Mag-andam Batok sa Pagpalambo sing Matinaastaason nga Tagipusuon

“Ginasumpong sang Dios ang mga matinaastaason.”​—⁠SANTIAGO 4:6.

1. Maghatag sing isa ka halimbawa sang nagakaigo nga bugal.

NATABO na bala sa imo nga nagpabugal gid ikaw? Kalabanan sa aton nakaeksperiensia na sining makalilipay nga balatyagon. Wala sing malain nga magpabugal kita kon kaisa. Halimbawa, mahimo nga malipay gid ang Cristianong mga ginikanan kon makabaton sila sing report gikan sa eskwelahan nga mabuot kag mapisan ang ila anak nga babayi. Ginpabugal ni apostol Pablo kag sang iya mga kaupod ang bag-o nga kongregasyon nga ila nabuligan tukuron, kay matutom nga ginbatas sang mga kauturan didto ang paghingabot.​—⁠1 Tesalonica 1:​1, 6; 2:​19, 20; 2 Tesalonica 1:​1, 4.

2. Ngaa masami nga indi maayo ang bugal?

² Gikan sa nasambit na nga mga halimbawa, mahangpan naton nga ang bugal mahimo nga nagapatuhoy sa kalipay nga ginabatyag bangod sang isa ka buhat ukon pagkabutang. Apang, masami nga ang bugal nagapatuhoy sa sobra nga kompiansa sa kaugalingon, ang pagbatyag nga labaw ang isa bangod sang iya mga abilidad, panagway, manggad, ukon posisyon. Masami ini ginapakita sa arogante kag matinaastaason nga panghulaghulag. Subong mga Cristiano, dapat gid kita mag-andam batok sa sini nga sahi sang bugal. Ngaa? Bangod may duna kita nga huyog sa kakagod nga napanubli naton sa aton katigulangan nga si Adan. (Genesis 8:21) Amo kon ngaa, madali mapatalang ang aton tagipusuon sa pagpabugal bangod sa sayop nga mga rason. Halimbawa, dapat pamatukan sang mga Cristiano ang pagpabugal bangod sa rasa, manggad, edukasyon, natural nga mga abilidad, ukon nahimuan sa trabaho kon ipaanggid sa iban. Ang bugal nga nagagikan sa sini nga mga butang indi nagakaigo kag indi kalahamut-an kay Jehova.​—⁠Jeremias 9:23; Binuhatan 10:​34, 35; 1 Corinto 4:⁠7; Galacia 5:26; 6:​3, 4.

3. Ano ang pagkamatinaastaason, kag ano ang ginsiling ni Jesus nahanungod sini?

³ May isa pa ka rason kon ngaa dapat sikwayon ang indi nagakaigo nga bugal. Kon tugutan naton nga magtubo ini sa aton tagipusuon, mahimo ini mangin isa ka talamayon nga sahi sang bugal nga ginatawag pagkamatinaastaason. Ano ang pagkamatinaastaason? Luwas sa pagbatyag nga labaw gid sia, ginatamay sang isa ka matinaastaason nga tawo ang iban nga sa banta niya mas manubo sa iya. (Lucas 18:⁠9; Juan 7:47-49) Ginsambit ni Jesus ang “pagkamatinaastaason” upod sa iban pa nga malaut nga mga kinaiya nga ‘nagagikan sa tagipusuon’ kag “nagadagta sa tawo.” (Marcos 7:20-23) Maathag sa mga Cristiano kon ngaa importante gid nga likawan nga mangin matinaastaason ang ila tagipusuon.

