Sugilanon sang Kabuhi

Malipayon Bangod sang Akon Bahin sa Bug-os Globo nga Pagpanudlo sa Biblia

PANUGIRON NI ANNA MATHEAKIS

Nasunog ang barko. Kon malugdang ini, ang 171-metros-kalaba nga barko magabutong sa akon paidalom kag malumos ako. Nagsalasala ako nga naglangoy palayo sa barko, nga ginasulang ang mabaskog nga mga balod. Ang lamang nga paagi agod maglutaw ako amo ang pag-uyat sing hugot sa life jacket nga ginasuksok sang isa ka babayi. Nangamuyo ako sa Dios nga hatagan ako sing kusog kag kaisog. Amo lang gid yadto ang akon mahimo.

TUIG 1971 sadto, kag nagbalik ako sa akon ikatlo nga teritoryo sa pagmisyonero, sa Italya. Sang nalugdang ang barko, nadula ang halos tanan ko nga pagkabutang. Apang wala madula sa akon ang labing importante nga mga butang​—⁠ang akon kabuhi, ang mahigugmaon nga Cristianong paghiliutod, kag ang pribilehiyo sa pag-alagad kay Jehova. Ini nga pag-alagad nagdala na sa akon sa tatlo ka kontinente, kag ang pagkalugdang sang barko isa lang sa talalupangdon nga mga hitabo sa akon kabuhi.

Natawo ako sang 1922. Nagpuyo ang amon pamilya sa Rām Allāh, mga 16 ka kilometro sa aminhan sang Jerusalem. Ang akon mga ginikanan lunsay gikan sa isla sang Creta, apang nagdaku ang akon amay sa Nasaret. Ako ang kinagot sa tatlo ka lalaki kag duha ka babayi. Nahanusbo gid ang amon pamilya sang napatay ang akon ikaduha-sa-subang nga magulang nga lalaki, nga nalumos sa Suba Jordan sang nagpiknik ang ila klase. Pagkatapos sini nga trahedya indi na luyag ni Nanay nga mag-istar sa Rām Allāh, gani nagsaylo kami sa Atenas, Gresya, sang tatlo ka tuig ang akon edad.

Ang Kamatuoran sa Biblia Nakalab-ot sa Amon Pamilya

Wala magdugay pag-abot namon sa Gresya, ang akon magulang nga lalaki, si Nikos, nga 22 anyos sadto, nakapakig-angot sa mga Estudyante sang Biblia, subong amo anay ang pagtawag sa mga  Saksi ni Jehova. Ang pagtuon sa Biblia naghatag sa iya sing daku nga kalipay kag kakugi sa Cristianong ministeryo. Naakig gid ang akon amay kag ginpalayas niya si Nikos. Apang, kon magkadto ang akon amay sa Palestina, nagaupod kami sang akon iloy kag magulang nga babayi kay Nikos sa Cristianong mga miting. Ginaaningal ko pa si Nanay nga makunyagon nga nagasugid tuhoy sa mga butang nga iya nabatian sa amo nga mga miting. Apang wala magdugay pagkatapos sadto, nagbalatian sia sing kanser kag napatay sa edad nga 42. Sa sadtong mabudlay nga tion, ang akon magulang nga si Ariadne, amo ang nag-atipan sang amon pamilya. Walay sapayan nga lamharon pa sia, daw nangin Nanay sia sa akon sa sulod sang madamo nga tinuig.

Pirme ako ginaupod ni Tatay sa Ortodokso nga Simbahan kon yara sia sa Atenas, kag sang napatay sia, nagakadto gihapon ako sa simbahan, apang indi na pirme. Sanglit wala ako sing nakita nga diosnon nga debosyon sa mga tawo nga nagasimba, nag-untat ako sang ulihi sa pagkadto sa simbahan.

Sang mapatay ang akon amay, nakatrabaho ako sa ministry of finance. Apang, ginhinguyang sang akon magulang nga lalaki ang iya kabuhi sa pagbantala sing Ginharian, nga nag-alagad sa sulod sang madamo nga tuig sa Gresya. Sang 1934 nagsaylo sia sa Cipre. Wala gid sang bawtismado nga Saksi ni Jehova sa amo nga isla sadto, gani pribilehiyo niya nga pauswagon ang pagbantala nga hilikuton didto. Sang nagpangasawa sia, nag-alagad man ang iya asawa nga si Galatia subong bug-os tion nga ministro sa sulod sang madamo nga tuig.⁠ * Pirme kami ginapadalhan ni Nikos sing pasad-sa-Biblia nga mga libro kag mga magasin, apang haluson namon ini mabukad. Nagpabilin sia sa Cipre tubtob napatay sia.

