Magmaalam Ka​—Kahadluki ang Dios!

“Ang kahadlok kay Jehova amo ang pamuno sang kaalam.”—HULUBATON 9:10.

1. Ngaa madamo ang nabudlayan sa paghangop sa ideya tuhoy sa pagkahadlok sa Dios?

SANG una, kon magsiling ka nga ang isa ka tawo mahinadlukon sa Dios, ginakabig ini nga isa ka pagdayaw. Karon, para sa madamo, ang ideya tuhoy sa pagkahadlok sa Dios daw karaan na apang mabudlay hangpon. ‘Kon ang Dios gugma,’ mahimo mamangkot sila, ‘ngaa dapat ko sia kahadlukan?’ Para sa ila, ang kahadlok isa ka negatibo kag makapaluya pa gani nga balatyagon. Apang, ang matuod nga kahadlok sa Dios may mas masangkad nga kahulugan kag subong sang makita naton, indi lamang ini isa ka balatyagon ukon emosyon.

2, 3. Ano ang nadalahig sa matuod nga kahadlok sa Dios?

² Ang pagkahadlok sa Dios, ginagamit sa Biblia subong isa ka positibo nga kinaiya. (Isaias 11:3) Isa ini ka masinimbahon kag tudok nga pagtahod sa Dios, isa ka mabaskog nga handum nga pahamut-an sia. (Salmo 115:11) Nalakip sa sini ang pagbaton kag estrikto nga pagsunod sa moral nga mga talaksan sang Dios kag handum nga magkabuhi nahisuno sa kon ano ang ginasiling sang Dios nga husto ukon sayop. Ang isa ka reperensia nagsiling nga ginapakita sining mapuslanon nga sahi sang kahadlok ang “importante nga panimuot tuhoy sa Dios nga nagapahulag sa isa nga manghikot sing maalamon kag maglikaw sa tanan nga sahi sang kalainan.” Sing nagakaigo, ang Pulong sang Dios nagasiling sa aton: “Ang kahadlok kay Jehova amo ang pamuno sang kaalam.”—Hulubaton 9:10.

³ Sa pagkamatuod, ang kahadlok sa Dios nagadalahig sa madamo nga aspekto sang hilikuton sang tawo. Wala lamang ini naangot sa kaalam kundi pati man sa kalipay, paghidait, kahamungaya, malawig nga kabuhi, paglaum, pagsalig, kag kompiansa. (Salmo 2:11; Hulubaton 1:7; 10:27; 14:26; 22:4; 23:17, 18; Binuhatan 9:31) Naangot ini sing suod sa pagtuo kag gugma. Sa katunayan, nadalahig sa sini ang bug-os naton nga kaangtanan sa Dios kag sa aton isigkatawo. (Deuteronomio 10:12; Job 6:14; Hebreo 11:7) Nalakip sa kahadlok sa Dios ang mabakod nga pagpati nga nagaulikid gid sa aton ang aton langitnon nga Amay kag handa sia magpatawad sang aton mga kalapasan. (Salmo 130:4) Ang di-mahinulsulon nga mga malauton lang ang dapat makugmat sa Dios. *—Hebreo 10:26-31.

Pagtuon sa Pagkahadlok kay Jehova

4. Ano ang makabulig sa aton nga ‘matun-an ang kahadlok kay Jehova’?

⁴ Bangod importante ang kahadlok sa Dios sa paghimo sing maalamon nga mga desisyon kag sa pagbaton sing mga pagpakamaayo sang Dios, paano kita ‘makatuon sing nagakaigo nga pagkahadlok kay Jehova’? (Deuteronomio 17:19) Ginrekord sa Kasulatan para “sa pagtudlo sa aton” ang halimbawa sang madamo nga lalaki kag babayi nga may kahadlok sa Dios. (Roma 15:4) Agod mabuligan kita nga mahangpan kon ano gid ang buot silingon sang pagkahadlok sa Dios, binagbinagon naton ang kabuhi sang isa sining mga halimbawa, si Hari David sang dumaan nga Israel.

