Ang Pagkabanhaw—Isa ka Makalilipay nga Paglaum

LAPNAG ang pagpati sa pagkabanhaw. Ang isa ka kapitulo sang balaan nga libro sang Islam, ang Koran, nagapatuhoy sa pagkabanhaw. Ang surah 75 sang Koran nagasiling sing bahin: “Ginasumpa ko sa Adlaw sang Pagkabanhaw . . . Nagahunahuna bala ang tawo nga indi Namon maalalangot ang iya mga tul-an? . . . Sia nagpamangkot: ‘San-o ang Adlaw sang Pagkabanhaw?’ Indi bala Sia, (ang amo man), may gahom sa paghatag sing kabuhi sa mga patay?”​​—⁠Surah 75:​1-6, 40.

“Ang Zoroastrianismo,” siling sang The New Encyclopædia Britannica, “nagatudlo sang pagpati sa katapusan nga paglutos sa Malaut, ang kabilugan nga pagkabanhaw, ang Katapusan nga Paghukom, kag ang pagpasag-uli sang isa ka natinluan nga kalibutan sa mga matarong.”

Ginhatagan sing kahulugan sang Encyclopaedia Judaica ang pagkabanhaw subong “ang pagpati nga sa ulihi ang mga patay pagabanhawon sa ila pisikal nga mga lawas kag magakabuhi liwat sa duta.” Ini man nga reperensia nagkomento nga may problema sa pagpati sang Judaismo nga ang tawo may di-mamalatyon nga kalag. Ini nagbaton: “Ang duha ka pagpati, ang pagkabanhaw kag ang di-mamalatyon nga kalag nagasumpakilay.”

Ginatudlo sang Hinduismo nga ang tawo nagaeksperiensia sing sunodsunod nga mga pagkabun-ag, ukon mga reinkarnasyon. Kon matuod ini, dapat may kalag ang tawo nga padayon nga nagakabuhi pagkatapos mapatay. Ang balaan nga libro sang Hindu nga Bhagavad Gita nagsiling: “Nga ang kalag nga yara sa bug-os nga lawas indi gid malaglag. Wala sing makasarang sa paglaglag sa di-mamalatyon nga kalag.”

Tuhay ang Budhismo sa Hinduismo bangod ginapanghiwala sini ang pagluntad sang di-mamalatyon nga kalag. Walay sapayan sini, madamong Budhista karon sa Malayo nga Sidlangan ang nagapati sa pagsulusaylo sang di-mamalatyon nga kalag.⁠ *

Kagumon Tuhoy sa Panudlo sang Pagkabanhaw

Ang mga serbisyo sa lubong sang Cristiandad masami nga nagapatuhoy sa kalag subong padayon nga nagakabuhi pagkatapos mapatay kag sa pagkabanhaw. Halimbawa, kinaandan na nga ginasambit sang Anglikano nga mga klero ang mga pinamulong: “Sanglit kabubut-on sang Labing Gamhanan nga Dios sa iya daku nga kaluoy ang pagkuha niya sa kalag sang aton hinigugma nga utod nga nagtaliwan diri, sa amo ginatugyan naton ang iya lawas sa duta; duta sa duta, abo sa abo, yab-ok sa yab-ok; nga may sigurado kag pat-od nga paglaum sa Pagkabanhaw sa walay katubtuban nga kabuhi, paagi sa aton Ginuong Jesucristo.”​​—⁠The Book of Common Prayer.

