Ang Kahadlok sa Dios​—“Disiplina Padulong sa Kaalam”

ANG matuod nga kaalam naghanda sing isa ka daku nga sinalusalo. “Ginpadala niya ang iya mga kabulig nga babayi, agod magpanawag sia sa putukputukan sang mataas nga mga duog sang banwa: ‘Ang bisan sin-o nga indi eksperiensiado, magkari sia diri.’ Ang bisan sin-o nga nakulangan sing tagipusuon—ginsiling niya: ‘Kari kamo, kaon kamo sang akon tinapay kag inom kamo sang alak nga akon gintimpla. Bayai ninyo ang mga indi eksperiensiado kag padayon kamo nga magkabuhi, kag maglakat kamo sing tadlong sa dalanon sang paghangop.’”—Hulubaton 9:1-6.

Ang pagkaon sa lamesa sang kaalam wala gid nagaresulta sa kalainan ukon kahalitan. Ang pagpamati sa kaalam gikan sa Dios nga yara sa inspirado nga mga hulubaton kag ang pagbaton sang disiplina sini nagaresulta gid sa maayo. Amo man sini ang maalamon nga mga pulong nga narekord sa Hulubaton 15:16-33. * Ang pagpamati sa laygay sining malip-ot nga pinamulong makabulig sa aton nga mangin kontento sa kon ano lang ang yara sa aton, mangin progresibo, kag mangin malipayon sa kabuhi. Makabulig man ini sa aton sa paghimo sing maalamon nga mga desisyon kag sa pagpabilin sa dalanon padulong sa kabuhi.

Ang Mas Diutay nga Pagkabutang Mas Maayo

“Mas maayo pa ang diutay nga naupdan sang kahadlok kay Jehova sangsa bugana nga suplay nga may kaupod nga kagamo,” siling ni Hari Solomon sang dumaan nga Israel. (Hulubaton 15:16) Kabuangan gid nga balewalaon ang Manunuga kag unahon sa kabuhi ang pagpangita sing materyal nga pagkabutang. Ini nga sahi sang pagkabuhi puno sing makalalapyo nga paghingamo kag daku nga kabalaka. Kanugon gid nga sa pagtigulang sang isa marealisar niya nga ang iya gali bug-os nga kabuhi wala sing kabilinggan kag wala sing kapuslanan! Ang pagtipon sing madamo nga pagkabutang kaupod ang “kagamo” indi gid maalamon. Daw ano kaayo nga tun-an ang sekreto sang pagkakontento kag magkabuhi nahisanto sini! Masapwan ang matuod nga pagkakontento sa pagkahadlok kay Jehova—sa aton kaangtanan sa iya—indi sa materyal nga mga pagkabutang.—1 Timoteo 6:6-8.

Ginapadaku nga mas importante ang maayo nga kaangtanan sa iban sangsa materyal nga kabuganaan, si Solomon nagsiling: “Maayo pa ang pagkaon nga mga utan diin may gugma sangsa pinatambok nga toro kag may dumot sa sini.” (Hulubaton 15:17) Huo, ang mahigugmaon nga pagtamdanay sa sulod sang panimalay mas halandumon sangsa bugana kag manamit nga mga pagkaon. Mahimo nga pigado ang pangabuhi sang panimalay nga may nagasolo nga ginikanan. Sa iban nga mga duog halos pagkaon gid lang ang masarangan nila. Walay sapayan sini, ang pamilya malipayon kon may paghigugmaanay kag pagpalanggaanay.

Mahimo mag-utwas ang mabudlay nga mga kahimtangan bisan pa sa mga pamilya nga nagapalanggaanay. Ang isa ka katapo sang pamilya mahimo  makahambal ukon makahimo sing butang nga makasaklaw sa iban. Ano ang dapat himuon sang isa nga nasaklaw? Ang Hulubaton 15:18 nagasiling: “Ang masingkal nga tawo nagapaibwal sing pagbanggianay, apang ang makuli sa pagpangakig nagapalugpay sang kasuayon.” Ang malulo nga sabat, indi maakigon, nagapalambo sang paghidait kag kalinong. Ini nga laygay sang hulubaton dapat man sundon sa iban nga bahin sang kabuhi, lakip na sa mga hilikuton sa kongregasyon kag sa publiko nga ministeryo.