4. Paano ang pagbinagbinag sa mga halimbawa sang pagkamatinaastaason nga nasambit sa Biblia makabulig sa aton?

⁴ Mabuligan ka nga malikawan ang pagkamatinaastaason paagi sa pagbinagbinag sang pila ka rekord sang Biblia tuhoy sa matinaastaason nga mga tawo. Nian, mahibaluan mo kon may indi nagakaigo nga bugal nga nagaluntad sa imo tagipusuon ukon kon magtuhaw ini sa ulihi. Makabulig ini sa imo  sa pagsikway sa panghunahuna ukon balatyagon nga makadul-ong sa isa ka matinaastaason nga tagipusuon. Subong resulta, indi ka madalahig kon mag-abot na ang tion nga himuon sang Dios ang iya paandam: “Kuhaon ko sa tunga nimo ang imo mga matinaastaason nga nagahugyaw; kag indi na gid liwat ikaw mangin matinaastaason sa akon balaan nga bukid.”​—⁠Sofonias 3:11.

Magahikot ang Dios Batok sa mga Matinaastaason

5, 6. Paano si Paraon nagpakita sing pagkamatinaastaason, kag ano ang nangin resulta?

⁵ Mahibaluan mo man kon ano ang pagtamod ni Jehova sa pagkamatinaastaason paagi sa pagbinagbinag kon ano ang ginhimo niya sa gamhanan nga mga manuggahom kaangay ni Paraon. Maathag gid nga si Paraon may matinaastaason nga tagipusuon. Bangod gintamod niya ang iya kaugalingon subong isa ka dios nga dapat simbahon, gintamay niya ang iya mga ulipon nga mga Israelinhon. Binagbinaga kon ano ang iya ginsiling sang ginpangabay sia nga palakton ang Israel sa kahanayakan agod ‘magsaulog sing isa ka piesta’ kay Jehova. “Sin-o si Jehova, nga tumanon ko sia kag palakton ang Israel?” amo ang matinaastaason nga sabat ni Paraon.​—⁠Exodo 5:​1, 2.

⁶ Sa tapos maeksperiensiahan ni Paraon ang anom ka kalalat-an, ginsingganan ni Jehova si Moises nga pamangkuton ang manuggahom sang Egipto: “Nagapakataas ka pa bala gihapon batok sa akon katawhan nga indi mo sila pagpalakton?” (Exodo 9:17) Nian, ginpahibalo ni Moises ang ikapito nga kalalat-an​—⁠ang daw bato nga mga yelo nga naghapay sa pungsod sang Egipto. Sang mapalakat na ang mga Israelinhon pagkatapos sang ikapulo nga kalalat-an, nagbaylo gilayon ang hunahuna ni Paraon kag ginlagas sila. Sang ulihi, nakibon si Paraon kag ang iya mga hangaway sa Dagat nga Mapula. Hunahunaa kon ano ang mahimo gid nga ginhunahuna nila sang mag-uli liwat ang napihak nga tubig! Ano ang nangin resulta sang pagkamatinaastaason ni Paraon? Ang iya pinakaali nga mga soldado nagsiling: “Malagyo kita sa Israel, kay si Jehova nagapakig-away gid para sa ila batok sa mga Egiptohanon.”​—⁠Exodo 14:25.

7. Paano nangin matinaastaason ang mga manuggahom sang Babilonia?

⁷ May iban pa nga matinaastaason nga mga manuggahom nga ginpakahuy-an man ni Jehova. Ang isa amo si Senaquerib nga hari sang Asiria. (Isaias 36:1-4, 20; 37:36-38) Sang ulihi, ginbihag sang mga Babilonianhon ang Asiria, apang duha ka matinaastaason nga hari sang Babilonia ang ginpakahuy-an man. Dumduma ang piesta nga ginhiwat ni Hari Belsasar nga sa tion sadto gingamit niya kag sang iya harianon nga mga dumuluaw ang mga suludlan gikan sa templo ni Jehova sa pag-inom sing alak, nga nagadayaw sa mga dios sang Babilonia. Sa hinali lang, naglutaw ang mga tudlo sang tawo kag nagsulat sing mensahe sa dingding. Sang ginpangabay nga ipaathag ang makatalanhaga nga sinulat, ginpahanumdom ni manalagna Daniel si Belsasar: “Ginhatag sang Labing Mataas nga Dios kay Nabocodonosor nga imo amay ang ginharian . . . Apang sang ang iya tagipusuon nangin matinaastaason . . . , ginpahalin sia sa trono sang iya ginharian, kag ginkuha sa iya ang iya dungog. . . . Kon tuhoy sa imo, nga iya anak nga si Belsasar, wala ka magpaubos sang imo tagipusuon, bisan pa nahibaluan mo ini tanan.” (Daniel 5:​3, 18, 20, 22) Sadto mismo nga gab-i, ginbihag sang mga hangaway sang Media kag Persia ang Babilonia, kag ginpatay si Belsasar.​—⁠Daniel 5:​30, 31.