Ini nga pinamulong mahimo makapalibog sa iban kon bala ginatudlo sang Biblia ang pagkabanhaw ukon ang doktrina sang di-mamalatyon  nga kalag. Apang, talupangda ang komento sang Pranses nga Protestante nga Propesor nga si Oscar Cullmann. Nagsulat sia sa iya libro nga Immortality of the Soul or Resurrection of the Dead?: “May daku nga kinatuhayan ang ginapaabot sang mga Cristiano nga pagkabanhaw sang mga patay kag sa pagpati sang mga Griego sa pagkadimamalatyon sang kalag. . . . Bisan pa nga sang ulihi gin-angot sang Cristiandad ining duha ka pagpati, kag karon bug-os nga indi ini mahangpan sang kinaandan nga Cristiano, wala ako sing nakit-an nga rason agod ihinago kon ano ang ginakabig ko kag sang kalabanan nga iskolar subong amo ang kamatuoran. . . . Ang kabuhi kag ang ideya sang Bag-o nga Testamento bug-os nga ginapangibabawan sang pagtuo sa pagkabanhaw. . . . Ang tawo, nga patay gid, ginbuhi paagi sa isa ka bag-o nga buhat sang Dios.”

Halangpunon nga sa kabilugan naligban ang mga tawo tuhoy sa kamatayon kag sa pagkabanhaw. Agod malubad ang kagumon, dapat usisaon naton ang Biblia, nga nagapakita sing mga kamatuoran nga ginpahayag sang Manunuga sang tawo, si Jehova nga Dios. Nagrekord ang Biblia sing pila ka pagkabanhaw. Aton binagbinagon ang apat sining mga rekord kag lantawon kon ano ang ginasiling sini tuhoy sa pagkabanhaw.

“Ginbaton sang mga Babayi ang Ila mga Patay Paagi sa Pagkabanhaw”

Sa iya sulat sa mga Judiyo nga nangin mga Cristiano, ginsiling ni apostol Pablo nga ang mga babayi sang pagtuo ‘nagbaton sang ila mga patay paagi sa pagkabanhaw.’ (Hebreo 11:35) Isa sa sadtong mga babayi ang nagapuyo sa Sarepta, isa ka banwa sang Fenicia malapit sa Sidon sa Baybayon sang Mediteraneo. Isa sia ka balo nga maabiabihon sa manalagna sang Dios nga si Elias kag naghatag sa iya sing pagkaon bisan pa sa tion sang tuman nga tiggulutom. Sing makapasubo ang anak sining babayi nagbalatian kag napatay. Gilayon nga gindala ni Elias ang bata sa hulot sa atop diin ang manalagna nagadayon kag nakitluoy kay Jehova nga ipasag-uli ang kabuhi sang bata. Natabo ang isa ka milagro, “nabuhi liwat” ang bata. Ginhatag sia ni Elias sa iya iloy kag nagsiling: “Tan-awa, buhi ang imo anak.” Ano ang iya reaksion? Malipayon niya nga ginsiling: “Karon, nakilala ko nga ikaw tawo sang Dios, kag nga ang pulong ni Jehova sa imo baba kamatuoran.”​​—⁠1 Hari 17:​22-​24.

Nagapuyo malapit sa 100 kilometros sa bagatnan sang Sarepta ang maalwan nga mag-asawa nga nag-atipan sa nagbulos kay Elias, ang propeta nga si Eliseo. Kilala ang asawa sa iya tumandok nga banwa sa Sunem. Naghisugot sila sang iya bana nga amanan si Eliseo sing madayunan sa naibabaw nga hulot sa atop sang ila puluy-an. Ang ila kasubo bangod wala sila sing bata nabuslan sing kalipay sang ang babayi nagbun-ag sing isa ka anak nga lalaki. Samtang nagadaku ang bata, nagaupod sia pirme sa mga mangangani agod mag-apas sa iya amay sa latagon. Isa ka adlaw natabo ang trahedya. Nagsinggit ang bata nga masakit ang iya ulo. Dalidali sia nga gindala sang alagad pauli sa ila puluy-an. Ginsabak sia sang iya iloy, apang napatay ang bata. Namat-od ang naligban nga iloy nga mangayo sing bulig kay Eliseo. Naglakbay sia upod ang isa ka alagad pa aminhan-katundan padulong sa Bukid Carmel, kon diin nagatener si Eliseo.

