Sin-o ang Imo Ginatuman​—Ang Dios Bala Ukon ang mga Tawo?

“Dapat namon tumanon ang Dios subong manuggahom sa baylo sang mga tawo.”—BINUHATAN 5:29.

1. (a) Ano ang tema nga teksto para sa sini nga pagtuon? (b) Ngaa ginbilanggo ang mga apostoles?

MAHIMO gid nga naakig ang mga hukom sang mataas nga hukmanan sang mga Judiyo. Wala na ang mga bilanggo. Mga apostoles sila ni Jesucristo, ang tawo nga ginpamatbatan sing kamatayon sang mataas nga hukmanan pila ka semana antes sini. Karon handa na ang hukmanan agod pamatbatan ang iya pinakasuod nga mga sumulunod. Apang sang dal-on na sila sang mga guardia sa hukmanan, nasapwan nila nga wala na sila sa ila bilangguan, bisan pa nakandaduhan ang mga ganhaan. Sang ulihi nabalitaan sang mga guardia nga ang mga apostoles yadto sa templo sa Jerusalem, nga walay kahadlok nga nagapanudlo sa mga tawo nahanungod kay Jesucristo—ang rason gid kon ngaa gindakop sila! Nagkadto gilayon ang mga guardia sa templo, gindakop kag ginbilanggo liwat ang mga apostoles, kag gindala sa hukmanan.—Binuhatan 5:17-27.

2. Ano ang ginsugo sang anghel nga himuon sang mga apostoles?

² Ginhilway sang isa ka anghel ang mga apostoles gikan sa bilangguan. Agod bala nga indi na sila paghingabuton pa? Indi. Ini agod ang mga pumuluyo sa Jerusalem makabati sang maayong balita nahanungod kay Jesucristo. Ang sugo sang anghel sa mga apostoles amo nga “padayon sila nga magpamulong sa katawhan sang tanan nga pulong tuhoy sa sining kabuhi.” (Binuhatan 5:19, 20) Amo nga sang nagkadto ang mga guardia sa templo,  nakita nila nga ang mga apostoles matinumanon nga nagtuman sini nga sugo.

3, 4. (a) Sang ginmanduan nga mag-untat sa pagbantala, ano ang ginsabat nanday Pedro kag Juan? (b) Ano ang ginsabat sang iban nga mga apostoles?

³ Ang duha sa determinado nga mga manugbantala, sanday apostol Pedro kag Juan, nadala na anay sa hukmanan, subong sang matigdas nga ginpahanumdom sang pangulo nga huwes, nga si Joseph Caiaphas ukon Caifas. Sia nagsiling: “Ginmanduan gid namon kamo nga indi na magpadayon sa pagpanudlo pasad sa [ngalan ni Jesus], apang, tan-awa! ginpuno ninyo ang Jerusalem sang inyo panudlo.” (Binuhatan 5:28) Indi dapat matingala si Caifas nga makita liwat sanday Pedro kag Juan sa hukmanan. Kay sang una nga ginmanduan sila nga mag-untat sa pagbantala, ang duha ka apostoles nagsabat: “Kon matarong sa itululok sang Dios ang magpamati sa inyo sa baylo nga sa Dios, kamo ang maghukom. Apang para sa amon, indi kami mahimo nga mag-untat sa paghambal nahanungod sa mga butang nga amon nakita kag nabatian.” Kaangay sang manalagna sang una nga si Jeremias, sanday Pedro kag Juan indi makauntat sa pagtuman sa ila komisyon nga magbantala.—Binuhatan 4:18-20; Jeremias 20:9.

⁴ Karon, indi lamang sanday Pedro kag Juan kundi ang tanan nga mga apostoles—lakip ang bag-o lang mapili nga si Matias—ang may kahigayunan nga pamatud-an ang ila panindugan sa hukmanan. (Binuhatan 1:21-26) Sang ginmanduan nga mag-untat sa pagbantala, sila man maisugon nga nagsabat: “Dapat namon tumanon ang Dios subong manuggahom sa baylo sang mga tawo.”—Binuhatan 5:29.

Ang Dios Subong Manuggahom Ukon ang Tawo

5, 6. Ngaa wala magtuman ang mga apostoles sa mando sang hukmanan?

