Sugilanon sang Kabuhi

Paghimo sang Nahibaluan Ko amo ang Husto

PANUGIRON NI HADYN SANDERSON

Nagsiling anay si Jesus sa iya mga apostoles: “Kon nahibaluan ninyo ini nga mga butang, malipayon kamo kon himuon ninyo ini.” (Juan 13:17) Huo, mahimo nga nahibaluan naton kon ano ang husto, apang kon kaisa, mabudlay ini himuon! Pero, paglipas sang kapin sa 80 ka tuig nga pagkabuhi, nga ang 40 ka tuig sini ginhinguyang ko sa pag-alagad subong misyonero, kumbinsido ako nga matuod gid ang ginsiling ni Jesus. Ang paghimo sang ginasiling sang Dios nagahatag gid sing kalipay. Tuguti ako nga ipaathag ini.

SANG 1925, sang tres anyos pa lang ako, nagtambong ang akon mga ginikanan sa isa ka pamulongpulong bahin sa Biblia sa amon banwa sa Newcastle, Australia. Nakumbinsi dayon si Nanay nga nasapwan niya ang kamatuoran sang mabatian niya ang pamulongpulong nga “Minilyon Sang Nagakabuhi Karon ang Indi Na Mapatay,” gani nagsugod sia sa pagtambong sa Cristianong mga miting sing tayuyon. Apang, agi lang ang interes ni Tatay. Ginpamatukan niya ang bag-o masapwan nga pagtuluuhan ni Nanay kag namahog nga bayaan niya kami kon indi si Nanay mag-untat. Palangga ni Nanay si Tatay kag luyag niya nga magpabilin nga tingob ang amon pamilya. Apang, nahibaluan niya nga dapat unahon ang pagtuman sa Dios, kag determinado sia nga himuon kon ano ang husto sa mga mata sang Dios. (Mateo 10:34-39) Ginbayaan kami ni Tatay, kag sugod sadto talagsa ko na lang sia nakita.

Sa pagbalikid sang nagligad, ginadayaw ko gid ang katutom sa Dios ni Nanay. Bangod sang iya desisyon, nakatigayon kami sang akon magulang nga si Beula sing espirituwal nga mga pagpakamaayo sa amon kabuhi. Nagtudlo man ini sa amon sing isa ka importante nga leksion​—⁠kon nahibaluan namon kon ano ang husto, dapat kami magtinguha nga himuon ini.

 Mga Pagtilaw sa Pagtuo

Daku gid ang nabulig sa amon pamilya sang mga Estudyante sang Biblia, subong amo anay ang pagtawag sa mga Saksi ni Jehova. Ang amon lola nagsaylo sa amon kag ginbaton man niya ang kamatuoran sang Biblia. Sia kag si Nanay nangin daw indi mabulag nga pares sa pagbantala nga hilikuton, kag gin-apresyar gid sang mga tawo ang ila talahuron nga dagway kag pagkamainabyanon.

Ginbuligan ako sang Cristianong mga utod nga lalaki nga mas magulang sa akon kag ginhatagan sing mapuslanon nga paghanas. Wala magdugay natun-an ko kon paano gamiton ang testimony card sa paghatag sing simple lamang nga mga presentasyon kon nagaduaw sa mga tawo sa ila mga puluy-an. Nakapatokar man ako sing narekord nga mga pamulongpulong bahin sa Biblia sa madaladala nga gramophone kag nakapakigbahin sa mga pagmartsa sa mayor nga mga kalye sang banwa nga nagauyat sing mga plakard. Mabudlay yadto, kay mahinadlukon ako sa tawo. Apang, nahibaluan ko kon ano ang husto kag determinado ako nga himuon ini.

Sang makatapos ako sa pag-eskwela, nag-obra ako sa isa ka bangko, nga nagdalahig sing paglakbay padulong sa lainlain nga mga sanga sang bangko sa bug-os nga estado sang New South Wales. Bisan pa diutay lamang ang mga Saksi sa amo nga bahin sang pungsod, ang paghanas nga nabaton ko nakabulig sa akon nga magpakabakod sa pagtuo. Ginapadalhan ako ni Nanay sing makapalig-on nga mga sulat nga nakabulig sa akon nga huptan nga mabakod ang akon pagtuo.