Ginpauna sang manalagna ang iya alagad nga si Gehazi kag nakit-an niya nga patay na gid man ang bata. Nagsunod si Eliseo kag ang babayi, apang ano ang natabo sang nakaabot sila  sa Sunem? Ang rekord sa 2 Hari 4:​32-​37 nagsaysay: “Sang ulihi nag-abot si Eliseo sa puluy-an, kag didto ang patay na nga bata, nahamyang sa iya hiligdaan. Nagsulod sia kag gintakop ang ganhaan sa ila nga duha kag nagpangamuyo kay Jehova. Sang ulihi nagsaka sia kag naghapa sa bata kag nagbutang sang iya baba sa baba sang bata kag sang iya mga mata sa iya mga mata kag sang iya mga palad sa ibabaw sang iya mga palad kag nagpabilin nga nag-untay sa ibabaw niya, kag amat-amat nga nag-init ang unod sang bata. Nian nagpakadto-pakari sia sa balay, sa tapos nagsaka sia kag naghapa sa iya. Kag nagsugod sa pagpangatsi sing makapito ka beses ang bata, kag ginmuklat sang bata ang iya mga mata. Gintawag niya karon si Gehazi kag nagsiling: ‘Tawga ang babayi nga taga-Sunem.’ Gani gintawag niya sia kag nagkadto ini sa iya. Kag nagsiling sia: ‘Hakwata ang imo bata.’ Kag nagsulod sia kag naghapa sa tiilan kag nagyaub sa iya sa duta, sa tapos ginhakwat ang iya bata kag naggua.”

Kaangay sa balo sang Sarepta, ang babayi nga taga-Sunem nakahibalo nga ang natabo resulta sang gahom sang Dios. Ining duha ka babayi nagbatyag sing tuman nga kalipay sang ginpasag-uli sang Dios ang kabuhi sang ila hinigugma nga mga anak.

Mga Pagkabanhaw sa Tion sang Ministeryo ni Jesus

Mga 900 ka tuig sang ulihi, isa ka pagkabanhaw ang nahanabo malapit sa aminhan sang Sunem sa gua sang minuro sang Nain. Samtang nagapanglakaton si Jesucristo kag ang iya mga sumulunod halin sa Capernaum kag nagahinampot sa gawang sang Nain, nasugata nila ang isa ka kumpanyar sa lubong, kag natalupangdan ni Jesus ang balo nga napatyan sing bugtong nga anak nga lalaki. Ginhambalan sia ni Jesus nga mag-untat sa paghibi. Si Lucas nga isa ka manugbulong, nagsaysay kon ano ang masunod nga natabo: “Nian nagpalapit sia [si Jesus] kag gintandog ang liyaliya, kag ang mga nagadala nagdulog, kag nagsiling sia: ‘Pamatan-on, nagasiling ako sa imo, bangon ka!’ Kag ang patay nga tawo nagpungko kag naghambal, kag ginhatag niya sia sa iya iloy.” (Lucas 7:​14, 15) Yadtong nakasaksi sining milagro naghimaya sa Dios. Naglapnag ang balita tuhoy sa pagkabanhaw pa bagatnan pakadto sa Judea kag sa palibot nga distrito. Talalupangdon nga nabatian ini sang mga sumulunod ni Juan Bautista kag ginsugid ang milagro kay Juan. Ginpadala gilayon niya sila sa pagpangita kay Jesus kag sa pagpamangkot sa iya kon bala Sia amo ang ginapaabot nga Mesias. Ginsilingan sila ni Jesus: “Lakat kamo, sugiri ninyo si Juan sang inyo nakita kag nabatian: ang mga bulag nakakita, ang mga piang nakalakat, ang mga aruon natinluan kag ang mga bungol nakabati, ang mga patay ginabanhaw, ang mga imol nasugiran sing maayong balita.”​​—⁠Lucas 7:⁠22.