8. Ano ang ginhimo ni Jehova sa pila ka matinaastaason nga mga tawo?

⁸ Hunahunaa man ang iban pa nga matinaastaason nga mga tawo nga nagtamay sa katawhan ni Jehova: ang Filistinhon nga higante nga si Goliat, ang Persianhon nga primer ministro nga si Haman, kag si Hari Herodes Agripa, nga naggahom sa probinsia sang Judea. Bangod sang ila pagkamatinaastaason, napatay sila nga tatlo sa makahuluya nga paagi sa kamot sang Dios. (1 Samuel 17:42-51; Ester 3:​5, 6; 7:10; Binuhatan 12:1-3, 21-23) Ang ginhimo ni Jehova sa sining matinaastaason nga mga tawo nagapadaku sini nga kamatuoran: “Ang bugal nagauna sa pagkapukan, kag ang matinaastaason nga espiritu nagauna sa pagkasandad.” (Hulubaton 16:18) Sa pagkamatuod, indi gid maduhaduhaan nga “ginasumpong sang Dios ang mga matinaastaason.”​—⁠Santiago 4:6.

9. Paano nangin traidor ang mga hari sang Tiro?

⁹ Tuhay sa matinaastaason nga mga manuggahom sang Egipto, Asiria, kag Babilonia, mabinuligon anay ang hari sang Tiro sa katawhan sang Dios. Sang paggahom ni Hari David kag ni Hari Solomon, naghatag sia sing lantip nga mga manugpangabudlay kag mga materyales para sa palasyo kag sa templo sang Dios. (2 Samuel 5:11; 2 Cronica 2:11-16) Makapasubo  nga sang ulihi, nagliso ang mga taga-Tiro batok sa katawhan ni Jehova. Ngaa amo sini ang natabo?​—⁠Salmo 83:3-7; Joel 3:4-6; Amos 1:​9, 10.

“Ang Imo Tagipusuon Nangin Matinaastaason”

10, 11. (a) Sin-o ang mapaanggid sa mga hari sang Tiro? (b) Ngaa nagbag-o ang panimuot sang mga taga-Tiro sa Israel?

¹⁰ Gin-inspirar ni Jehova ang iya manalagna nga si Ezequiel agod ibuyagyag kag pakamalauton ang dinastiya sang mga hari sang Tiro. Ina nga mensahe nga ginpatungod sa “hari sang Tiro” nagaunod sing mga pululungon nga nagabagay gid sa dinastiya sang mga hari sang Tiro kag sa orihinal nga traidor nga si Satanas, nga ‘wala magtindog nga malig-on sa kamatuoran.’ (Ezequiel 28:12; Juan 8:44) Si Satanas isa anay ka mainunungon nga espiritu nga tinuga sa organisasyon sang langitnon nga mga anak ni Jehova. Paagi kay Ezequiel ginpakita ni Jehova nga Dios kon ano gid ang kabangdanan sang pagtalikod sang dinastiya sang mga hari sang Tiro kag ni Satanas:

