Ang Pulong ni Jehova Buhi

Talalupangdon nga mga Punto Gikan sa Tulun-an sang Nahaunang mga Cronica

MGA 77 ka tuig na ang nagligad sugod sang makabalik ang mga Judiyo sa ila dutang natawhan gikan sa pagkatapok sa Babilonia. Ang templo nga gintukod liwat ni Gobernador Zerubabel 55 ka tuig na nga nagatindog. Nagbalik ang mga Judiyo agod ipasag-uli ang matuod nga pagsimba sa Jerusalem. Apang, kulang sing kakugi ang katawhan para sa pagsimba kay Jehova. Dapat sila palig-unon, kag amo gid sina ang katuyuan sang tulun-an sang Nahaunang mga Cronica sa Biblia.

Luwas sa rekord sang mga kaliwatan, ang Nahaunang mga Cronica nagakobre sing mga 40 ka tuig nga panahon, kutob sang napatay si Hari Saul tubtob sang napatay si Hari David. Si Esdras nga saserdote ang nagsulat sini nga tulun-an sang tuig 460 B.⁠C.⁠E. Interesado kita sa Nahaunang mga Cronica bangod nagahatag ini sing paghantop tuhoy sa pagsimba sa sulod sang templo kag sing mga detalye tuhoy sa kaliwatan sang Mesias. Subong bahin sang inspirado nga Pulong sang Dios, ang mensahe sini nagapalig-on sang aton pagtuo kag nagapauswag sang aton paghangop sa Biblia.​—⁠Hebreo 4:12.

IMPORTANTE NGA REKORD SANG MGA NGALAN

(1 Cronica 1:1⁠–​9:44)

Kinahanglanon ang detalyado nga rekord sang mga kaliwatan nga gintipon ni Esdras bangod sa, di-magkubos, tatlo ka rason: agod masigurado nga awtorisado lamang nga mga lalaki ang mag-alagad subong mga saserdote, agod mahibaluan ang palanublion sang mga tribo, kag agod matipigan ang rekord sang kaliwatan padulong sa Mesias. Ginasumay sang rekord ang kasaysayan sang mga Judiyo pabalik sa nahauna nga tawo. Napulo ang kaliwatan halin kay Adan tubtob kay Noe, kag napulo pa gid tubtob kay Abraham. Sa tapos malista ang mga anak nga lalaki ni Ismael, ang mga anak nga lalaki ni Abraham kay Ketura nga iya babayi, kag ang mga anak nga lalaki ni Esau, ang kasaysayan nagasentro sa kaliwatan sang 12 ka anak nga lalaki ni Israel.​—⁠1 Cronica 2:1.

Laban ang ginasugid tuhoy sa mga kaliwat ni Juda bangod sa ila magagikan ang harianon nga kaliwatan ni Hari David. Katorse ang kaliwatan halin kay Abraham tubtob kay David, kag 14 pa tubtob sa pagkatapok sa Babilonia. (1 Cronica 1:​27, 34; 2:1-15; 3:1-17; Mateo1:17) Nian, ginlista ni Esdras ang kaliwatan sang mga tribo sa nasidlangan sang Jordan, nga ginasundan sang listahan sang kaliwatan sang mga anak nga lalaki ni Levi. (1 Cronica 5:1-24; 6:1) Masunod amo ang sumaryo sang pila pa ka tribo sa nakatundan sang Suba Jordan kag sang kaliwatan ni Benjamin sing detalyado. (1 Cronica 8:1) Ginlista man ang mga ngalan sang una nga nakabalik sa Jerusalem gikan sa pagkabihag sa Babilonia.​—⁠1 Cronica 9:1-16.