Pagbaton sing Kamatuoran sa Biblia

Sang 1940, ginduaw kami ni George Douras, isa ka makugi nga Saksi sa Atenas kag amigo ni Nikos, kag gin-agda niya kami nga magbuylog sa gamay nga grupo nga nagatuon sing Biblia sa iya puluy-an. Ginbaton namon ang pangagda. Wala madugayi ginsugdan namon ang pagsugid sa iban sang amon natun-an. Bangod sang natun-an sa Biblia, gindedikar namon sang akon magulang nga babayi ang amon kabuhi kay Jehova. Ginbawtismuhan si Ariadne sang 1942, kag ako, sang 1943.

Sang natapos na ang Bug-os Kalibutan nga Inaway II, gin-agda kami ni Nikos nga magkadto sa Cipre, gani sang 1945 nagsaylo kami sa Nicosia. Indi kaangay sa Gresya, wala ginadumilian sa Cipre ang pagbantala nga hilikuton. Nagpakigbahin kami indi lamang sa pamalaybalay nga ministeryo kundi sa pagpanaksi man sa kalye.

Pagligad sang duha ka tuig, nagbalik si Ariadne sa Gresya. Nakilala niya didto ang iya nangin bana, nga isa man ka sumilimba ni Jehova, gani nagpabilin sia sa Atenas. Sang ulihi, ginpalig-on ako sang akon bayaw kag magulang nga magbalik sa Gresya kag mag-alagad sing bug-os tion sa Atenas. Sanglit tulumuron ko gid nga magpayunir, nagbalik ako sa Atenas, diin mas daku ang pagkinahanglan.

Ang Bag-o nga mga Pribilehiyo sa Pag-alagad Nabuksan

Sang Nobiembre 1, 1947, nagpayunir ako, nga nagahinguyang sing 150 ka oras kada bulan sa pagbantala. Ang teritoryo sang amon kongregasyon malapad, kag malayo ang akon lalakton. Walay sapayan sini, naagom ko ang madamo nga pagpakamaayo. Masunson nga ginadakop sang mga pulis ang bisan sin-o nga Saksi nga makita nila nga nagabantala ukon nagatambong sa Cristianong mga miting, gani wala madugayi kag gindakop ako.

Ginsumbong ako sing proselitismo ukon pagpangumbertir, nga isa ka mabug-at nga sala sadto.  Ginpamatbatan ako sing duha ka bulan nga pagkabilanggo sa Prisuhan sang mga Babayi sa Averof sa Atenas. May isa na ka babayi nga Saksi sa sulod, kag naeksperiensiahan namon nga duha ang makalilipay kag makapalig-on nga Cristianong paghiliupod walay sapayan nga mga bilanggo kami. Sang natapos na ang akon sentensia, malipayon nga ginpadayon ko ang pagpayunir. Madamo sa mga gintudluan ko anay sa Biblia ang matutom gihapon nga mga alagad ni Jehova, kag nagapahalipay gid ini sa akon.

Sang 1949, nakabaton ako sing pangagda nga mag-eskwela sa ika-16 nga klase sang Watchtower Bible School of Gilead sa Estados Unidos, diin ginahanas ang bug-os tion nga mga alagad para sa pagmisyonero. Nakunyag gid kami sang akon mga paryente. Nagplano ako sa pagtambong sa internasyonal nga kombension sa New York City sang tingadlaw sang 1950 kag dayon mag-eskwela sa Gilead.