¹¹ “Didto ka anay sa Eden nga hardin sang Dios. Ang tagsa ka bilidhon nga bato amo ang imo panapot . . . Ikaw ang hinaplas nga kerubin nga nagatabon . . . Ikaw wala sing kasawayan sa imo mga dalanon kutob sang adlaw nga gintuga ka tubtob nga ang pagkadimatarong nasapwan sa imo. Bangod sang kadamo sang imo mga baligya ginpuno nila ang tunga mo sang kapintas, kag nagpakasala ka. Kag . . . laglagon ko ikaw, O kerubin nga nagatabon . . . Ang imo tagipusuon nangin matinaastaason bangod sang imo katahom. Ginguba mo ang imo kaalam bangod sang imo nagasilak nga pagkahalangdon.” (Ezequiel 28:13-17) Huo, bangod sang pagkamatinaastaason, nangin masingki ang mga hari sang Tiro batok sa katawhan ni Jehova. Ang Tiro nangin tuman ka manggaranon subong isa ka sentro sang komersio kag nangin bantog bangod sang iya matahom nga mga produkto. (Isaias 23:​8, 9) Nangin arogante gid ang mga hari sang Tiro, kag ginpigos nila ang katawhan sang Dios.

12. Ngaa nagluib si Satanas, kag ano gihapon ang iya ginahimo?

¹² Ang isa ka espiritu nga tinuga nga nangin Satanas nagaangkon man anay sing kaalam nga kinahanglanon agod himuon ang bisan ano nga tulumanon nga ginhatag sa iya sang Dios. Sa baylo nga magpasalamat, ‘nagpabugal sia’ kag gintamay niya ang paggahom sang Dios. (1 Timoteo 3:6) Nangin arogante gid sia amo nga ginhandum niya ang pagsimba ni Adan kag ni Eva. Ining malaut nga handum daw ginpanamkon kag nanganak sing sala. (Santiago 1:​14, 15) Ginhaylo ni Satanas si Eva nga kaunon ang bunga sang lamang nga kahoy nga gindumili sang Dios. Nian, gingamit sia ni Satanas agod hayluhon man si Adan sa pagkaon sang ginadumili nga bunga. (Genesis 3:1-6) Bangod sini, ginsikway sang una nga mag-asawa ang kinamatarong sang Dios sa paggahom sa ila kag, gani, nangin mga sumilimba sila ni Satanas. Sobra gid ang iya pagkamatinaastaason. Gintinguhaan niya nga hayluhon ang tanan nga intelihente nga mga tinuga sa langit kag sa duta, pati si Jesucristo, nga simbahon sia kag sikwayon ang pagkasoberano ni Jehova.​—⁠Mateo 4:8-10; Bugna 12:​3, 4, 9.

13. Ano ang nangin resulta sang pagkamatinaastaason?

¹³ Gani, makita mo nga si Satanas ang ginahalinan sang pagkamatinaastaason; amo gid ini ang kabangdanan sang sala, pag-antos, kag kalautan sa kalibutan karon. Subong “dios sining sistema sang  mga butang,” ginadabukan gihapon ni Satanas ang indi nagakaigo nga bugal kag pagkamatinaastaason. (2 Corinto 4:4) Nakahibalo sia nga malip-ot na lang ang iya tion, gani nagapakig-away sia batok sa matuod nga mga Cristiano. Ginahimud-usan niya nga patalikuron sila sa Dios, agod mangin mahigugmaon sa ila kaugalingon, hambog, kag matinaastaason. Gintagna sang Biblia nga ining makagod nga mga kinaiya mangin kinaandan sa sining “katapusan nga mga adlaw.”​—⁠2 Timoteo 3:​1, 2; Bugna 12:​12, 17.

14. Ano ang talaksan sang pagpakig-angot ni Jehova sa iya intelihente nga mga tinuga?

¹⁴ Masidla nga ginbuyagyag ni Jesucristo ang malaut nga mga resulta sang pagkamatinaastaason ni Satanas. Sa di-magkubos tatlo ka higayon kag sa atubang sang nagapakamatarong sa kaugalingon nga mga kaaway, ginsambit ni Jesus ang talaksan sang pagpakig-angot ni Jehova sa katawhan: “Ang tagsatagsa nga nagapakataas sang iya kaugalingon paubson kag sia nga nagapaubos sang iya kaugalingon pataason.”​—⁠Lucas 14:11; 18:14; Mateo 23:12.