Sabat sa mga Pamangkot sa Kasulatan:

1:18​—⁠Sin-o ang amay ni Sela​—⁠si Cainan ukon si Arpacsad? (Lucas 3:​35, 36) Si Arpacsad ang amay ni Sela. (Genesis 10:24; 11:12) Ang termino nga “Cainan” sa Lucas 3:36 mahimo nga pagpatiko  lamang sa termino nga “Caldeanhon.” Kon amo sini, mahimo nga ang mabasa sa orihinal nga teksto amo, ‘anak sang Caldeanhon nga si Arpacsad.’ Ukon mahimo nga ang ngalan nga Cainan kag Arpacsad isa lamang ka tawo ang ginapatuhuyan. Indi dapat kalipatan nga ang ekspresyon nga “anak ni Cainan” indi mabasa sa iban nga mga manuskrito.​—⁠Lucas 3:36.

2:15​—⁠Si David bala ang ikapito nga anak nga lalaki ni Jesse? Indi. Walo ang anak nga lalaki ni Jesse, kag si David ang kamanghuran. (1 Samuel 16:​10, 11; 17:12) Mahimo gid nga napatay ang isa sa mga anak nga lalaki ni Jesse nga wala sing anak. Sanglit indi ina importante sa mga rekord sang mga kaliwatan, wala ginlakip ni Esdras ang iya ngalan.

3:17​—⁠Ngaa ginapatuhuyan sang Lucas 3:27 si Sealtiel nga anak ni Jeconias subong anak ni Neri? Si Jeconias ang amay ni Sealtiel. Apang, mahimo gid nga ginhatag ni Neri kay Sealtiel ang iya anak nga babayi agod mangin asawa niya. Ginpatuhuyan ni Lucas ang umagad ni Neri nga anak niya subong nga ginpatuhuyan man niya si Jose subong anak ni Heli samtang si Heli amay ni Maria.​—⁠Lucas 3:23.

3:17-19​—⁠Ano ang relasyon ni Zerubabel, Pedaias, kag Sealtiel? Si Zerubabel anak ni Pedaias, nga utod ni Sealtiel. Apang, ginapatuhuyan kon kaisa sa Biblia si Zerubabel nga anak ni Sealtiel. (Mateo 1:12; Lucas 3:27) Mahimo nga ang rason sini amo nga napatay si Pedaias kag si Sealtiel ang nagpadaku kay Zerubabel. Ukon mahimo nga bangod napatay si Sealtiel nga wala sing anak, ginpangasawa ni Pedaias ang balo ni Sealtiel, kag si Zerubabel ang panganay nga anak nila.​—⁠Deuteronomio 25:5-10.

5:​1, 2​—⁠Ano ang kahulugan sang pagbaton ni Jose sing kinamatarong sang pagkapanganay? Nagakahulugan ini nga doble nga palanublion ang nabaton ni Jose. (Deuteronomio 21:17) Gani, nangin amay sia sang duha ka tribo​—⁠sang Efraim kag sang Manases. Ang iban nga mga anak ni Israel nangin amay sang isa lamang ka tribo.

Mga Leksion Para sa Aton:

1:1⁠–​9:44. Ang listahan sang kaliwatan sang mga tawo nga matuod gid nga nagkabuhi nagapamatuod nga ang bug-os nga kahimusan sang matuod nga pagsimba napasad, indi sa mito, kundi sa katunayan.

4:​9, 10. Ginsabat ni Jehova ang tudok nga pangamuyo ni Jabez nga pasangkaron ang iya teritoryo sa malinong nga paagi agod mas madamo nga mahinadlukon sa Dios nga mga tawo ang iya mapapuyo. Dapat man kita mangamuyo sing tinagipusuon nga padamuon ang mga nagasimba sa Dios samtang makugi nga nagapakigbahin kita sa paghimo sing disipulo nga hilikuton.

5:​10, 18-22. Sang mga adlaw ni Hari Saul, nalutos sang mga tribo sa sidlangan sang Jordan ang mga Hagarnon bisan pa sobra sa doble ang kadamuon sang mga Hagarnon. Amo sini bangod ang isganan nga mga lalaki sini nga mga tribo nagsalig kay Jehova kag nangayo sa iya sing bulig. Kabay nga magpakita kita sing bug-os nga pagsalig kay Jehova samtang nagapakig-away kita sa espirituwal nga paagi batok sa mga kaaway nga mas madamo sangsa aton.​—⁠Efeso 6:10-17.