5. Paano ang pagbantay sa mga karnero nakabulig kay David nga matun-an ang pagkahadlok kay Jehova?

⁵ Ginsikway ni Jehova ang una nga hari sang Israel nga si Saul bangod sang iya kahadlok sa katawhan kag sang iya kakulang sing kahadlok sa Dios. (1 Samuel 15:24-26) Sa pihak nga bahin, ginpakita sang dalanon sang kabuhi ni David kag sang iya suod nga kaangtanan kay Jehova nga isa gid sia ka tawo nga may kahadlok sa Dios. Kutob sa pagkabata, si David masami nagabantay sang mga karnero sang iya amay. (1 Samuel 16:11) Ang pagbantay ni David sa mga karnero sa gab-i, sa idalom sang kalangitan nga puno sing bituon, mahimo nakabulig sa iya nga mahangpan ang kahadlok kay Jehova. Bisan pa diutay lang nga bahin sang daku katama nga uniberso ang nakita ni David, husto ang iya nahinakop—ang Dios takus tahuron kag simbahon. “Kon makita ko ang imo kalangitan, ang  binuhatan sang imo mga tudlo, ang bulan kag ang kabituunan nga imo ginhanda,” ginsulat niya sang ulihi, “ano bala ang mamalatyon nga tawo nga padayon mo sia nga ginadumdom, kag ang anak sang tawo nga ginaatipan mo sia?”—Salmo 8:3, 4.

6. Ano ang ginbatyag ni David sang nahantop niya ang pagkadaku ni Jehova?

⁶ Nagakaigo nga nagdayaw gid si David sang ginpaanggid niya ang iya kagamay sa masangkad kag puno sing bituon nga kalangitan. Sa baylo nga makugmat sia, ining ihibalo nagpahulag sa iya nga dayawon si Jehova kag magsiling: “Ang mga langit nagapahayag sang himaya sang Dios; kag ang kahawaan nagasugid sang binuhatan sang iya mga kamot.” (Salmo 19:1) Bangod sining pagtahod sa Dios, labi nga nagsuod si David kay Jehova kag luyag niya tun-an kag sundon ang Iya himpit nga mga dalanon. Handurawa ang ginbatyag ni David sang nag-amba sia kay Jehova: “Ikaw daku kag nagahimo sing makatilingala nga mga butang; ikaw ang Dios, ikaw lamang. Tudlui ako, O Jehova, sang imo dalanon. Magalakat ako sa imo kamatuoran. Bug-usa ang akon tagipusuon sa pagkahadlok sa imo ngalan.”—Salmo 86:10, 11.

7. Paano nakabulig kay David ang pagkahadlok sa Dios sa iya pagpakig-away kay Goliat?

⁷ Sang ginsalakay sang mga Filistinhon ang pungsod sang Israel, ginyaguta sang ila pinakaali nga hangaway nga si Goliat, nga mga tres metros ang kataason, ang mga Israelinhon, nga daw nagasiling: ‘Pili kamo sing tawo nga maaway sa akon! Kon magdaug sia, magaalagad kami sa inyo.’ (1 Samuel 17:4-10) Hinadlukan gid si Saul kag ang iya bug-os nga kasuldadusan, apang si David iya wala. Nakahibalo sia nga si Jehova ang dapat kahadlukan, indi ang bisan sin-o nga tawo, bisan ano pa sia ka kusog. “Ako nagakari sa imo sa ngalan ni Jehova sang mga kasuldadusan,” siling ni David kay Goliat, “kag mahibaluan sining bug-os nga katilingban nga si Jehova wala nagaluwas paagi sa espada kag sa bangkaw, kay ang inaway iya ni Jehova.” Paagi sa iya labyog kag isa ka bato—kag sa bulig ni Jehova—napatay ni David ang higante.—1 Samuel 17:45-47.

