sa atubangan sang kabataan.

23. Ano ang binagbinagon sa tulun-an sa masunod nga semana?

²³ Ano ang pila sang mas importante nga mga butang nga dapat itudlo sang mga ginikanan sa ila kabataan? Ngaa importante gid karon nga tudluan kag hanason ang mga kabataan sa pag-amlig sa ila kaugalingon? Ano nga bulig ang matigayon karon sang mga ginikanan agod makatudlo sila sing epektibo sa ila kabataan? Ini kag ang iban pa nga mga pamangkot nga ginapaligban sang mga ginikanan binagbinagon sa masunod nga artikulo.

Ano ang Imo Sabat?

• Ngaa dapat tamdon sang mga ginikanan ang ila kabataan nga hamili?

• Ano ang matun-an kay Jesus sang mga ginikanan kag sang iban?

• Daw ano kadamo nga tion ang dapat ihinguyang sang mga ginikanan sa ila kabataan?

• Ano dapat ang itudlo sa kabataan, kag paano ini himuon?

[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]

[Retrato sa pahina 10]

Ano ang matun-an sang mga ginikanan gikan sa paagi sang pagtudlo ni Jesus?

[Mga retrato sa pahina 11]

San-o kag paano tudluan sang Israelinhon nga mga ginikanan ang ila kabataan?

[Mga retrato sa pahina 12]

Dapat pirme tudluan sang mga ginikanan ang ila kabataan sang mga panudlo sang Dios