Ini nga mga sulat nakahatag sa akon sing bulig nga kinahanglan ko gid sadto. Nagsugod na ang Bug-os Kalibutan nga Inaway II, kag gin-obligar ako nga magpalista sa militar. Ang manedyer sang bangko palasimba gid kag amo ang lokal nga kumander sang militar. Sang ginpaathag ko sa iya nga neutral ako subong isa ka Cristiano, ginhatagan niya ako sing ultimatum​—⁠maghalin sa akon relihion ukon maghalin sa bangko! Ang isyu nagdangat sa putukputukan sang magreport ako sa isa ka lokal nga recruiting center sang army. Didto ang manedyer kag nagabantay gid sia sing maayo sang magpalapit ako sa lamesa nga ginaparehistruhan. Sang mangindi ako nga pirmahan ang mga papeles para sa pagbuylog sa militar, naakig ang mga opisyales. Ginkulbaan gid ako sadto, apang determinado ako nga himuon kon ano ang husto. Sa bulig ni Jehova, nagpabilin ako nga kalma kag determinado. Sang mahibaluan ko sang ulihi nga may pila ka hurong nga nagapangita sa akon, dalidali ako nga nag-impake kag naghingabot sa masunod nga tren pagua sa banwa!

Sang makabalik ako sa Newcastle, ginpaatubang ako sa hukmanan agod imbestigahon upod sa pito pa ka utod nga lalaki nga nangindi man sa pagpangalagad sa militar. Ginsentensiahan kami sang hukom sing tatlo ka bulan nga pagpangabudlay sing lakas samtang mga bilanggo kami. Bisan pa mabudlay ang kabuhi sa bilangguan, nakabenepisyo ako bangod ginhimo ko kon ano ang husto. Sang makagua kami, gin-agda ako sang isa sa akon mga kaupod sa selda nga si Hilton Wilkinson nga isa man ka Saksi, nga mag-obra sa iya photo studio. Didto ko nakilala ang nangin asawa ko nga si Melody, nga nagaobra sadto sa studio subong receptionist. Wala magdugay pagkatapos ako makagua sa bilangguan, ginbawtismuhan ako bilang simbulo sang akon dedikasyon kay Jehova.

Paghimud-os Para sa Bug-os Tion nga Pag-alagad

Sang makasal na kami, nagbukas kami ni Melody sang amon kaugalingon nga photo studio sa Newcastle. Wala magdugay, bangod sang amon sobra kadamo nga obra, naapektuhan ang amon panglawas kag espirituwalidad. Sang amo sadto nga mga tinion, si Ted Jaracz, nga nagapangalagad sadto sa sanga talatapan sang mga Saksi ni Jehova sa Australia kag katapo na karon sang Nagadumala nga Hubon, nakighambal sa amon tuhoy sa amon espirituwal nga mga tulumuron. Pagkatapos sadto nga paghambalanay, nagdesisyon kami nga ibaligya ang amon negosyo kag pasimplehon ang amon kabuhi. Sang 1954 nagbakal kami sing gamay nga trailer, nagsaylo kami sa siudad sang Ballarat sa estado sang Victoria, kag nagsugod kami sa pag-alagad subong mga payunir, ukon bug-os tion nga mga ebanghelisador.

 Samtang nagapangalagad kami upod sa gamay nga kongregasyon sa Ballarat, ginpakamaayo ni Jehova ang amon mga panikasog. Sa sulod lamang sang 18 ka bulan, nagdamo ang mga nagatambong sa mga miting, halin sa 17 pa 70. Nian, nakabaton kami sing imbitasyon nga magpangalagad sa sirkito, sa estado sang South Australia. Sa nagdason nga tatlo ka tuig, ginkalipay namon ang pagduaw sa mga kongregasyon sa siudad sang Adelaide kag sa mga rehiyon nga nagapanghimo sing alak kag nagapananom sing isa ka klase sang kahil malapit sa Suba Murray. Daku gid ang ginbag-o sang amon kabuhi! Malipayon kami nga nag-alagad upod sa mahigugmaon nga mga kauturan. Isa gid ini ka daku nga padya bangod ginhimo namon kon ano ang husto!

Ang Amon Asaynment Subong mga Misyonero

Sang 1958 ginpahibalo namon ang sanga talatapan sang Australia nga matambong kami sa “Kabubut-on Sang Dios” nga Internasyonal nga Asambleya sa New York City sadto nga tuig. Nagsabat sila paagi sa pagpadala sa amon sing mga aplikasyon para sa Gilead nga isa ka eskwelahan sa Estados Unidos para sa pagmisyonero. Sanglit mga 35 anyos na kami sadto, nagdumdom kami nga tigulang na kami nga mag-eskwela pa sa Gilead. Walay sapayan sini, gindayon namon ang amon aplikasyon kag gin-agda kami nga mag-eskwela sa ika-32 nga klase. Sa tungatunga sang amon kurso sa Gilead, nabaton namon ang amon asaynment subong mga misyonero​—⁠India! Walay sapayan nga daw kinulbaan kami sang primero, luyag namon nga himuon kon ano ang husto kag malipayon nga ginbaton namon ang amon asaynment.

