Sugilanon sang Kabuhi

Ang Amon Pamilya Nahiusa gid man sang Ulihi!

PANUGIRON NI SUMIKO HIRANO

Nakita ko ang pinakamaayo nga kabuhi, kag luyag ko nga makita man ini sang akon bana. Natuman lamang ini pagligad sang kap-atan kag duha ka tuig.

NAGPAKASAL kami sang akon bana sang 1951, sang 21 anyos ako. Sa sulod sang apat ka tuig, ginbugayan kami sing duha ka anak nga lalaki, kag ang akon kabuhi daw wala na sing kulang.

Isa ka adlaw sang 1957, ginsugiran ako sang akon magulang nga babayi nga ginaduaw sia sang isa ka misyonera sang mga Saksi ni Jehova. Bisan pa nga isa ka Budhista ang akon magulang, nagtuon sia sa Biblia upod sa misyonera kag ginpalig-on niya ako nga magtuon man sa Biblia. Nagpasugot ako. Pagdumdom ko, mapakita ko sa ila ang sayop nga mga pagtuluuhan sang mga Saksi ni Jehova bangod nagasimba ako upod sa mga Protestante.

Natukiban ko sang ulihi nga diutay lang gali ang akon nahibaluan sa Biblia. Kinahanglan ko pa nga pamangkuton ang misyonera, “Sin-o si Jehova?” Wala ko gid mabatii ini nga ngalan sa amon simbahan. Ginpabasa sa akon sang misyonera, nga si Daphne Cooke (Pettitt sang ulihi) ang Isaias 42:8, nga nagasiling sing maathag nga si Jehova amo ang ngalan sang Labing Gamhanan nga Dios. Ginsabat ni Daphne ang tanan ko nga pamangkot nga ginagamit ang Biblia.

Ginpamangkot ko man ini sa amon ministro. Sabat niya sa akon: “Isa ka sala ang mamangkot. Patihan mo na lang kon ano ang ginahambal sa imo.” Bisan pa wala ako nagapati nga sala ang mamangkot, sa sulod sang anom ka bulan nagsimba ako kada Domingo sa aga kag nagtambong sa mga miting sang mga Saksi ni Jehova sa hapon.

Ang Epekto sa Amon Pag-asawahay

Nalipay gid ako sa akon natun-an gikan sa Biblia, kag ginpaambit ko ini kay Kazuhiko, nga akon  bana. Pagkatapos sang tagsa ka pagtuon kag miting, ginasugiran ko sia sang akon natun-an. Ang resulta amo nga daw may pader nga nagpatunga sa ulot namon. Indi niya luyag nga mangin isa ako sang mga Saksi ni Jehova. Apang, nanamian gid ako sa pagtuon sa Biblia amo nga nagpadayon ako sa pagtuon kag sa pagpakig-upod sa mga Saksi.

Antes ako maglakat sa pagtambong sa mga miting sa gab-i, ginalutuan ko si Kazuhiko sang iya paborito nga pagkaon, apang wala niya ini ginakaon kay sa restawran na sia nagapanyapon. Kon magpauli ako halin sa miting, nagakinusamod sia kag wala nagatingogtingog. Paglipas sang duha ukon tatlo ka adlaw, kon san-o nga maayo na ang iya panimuot kag wala na nagakinusamod, tion na naman ini para sa masunod nga miting.

Sini man nga tion, nagmasakit ako sing anos, ang balatian nga nagpatay sa madamo na nga katapo sang pamilya sang akon bana. Nabalaka gid si Kazuhiko kag ginsilingan niya ako nga kon mag-ayo ako, sarang ko na mahimo ang bisan ano nga luyag ko. Ang akon lamang pangabay amo nga indi niya ako pagpamatukan sa pagtambong sa mga miting kada semana. Nagpasugot sia.

Naglawig sing anom ka bulan ang akon pagpaayo, kag sa sulod sadto nga tion, gintun-an ko sing tul-id ang Biblia. Nangita ako sing sala sa mga panudlo sang mga Saksi, kag naghunahuna ako nga kon may makita ako nga bisan isa lang ka sala, mauntat na ako sa pagtuon. Wala ako sing nakita. Sa baylo, ang akon nakita amo ang mga sala sang mga Protestante. Nakita ko ang gugma kag katarungan ni Jehova kag ang bentaha sang pagkabuhi nahisanto sa iya mga kasuguan.