Sang pag-abot ko sa Estados Unidos, pribilehiyo ko nga mangin housekeeper (nagapaninlo) sing pila ka bulan sa ulong talatapan sang mga Saksi ni Jehova sa New York City. Ang kahimtangan didto matinlo, makalilipay, kag makapalig-on, kag napalibutan ako sing masinadyahon nga mga kauturan. Indi ko gid malipatan ang anom ka bulan nga pagtener didto. Nian tion na sa pag-eskwela sa Gilead School, diin madasig nga naglipas ang lima ka bulan sang maid-id nga pagtuon kag paghanas. Narealisar namon nga mga estudyante kon daw ano ka bilidhon kag katahom sang ihibalo sa Kasulatan, kag bangod sini nagdugang ang amon kalipay kag handum nga ipaambit sa iban ang nagahatag-kabuhi nga ihibalo sa kamatuoran.

Ang Akon Una nga Teritoryo sa Pagmisyonero

Sa Gilead School, ginpapili kami sang amon mangin kaupod antes namon mabaton ang amon mga teritoryo sa pagmisyonero. Nangin kaupod ko si Ruth Hemmig (Bosshard na karon), nga isa ka maayo gid nga utod. Nalipay gid kami ni Ruth sang mabaton namon ang amon teritoryo nga sa Istanbul, Turkey​—⁠isa ka duog diin nagatabuay ang Asia kag Europa! Nahibaluan namon nga ang pagbantala nga hilikuton wala pa ginakilala sing legal sa amo nga pungsod, apang kumbinsido gid kami nga buligan kami ni Jehova.

Ang Istanbul isa ka matahom nga siudad nga ang mga pumuluyo naghalin sa nagkalainlain nga pungsod. Makita sa sini nga duog ang nagaginutok nga mga balaligyaan, nanuhaytuhay nga estilo sang pagluto gikan sa iban nga mga bahin sang kalibutan, makawiwili nga mga museo, mainabyanon nga mga tawo, kag matahom nga mga lugar malapit sa dagat. Sing labi ka importante, nakasapo kami sang sinsero nga mga tawo nga luyag magtuon tuhoy sa Dios. Ang gamay nga grupo sang mga Saksi sa Istanbul kalabanan mga Armeniano, Griego, kag Judiyo. Apang, may madamo iban pa nga nasyonalidad, kag makabulig kon pamilyar ka sa nanuhaytuhay nga lenguahe, pati na ang Turko. Nalipay kami nga masugilanon ang mga tawo sang nanuhaytuhay nga nasyonalidad nga uhaw sa kamatuoran. Madamo sa ila ang padayon nga nagaalagad sing matutom kay Jehova.

Makapasubo nga wala na ginhatagan liwat sing permiso si Ruth nga magtener sa pungsod, kag napilitan sia sa pagbiya. Padayon sia nga nagaalagad sing bug-os tion sa Switzerland. Pagligad sining madamo nga tinuig, ginakahidlawan ko gihapon ang amon masadya kag makapalig-on nga pag-updanay.

Pagsaylo sa Isa Pa ka Hemisperio

Sang 1963 wala na ako ginhatagan liwat sing permiso nga magpuyo sa Turkey. Mabudlay ang pagbiya sa mga masigka-Cristiano nga nakita ko nga nagauswag sa espirituwal walay sapayan nga nagahimakas sila nga malandas ang madamo nga kabudlayan. Agod mapalig-on ako, gin-abaga sang akon mga paryente ang akon gasto pakadto sa New  York City agod makatambong sa kombension didto. Wala ko pa mabaton ang akon masunod nga asaynment.

Pagkatapos sang kombension, gin-asayn ako sa Lima, Peru. Upod sa isa ka lamharon nga utod nga babayi nga amo ang akon nangin kaupod, nagdiretso ako halin sa New York pakadto sa akon bag-o nga teritoryo. Nagtuon ako sing Kinatsila kag nagpuyo sa puluy-an sang mga misyonero nga nahamtang sa ibabaw sang sanga talatapan sang mga Saksi ni Jehova. Makalilipay gid ang pagbantala didto kag makilala ang mga kauturan sa amo nga duog.

Isa Pa ka Teritoryo, Isa Pa ka Lenguahe

Sang ulihi, ang akon mga paryente sa Gresya tigulang na kag balatianon. Wala gid nila ako ginhingyo nga mag-untat sa bug-os tion nga pag-alagad kag magbalik sa ginatawag nga normal nga kabuhi agod buligan sila. Apang, pagkatapos mapamensaran sing maayo kag makapangamuyo sing hugot, narealisar ko nga mas maayo kon mag-alagad ako malapit sa akon pamilya. Ang mga utod sa sanga talatapan mahigugmaon nga nagpasugot kag gin-asayn ako sa Italya, kag gin-abaga sang akon mga paryente ang kagastuhanan sa akon pagsaylo. Ang matuod, may daku nga pagkinahanglan sing mga ebanghelisador sa Italya.