9:​26, 27. Ang Levinhon nga mga bantay sang gawang ginhatagan sing daku nga responsibilidad. Sila ang nagauyat sang yabi sang alagyan padulong sa balaan nga mga duog sang templo. Masaligan nga ginabuksan nila ang mga gawang kada adlaw. May responsibilidad kita nga kadtuan ang mga tawo sa aton teritoryo kag buligan sila nga simbahon si Jehova. Indi bala nga dapat man kita mangin masaligan kaangay sang Levinhon nga mga bantay sang gawang?

 NAGHARI SI DAVID

(1 Cronica 10:1⁠–​29:30)

Ang panaysayon nagasugod sa pagsugid sang pagkapatay ni Hari Saul kag sang iya tatlo ka anak nga lalaki sa ila pagpakig-away batok sa mga Filistinhon sa Bukid Gilboa. Si David, nga anak ni Jesse, ginhimo nga hari sa tribo sang Juda. Ang mga lalaki gikan sa tanan nga tribo nagkadto sa Hebron kag ginhimo sia nga hari sa bug-os nga Israel. (1 Cronica 11:1-3) Pagkatapos sini, ginbihag niya ang Jerusalem. Sang ulihi, gindala sang mga Israelinhon ang kaban sang katipan sa Jerusalem “nga may hinugyaw kag may pagpatunog sa mga budyong kag . . . ginatokar sing mabaskog ang may kuerdas nga mga instrumento kag ang mga arpa.”​—⁠1 Cronica 15:28.

Nagpabutyag si David sing handum nga magpatindog sing balay para sa matuod nga Dios. Gintigana ni Jehova ini nga pribilehiyo kay Solomon, apang nagpakigkatipan sia kay David para sa isa ka Ginharian. Samtang padayon nga nagapakig-away si David batok sa mga kaaway sang Israel, ginhatag sa iya ni Jehova ang asud-asod nga mga kadalag-an. Subong resulta sang ilegal nga sensus, 70,000 ang napatay. Sa tapos mahambalan sang isa ka anghel nga magpatindog sia sing isa ka altar para kay Jehova, nagbakal si David sing duta gikan kay Ornan nga Jebusnon. Nagsugod si David sa paghimo sing “bugana gid nga paghanda” para sa pagpatindog sing “tuman gid kahalangdon” nga balay para kay Jehova sa sadto nga duog. (1 Cronica 22:5) Gin-organisar ni David ang serbisyo nga ginahimo sang mga Levinhon, nga mas detalyado nga ginalaragway diri sangsa bisan ano nga bahin sang Kasulatan. Ang hari kag ang katawhan maalwan nga nag-amot para sa templo. Pagkatapos maghari sing 40 ka tuig, napatay si David nga “naayawan sa mga adlaw, kamanggaran kag himaya; kag si Solomon nga iya anak nagbulos sa iya subong hari.”​—⁠1 Cronica 29:28.

Sabat sa mga Pamangkot sa Kasulatan:

11:11​—⁠Ngaa 300 ang ginpatay kag indi 800 subong sang ginasambit sa pareho lamang nga hitabo sa 2 Samuel 23:8? Ang pangulo sang tatlo ka labing isganan nga mga tinawo ni David amo si Jasobeam, ukon Joseb-basebet. Ang duha pa ka gamhanan nga mga lalaki amo sanday Eleazar kag Sama. (2 Samuel 23:8-11) Mahimo gid nga ang rason kon ngaa magkatuhay ang duha ka rekord amo nga nagapatuhoy ini sa magkatuhay nga hinimuan sang isa lang ka tawo.

11:​20, 21​—⁠Ano ang posisyon ni Abisai kon ipaanggid sa tatlo ka nagapanguna nga gamhanan nga mga tinawo ni David? Si Abisai indi isa sa tatlo ka gamhanan gid nga mga tinawo nga nagpangalagad kay David. Apang, suno sa ginasambit sang 2 Samuel 23:​18, 19, pangulo sia sang 30 ka hangaway kag mas kilala sangsa bisan sin-o sa ila. Ang reputasyon ni Abisai nagaribal sa reputasyon sang tatlo ka nagapanguna nga gamhanan bangod naghimo man sia sing gamhanan nga buhat kaangay sang nahimo ni Jasobeam.