Kon ‘ang Dalan Patag’

Ginapadaku sang masunod nga hulubaton ang kinatuhayan sang isa nga wala nagapamati sa kaalam kag sa mga nagapamati sa sini. “Ang dalan sang matamad subong sang kudal nga sapinit,” siling sang maalam nga hari, “apang ang banas sang matadlong patag nga dalan.”—Hulubaton 15:19.

Ang kudal nga sapinit isa ka tunukon kag masiit nga lambay. Ang isa ka matamad nga tawo nagaimbento sang tanan nga sahi sang balagbag kag ginahimo ini nga balibad tungod sa iya kapaslawan nga umpisahan ang isa ka hilikuton. Sa pihak nga bahin, ang mga matadlong wala nahangawa sa mga balagbag nga mahimo magaupang sa ila. Mapisan kag maukod sila sa ila hilikuton. Amo nga nalikawan nila ang madamong kaangay tunok nga mga problema nga mahimo nasumalang nila kon nagtinamad sila. Ang ila dalan “patag,” buot silingon, progresibo. Ginaumpisahan nila ang ila hilikuton kag nalipay sila nga nagauswag ini.

Ang isa ka halimbawa amo ang pagkuha sing sibu nga ihibalo sang Pulong sang Dios kag ang pag-uswag padulong sa pagkahamtong. Nagakinahanglan ini sing panikasog. Apang ang kakulang sing edukasyon, kapigaw sa pagbasa, ukon pagkamalipaton, mahimo gamiton sang isa nga rason agod indi sia mag-ukod sa personal nga pagtuon sang Biblia. Daw ano kaayo kon indi niya pagkabigon ining mga butang nga upang sa iya pagkuha sing ihibalo! Bisan limitado lang ang aton ikasarang, puede kita manikasog nga mag-uswag sa aton ikasarang sa pagbasa kag sa aton paghangop sa aton ginabasa, ayhan ginagamit ang diksionaryo kon kinahanglan. Ang positibo nga panimuot nagabulig sa aton nga matigayon ang ihibalo kag mag-uswag sa espirituwal.

Kon ang ‘Amay Magkalipay’

“Ang anak nga maalam amo ang nagahimo sang iya amay nga malipayon,” siling sang hari sang  Israel, “apang ang tawo nga buangbuang nagatamay sa iya iloy.” (Hulubaton 15:20) Wala bala nalipay ang mga ginikanan kon ang ila kabataan nagagawi sing maalamon? Matuod, kinahanglan nga hanason kag disiplinahon sang mga ginikanan ang ila kabataan agod matigayon ining maayo nga mga resulta. (Hulubaton 22:6) Apang tuburan gid sang kalipay ang isa ka maalamon nga anak sa iya mga ginikanan! Apang, ang isa nga buangbuang nagahatag sa ila sing indi hamak nga kasakit.

Ginagamit ang tinaga nga “kalipay” sa tuhay nga kahimtangan, ang maalam nga hari nagsiling: “Ang kabuangan kalipay sang isa nga nawad-an sing kaalam, apang ang tawo nga mahinantupon amo ang isa nga nagalakat sing matadlong.” (Hulubaton 15:21) Ang nawad-an sing kaalam nasadyahan sa binuang nga pagkadlaw kag paglipaylipay nga wala nagahatag sing matuod nga kaayawan ukon kalipay. Apang, para sa tawo nga may paghantop, kabuangan nga mangin “mahigugmaon sa kinasadya sa baylo nga mahigugmaon sa Dios.” (2 Timoteo 3:1, 4) Ang pagsunod sa mga prinsipio nga ginatudlo sang Dios nagabulig sa iya nga magpabilin nga matarong kag matadlong ang iya banas.

Kon “May Hinimuan”

Ang pagkabuhi nahisuno sa mga prinsipio sang Dios nagapauswag sang iban pa nga bahin sang aton kabuhi. Ang Hulubaton 15:22 nagasiling: “Nagakapaslawan ang mga plano kon wala sing kompidensiyal nga paghambalanay, apang sa kadam-an sang mga manuglaygay may hinimuan.”

Ang kompidensiyal nga paghambalanay isa ka pribado apang tampad nga pagpaalintunay sang mga tawo. Ang Hebreong tinaga para sa “kompidensiyal nga paghambalanay” ginbadbad nga “suod nga grupo” sa Salmo 89:7. Nagapakita ini sang kahirop sang paghambalanay. Ang kompidensiyal nga paghambalanay indi lamang hapaw nga pag-istoryahanay, kundi pagbayluhanay ini sang hanuot nga mga panghunahuna kag balatyagon. Kon hilway nga nagapaalintunay ang bana kag asawa subong man ang ginikanan kag kabataan, may paghidait kag paghiusa sa tunga nila. Apang kon wala sing kompidensial nga paghambalanay, magadul-ong ini sa mga kapaslawan kag mga problema sa pamilya.