Sa liwat, dapat ako magtuon sing bag-o nga lenguahe​—⁠ang Italyano. Ang akon una nga teritoryo amo ang siudad sang Foggia. Sang ulihi, ginsaylo ako sa Naples, diin mas daku ang kinahanglanon. Ang akon teritoryo amo ang Posilipo, isa sa pinakamatahom nga mga bahin sang Naples. Malapad ang akon teritoryo kag isa lang ang manugbantala sang Ginharian. Nalipay gid ako sa hilikuton, kag ginbuligan ako ni Jehova nga makasugod sing madamo nga pagtuon sa Biblia. Sang ulihi, nagdaku ang kongregasyon sa amo nga duog.

Lakip sa una nga tumandok nga mga tawo nga gintun-an ko sing Biblia amo ang isa ka iloy kag ang iya apat ka anak. Sia kag ang iya duha ka anak nga babayi mga Saksi ni Jehova gihapon. Ginhiwatan ko man sing pagtuon ang isa ka mag-asawa nga may bata nga babayi. Ang bug-os nga pamilya nag-uswag sa kamatuoran kag ginsimbuluhan ang ila dedikasyon paagi sa pagpabawtismo sa tubig. Nakapamana na ang ila anak nga babayi sang isa ka matutom nga alagad ni Jehova, kag ululupod sila nga nagaalagad sing makugi sa Dios. Samtang nagatuon sing Biblia upod sa isa ka daku nga pamilya, nagdayaw gid ako sa gahom sang Pulong sang Dios. Sang ginbasa namon ang pila ka teksto nga nagapakita nga wala nahamut-an sang Dios ang pagsimba nga nagagamit sing mga imahen, wala na gani ginpatapos sang iloy ang pagtuon. Insigida ginpanghaboy niya ang tanan nga imahen sa ila balay!

Sa mga Katalagman sa Dagat

Sang nagapakadto-pakari ako sa Italya kag Gresya, pirme ako nagabarko. Masami nga makalilipay ang pagpanakayon. Apang indi subong sini ang isa ko ka pagbiyahe sang tingadlaw sang 1971. Nagpanakayon ako pabalik sa Italya sakay sa barko nga Heleanna. Sang kaagahon sang Agosto 28, nasunog ang kusina sang barko. Naglapta ang kalayo kag nagsalasala ang mga pasahero. Ang mga babayi nagapalangluya, ang mga bata nagahinibi, kag ang mga lalaki nagareklamo kag nagasinggitan nga nagapaandam. Nagdinalagan ang mga tawo sa mga lifeboat sa tagsa ka kilid sang barko. Apang, kulang ang mga life jacket, kag ang mekanismo nga nagatunton sang mga lifeboat sa dagat naguba. Wala ako sing life jacket, apang nagataas ang dabadaba sang kalayo, gani ang lamang maayo nga himuon amo ang paglumpat sa dagat.

Sang nakalumpat na ako sa tubig, nakita ko ang isa ka babayi nga nagasuksok sing life jacket nga nagautaw-utaw malapit sa akon. Daw indi sia  makahibalo maglangoy, gani gin-uyatan ko sia sa butkon kag ginbutong palayo sa nagalugdang nga barko. Nangin mabalod ang dagat, kag ginkapoy gid ako sa paghimakas nga maglutaw. Daw wala na sing paglaum, apang padayon ako nga nagpangayo sing kaisog kay Jehova, kag nagpabakod ini sa akon. Nadumduman ko ang pagkalunod sang barko nga naeksperiensiahan ni apostol Pablo.​—⁠Binuhatan, kapitulo 27.