⁵ Ang mga apostoles mga masinulundon sa kasuguan nga sa kinaandan indi maglapas sa sugo sang hukmanan. Apang, walay tawo, bisan daw ano man ka gamhanan, ang awtorisado nga magsugo sa isa nga lapason ang isa sa mga sugo sang Dios. Si Jehova amo “ang Labing Mataas sa bug-os nga duta.” (Salmo 83:18) Indi lamang sia “ang Hukom sang bug-os nga duta” kundi sia man ang Supremo nga Manughatag-sing-Kasuguan, kag subong man ang Hari nga dayon. Sa pagtamod sang Dios, ang bisan ano nga sugo sang hukmanan nga magalapas sa isa sa Iya mga sugo indi dapat pagtumanon.—Genesis 18:25; Isaias 33:22.

⁶ Ini nga katunayan ginkilala sang pila ka labing maayo nga mga eksperto sa kasuguan. Halimbawa, ang kilala nga Ingles nga hukom sang ika-18 nga siglo nga si William Blackstone nagsulat nga wala sing tawhanon nga kasuguan ang dapat tugutan nga magsumpakil sa “kasuguan sang Dios” nga masapwan sa Biblia. Sa amo, may nalapas ang Sanhedrin sang magmando ini sa mga apostoles nga mag-untat sa pagbantala. Indi matuman sang mga apostoles ina nga mando.

7. Ngaa nagpaakig sa puno nga mga saserdote ang pagbantala nga hilikuton?

⁷ Ang determinasyon sang mga apostoles nga magpadayon sa pagbantala nagpaakig sa puno nga mga saserdote. Ang pila sa mga saserdote, lakip si Caifas mismo, mga Saduceo, nga wala nagatuo sa pagkabanhaw. (Binuhatan 4:1, 2; 5:17) Apang, ang mga apostoles nagainsister gid nga si Jesus ginbanhaw gikan sa minatay. Dugang pa, nagpangabudlay gid ang pila sa puno nga mga saserdote agod matigayon ang kahamuot sang Romanong mga awtoridad. Sang gintanyagan sila ni Pilato nga batunon si Jesus subong ila hari sa tion sang pagbista kay Jesus, ang puno nga mga saserdote nagsinggit: “Wala kami sing hari kundi si Cesar.” (Juan 19:15) * Wala lamang ginpamatud-an sang mga apostoles nga si Jesus ginbanhaw kundi nagtudlo pa sila nga luwas sa ngalan ni Jesus, “wala sing iban nga ngalan sa idalom sang langit nga ginhatag sa mga tawo nga paagi sa iya dapat maluwas kita.” (Binuhatan 2:36; 4:12) Kon ang mga tawo magkabig sa ginbanhaw nga si Jesus subong ila Lider, nahangawa ang mga saserdote nga basi magkari ang mga Romano kag mahimo madula sang Judiyong mga lider ‘ang ila duog kag ang ila pungsod.’—Juan 11:48.

8. Anong maalamon nga laygay ang ginhatag ni Gamaliel sa Sanhedrin?

⁸ Daw madulom ang palaabuton para sa mga  apostoles ni Jesucristo. Determinado gid ang mga hukom sang Sanhedrin nga ipapatay sila. (Binuhatan 5:33) Apang, nagbag-o ang mga hitabo. Nagtindog si Gamaliel, isa ka eksperto sa Kasuguan, kag nagpaandam sa iya mga kaupod nga indi magpadasudaso. Maalamon sia nga nagsiling: “Kon ining buko ukon ining buhat naghalin sa mga tawo, mapukan ini; apang kon naghalin ini sa Dios, indi ninyo ini mapukan.” Nian, sing talalupangdon si Gamaliel nagsiling pa: “Basi masapwan pa kamo nga nagapakig-away mismo sa Dios.”—Binuhatan 5:34, 38, 39.

9. Ano ang nagapamatuod nga ang hilikuton sang mga apostoles gikan sa Dios?

⁹ Sing makapakibot, ginbaton sang hukmanan ang laygay ni Gamaliel. ‘Gintawag [sang Sanhedrin] ang mga apostoles, ginbunal sila, kag ginmanduan sila nga mag-untat na sa paghambal pasad sa ngalan ni Jesus, kag ginbuhian sila.’ Apang, sa baylo nga mahadlok, determinado ang mga apostoles nga tumanon ang sugo sang anghel nga magbantala. Sa amo, pagkatapos sila mahilway, ‘sa adlaw-adlaw sa templo kag sa balaybalay [ang mga apostoles] nagpadayon nga walay untat sa pagpanudlo kag sa pagpahayag sing maayong balita nahanungod kay Cristo, si Jesus.’ (Binuhatan 5:40, 42) Ginpakamaayo ni Jehova ang ila mga panikasog. Tubtob sa anong kasangkaron? “Ang pulong sang Dios padayon nga nagtubo, kag ang kadamuon sang mga disipulo padayon nga nagdamo sing tama gid sa Jerusalem.” Sa katunayan, “isa ka daku nga panong sang mga saserdote ang nagsugod nga mangin matinumanon sa pagtuo.” (Binuhatan 6:7) Daw ano ka makahalapay yadto para sa puno nga mga saserdote! Tuman kadamo sang ebidensia: Ang hilikuton sang mga apostoles gikan gid sa Dios!