Sang nag-ayo ako, gintuman sang akon bana ang iya pangako kag wala na sia namatok sa akon pagtambong sa mga miting. Padayon ako nga nag-uswag sa espirituwal, kag sang Mayo 1958, ginbawtismuhan ako subong isa sang mga Saksi ni Jehova. Handum ko gid nga ang akon pamilya magabuylog sa akon sa pagsimba sa matuod nga Dios.

Pagbulig sa Akon mga Anak sa Espirituwal nga Paagi

Ang akon mga anak pirme nagaupod sa akon sa mga miting kag sa pagbantala, kag nakita ko ang ila pag-uswag sa ihibalo sa Biblia bangod sang pila ka hitabo. Isa ka adlaw, ang akon seis-anyos nga anak nga lalaki nga si Masahiko naghampang sa gua sang balay. Nakabati ako sing mabaskog nga gahod kag siyagit. Ang amon kaingod nagadalagan nga nagsulod sa amon balay kag nagsiling nga akon anak naipit sang salakyan. Patay ayhan sia? Ginpilit ko ang akon kaugalingon nga magpakatawhay samtang nagadalagan ako pagua. Nagpalangurog ang akon lawas sang nakita ko ang iya gubaon nga bisikleta, apang nian nakita ko sia nga nagalakat palapit sa akon, nga halos wala maano. Samtang nagahakos sia sa akon, nagsiling sia, “Mommy, indi bala nga gintabangan ako ni Jehova?” Nakahibi ako sang nakita ko sia nga buhi kag nabatian yadtong makalilipay nga pinamulong.

Isa ka adlaw, samtang nagaministeryo nasugilanon namon ang isa ka tigulang nga lalaki nga nagyawyaw: “Ngaa ginapilit mo ang isa ka bata sa pag-upod sa imo? Naluoy ako sa iya.” Antes ako makasabat, ang otso-anyos nga si Tomoyoshi nagsiling: “Lo, wala ako pagpilita sang akon iloy nga magbantala. Nagabantala ako bangod luyag ko nga mag-alagad kay Jehova.” Ang tigulang nagtulok lamang kag wala na makatingog.

Sa espirituwal nga paagi, ang akon mga anak ilo sa amay. Responsibilidad ko nga tudluan sila sang  mga kamatuoran sang Biblia, bisan pa nga ako mismo madamo pa sing dapat tun-an. Ginpalambo ko ang akon kaugalingon nga gugma, pagtuo, kag kakugi kag gintinguhaan nga magpahamtang sing maayo nga halimbawa. Adlaw-adlaw ako nga nagpasalamat kay Jehova sa atubangan sang mga bata. Ginsugiran ko sila sang akon mga eksperiensia sa pagbantala. Nagpalig-on ini sa ila. Sang ginpamangkot sang ulihi kon ngaa nagpayunir sila, ukon bug-os tion nga mga ministro sang mga Saksi ni Jehova, nagsabat sila, “Nakita namon nga ang amon iloy malipayon subong payunir, kag luyag man namon nga mangin malipayon.”

Naghalong gid ako nga wala ko ginamulay ang ila amay ukon ang bisan sin-o sa kongregasyon. Nahibaluan ko nga ang negatibo nga hambal mahimo nga may di-maayo nga epekto sa akon mga anak. Ayhan madulaan sila sing pagtahod indi lamang sa isa nga ginamulay kundi sa isa man nga nagamulay.

Paglandas sa mga Upang sa Pag-uswag

Sang 1963, ang amon pamilya nagsaylo sa Taiwan sang nadestino didto ang akon bana bangod sang iya trabaho. Ginsilingan niya ako kon magbantala ako didto sa komunidad sang mga Hapon, mahimo nga bangdan ako sang mga problema. Mahimo kami pabalikon sa Japan, kag mangin problema ini sa iya kompanya. Luyag niya nga magpalayo kami sa mga Saksi.