Nagauyat sa akon upod, nakigbato ako sa mga balod sa sulod sang apat ka oras, nagalangoy kon may kusog ako kag nagapangayo sing bulig kay Jehova. Sang ulihi, nakita ko ang nagapalapit nga gamay nga baruto. Ginsalbar ako, apang patay na ang akon upod nga babayi. Sang nakaabot kami sa banwa sang Bari, Italya, gindala ako sa ospital kag ginbulong. Naospital ako sa sulod sang pila ka adlaw, kag madamo nga Saksi ang nagduaw sa akon, nga mainayuhon nga nag-aman sang tanan ko nga kinahanglanon. Ang Cristianong gugma nga ila ginpakita nagpadayaw gid sa iban nga yara sa hulot sang ospital.⁠ *

Sang nag-ayo na gid ako, gin-asayn ako sa Roma. Ginpangabay ako nga manghikot sa may negosyo nga teritoryo sa sentro sang siudad, nga ginhimo ko sa sulod sang lima ka tuig, paagi sa bulig ni Jehova. Sa kabug-usan nga 20 ka tuig, ginkalipay ko ang ministeryo sa Italya, kag natun-an ko nga palanggaon ang mga Italyano.

Balik sa Kon Diin Ako Nagsugod

Sang ulihi, naglala ang panglawas ni Ariadne kag sang iya bana. Nahunahuna ko nga kon magpuyo ako malapit sa ila, sa bisan paano makabalos ako sa mahigugmaon nga ginhimo nila sa akon. Ginabaton ko nga masubo gid ang pagbiya sa Italya. Apang, ginpahanugutan ako sang mga utod sa sanga talatapan, kag sugod sang tingadlaw sang 1985, nagpayunir ako sa Atenas, diin ginsugdan ko sang 1947 ang akon bug-os tion nga pag-alagad.

Nagbantala ako sa teritoryo sang amon kongregasyon, kag ginhingyo ko sa mga utod sa sanga talatapan nga magbantala man ako sa may negosyo nga teritoryo sa sentro sang siudad. Ginhimo namon ini sang kaupod ko nga payunir sa sulod sang tatlo ka tuig. Napanaksihan namon sing maid-id ang mga tawo nga talagsa lang maabtan sa balay.

Apang, samtang nagalipas ang panahon, ang akon handum nga mag-alagad labi nga nagabaskog apang ang akon pisikal nga kusog nagaluya. Napatay na ang akon bayaw nga lalaki. Si Ariadne, nga daw nangin Nanay sa akon, indi na makakita. Sa akon bahin, maayo ang akon panglawas sa tion sang mga tinuig nga ginhinguyang ko sa bug-os tion nga pag-alagad. Apang, kasan-o lang, nahulog ako sa marmol nga hagdanan kag nabali ang akon tuo nga butkon. Nabalian man ako sa balikawang. Gin-operahan ako kag indi makabangon sa malawig nga tion. Sa karon, indi na ako makalakat sing isahanon. Nagabaston na ako kag makagua lamang ako kon may upod. Apang, ginahimo ko gihapon ang akon masarangan, kag nagalaum nga magaayoayo pa ang akon kahimtangan. Ang pagpakigbahin sa pagpanudlo sa Biblia nga hilikuton, bisan pa limitado lamang, amo ang akon padayon nga tuburan sang kalipay kag kaayawan.

Kon madumduman ko ang malipayon nga tinuig nga ginhinguyang ko sa bug-os tion nga ministeryo, nagapasalamat gid ako sing daku kay Jehova. Si Jehova kag ang dutan-on nga bahin sang iya organisasyon padayon nga nagaaman sing masaligan nga panuytoy kag hamili nga bulig, nga nagbulig sa akon nga magamit ang akon bug-os nga ikasarang samtang ginahinguyang ko ang akon kabuhi sa pag-alagad sa iya. Handum ko gid nga pabakuron ako ni Jehova sa pag-alagad sa iya sing padayon. Malipayon ako bangod sang akon diutay nga bahin sa bug-os globo nga pagpanudlo sa Biblia nga hilikuton nga ginsugo niya.​—⁠Malaquias 3:10.

[Mga nota]

[Retrato sa pahina 9]

Upod sa akon magulang, si Ariadne, kag sa iya bana, si Michalis, sang manuglakat na ako pakadto sa Gilead

[Retrato sa pahina 10]

Gin-asayn kami ni Ruth Hemmig sa Istanbul, Turkey

[Retrato sa pahina 11]

Sa Italya, sang pamuno nga bahin sang katuigan 1970

[Retrato sa pahina 12]

Upod sa akon magulang nga si Ariadne karon