Bantayi ang Imo Tagipusuon Batok sa Pagkamatinaastaason

15, 16. Ngaa nangin matinaastaason si Hagar?

¹⁵ Ayhan natalupangdan mo nga prominente nga mga tawo ang nadalahig sa mga halimbawa sang pagkamatinaastaason nga nasambit na. Nagakahulugan bala ina nga indi mangin matinaastaason ang ordinaryo lamang nga mga tawo? Indi. Binagbinaga ang natabo sa panimalay ni Abraham. Wala sing manunubli nga anak ang patriarka, kag lampas na sa edad nga makapanganak ang iya asawa nga si Sara. Kustombre sadto anay nga kon ang sitwasyon sang isa ka lalaki kaangay sang kay Abraham, puede sia magkuha sing ikaduha nga asawa agod makaangkon sia sing mga anak. Gintugutan sang Dios ini nga pag-asawahay bangod indi pa sadto tion nga ipasad liwat ang iya orihinal nga talaksan sang pag-asawahay sa tunga sang matuod nga mga sumilimba.​—⁠Mateo 19:3-9.

¹⁶ Sa pagsugyot sang iya asawa, nagsugot si Abraham nga magpatubas sing manunubli paagi sa Egiptohanon nga suluguon ni Sara nga si Hagar. Subong ikaduha nga asawa ni Abraham, nagmabdos si Hagar. Dapat kuntani nga ginpasalamatan gid niya ang iya dungganon nga kahimtangan. Apang, nangin matinaastaason sia. Ang Biblia nagaasoy: “Sang mahibaluan niya nga nagmabdos sia, nian nangin tinamay sa iya mga itululok ang iya agalon nga babayi.” Ginbangdan ini nga panimuot sang kagamo sa sulod sang panimalay ni Abraham amo kon ngaa ginpalayas ni Sara si Hagar. Apang nalubad ini nga problema. Ginlaygayan sang anghel sang Dios si Hagar: “Magbalik ka sa imo agalon nga babayi kag magpaubos ka sa idalom sang iya kamot.” (Genesis 16:​4, 9) Mahimo gid nga ginsunod ni Hagar ini nga laygay, ginbag-o ang iya panimuot kay Sara, kag nangin katigulangan sang madamo gid nga mga tawo.

17, 18. Ngaa dapat kita tanan magbantay batok sa pagkamatinaastaason?

 ¹⁷ Ginapakita sang kaso ni Hagar nga kon mag-ayo gani ang kahimtangan sang isa ka tawo, mahimo nga mangin matinaastaason sia. Ang leksion amo nga bisan ang isa ka Cristiano nga may matinlo nga tagipusuon sa pag-alagad sa Dios mahimo mangin matinaastaason kon makaangkon na sia sing manggad ukon awtoridad. Mahimo man magtubo ina nga panimuot kon dayawdayawon sia sang iban bangod sang iya kadalag-an, kaalam, ukon abilidad. Huo, dapat gid mangin alerto ang isa ka Cristiano nga indi pagtugutan ang pagkamatinaastaason nga magtubo sa iya tagipusuon. Halalungan gid ina ilabi na kon ang isa makaangkon sing kadalag-an ukon makabaton sing dugang nga responsibilidad.

¹⁸ Ang daku gid nga rason kon ngaa dapat likawan ang pagkamatinaastaason amo ang pagtamod sang Dios sa sini nga kinaiya. Ang iya Pulong nagasiling: “Ang matinaastaason nga mga mata kag bugalon nga tagipusuon, ang lampara sang mga malauton, ini sila sala.” (Hulubaton 21:4) Talalupangdon nga ginapaandaman sang Biblia ilabi na ang mga Cristiano nga “manggaranon sa karon nga sistema sang mga butang” nga ‘indi magmatinaastaason sing panghunahuna.’ (1 Timoteo 6:17; Deuteronomio 8:11-17) Dapat likawan sang mga Cristiano nga indi manggaranon ang “mahisaon nga mata,” kag dapat nila dumdumon nga manggaranon man ukon imol, mahimo magtubo kay bisan sin-o ang matinaastaason nga tagipusuon.​—⁠Marcos 7:21-23; Santiago 4:5.