Ang Nagapakig-away sa Dios Indi Magdaug

10. Gikan sa tawhanon nga pagtamod, ngaa ayhan kompiansa gid si Caifas sa iya posisyon, apang ngaa sayop ang iya pagsalig?

¹⁰ Sang unang siglo, Romanong mga awtoridad ang nagatangdo sa Judiyong mataas nga mga saserdote. Si Valerius Gratus ang nagbutang sa manggaranon nga si Joseph Caiaphas sa iya katungdanan, kag mas nagdugay sia sa sini nga posisyon sangsa madamo nga mataas nga saserdote antes sa iya. Mahimo nga ginpatungod ni Caifas ini nga katigayunan sa iya ikasarang subong isa ka diplomat kag sa iya pagpakig-abyan kay Pilato sa  baylo nga sa pagbuot sang Dios. Kon ano man, sayop gid ang iya pagsalig sa mga tawo. Tatlo lamang ka tuig pagkatapos nga gindala sa Sanhedrin ang mga apostoles, nadula ni Caifas ang pabor sang Romanong mga awtoridad kag ginkuha sia sa iya posisyon subong isa ka mataas nga saserdote.

11. Ano ang nadangatan ni Poncio Pilato kag sang Judiyong sistema sang mga butang, kag ano ang mahinakop mo sa sini?

¹¹ Ang sugo nga kuhaon si Caifas sa iya posisyon naghalin sa superyor ni Pilato nga si Lucius Vitellius, nga gobernador sang Siria, kag wala ini mapunggi sang suod nga abyan ni Caifas nga si Pilato. Sa katunayan, mga isa ka tuig lamang pagkatapos nga ginpahalin si Caifas, si Pilato mismo ginpahalin man sa iya palangakuan kag ginpakadto sa Roma agod sabton ang serioso nga mga panumbungon batok sa iya. Para sa Judiyong mga lider nga nagsalig kay Cesar, ginkuha gid sang mga Romano ‘ang ila duog kag ang ila pungsod.’ Natabo ini sang tuig 70 C.E. sang bug-os nga ginlaglag sang Romanong mga soldado ang siudad sang Jerusalem, lakip ang templo kag ang tilipunan sang Sanhedrin. Daw ano gid ka matuod ang pinamulong sang salmista sa sini nga natabo: “Dili kamo magsalig sa mga dungganon, ukon sa anak sang dutan-on nga tawo, nga sa iya wala sing kaluwasan!”—Juan 11:48; Salmo 146:3.

12. Paano ang halimbawa ni Jesus nagapamatuod nga ang pagkamatinumanon sa Dios amo ang dalanon sang kaalam?

¹² Sa kabaliskaran, gintangdo sang Dios ang ginbanhaw nga si Jesucristo subong Mataas nga Saserdote sang isa ka daku nga espirituwal nga templo. Wala sing tawo nga makakanselar sina nga pagtangdo. Sa pagkamatuod, si Jesus “naghupot sang iya pagkasaserdote nga wala sing bisan sin-o nga salili.” (Hebreo 2:9; 7:17, 24; 9:11) Gintangdo man sang Dios si Jesus subong Hukom sang mga buhi kag mga patay. (1 Pedro 4:5) Sa sini nga katungdanan, si Jesus ang magapat-od kon bala sanday Joseph Caiaphas kag Poncio Pilato mahimo pa mabanhaw.—Mateo 23:33; Binuhatan 24:15.

Maisugon nga mga Manugbantala sang Ginharian sa Modernong Adlaw

13. Sa modernong tion, ano nga hilikuton ang napamatud-an nga iya sang tawo lang, kag ano nga hilikuton ang napamatud-an nga gikan sa Dios? Paano mo nahibaluan?