Sa Taiwan, diin ang tanan nga miting ginahiwat sa Inintsik, mainit kami nga gin-abiabi sang mga Saksi. Namat-od ako nga magtuon sing Inintsik agod makapanaksi ako sa mga Intsik sa baylo nga sa mga Hapones. Sa sina nga paagi, malikawan ko ang mga problema nga ginsambit sang akon bana.

Ang amon pagpakig-abyan sa mga Saksi sa Taiwan nagpabakod sa amon. Daku gid ang nabulig sa amon sang mag-asawa nga misyonero, nga sanday Harvey kag Kathy Logan. Si Brother Logan nangin isa ka espirituwal nga amay para sa akon mga anak. Ginpakita niya sa ila nga ang pag-alagad kay Jehova makalilipay kag indi mabudlay. Nagapati ako nga nagdesisyon na ang akon mga anak nga mag-alagad kay Jehova sang didto pa kami sa Taiwan.

Sanday Tomoyoshi kag Masahiko nag-eskwela sa isa ka eskwelahan nga ginapalakat sang mga Amerikano, diin nagtuon sila sing Iningles kag subong man sing Inintsik. Yadto nga edukasyon nagsangkap sa ila para sa palaabuton nga pag-alagad subong mga ministro sang matuod nga Dios, si Jehova. Nagapasalamat gid ako kay Jehova bangod ginhimo niya ang isa ka mabudlay kuntani nga tion para sa amon nga mangin isa ka tion nga may dayon nga pagpakamaayo. Paglipas sang indi gid malipatan nga tatlo ka tuig kag tunga sa Taiwan, ang amon pamilya nagpauli sa Japan.

Mga tin-edyer na ang mga bata kag luyag na nila mangin independiente. Naghinguyang ako sing madamo nga inoras sa pagpangatarungan sa ila tuhoy sa mga prinsipio sang Kasulatan, kag ginbuligan sila ni Jehova sa sining mabudlay nga tion. Sang makatapos si Tomoyoshi sing hayskul, nagpayunir sia. Apat ka tawo ang nabuligan niya nga magdedikar kag magpabawtismo sadtong  nahauna nga pila ka tuig sang iya pagpayunir. Gin-ilog ni Masahiko ang halimbawa sang iya magulang kag nagpayunir man sia sang makatapos sia sing hayskul. Apat ka pamatan-on ang nabuligan niya nga mangin mga Saksi sa nahauna nga apat ka tuig sang iya pagpayunir.

Nian ginpakamaayo pa gid ni Jehova ang mga bata. Si Tomoyoshi nagdumala sing pagtuon sa bana sang isa ka babayi nga ginbuligan ko anay nga makatuon sang mga kamatuoran sa Biblia. Ang ila duha ka anak nga babayi nangin mga Saksi man. Sang ulihi, napangasawa ni Tomoyoshi ang magulang nga anak, nga si Nobuko, kag napangasawa naman ni Masahiko ang manghod, nga si Masako. Sanday Tomoyoshi kag Nobuko nagaalagad karon sa bug-os kalibutan nga ulong-talatapan sang mga Saksi ni Jehova sa Brooklyn, New York. Kag sanday Masahiko kag Masako naman mga misyonero sa Paraguay.

Amat-amat nga mga Pagbag-o sa Akon Bana

Sadto nga mga tinuig, ang akon bana daw indi interesado sa amon pagtuluuhan, apang nakita namon ang mga palatandaan nga nagbag-o sia. Kon may magpamatok sa akon, ginapangapinan niya ang akon pagtuluuhan kag wala niya marealisar nga ginasuportahan na gali niya ang mga kamatuoran sang Biblia. Ginabuligan niya sa materyal nga paagi ang mga Saksi nga nagakinahanglan sing bulig. Sang ginkasal ang isa sang amon mga anak, naghatag sia sing malip-ot nga pahayag, nga nagasiling: “Ang pagtudlo sa mga tawo sing husto nga paagi sa pagkabuhi amo ang pinakamaayo nga hilikuton, kag amo ini ang pinakamabudlay. Ginpili sang akon mga anak kag sang ila mga asawa ining pinakamabudlay nga banas subong ila karera. Palihug buligi ninyo sila.” Ini tanan nagpahunahuna sa akon nga pat-od gid nga magabuylog sia sa amon sa pag-alagad kay Jehova.