Nagsakay kami sa barko kag nag-abot sa Bombay (Mumbai na karon) sang kaagahon sang 1959. Ginatos ka nagakatulog pa nga mga obrador ang nagahinay-ad lang sa pantalan. Daw lain ang baho sang hangin. Sang magbutlak ang adlaw, daw nahibal-an na namon kon ano ang maeksperiensiahan namon. Wala pa gid kami makaagi sini nga kainiton! Gin-abiabi kami sang isa ka mag-asawa nga misyonero nga sanday Lynton kag Jenny Dower nga nagpayunir man anay upod sa amon sa Ballarat. Gindul-ong nila kami sa sanga talatapan kag Puluy-an Bethel sang India, nga isa ka gutok nga apartment sa ikaduha nga panalgan nga nahamtang malapit sa sentro sang siudad. Anom ka boluntaryo sa Bethel ang nagapuyo diri. Ginlaygayan kami ni Utod Edwin Skinner, nga misyonero na sa India halin sang 1926, nga magbakal kami sing duha ka canvas nga traveling bag nga ginatawag holdall, antes kami magkadto sa amon asaynment. Bagay gid ang ngalan nga holdall, bangod ginasulod sa sini sang isa ka manuglakbay ang tanantanan lang nga sahi sang butang. Kinaandan na nga makita ini sa mga tren sa India kag napuslan gid namon ini sing maayo sa amon mga paglakbay sang ulihi.

Pagkatapos sang duha ka adlaw nga paglakbay sakay sa tren, nakalab-ot kami sa amon asaynment sa Tiruchchirappalli, isa ka siudad sa nabagatnan nga estado sang Madras (Tamil Nadu na karon). Ginbuylugan kami didto sang tatlo ka taga-India nga espesyal payunir nga nagapanaksi sa 250,000 ka pumuluyo. Simple lamang ang pangabuhi diri. Sang isa ka bes, mga $4 (U.⁠S.) na lang ang kuarta namon. Apang sang maubos yadto nga kuarta, wala kami ginpabay-an ni Jehova. Ginpahulam kami sing kuarta sang isa ka tawo nga nagatuon sang Biblia agod iarkila sa isa ka balay nga nagakaigo nga hiwatan sing mga miting. Sang isa ka bes nga hawothawot na ang amon pagkaon, mainayuhon nga gindalhan kami sang isa ka kaingod sang ila linuto nga curry. Nanamitan gid ako sadto, apang tuman kakahang nga ginsido ako!

Pag-alagad sa Latagon

Bisan pa makahibalo mag-Iningles ang pila ka tawo sa Tiruchchirappalli, Tamil ang lenguahe sang kalabanan. Amo kon ngaa, nanikasog gid kami nga makatuon sing bisan simple lamang nga presentasyon sa sina nga lenguahe nga magamit namon sa pag-alagad sa latagon. Gin-apresyar gid ini sang madamo nga tumandok.

Nalipay gid kami sa amon pagpamalaybalay nga ministeryo. Duna nga maabiabihon ang mga taga-India, kag kalabanan sa ila nagapapamahaw sa amon. Masami nga ang temperatura 40 degrees Celsius, gani gin-apresyar gid namon ang ila pagkamaabiabihon. Indi malain nga hambalan anay ang tuhoy sa personal nga mga butang, antes namon ipresentar ang amon mensahe. Pirme kami ginapamangkot sang mga tagbalay: “Taga-diin kamo? May bata na kamo? Ti, ngaa wala haw?” Kon mahibal-an na gani nila nga wala kami sing bata, masami sila nagatanyag nga ipakilala kami sa isa ka maayo nga doktor! Apang, ini nga sahi sang mga paghambalanay nagabulig sa amon agod mapakilala namon ang amon kaugalingon kag mapaathag sa ila ang importansia sang amon hilikuton nga tudluan ang mga tawo tuhoy sa Biblia.

Hindu ang relihion sang kalabanan nga tawo nga amon ginapanaksihan​—⁠isa ka sistema sang pagtuluuhan nga tuhay gid sa Cristianismo. Sa baylo nga baison ang masibod nga mga panudlo sang Hindu nga  pilosopiya, ginabantala lamang namon ang maayong balita sang Ginharian sang Dios​—⁠kag maayo ang nangin resulta sini. Sa sulod lamang sang anom ka bulan, halos 20 ka tawo na ang nagsugod sa pagtambong sa mga miting sa amon puluy-an pangmisyonero. Ang isa sa ila amo si Nallathambi nga isa ka inhinyero sibil. Sang ulihi, mga 50 ka tawo ang nabuligan nila sang iya anak nga lalaki nga si Vijayalayan, nga mangin mga alagad ni Jehova. Nakapangalagad man anay si Vijayalayan sa sanga sa India.