8. Ano ang ginatudlo sa aton sang mga halimbawa sa Biblia sang mga tawo nga mahinadlukon sa Dios?

⁸ Kaangay ni David, mahimo makaatubang man kita sing makahaladlok nga mga balagbag ukon mga kaaway. Ano ang mahimo naton? Mahimo naton ilugon si David kag ang iban pa nga matutom nga mga tawo sang una sa pag-atubang sini—upod ang diosnon nga kahadlok. Madaug sang kahadlok sa Dios ang kahadlok sa tawo. Ginpalig-on sang matutom nga alagad sang Dios nga si Nehemias ang iya masigka-Israelinhon, nga ginaipit sang mga manugpamatok: “Dili kamo magkahadlok sa ila. Dumduma si Jehova ang Isa nga daku kag makakulugmat.” (Nehemias 4:14) Paagi sa bulig ni Jehova, madinalag-on nga natuman nanday David, Nehemias, kag sang iban pa nga matutom nga mga alagad sang Dios ang ila hatag-Dios nga asaynment. Mahimo man naton ini kon may kahadlok kita sa Dios.

Pag-atubang sa mga Problema Upod ang Diosnon nga Kahadlok

9. Sa ano nga mga sirkunstansia nagpakita si David sing kahadlok sa Dios?

⁹ Pagkatapos mapatay ni David si Goliat, ginhatagan sia ni Jehova sing madamo pa nga kadalag-an. Apang, gintinguhaan sang mahisaon nga si Saul nga patyon si David, una sing padasudaso, dayon sing malimbungon, kag sang ulihi upod ang isa ka kasuldadusan. Bisan pa ginpasalig ni Jehova si David nga mangin hari sia, sa sulod sang mga tinuig kinahanglan sia magpalagyo, makig-away, kag maghulat sa tion ni Jehova nga himuon sia nga hari. Sa sining tanan nga hitabo, ginpakita ni David nga nahadlok sia sa matuod nga Dios.—1 Samuel 18:9, 11, 17; 24:2.

10. Paano nagpakita si David sing kahadlok sa Dios sa atubangan sang katalagman?

¹⁰ Isa ka bes, nalagyo si David pakadto kay Aquis, ang hari sang Filistinhon nga siudad sang Gat, ang lugar nga gindak-an ni Goliat. (1 Samuel 21:10-15) Ginsumbong si David sang mga alagad sang hari subong kaaway sang ila pungsod. Ano ang ginhimo ni David sa sining makatalagam nga sitwasyon? Nangamuyo sia sing hanuot kay Jehova. (Salmo 56:1-4, 11-13) Bisan pa kinahanglan niya magpakunokuno nga buang agod makapalagyo, nahibaluan ni David nga si Jehova gid ang nagluwas sa iya paagi sa pagpakamaayo sang iya mga panikasog. Ginapakita sang bug-os tagipusuon nga pagsandig kag pagsalig ni David kay Jehova nga si David isa gid ka mahinadlukon sa Dios nga tawo.—Salmo 34:4-6, 9-11.

11. Paano naton mapakita ang diosnon nga kahadlok sa idalom sang pagtilaw, subong sang ginhimo ni David?

¹¹ Kaangay ni David mapakita man naton ang kahadlok sa Dios paagi sa pagsalig sa iya pangako nga buligan kita nga malandas ang aton mga problema. “Itugyan kay Jehova ang imo dalanon,  kag magsalig sa iya, kag sia mismo magapanghikot,” siling ni David. (Salmo 37:5) Wala ini nagakahulugan nga basta na lang naton itugyan kay Jehova ang aton mga problema kag magpaabot nga sia ang maglubad sini para sa aton. Si David wala nangayo sing bulig sa Dios kag nian nagpahimunong na lang. Gingamit niya ang pisikal kag intelektuwal nga mga ikasarang nga ginhatag ni Jehova sa iya kag gin-atubang ang iya problema. Walay sapayan, nahibaluan ni David nga ang tawo indi magamadinalag-on sa iya kaugalingon lamang. Amo man sini dapat ang aton mangin panimuot. Kon ginhimo na naton ang aton bug-os nga masarangan, dapat itugyan naton ang iban kay Jehova. Sa pagkamatuod, sa masami wala na kita sing mahimo kundi ang magsandig kay Jehova. Amo ini ang tion nga mapasundayag naton subong indibiduwal nga may kahadlok kita sa Dios. Mapalig-on kita sa tinagipusuon nga mga pulong ni David: “Ang pagpakigsuod kay Jehova ila sang mga nahadlok sa iya.”—Salmo 25:14.