12:8​—⁠Paano ang mga nawong sang Gadhanon nga mga hangaway nangin subong sang “mga nawong sang mga leon”? Kaupod ni David ining isganan nga mga lalaki sa kahanayakan. Malaba ang ila buhok. Bangod sini, daw mabangis nga leon sila kon tulukon.

13:5​—⁠Ano ang “suba sang Egipto”? Nagapati ang iban nga ini nga ekspresyon nagapatuhoy sa isa ka sanga sang Suba Nilo. Apang, nahangpan sang kalabanan nga nagapatuhoy ini sa “masulog nga sapa sa nalupyakan sang Egipto”​—⁠isa ka malaba nga sapasapa sa kantilado nga nalupyakan sang nabagatnan-nakatundan nga dulunan sang Ginsaad nga Duta.​—⁠Numeros 34:​2, 5; Genesis 15:18.

16:30​—⁠Ano ang kahulugan sang “daku gid nga kasakit” tungod kay Jehova? Ang ekspresyon nga “kasakit” malaragwayon nga ginagamit diri  agod magpatuhoy sa masimbahon nga pagkahadlok kag tudok nga pagtahod kay Jehova.

16:​1, 37-40; 21:​29, 30; 22:19​—⁠Ano nga kahimusan para sa pagsimba ang nagpadayon sa Israel kutob sang gindala ang Kaban sa Jerusalem tubtob matukod ang templo? Sang gindala ni David ang Kaban sa Jerusalem kag ginbutang ini sa sulod sang layanglayang nga ginpahimo niya, madugay na nga ang Kaban wala sa sulod sang tabernakulo. Sang madala ang Kaban sa Jerusalem, nagpabilin ini sa sulod sang layanglayang sa Jerusalem. Ang tabernakulo yara sa Gibeon, diin ginahimo sang mataas nga saserdote nga si Zadok kag sang iya mga utod ang mga halad nga ginapatuman sang Kasuguan. Nagpadayon ini nga kahimusan tubtob matapos ang templo sa Jerusalem. Sang nahuman na ang templo, ginsaylo ang tabernakulo sa Jerusalem gikan sa Gibeon, kag ginsulod ang Kaban sa Labing Balaan nga bahin sang templo.​—⁠1 Hari 8:​4, 6.

Mga Leksion Para sa Aton:

13:11. Sa baylo nga maakig kag basulon si Jehova kon mapaslawan ang aton mga panikasog, dapat naton binagbinagon ang kahimtangan kag hibaluon kon ngaa napaslawan kita. Walay duhaduha nga ginhimo ina ni David. Nanuto sia gikan sa iya sayop kag sang ulihi madinalag-on nga nadala niya ang Kaban sa Jerusalem sa nagakaigo nga paagi.⁠ *

14:​10, 13-16; 22:17-19. Dapat kita pirme magpalapit kay Jehova paagi sa pangamuyo kag pangayuon ang iya pagtuytoy antes naton sugdan ang bisan ano nga butang nga magaapektar sang aton espirituwalidad.

16:23-29. Dapat mangin una sa aton kabuhi ang pagsimba kay Jehova.

18:3. Si Jehova amo ang Manugtuman sang iya mga saad. Paagi kay David, gintuman niya ang iya saad nga ihatag sa binhi ni Abraham ang bug-os nga duta sang Canaan, “kutob sa suba sang Egipto tubtob sa daku nga suba, ang suba nga Eufrates.”​—⁠Genesis 15:18; 1 Cronica 13:5.