Pirme Nagalakbay

Mga anom ka bulan pa lang kami sa India sang gin-agda ako nga magpangalagad subong pinakauna nga permanente nga manugtatap sang distrito sa India. Nagdalahig ini sang paglakbay sa bug-os nga India, pag-organisar sang mga asambleya kag pagpangabudlay upod sa mga kauturan sa siam ka lenguahe. Matrabaho gid yadto. Ginaempaki namon ang amon mga panapton kag mga gamit para sa anom ka bulan sa tatlo ka dalagku nga lata nga kahon kag sa amon ginagamit pirme nga holdall kag nagalakbay gikan sa siudad sang Madras (Chennai na karon) sakay sa tren. Sanglit ang kalaparon sang teritoryo nga ginakobrehan sang distrito mga 6,500 kilometros, pirme kami nagalakbay. Sang isa ka bes, natapos namon ang isa ka asambleya sa nabagatnan nga siudad sang Bangalore sang Domingo. Pagkatapos naglakbay naman kami panorte sa Darjeeling sa pukatod sang Himalayas agod magpangalagad sa isa naman ka asambleya pagkadason nga semana. Sa paglakbay pa Darjeeling, mga 2,700 kilometros ang ginalakbay namon kag lima ka beses nga nagasakay kami sa tren.

Sang amon una nga mga paglakbay, isa ka pribilehiyo nga ginapasalida namon ang pelikula nga The New World Society in Action. Paagi sa sini nga pelikula, nakatigayon ang mga tawo sing ihibalo tuhoy sa kasangkaron kag kon ano ang ginahimo sang dutan-on nga organisasyon ni Jehova. Masami nga ginatos ka tawo ang nagatan-aw sini. Sang isa ka bes, ginpasalida namon ang pelikula sa isa ka grupo nga nagpunsok sa higad sang dalan. Samtang nagagua ang pelikula, nagpulon ang maitom nga gal-um kag daw madasig nga nagapadulong sa amon nahamtangan. Sanglit natabo na anay nga nagkinagula ang kadam-an sang ginpadulog ang pelikula, namat-od ako nga padayunon ang pagpagua sa pelikula apang padasigon lang. Maayo na lang nga natapos na ang pelikula sang magsugod sa pagtupa ang una nga mga tinulo sang ulan.

Sang mga tuig nga nagsunod, halos nalighot namon ni Melody ang tanan nga bahin sang India. Sanglit lainlain ang pagkaon, panapton, lenguahe, kag talan-awon sa tagsa ka rehiyon, daw subong bala nga nagalakbay kami sa lainlain nga mga pungsod. Nanuhaytuhay gid ang mga tinuga ni Jehova! Amo man ang ilahas nga mga sapat. Isa ka bes, samtang nagakamping kami sa kagulangan sang Nepal, nakita gid namon ang isa ka daku nga tigre. Katahom gid sadto nga sapat. Sang makita namon ini, nagdugang pa ang amon handum nga makadangat sa Paraiso, diin magaluntad sa ulihi ang paghidait sa ulot sang mga tawo kag mga sapat.

Mga Pag-uswag sa mga Kahimusan sa Sulod sang Organisasyon

Sang una, may palauswagon pa ang mga utod sa India agod makasunod sa kahimusan sang organisasyon ni Jehova. Sa pila ka kongregasyon, ang mga lalaki nagapungko sa isa ka bahin sang hulot-tilipunan kag sa pihak nga bahin naman ang mga babayi. Atrasado na kon magsugod ang mga miting. Sa isa ka lokasyon, may lingganay nga ginabagting agod tawgon ang mga manugbantala sang Ginharian sa pagtipon.  Sa iban naman nga mga duog, ang mga utod talaginos nga nagaabot kon sa banta nila magasugod na ang miting, paagi sa pagbantay sa posisyon sang adlaw. Indi regular ang mga asambleya kag ang mga pagduaw sang nagalakbay nga mga manugtatap. Luyag sang mga kauturan nga himuon kon ano ang husto, apang dapat pa sila hanason.