Naghimo ako sing kahimusan agod makapakig-upod sia sa mga Saksi sa amon puluy-an. Gin-agda ko si Kazuhiko sa Cristianong mga miting kag mga asambleya kag subong man sa Memoryal sang kamatayon ni Cristo. Kon ginatugot sang iya trabaho, ginatambungan niya ang mga ini, bisan pa nga daw nagapaganot. Madamong beses nga pagdumdom ko, batunon niya ang isa ka pagtuon sa Biblia, gani gin-agda ko ang Cristianong mga gulang sa balay. Apang namalibad sia. Nagpalibog ako kon ngaa.

Nadumduman ko ang ginsiling ni apostol Pedro: “Kamo nga mga asawa, magpasakop kamo sa inyo mga bana, agod nga, bisan ang wala nagatuman sang pulong, madaug sila sa walay pulong paagi sa paggawi sang ila mga asawa, bangod nasaksihan nila ang inyo putli nga paggawi nga may tudok nga pagtahod.” (1 Pedro 3:1, 2) Narealisar ko nga wala ko gali pirme ginasunod ini nga laygay. Agod masunod ini, kinahanglan nga pauswagon ko ang akon espirituwalidad.

Sang 1970, nagpayunir ako upod ang tulumuron nga mangin isa ka maayo pa nga espirituwal nga tawo. Napulo ka tuig ang naglipas, nian 20. Apang, wala gihapon ako sing nakita nga espirituwal nga pagbag-o sa akon bana. Isa ka estudyante sang Biblia ang nagkomento anay: “Mabudlay ka makabulig sa iban nga tawo kon ang imo gani bana, indi mo mabuligan.” Indi yadto makapalig-on, apang wala ako nangampo.

Sang talipuspusan sang katuigan 1980, ang amon mga ginikanan tigulang na katama. Ang pag-atipan sa ila kag ang paghimo sang akon iban pa nga mga katungdanan makakalapoy kag makapahuol. Sa sulod sang madamo nga tinuig, sila tanan nagapamatok sa akon pagtuo kay Jehova, apang gintinguhaan ko nga pakitaan sila sing daku nga gugma tubtob sa masarangan ko. Antes mapatay ang akon 96-anyos nga iloy, ginsilingan niya ako, “Sumiko, kon mabanhaw ako, magabuylog ako sa inyo relihion.” Narealisar ko nga ang akon mga panikasog indi walay pulos.

Nakita sang akon bana ang akon tanan nga ginhimo para sa amon mga ginikanan. Agod ipakita ang iya apresasyon, nagsugod sia sa pagtambong sa mga miting sing regular. Ginhimo niya ini sing tinuig apang wala gid sia nag-uswag sa espirituwal. Padayon ko nga gintinguhaan nga pahamut-an sia. Gin-agda ko nga magkaon sa amon balay ang iya mga abyan kag bisan ang iya dumuluong nga mga kaupdanan sa negosyo. Nag-upod ako sa iya sa paglingawlingaw. Sang ang kinahanglanon nga oras para sa pagpayunir ginpanubuan sa 70 ka oras sa isa ka bulan, ginhinguyang ko ang mas madamo nga tion upod sa iya.

Ang Pagretiro Nagresulta sa Pagbag-o

Nagretiro ang akon bana sang 1993. Nahunahuna ko nga sa ulihi, may tion na sia karon sa pagtuon sa Biblia. Apang nagsiling sia nga isa ka pasipala  nga simbahon niya ang Dios bangod lamang nga may tion sia. Sa baylo, nagsiling sia nga magasimba sia sa Dios kon ginapahulag sia sang iya tagipusuon kag wala ko sia ginapilit.

Isa ka adlaw, ginpamangkot ako ni Kazuhiko kon hinguyangon ko karon ang nabilin nga bahin sang akon kabuhi para sa iya. Naglain ang akon buot sa sini, kay ginahimo ko ang akon bug-os nga masarangan para sa iya kutob sang napamana ko sia. Ginpanikasugan ko gid nga pahalipayon sia, apang nagbatyag gali sia nga nagakabuhi ako para kay Jehova sa baylo nga sa iya. Sa tapos ini mapamensaran sa pila ka tion, ginsilingan ko sia nga ginahimo ko na ang akon bug-os nga masarangan para sa iya. Apang kon buylugan niya ako sa akon ginahimo, masugdan namon sing magkaupod ang isa ka makalilipay nga bag-ong kabuhi nga magalawig, indi lamang sa pila pa ka tuig, kundi sa walay katubtuban. Sa sulod sang pila ka adlaw, ang akon bana wala nagsabat. Sang ulihi namangkot sia, “Kon amo tun-an mo bala ako sa Biblia?” Kada madumduman ko yadto nga pinamulong, ang akon tagipusuon nagatumbo sa kalipay.