19. Paano ginguba ni Uzias ang iya maayo nga rekord?

¹⁹ Ang pagkamatinaastaason upod sa iban nga malaut nga mga kinaiya makaguba sang maayo nga kaangtanan kay Jehova. Binagbinaga, halimbawa, ang nahauna nga bahin sang paggahom ni Hari Uzias: “Padayon nga ginhimo niya ang matarong sa panulok ni Jehova . . . Kag padayon sia nga naghugod sa pagpangita sa Dios . . . ; kag, sang mga adlaw nga ginapangita niya si Jehova, ginpahamungaya sia sang matuod nga Dios.” (2 Cronica 26:​4, 5) Apang, makapasubo nga ginguba ni Hari Uzias ang iya maayo nga rekord, kay “ang iya tagipusuon nangin matinaastaason tubtob nangin kabangdanan pa gani ini sang kalaglagan.” Nangin arogante gid sia amo nga nagsulod sia sa templo agod maghalad sing incienso. Sang ginpaandaman sia sang mga saserdote nga indi paghimuon ining makahason nga buhat, “nagsingkal si Uzias.” Subong resulta, ginbunal sia ni Jehova sing aro, kag napatay sia nga wala nahamut-an sang Dios.​—⁠2 Cronica 26:16-21.

20. (a) Paano nameligro ang maayo nga rekord ni Hari Ezequias? (b) Ano ang pagabinagbinagon sa masunod nga artikulo?

²⁰ Mapatuhay mo ina sa halimbawa ni Hari Ezequias. Sang isa ka higayon, ang maayo gid nga rekord sina nga hari nameligro nga maguba bangod ang “iya tagipusuon nangin matinaastaason.” Maayo na lang nga “si Ezequias nagpaubos sang iya kaugalingon tungod sa pagpabugal sang iya tagipusuon” amo nga natigayon niya liwat ang kahamuot sang Dios. (2 Cronica 32:​25, 26) Talupangda nga ang solusyon sa pagkamatinaastaason ni Ezequias amo ang pagkamapainubuson. Huo, ang pagkamapainubuson amo ang kabaliskaran sang pagkamatinaastaason. Busa, binagbinagon naton sa masunod nga artikulo kon paano naton mapalambo kag mahuptan ang Cristianong pagkamapainubuson.

21. Ano ang mapaabot sang mapainubuson nga mga Cristiano?

²¹ Kabay nga indi gid naton pagkalipatan ang tanan nga malain nga resulta sang pagkamatinaastaason.  Sanglit “ginasumpong sang Dios ang mga matinaastaason,” mangin determinado gid kita nga sikwayon ang indi nagakaigo nga bugal. Samtang nagapanikasog kita nga mangin mapainubuson nga mga Cristiano, mapaabot naton nga maluwas kita sa dakung adlaw sang Dios, kon san-o dulaon na sa duta ang mga matinaastaason kag ang resulta sang ila pagkamatinaastaason. Nian “ang pagkamatinaastaason sang dutan-on nga tawo paubson, kag ang pagkapalabilabihon sang mga tawo panubuon; kag si Jehova lamang ang pakataason sa amo nga adlaw.”​—⁠Isaias 2:17.

Mga Punto nga Mapamalandungan

• Ano ang isa ka matinaastaason nga tawo?

• Ano ang ginhalinan sang pagkamatinaastaason?

• Ano ang mahimo bangdan sang pagkamatinaastaason sang tawo?

• Ngaa dapat kita magbantay batok sa pagkamatinaastaason?

[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]

[Retrato sa pahina 23]

Nahuy-an si Paraon bangod sang iya pagkamatinaastaason

[Retrato sa pahina 24]

Nangin matinaastaason si Hagar bangod sang iya nag-ayo nga kahimtangan

[Retrato sa pahina 25]

Nagpaubos si Ezequias amo nga natigayon niya liwat ang kahamuot sang Dios