Sang 1959, ginsugdan sang mga Saksi ni Jehova ang Kingdom Ministry School. Nakabulig ining bug-os kalibutan nga programa sa paghanas sa mga manugtatap sang sirkito, mga espesyal payunir, mga misyonero, kag mga gulang sa kongregasyon nga himuon ang ila Makasulatanhon nga mga responsibilidad sing mas epektibo. Sang magsugod ang eskwelahan sa India sang Disiembre 1961, ako ang nangin instruktor sang klase. Ang resulta sadto nga paghanas amat-amat nga nakahatag sing benepisyo sa mga kongregasyon sa bug-os nga pungsod, kag madasig sila nga nag-uswag. Sang mahibaluan na sang mga kauturan kon ano ang husto, ginpahulag sila sang espiritu sang Dios nga himuon ini.

Ang dalagku nga mga kombension nagpalig-on man kag nagpahiusa sa mga kauturan. Ang talalupangdon sa sining mga kombension amo ang “Walay Katapusan nga Maayong Balita” nga Internasyonal nga Asambleya nga ginhiwat sa New Delhi sang 1963. Ang mga Saksi gikan sa bug-os nga India naglakbay sing linibo ka kilometros agod makatambong sa sadto nga asambleya. Madamo sa ila ang naggasto sang ila bug-os nga sinuptan agod makatambong. Sanglit 583 ka delegado gikan sa 27 ka pungsod ang nagtambong man, amo yadto ang nahauna nga tion nga nakilala kag nakaupod sang lokal nga mga Saksi ang madamo nga mga kauturan nga nagduaw.

Sang 1961, gin-agda kami ni Melody nga mangin bahin sang pamilya Bethel sa Bombay, diin nagpangalagad ako sang ulihi subong isa ka katapo sang Komite sang Sanga. Nakabaton ako sing iban pa nga mga pribilehiyo. Sa sulod sang madamo nga tuig, nagpangalagad ako subong manugtatap sang sona sa tanan nga bahin sang Asia kag Natung-an nga Sidlangan. Bangod ginadumilian ang pagbantala nga hilikuton sa madamo sini nga pungsod, dapat mangin “mainandamon . . . subong sang mga man-ug apang inosente subong sang mga salampati” ang lokal nga mga manugbantala.​—⁠Mateo 10:16.

Pagsangkad kag mga Pagbag-o

Sang 1959, sang una nga pag-abot namon sa India, 1,514 ka manugbantala ang aktibo sa bug-os nga pungsod. Kapin na ina karon sa 24,000. Agod maatipan ini nga pag-uswag, makaduha nga ginsaylo ang Bethel sa Bombay mismo ukon malapit sa sini. Nian, sang Marso 2002, nagsaylo liwat ang pamilya Bethel​—⁠sini nga tion sa isa ka bag-o nga mga tinukod nga ginpatindog malapit sa Bangalore, sa nabagatnan sang India. Duha ka gatos kag kap-atan ang mga katapo sang Bethel nga nagapuyo sa sining moderno nga mga tinukod, kag ang pila sa ila sini nagabadbad sang mga literatura bahin sa Biblia sa 20 ka lenguahe.

Bisan pa ginkalangkagan gid namon ni Melody ang pagsaylo sa Bangalore, napilitan kami nga magpauli sa Australia sang 1999 bangod sang mapigaw nga panglawas. Nagapangalagad kami karon subong mga katapo sang pamilya Bethel sa Sydney. Bisan pa wala na kami sa India, nagapabilin gihapon nga mabaskog ang gugma namon sa amon palangga nga mga abyan kag sa mga nabuligan namon nga makatuon sang kamatuoran sa sina nga pungsod. Makalilipay gid nga makabaton sing mga sulat gikan sa ila!

Sa pagbalikid sa kapin sa 50 ka tuig nga pag-alagad sing bug-os tion, bugana gid nga pagpakamaayo ang nabaton namon ni Melody. Sang una, nagaobra kami agod mapreserbar sa mga retrato ang laragway sang mga tawo, apang mas maayo nga desisyon ang ginpili namon nga magpangabudlay agod mapreserbar nga buhi ang mga tawo sa handumanan sang Dios. Hamili gid nga mga eksperiensia ang naagihan namon bangod nagdesisyon kami nga unahon ang paghimo sang kabubut-on sang Dios sa amon kabuhi! Huo, nagahatag gid sing kalipay ang paghimo sang ginasiling sang Dios amo ang husto!

[Mga mapa on page 15]

(Para sa aktual na pormat, tan-awa ang publikasyon)

INDIA

New Delhi

Darjeeling

Bombay (Mumbai)

Bangalore

Madras (Chennai)

Tiruchchirappalli

[Retrato sa pahina 13]

Sanday Hadyn kag Melody sang 1942

[Retrato sa pahina 16]

Ang pamilya Bethel sa India, 1975