San-o Kita Dapat Masaklaw?

SA MANUGWALI 7:​9, ang Biblia nagasiling: “Ang kaakig nagapuyo sa dughan sang mga buangbuang.” Ginapakita sini nga bersikulo nga indi kita dapat mangin sobra ka sensitibo kon may makasala sa aton; sa baylo, dapat kita magpatawad.

Apang, ginapakita bala sang Manugwali 7:9 nga indi gid kita dapat masaklaw ukon maakig sa bisan anong butang ukon kay bisan sin-o, nga dapat naton patawaron ang tanan nga sayop walay sapayan kon daw ano man ini kabug-at ukon kasunson kag pabay-an na lang ini? Indi bala naton pagkabalak-an nga basi masaklaw naton ang iban paagi sa pulong ukon sa buhat bangod nahibaluan naton nga ang nasaklaw dapat magpatawad? Indi gid subong sini.

Si Jehova nga Dios mahigugmaon, maluluy-on, kag mapinasensiahon. Apang, madamong beses sa Biblia nga ginapatuhuyan sia nga naakig. Kon ang sala mabug-at, nagapanghikot sia batok sa mga nakasala. Binagbinaga ang pila ka halimbawa.

Mga Sala Batok kay Jehova

Ang rekord sa 1 Hari 15:30 nagasambit tuhoy sa mga sala ni Jeroboam “nga ginpahanabo niya nga magpakasala ang Israel kag bangod sang iya pagkaakig nga ginpaakig niya si Jehova.” Sa 2 Cronica 28:​25, ang Biblia nagasiling tuhoy kay Hari Ahaz sang Juda: “Naghimo sia sing mataas nga mga duog para sa paghimo sing ginapaaso nga halad sa iban nga mga dios, amo nga ginpaakig niya si Jehova nga Dios sang iya mga katigulangan.” Ang isa pa ka halimbawa mabasa sa Hukom 2:​11-​14: ‘Ang Israel naghimo sang malain sa itululok ni Jehova kag nag-alagad sa mga Baal . . . , amo nga ginpaakig nila si Jehova. . . . Bangod sini, ang kaakig ni Jehova nagdabdab batok sa Israel, amo nga gintugyan niya sila sa mga kamot sang mga manug-ati.”

May iban pa nga mga butang nga nagapaakig kay Jehova kag nagakinahanglan ini sang malig-on nga aksion. Halimbawa sa Exodo 22:18-20, aton mabasa: “Dili mo pagtugutan nga magpabilin nga buhi ang manugbabaylan nga babayi. Ang bisan sin-o nga nagahulid sa sapat pagapatyon gid. Ang nagahalad sa bisan ano nga dios magluwas kay Jehova lamang laglagon.”

Wala ginapatawad sing padayon ni Jehova ang mabug-at nga mga sala sang dumaan nga Israel kon padayon sila nga nagapaakig sa iya kag wala nagapakita sing matuod nga paghinulsol. Kon wala sing matuod nga paghinulsol kag wala sing buhat nga nagapakita nga nagbag-o sila sa pagtuman kay Jehova, laglagon sang Dios sa ulihi ang mga nakasala. Natabo ini sa bug-os nga pungsod sang 607 B.⁠C.⁠E., sa mga kamot sang mga Babilonianhon, kag sang 70 C.⁠E., sa mga kamot sang mga Romano.

Huo, nagakaakig si Jehova sa malain nga mga butang nga ginasiling kag ginahimo sang mga tawo, kag ginlaglag pa gani niya ang di-mahinulsulon nga nakahimo sing mabug-at nga mga sala. Apang buot bala silingon nga, suno sa Manugwali 7:​9, sayop nga maakig sia? Indi gid. Matarong ang iya kaakig sa mabug-at nga mga sala kag pirme sia nagahukom sing makatarunganon. Ang Biblia nagasiling tuhoy kay Jehova: “Himpit ang iya binuhatan, kay ang tanan niya nga dalanon katarungan. Isa ka Dios sang katutom, nga sa iya wala sing inhustisya; matarong kag matadlong sia.”​—⁠Deuteronomio 32:4.

Mabug-at nga mga Sala Batok sa mga Indibiduwal

Sa idalom sang Kasuguan nga ginhatag sang Dios sa dumaan nga Israel, may malubha nga  mga resulta sa mabug-at nga mga sayop batok sa mga indibiduwal. Halimbawa, kon mangawat ang isa ka kawatan sa gab-i kag mapatay sia sang tagbalay, wala sing pagpakasala sa dugo ang tagbalay. Inosente sia nga biktima sang krimen. Gani, aton mabasa: “Kon ang makawat masapwan sa akto nga nagapangrungkab kag ginbunal sia kag napatay, wala sing pagpakasala sa dugo tungod [sa tagbalay].”​—⁠Exodo 22:2.