¹³ Sa aton adlaw, kaangay sang unang siglo, madamo pirme ang ‘nagapakig-away sa Dios.’ (Binuhatan 5:39) Halimbawa, sang ang mga Saksi ni Jehova sa Alemanya nagdumili nga magkilala kay Adolf Hitler subong ila Führer, nangako si Hitler nga papason sila. (Mateo 23:10) Ang organisasyon ni Hitler daw may ikasarang gid nga papason ang tanan nga mga Saksi ni Jehova. Nagmadinalag-on gid matuod ang mga Nazi sa pag-aresto sa linibolibo ka mga Saksi kag pagbilanggo sa ila sa mga kampo konsentrasyon. Ginpatay pa gani nila ang pila ka mga Saksi. Apang wala maguba sang mga Nazi ang determinasyon sang mga Saksi nga Dios lamang ang simbahon, kag napaslawan man sila nga papason ang mga alagad sang Dios subong isa ka grupo. Ang hilikuton sining mga Cristiano gikan sa Dios, indi sa tawo, kag ang hilikuton sang Dios indi mapukan. Sisenta ka tuig sang ulihi, ang mga matutom nga nakalampuwas sa mga kampo konsentrasyon ni Hitler padayon gihapon nga nagaalagad kay Jehova ‘sa ila bug-os nga tagipusuon kag kalag kag hunahuna,’ samtang si Hitler kag ang iya Nazi nga partido wala na.—Mateo 22:37.

14. (a) Ano nga mga panikasog ang ginhimo sang mga manugpamatok agod pasipalahan ang mga alagad sang Dios, kag ano ang resulta? (b) Ini bala nga mga panikasog permanente nga magahalit sa katawhan sang Dios? (Hebreo 13:5, 6)

¹⁴ Sa mga tinuig sugod sang panikasog sang mga Nazi, may iban pa nga nagbuylog sa wala sing pagdaug nga pagpakig-away kay Jehova kag sa iya katawhan. Sa pila ka mga pungsod sa Europa, ang malalangon nga relihioso kag politikal nga mga grupo nagtawag sa mga Saksi ni Jehova nga  isa ka ‘makatalagam nga sekta,’ ang amo man nga panumbungon batok sa unang-siglo nga mga Cristiano. (Binuhatan 28:22) Ang matuod, ang European Court of Human Rights nagkilala sa mga Saksi ni Jehova subong isa ka relihion, indi subong isa ka sekta. Nahibaluan ini sang mga manugpamatok. Apang, ginapasipalahan gihapon nila ang mga Saksi. Bangod sining mga panumbungon, ginpahalin sa ila trabaho ang pila sining mga Cristiano. Ang kabataan nga mga Saksi ginahingabot sa mga eskwelahan. Ang nahadlok nga mga tag-iya nagkanselar sang mga kontrata para sa mga bilding nga madugay na ginagamit sang mga Saksi subong ila duog tilipunan. Sa pila ka mga kaso, gindingot pa gani sang mga ahensia sang gobierno ang pagkabanwahanon sang mga indibiduwal bangod lamang kay sila mga Saksi ni Jehova! Sa gihapon, wala malingkang ang mga Saksi.

15, 16. Ano ang ginhimo sang mga Saksi ni Jehova sa Pransia sang ginpamatukan ang ila Cristianong hilikuton, kag ngaa padayon sila nga nagabantala?

¹⁵ Halimbawa, sa Pransia, ang mga tawo masami nga rasonable kag makatarunganon. Apang, ang pila ka mga manugpamatok nagpasanyog sing mga kasuguan agod upangan ang hilikuton sang Ginharian. Ano ang ginhimo sang mga Saksi ni Jehova didto? Labi pa gid nga nag-ukod sila sa ila pagbantala nga hilikuton kag makakulunyag gid ang nangin resulta. (Santiago 4:7) Amo nga sa sulod lamang sang anom ka bulan, ang kadamuon sang mga pagtuon sa Biblia nag-uswag sa makahalawhaw nga 33 porsiento sa sina nga pungsod! Pat-od gid nga naakig ang Yawa nga makita ang mga bunayag sing tagipusuon sa Pransia nga nagapamati sa maayong balita. (Bugna 12:17) Nagasalig gid ang aton mga masigka-Cristiano sa Pransia nga ang mga pinamulong ni manalagna Isaias mangin matuod sa ila: “Bisan ano nga hinganiban nga himuon batok sa imo indi magamadinalag-on, kag bisan ano nga dila nga magatindog batok sa imo sa paghukom pakamalauton mo.”—Isaias 54:17.

¹⁶ Ang mga Saksi ni Jehova wala nalipay nga ginahingabot. Apang, bilang pagtuman sa sugo sang Dios sa tanan nga mga Cristiano, indi sila makauntat kag indi gid mag-untat sa pagpamulong tuhoy sa mga butang nga ila nabatian. Nagapanikasog sila nga mangin maayo nga banwahanon. Apang, kon may pagsumpakilay sa kasuguan sang Dios kag sa kasuguan sang tawo, dapat nila tumanon ang Dios subong manuggahom.