12. Ngaa kinahanglan naton tamdon sing serioso ang aton mga pangamuyo, kag ano nga panimuot ang dapat naton likawan?

¹² Busa, dapat naton tamdon sing serioso ang aton mga pangamuyo kag ang aton kaangtanan sa Dios. Kon nagapalapit kita kay Jehova, dapat kita “magpati nga nagaluntad sia kag nga sia ang manugpadya sa mga hanuot nga nagapangita sa iya.” (Hebreo 11:6; Santiago 1:5-8) Kag kon ginabuligan niya kita, dapat naton ‘ipakita nga mapinasalamaton kita,’ subong sang ginlaygay sa aton ni apostol Pablo. (Colosas 3:15, 17) Indi kita dapat mangin kaangay sang mga tawo nga ginlaragway sang isa ka eksperiensiado nga hinaplas nga Cristiano: “Abi nila ang Dios daw kaangay sang isa ka serbidor sa langit,” siling niya. “Kon may kinahanglan sila, gusto nila nga mapalapit sia sa ila sa isa lang ka sinyas. Kag kon makuha na gani nila ang ila luyag, ila na sia ginapahalin.” Ina nga panimuot wala nagapakita sing kahadlok sa Dios.

Kon Napaslawan sa Pagpakita sing Kahadlok sa Dios

13. Sa ano nga okasyon napaslawan si David sa pagpakita sing pagtahod sa Kasuguan sang Dios?

¹³ Sang naeksperiensiahan ni David ang bulig ni Jehova sa tion sang kasisit-an, nagdalom ang iya kahadlok sa Dios kag nagbakod ang iya pagsalig sa Iya. (Salmo 31:22-24) Apang, sa tatlo ka talalupangdon nga okasyon, napaslawan si David sa pagpakita sing kahadlok sa Dios, nga nagdul-ong sa kapahamakan. Ang una amo ang paghimo niya sing kahimusan nga isaylo ang kaban sang katipan ni Jehova sa Jerusalem sakay sa karo sa baylo nga pas-anon ini sang mga Levinhon, subong sang ginsiling sang Kasuguan sang Dios. Sang gin-uyatan sang nagaguyod sa karo nga si  Uza, ang Kaban agod indi ini mahulog, napatay sia gilayon bangod sang iya “walay pagtahod nga buhat.” Huo, mabug-at nga sala ang ginhimo ni Uza, apang ining masubo nga butang natabo bangod wala man gintahod ni David sing nagakaigo ang Kasuguan sang Dios. Ang pagkahadlok sa Dios nagakahulugan sing paghimo sang mga butang nahisuno sa iya kahimusan.—2 Samuel 6:2-9; Numeros 4:15; 7:9.

14. Ano ang resulta sang pag-isip ni David sa Israel?

¹⁴ Sang ulihi, ginsugyot ni Satanas si David nga isipon ang mga lalaki nga hangaway sang Israel. (1 Cronica 21:1) Sa paghimo sini, napaslawan si David sa pagpakita sing kahadlok sa Dios, nga nagresulta sa kamatayon sang 70,000 ka Israelinhon. Bisan pa naghinulsol si David sa atubangan ni Jehova, sia kag yadtong yara sa palibot niya nag-antos sing daku.—2 Samuel 24:1-16.