Ang babayi nga ginlugos may rason nga maakig gid, bangod isa ini ka daku nga krimen sa itululok sang Dios. Sa idalom sang Mosaikong Kasuguan, ang lalaki nga naglugos sa isa ka babayi dapat mapatay “subong sang isa ka lalaki nga nagatindog batok sa iya isigkatawo kag nagapatay sa iya.” (Deuteronomio 22:​25, 26) Bisan pa wala na kita sa idalom sang Kasuguan, nagapahangop ini sa aton kon ano ang ginabatyag ni Jehova sa makasiligni nga sala nga paglugos.

Sa aton panahon, ang paglugos isa man ka daku nga krimen nga may mabug-at nga mga silot. Ang biktima may kinamatarong gid sa pagreport sini sa mga pulis. Sa sining paagi masilutan sang nagakaigo nga mga awtoridad ang nakasala. Kag kon ang biktima menor-de-edad, ang mga ginikanan amo dapat ang maghimo sini.

Magagmay nga mga Sala

Apang, indi tanan nga sala kinahanglan aksionan sang mga awtoridad. Sa amo, indi kita dapat masaklaw sa magagmay nga mga sayop sang iban, kundi dapat kita mangin mapinatawaron. Daw ano kasunson kita dapat magpatawad? Ginpamangkot  ni apostol Pedro si Jesus: “Ginuo, pila ka beses bala ang akon utod makasala sa akon kag ako magapatawad sa iya? Tubtob bala sa pito ka beses?” Si Jesus nagsabat: “Nagasiling ako sa imo, indi, Tubtob sa pito ka beses, kundi, Tubtob sa kapituan kag pito ka beses.”​—⁠Mateo 18:​21, 22.

Sa pihak nga bahin, dapat naton palambuon sing padayon ang aton Cristianong personalidad agod indi kita madali makasaklaw. Halimbawa, kon nagapakig-angot ka sa iban, sobra ka bala ka prangka kon kaisa, wala sing pasunaid, kag nagapang-insulto? Mahimo gid ini makasaklaw. Sa baylo nga basulon ang biktima bangod nasaklaw sia kag magbatyag nga dapat sia magpatawad, dapat marealisar sang nakasala nga sia ang nagsaklaw sa biktima. Una sa tanan, dapat kuntani panikasugan sang nakasala nga kontrolon ang iya mga buhat kag panghambal agod indi sia makasaklaw sa iban. Bangod sini nga panikasog, indi naton masaklaw sing masunson ang iban. Ang Biblia nagapahanumdom sa aton: “May isa nga nagahambal sing di-mapatugsilingon kaangay sang mga buno sang espada, apang ang dila sang mga maalam nagabulong.” (Hulubaton 12:18) Kon masaklaw naton ang iban, bisan pa indi naton hungod, ang pagpangayo naton sing pasaylo epektibo gid agod mahusay ang problema.

Ginapakita sang Pulong sang Dios nga dapat “tinguhaon naton ang mga butang nga nagadala sing paghidait kag ang mga butang nga makapalig-on sa isa kag isa.” (Roma 14:19) Kon mataktikanhon kita kag mabuot, ginaaplikar naton ang hulubaton: “Ang pulong nga napamulong sa husto nga tion kaangay sang mga mansanas nga bulawan sa pinuna nga pilak.” (Hulubaton 25:11) Nagahatag gid ini sang maayo kag makalilipay nga impresyon! Ang malulo kag mataktikanhon nga panghambal makabag-o pa gani sa matig-a nga mga panimuot sang iban: “Ang malulo nga dila makabali sang tul-an.”​—⁠Hulubaton 25:15.

Gani, ang Pulong sang Dios nagalaygay sa aton: “Magpamulong kamo pirme nga may kaayo, nga natimplahan sing asin, agod mahibaluan ninyo kon paano kamo dapat maghatag sing sabat sa tagsatagsa.” (Colosas 4:6) Ang “natimplahan sing asin” nagakahulugan nga dapat ang aton mga ginahambal maayo pamatian sang iban, sa amo nagabuhin sang posibilidad nga masaklaw ang iban. Sa pulong kag sa buhat, ginatinguhaan sang mga Cristiano nga iaplikar ang laygay sang Biblia: ‘Pangitaa ang paghidait kag tigayuna ini.’​—⁠1 Pedro 3:11.

Sa amo, maathag nga ang Manugwali 7:9 nagakahulugan nga dapat naton likawan nga maakig ukon masaklaw sa magagmay nga mga sala sang iban. Mahimo nga resulta ini sang pagkadihimpit sang tawo ukon mahimo nga ginhungod pa gani, apang indi ini mabug-at nga mga sala. Apang kon ang sayop isa ka mabug-at nga sala, halangpunon nga ang biktima mahimo nga masaklaw ukon maakig kag ayhan maghimo sing nagakaigo nga aksion.​—⁠Mateo 18:15-​17.

[Retrato sa pahina 14]

Ginpahanugutan ni Jehova nga laglagon sang mga Romano ang di-mahinulsulon nga Israel sang 70 C.⁠E.

[Retrato sa pahina 15]

“Ang pulong nga napamulong sa husto nga tion kaangay sang mga mansanas nga bulawan”