21:13-15. Ginsugo ni Jehova ang anghel nga untaton ang kalalat-an bangod ginbatyag Niya ang pag-antos sang Iya katawhan. Sa pagkamatuod, “bugana gid ang iya kaluoy.”⁠ *

22:​5, 9; 29:3-5, 14-16. Bisan pa indi sia ang ginsugo nga magpatindog sang templo ni Jehova, nangin maalwan si David. Ngaa? Bangod nahibaluan niya nga natigayon niya ang tanan bangod sang kaayo ni Jehova. Ini nga pagkamapinasalamaton dapat man magpahulag sa aton nga magmaalwan.

24:7-18. Ang kahimusan sang 24 ka dibisyon sang mga saserdote nga ginpatok ni David nagsugod sa pagpanghikot sang magpakita ang anghel ni Jehova kay Zacarias, nga amay ni Juan Bautista, kag ginpahibalo sa iya ang nagahilapit nga pagkabun-ag ni Juan. Subong katapo sang “dibisyon ni Abias,” turno sadto ni Zacarias sa templo. (Lucas 1:​5, 8, 9) Ang matuod nga pagsimba naangot sa maragtason​—⁠indi sa mitolohiko​—⁠nga mga tawo. Makabaton kita sing madamo nga benepisyo kon mainunungon kita nga magkooperar sa “matutom kag mainandamon nga ulipon” may kaangtanan sa organisado nga pagsimba kay Jehova karon.​—⁠Mateo 24:45.

Mag-alagad kay Jehova nga “May Malipayon nga Kalag”

Indi lamang listahan sang mga kaliwatan ang kaundan sang Nahaunang mga Cronica. Isa man ini ka panaysayon tuhoy sa pagdala ni David sang kaban sang katipan sa Jerusalem, sang iya daku nga mga kadalag-an, sang paghanda para sa pagtukod sing templo, kag sang pagtukod sang mga dibisyon sang Levinhon nga mga saserdote nga nagaalagad sa templo. Pat-od gid nga nakabenepisyo ang mga Israelinhon sa tanan nga gin-asoy ni Esdras sa Nahaunang mga Cronica, kay nakabulig ini agod magmakugi sila liwat sa pagsimba kay Jehova sa templo.

Maayo gid nga halimbawa si David sa pag-una sang pagsimba kay Jehova sa iya kabuhi! Sa baylo nga himud-usan ang pinasahi nga mga pribilehiyo para sa iya kaugalingon, naghimud-os si David nga himuon ang kabubut-on sang Dios. Ginapalig-on kita nga iaplikar ang laygay nga mag-alagad kay Jehova nga “may himpit nga tagipusuon kag may malipayon nga kalag.”​—⁠1 Cronica 28:9.

[Mga nota]

[Chart/Mga Retrato sa pahina 8-11]

(For fully formatted text, see publication)

Ang mga kaliwatan kutob kay Adan tubtob kay Noe (1,056 ka tuig)

4026 B.C.E. Adan

130 ka tuig ⇩

Set

105 ⇩

Enos

90 ⇩

Kenan

70 ⇩

Mahalalel

65 ⇩

Jared

162 ⇩

Enoc

65 ⇩

Metusela

187 ⇩

Lamec

182 ⇩

2970 B.⁠C.⁠E. NOE nabun-ag

2970 B.C.E. Noe

Ang mga kaliwatan kutob kay Noe tubtob kay Abraham (952 ka tuig)

502 ka tuig ⇩

Sem

100 ⇩

ANG ANAW 2370 B.⁠C.⁠E.

Arpacsad

35 ⇩

Sela

30 ⇩

Eber

34 ⇩

Peleg

30 ⇩

Reu

32 ⇩

Serug

30 ⇩

Nahor

29 ⇩

Tera

130 ⇩

2018 B.⁠C.⁠E. ABRAHAM nabun-ag

Kutob kay Abraham tubtob kay David: 14 ka kaliwatan (911 ka tuig)

2018 B.C.E. Abraham

100 ka tuig

Isaac

60 ⇩

Jacob

mga 88 ⇩

Juda

⇩

Perez

⇩

Hezron

⇩

Ram

⇩

Aminadab

⇩

Nason

⇩

Salmon

⇩

Boaz

⇩

Obed

⇩

Jesse

⇩

1107 B.⁠C.⁠E. DAVID nabun-ag