Kon nagahimo kita sing importante nga mga desisyon, maalamon nga sundon naton ang laygay: “Sa kadam-an sang mga manuglaygay may hinimuan.” Halimbawa, kon nagapili kita sing pamaagi sa pagpabulong, indi bala maalamon nga mamangkot sa iban pa nga mga doktor, ilabi na kon serioso nga mga butang ang nadalahig?

Importante ang madamo nga manuglaygay sa pag-atipan sa espirituwal nga mga butang. “May hinimuan” gid kon ang mga gulang magpamangkutanay kag ginahimuslan nila ang maalamon nga laygay gikan sa hubon sang mga gulang. Dugang pa, ang bag-ong natangdo nga mga manugtatap indi dapat magpangalag-ag sa pagpangayo sing panugyan gikan sa mas may edad na kag mas eksperiensiado nga mga gulang, ilabi na kon mabudlay ang problema nga ginaatubang.

Kon May “Kalipay sa Sabat”

Ano ang maayo nga resulta sang mga pulong nga ginahambal nga may kaalam? “Ang tawo may kalipay sa sabat sang iya baba,” siling sang hari sang Israel, “kag ang pulong sa nagakaigo nga tion  O daw ano kaayo!” (Hulubaton 15:23) Wala bala kita nalipay kon ang aton sabat ukon laygay ginsunod kag nagresulta ini sa maayo? Apang, agod mangin epektibo ang aton laygay, dapat matuman sini ang duha ka kinahanglanon.

Una, ang laygay dapat napasad sing malig-on sa Pulong sang Dios, ang Biblia. (Salmo 119:105; 2 Timoteo 3:16, 17) Dayon, dapat ipamulong ini sa husto nga tion. Bisan ang sinsero nga mga tinaga mahimo makasakit kon ginpamulong ini sa indi husto nga tion. Halimbawa, ang paglaygay sa isa antes mo mabatian ang iya problema indi gid maalamon ukon mabuligon. Daw ano gid ka importante nga mangin ‘madagmit kita sa pagpamati, mahinay sa paghambal’!—Santiago 1:19.

“Ang Dalanon Sang Kabuhi Nagapaibabaw”

Ang Hulubaton 15:24 nagsiling: “Ang dalanon sang kabuhi nagapaibabaw sa isa nga nagagawi sing maalamon, agod nga makalikaw gikan sa Sheol sa idalom.” Ang tawo nga nagagawi sing maalamon yara sa dalanon nga malayo sa Sheol, ang kinaandan nga lulubngan sang katawhan. Nagalikaw sia sa makahalalit nga mga bisyo kaangay sang pagkasalamwanan sa sekso, pag-abuso sa droga, kag pagpahubog—kag sa amo nagalikaw nga mapatay sing temprano. Ang iya dalanon nagapadulong sa kabuhi.

Sa pihak nga bahin, talupangda ang dalanon sang isa nga nakulangan sing kaalam: “Ang balay sang mga bugalon gub-on ni Jehova, apang magapalig-on sia sang dulunan sang balo nga babayi. Ang malaut nga mga pahito kangil-aran kay Jehova, apang ang matahom nga mga pulong putli. Ang nagaganansia sa indi maayo nga paagi nagadala sing palaligban sa iya kaugalingon nga panimalay, apang ang mga nagadumot sa mga hamham magakabuhi.”—Hulubaton 15:25-27.

Nagatudlo sa aton kon paano malikawan ang isa ka kinaandan nga tugalbong, ang hari sang Israel nagsiling: “Ang tagipusuon sang matarong nagapamalandong agod makasabat, apang ang baba sang malauton nagapamulong sang malaut nga mga butang.” (Hulubaton 15:28) Daw ano ka mapuslanon ang laygay sini nga hulubaton! Ang binuang nga mga sabat nga wala anay ginapamensaran talagsa lang nagaresulta sa maayo. Kon binagbinagon naton ang nagkalainlain nga mga butang nga mahimo may kahilabtanan sa sini, lakip na ang mga sirkunstansia kag balatyagon sang iban, malikawan naton nga maghambal sang butang nga mahimo hinulsulan naton sa ulihi.