Ang labing bantog nga mga milagro ni Jesus sa pagbanhaw nahanabo sang ginbanhaw niya  ang iya suod nga abyan nga si Lazaro. Sa sini nga kahimtangan, atrasado ang pag-abot ni Jesus sa puluy-an ni Lazaro. Sang nakaabot si Jesus sa Betania, apat na ka adlaw nga patay si Lazaro. Sang nagsugo si Jesus nga kuhaon ang bato nga gintakop sa lulubngan, nagpamatok si Marta, nga nagsiling: “Ginuo, sa sining tion mabaho na sia, kay apat ka adlaw na.” (Juan 11:39) Apang, ang bisan ano nga dunot sa lawas ni Lazaro wala nakaupang sa pagkabanhaw. Sa sugo ni Jesus, “ang tawo nga napatay naggua nga nasamburan ang iya mga tiil kag mga kamot, kag ang iya nawong naputos sing tela.” Ang ginhimo sang mga kaaway ni Jesus sang ulihi nagpamatuod nga si Lazaro gid man ang nabanhaw.​​—⁠Juan 11:​43, 44; 12:​1, 9-​11.

Ano ang aton mahinakop sa sining apat ka rekord sang mga pagkabanhaw? Ang tagsa ka ginbanhaw nga indibiduwal nabuhi liwat subong amo gihapon nga persona. Tanan sila nakilala, bisan pa sang ila suod nga mga himata. Wala sing isa nga ginbanhaw ang naghambal tuhoy sa kon ano ang natabo sa malip-ot nga tion nga napatay sila. Wala sing nagsiling nga naglakbay sa iban nga kalibutan. Maathag nga tanan sila ginbanhaw nga may maayo nga panglawas. Para sa ila daw nagtulog lang sila sing makadali kag nagbugtaw, subong ginsiling ni Jesus. (Juan 11:11) Walay sapayan, pagligad sing pila ka tion napatay sila liwat.

Pagkitaay sang mga Hinigugma—⁠Isa ka Makalilipay nga Paglaum

Pagligad sang malip-ot nga tion nga mapatay si Owen, nga ginhinambitan sang nagligad nga artikulo, nagbisita ang iya amay sa balay sang ila kaingod. Sa lamesa, nakit-an niya ang isa ka handbill nga nagapahibalo sang isa ka pamulongpulong publiko nga gin-organisar sang mga Saksi ni Jehova. Ang tig-ulo sini, nga “Where Are the Dead?” nagganyat sa iya. Ini gid ang pamangkot nga ginapalibugan niya. Nagtambong sia kag nakasapo sing matuodtuod nga lugpay gikan sa Biblia. Natun-an niya nga wala nagaantos ang mga patay. Sa baylo nga nagaantos sa kalayuhon nga duog ukon ginkuha sang Dios agod mangin anghel sa langit, ang mga patay, lakip na si Owen, nagahulat sa lulubngan tubtob sa tion nga pukawon sa pagkabanhaw.​​—⁠Manugwali 9:​5, 10; Ezequiel 18:⁠4.

May trahedya bala nga natabo sa inyo pamilya? Kaangay sa amay ni Owen, nagapalibog ka bala kon diin na ang imo napatay nga hinigugma karon kag kon posible bala nga makita sila liwat? Kon amo, ginaagda namon kamo nga binagbinagon ang dugang nga ginatudlo sang Biblia tuhoy sa pagkabanhaw. Mahimo nga mamangkot ka: ‘San-o mahanabo ang pagkabanhaw? Sin-o gid ang magabenepisyo sa sini?’ Palihug basaha ang masunod nga mga artikulo para sa pagbinagbinag sa sini kag sa iban pa nga mga pamangkot.

[Nota]

[Retrato sa pahina 5]

Gingamit ni Jehova si Eliseo nga banhawon ang bata nga lalaki sang taga-Sunem nga babayi

[Retrato sa pahina 5]

Nakitluoy si Elias kay Jehova nga ipasag-uli ang kabuhi sang bata

[Retrato sa pahina 6]

Ginbanhaw ni Jesus ang anak nga lalaki sang balo nga taga-Nain

[Retrato sa pahina 7]

Ang pagkabanhaw magahiusa sang mga himata sa ila mga hinigugma