Indi Mahadlok sa Ila

17. (a) Ngaa indi dapat kahadlukan ang aton mga kaaway? (b) Ano dapat ang aton panimuot sa mga manughingabot?

¹⁷ Yara sa tuman ka makatalagam nga kahimtangan ang aton mga kaaway. Nagapakig-away sila batok sa Dios. Busa, nahisanto sa sugo ni Jesus, sa baylo nga kahadlukan sila, ginapangamuyo naton ang mga nagahingabot sa aton. (Mateo 5:44) Nagapangamuyo kita nga kon may nagapamatok sa Dios sing inosente, subong ni Saulo sang Tarso, may kaayo nga buksan ni Jehova ang ila mga mata sa kamatuoran. (2 Corinto 4:4) Si Saulo nangin ang Cristianong apostol nga si Pablo kag nag-antos sing daku sa kamot sang mga awtoridad sang panahon niya. Walay sapayan sini, padayon niya nga ginapahanumdom ang iya mga masigkatumuluo “nga magpasakop kag mangin matinumanon sa mga panguluhan kag sa mga awtoridad subong mga gumalahom, nga mangin handa para sa tagsa ka maayong buhat, nga dili maghambal sing mahaliton kay bisan sin-o [bisan sa ila masupog nga mga manughingabot], dili mangin palaaway, mangin makatarunganon, nagapakita sing bug-os nga kalulo sa tanan nga tawo.” (Tito 3:1, 2) Ginapanikasugan sang mga Saksi ni Jehova sa Pransia kag sa bisan diin man nga duog nga sundon ini nga laygay.

18. Sa anong mga paagi mahimo luwason ni Jehova ang iya katawhan? (b) Ano ang mangin resulta?

¹⁸ Ang Dios nagsiling kay manalagna Jeremias:  “Ako nagaupod sa imo sa pagluwas sa imo.” (Jeremias 1:8) Paano kita ginaluwas ni Jehova sa mga paghingabot karon? Mahimo nga magbangon sia sing isa ka makatarunganon nga hukom kaangay ni Gamaliel. Ukon mahimo nga pat-uron niya nga ang isa ka garok ukon nagapamatok nga opisyal hinali lang nga mabuslan sang isa ka makatarunganon nga opisyal. Apang, kon kaisa, mahimo tugutan ni Jehova ang paghingabot sa iya katawhan nga magpadayon. (2 Timoteo 3:12) Kon ginatugutan sang Dios nga hingabuton kita, hatagan niya kita pirme sing kusog agod mabatas ang paghingabot. (1 Corinto 10:13) Kag bisan ano man ang ginapahanugutan sang Dios, indi kita magduhaduha sa mangin resulta: Ang mga nagapakig-away sa katawhan sang Dios nagapakig-away sa Dios, kag ang nagapakig-away sa Dios indi magdaug.

19. Ano ang tuigan nga teksto para sa 2006, kag ngaa nagakaigo ini?

¹⁹ Ginsilingan ni Jesus ang iya mga disipulo nga paabuton ang kapipit-an. (Juan 16:33) May kaangtanan sa sini, ang mga pinamulong sa Binuhatan 5:29 labi nga nagakaigo gid: “Dapat namon tumanon ang Dios subong manuggahom sa baylo sang mga tawo.” Bangod sini, ining makapalig-on nga mga pulong amo ang ginpili nga mangin tuigan nga teksto sang mga Saksi ni Jehova para sa 2006. Kabay nga mangin determinasyon naton sa masunod nga tuig kag tubtob sa walay katapusan nga tumanon ang Dios subong Manuggahom bisan ano man ang matabo!

[Nota]

Masabat Mo Bala?

• Anong makapalig-on nga halimbawa ang ginpahamtang sang mga apostoles sa aton sa kon paano nila gin-atubang ang pagpamatok?

• Ngaa dapat naton pirme tumanon ang Dios subong manuggahom sa baylo sang mga tawo?

• Sa kay sin-o gid nagapakig-away ang mga nagapamatok sa aton?

• Ano nga resulta ang paabuton naton para sa mga nagabatas sa paghingabot?

[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]

[Blurb sa pahina 23]

Ang tuigan nga teksto para sa 2006 amo: “Dapat namon tumanon ang Dios subong manuggahom sa baylo sang mga tawo.”—Binuhatan 5:29.

[Retrato sa pahina 19]

“Dapat namon tumanon ang Dios subong manuggahom sa baylo sang mga tawo”

[Retrato sa pahina 21]

Nagsalig si Caifas sa mga tawo sa baylo nga sa Dios