Ano, nian, ang bentaha sang pagkahadlok sa Dios kag sang pagbaton sang iya disiplina? Ang maalam nga tawo nagsabat: “Malayo si Jehova sa mga malauton, apang ginapamatian niya ang pangamuyo sang mga matarong.” (Hulubaton 15:29) Ang matuod nga Dios malayo sa mga malauton. “Sia nga nagapahilayo sang iya igdulungog sa  pagpamati sa kasuguan,” siling sang Biblia, “bisan ang iya pangamuyo kalangil-aran.” (Hulubaton 28:9) Ang mga nahadlok sa Dios kag nagatinguha sa paghimo kon ano husto sa panulok niya makapalapit sa iya sing hilway kag makasalig sing bug-os nga pamatian niya sila.

Ang “Nagapahalipay sa Tagipusuon”

Nagagamit sing makapahunahuna nga pagpaanggid, si Solomon nagsiling: “Ang kasanag sang mga mata nagapahalipay sa tagipusuon; ang maayo nga balita nagapatambok sa mga tul-an.” (Hulubaton 15:30) Ang tul-an “matambok” kon buta ini sing utok. Nagapabaskog ini sa bug-os nga lawas kag nagapahalipay sa tagipusuon. Kag ang malipayon nga tagipusuon makita sa nagasiga nga mata. Amo sina ang epekto sang maayo nga balita ukon report!

Indi bala nga ang mga report tuhoy sa bug-os kalibutan nga pag-uswag sa pagsimba kay Jehova nagapalig-on gid sa aton? Bangod nahibaluan naton ang tanan nga report tuhoy sa pagbantala sang Ginharian kag paghimo-disipulo nga hilikuton, napahulag pa gid kita nga makigbahin sing dugang pa sa ministeryo. (Mateo 24:14; 28:19, 20) Ang mga eksperiensia sadtong naghimo kay Jehova nga ila Dios kag nagbaton sang matuod nga pagsimba nagapahalipay sa aton. Sanglit amo sini kadaku ang epekto sang “maayo nga balita nga naghalin sa malayo nga duta,” daw ano gid ka importante nga ireport naton sing sibu kag maukod ang aton mga hinimuan sa ministeryo!—Hulubaton 25:25.

“Ang Pagpaubos Nagauna sa Dungog”

Ginapadaku ang kapuslanan sang pagbaton sing lainlain nga porma sang disiplina, ang maalam nga hari nagsiling: “Ang igdulungog nga nagapamati sa pagsabdong sang kabuhi magapuyo sa tunga sang mga maalam. Ang bisan sin-o nga nagalikaw sa disiplina nagasikway sang iya kaugalingon nga kalag, apang ang nagapamati sa pagsabdong nagatigayon sing tagipusuon.” (Hulubaton 15:31, 32) Ang pagsabdong, ukon disiplina, nagalab-ot sa tagipusuon sang isa ka tawo kag nagatadlong sini, nagabulig sa iya nga maggawi sing maalamon. Indi katingalahan nga “ang bilugon sang disiplina” nagakuha sang ‘kabuangan nga nahigot sa tagipusuon sang bata’! (Hulubaton 22:15) Ang isa nga nagapamati sa disiplina nagatigayon sing tagipusuon, buot silingon, sing maayo nga motibo. Sa pihak nga bahin, ang pagsikway sa disiplina, pagsikway sa kabuhi.

Sa pagkamatuod, mapuslanon gid ang pagpamati sa disiplina kag pagbaton sini sing mapainubuson. Ang paghimo sini nagaresulta indi lamang sa pagkakontento, pag-uswag, kalipay, kag kadalag-an kundi sa himaya kag kabuhi man. Ang Hulubaton 15:33 naghinakop: “Ang kahadlok kay Jehova disiplina padulong sa kaalam, kag ang pagpaubos nagauna sa himaya.”

[Nota]

[Retrato sa pahina 17]

Ang mahigugmaon nga pagtamdanay sa sulod sang panimalay mas halandumon sangsa bugana kag manamit nga mga pagkaon

[Retrato sa pahina 18]

Bisan pa may mga limitasyon kita, ang positibo nga panimuot nagabulig sa aton sa pagtigayon sang ihibalo

[Retrato sa pahina 19]

Ang kompidensiyal nga paghambalanay isa ka pagbayluhanay sang hanuot nga mga panghunahuna kag balatyagon

[Retrato sa pahina 20]

Nahibaluan mo bala kon paano ang “maayo nga balita nagapatambok sa mga tul-an”?