Sang primero, ginpangabay ko ang isa ka Cristianong gulang nga magtuon sa akon bana, apang ginsilingan niya ako, “Sa imo lang ako matuon.” Gani ginsugdan namon ang adlaw-adlaw nga pagtuon sa Biblia. Bangod nagatambong ako sa Inintsik nga kongregasyon kag ang akon bana talunsay sa sini nga lenguahe, nagtuon kami sa Inintsik. Dungan man namon nga ginbasa ang bug-os nga Biblia sa kubos sa isa ka tuig.

Sini man nga tion, isa ka gulang sa Inintsik nga kongregasyon, kaupod sang iya asawa, ang nagpakita sing interes sa amon nga mag-asawa. Bisan pa nga bataon sila sangsa amon mga anak, nangin matuod nga mga abyan namon sila. Madamo pa nga Saksi ang nagpakita man sing pinasahi nga interes sa akon bana. Mainabyanon sila sa amon kag ginsugilanon nila si Kazuhiko subong daw ila amay. Nalipay gid sia sa sini.

Isa ka adlaw isa ka imbitasyon sa kasal sa kongregasyon ang nag-abot sa balay, nga naka-adres sa akon bana. Natandog gid sia sa sini nga pagkilala subong ulo sang pamilya, kag namat-od sia sa pagtambong. Sang ulihi, nangin mainabyanon na sia sa mga Saksi kag nagtuon sa Biblia upod sa isa ka Cristianong gulang. Bangod sang iya pagtuon sa Biblia, pagtambong sa mga miting, kag gugma sang kongregasyon, nag-uswag sia sing daku sa espirituwal.

Isa ka Nahiusa nga Pamilya Gid Man sang Ulihi

Sang Disiembre 2000, ang akon bana nagpabawtismo bilang simbulo sang iya dedikasyon kay Jehova. Ang amon mga anak kag ang ila mga asawa nagpauli gikan sa malayo agod saksihan ining modernong-adlaw nga “milagro.” Paglipas sang kuarenta’y dos ka tuig, nangin isa ka nahiusa nga pamilya gid man kami sang ulihi.

Karon kada aga, ginabinagbinag namon nga duha ang teksto para sa adlaw kag ginabasa ang Biblia sing dungan. Kada adlaw, nalipay kami sa paghambalanay tuhoy sa espirituwal nga mga butang kag sa pagpakigbahin sa espirituwal nga mga hilikuton. Ang akon bana isa na karon ka ministeryal nga alagad sa kongregasyon kag, sining karon lang, naghatag sia sing diskurso publiko tuhoy sa Biblia sa Inintsik. Nagapasalamat ako kay Jehova tungod ginhiusa niya kami. Kaupod sang akon tanan nga pinalangga nga pamilya kag mga abyan, nalangkag ako nga sakdagon ang iya ngalan kag pagkasoberano sa walay katubtuban.

[Mapa sa pahina 13]

(Para sa aktual nga pormat, tan-awa ang publikasyon)

CHINA

DEMOCRATIC PEOPLE’S REPUBLIC OF KOREA

REPUBLIC OF KOREA

Sea of Japan

JAPAN

Tokyo

East China Sea

TAIWAN

Taipei

[Retrato sa pahina 12]

Upod sa akon pamilya sang 1958, ang tuig nga nabawtismuhan ako

[Retrato sa pahina 13]

Ginpalig-on kami sa espirituwal sang mga abyan kaangay nanday Harvey kag Kathy Logan sang nagsaylo kami sa Taipei halin sa Tokyo

[Retrato sa pahina 15]

Ang akon pamilya nahiusa na karon sa matuod nga pagsimba