15. Ngaa nakahimo si David sang seksuwal nga imoralidad?

¹⁵ Napaslawan si David sa pagpakita sing kahadlok sa Dios sa isa pa ka okasyon kag nagdul-ong ini sa imoral nga relasyon niya kay Batseba, ang asawa ni Urias. Nakahibalo si David nga sala ang pagpanghilahi ukon ang pagkaibog sa asawa sang iban. (Exodo 20:14, 17) Nagsugod ang problema sang nakita ni David si Batseba nga nagapaligo. Napahulag kuntani si David sang nagakaigo nga kahadlok sa Dios nga ilikaw gilayon ang iya mga mata kag ang iya panghunahuna sa iban nga butang. Sa baylo, maathag nga ‘padayon nga nagtulok’ si David kay Batseba tubtob nga nadaug sang kaibog ang iya kahadlok sa Dios. (Mateo 5:28; 2 Samuel 11:1-4) Nalipatan ni David nga nadalahig si Jehova sa tanan nga aspekto sang iya kabuhi.—Salmo 139:1-7.

16. Anong malain nga mga resulta ang gin-antos ni David bangod sang iya ginhimo nga sala?

¹⁶ Ang imoral nga relasyon ni David kay Batseba nagbun-ag sing isa ka bata nga lalaki. Wala madugay pagkatapos sini, ginpadala ni Jehova ang iya manalagna nga si Nathan agod ibuyagyag ang sala ni David. Sang makamaradmad si David, napasag-uli ang iya kahadlok sa Dios kag naghinulsol. Nakitluoy sia kay Jehova nga indi sia pagsikwayon ukon kuhaon ang Iya balaan nga espiritu  sa iya. (Salmo 51:7, 11) Ginpatawad ni Jehova si David kag ginpamag-an ang silot sa iya, apang wala Niya gin-amligan si David gikan sa tanan nga malain nga resulta sang iya ginhimo. Napatay ang anak ni David, kag daku nga kasubo kag trahedya ang nag-abot sa iya pamilya sugod sadto. Daku gid nga bili ang iya ginbayaran bangod sa kapaslawan nga magpakita sing kahadlok sa Dios!—2 Samuel 12:10-14; 13:10-14; 15:14.

17. Iilustrar ang daku nga kasubo nga mahimo mangin resulta sang makasasala nga mga buhat.

¹⁷ Sa karon, ang kapaslawan sa pagpakita sing kahadlok sa Dios may kaangtanan sa moral mahimo man magdul-ong sa mabug-at kag nagadugay nga mga problema. Hunahunaa lamang ang kasakit nga nabatyagan sang isa ka hoben nga asawa sang mahibaluan niya nga ginluiban sia sang iya Cristianong bana samtang nagatrabaho ini sa iban nga pungsod. Bangod sa kakibot kag kalisod, nagsikuko sia, gintabunan ang iya guya kag nagnguyngoy. Daw ano ayhan kadugay nga matigayon liwat sang iya bana ang iya pagsalig kag pagtahod? Mahimo malikawan inang makahalanusbo nga mga resulta paagi sa pagpakita sing matuod nga kahadlok sa Dios.—1 Corinto 6:18.

Ang Kahadlok sa Dios Magapugong sa Aton sa Pagpakasala

18. Ano ang tulumuron kag pamaagi ni Satanas?

¹⁸ Madasig nga ginaguba ni Satanas ang moral nga mga talaksan sang kalibutan, kag luyag niya palainon ilabi na ang matuod nga mga Cristiano. Agod mahimo ini, ginahingalitan niya ang direkta nga alagyan pakadto sa aton tagipusuon kag hunahuna—paagi sa aton mga igbalatyag, ilabi na ang aton mga mata kag mga dulunggan. (Efeso 4:17-19) Ano ang himuon mo kon makakita ka sing imoral nga mga laragway, makabati sing maulag nga mga pulong, ukon makasumalang sing imoral nga mga tawo?

19. Paano nakabulig ang diosnon nga kahadlok sa isa ka Cristiano nga malandas ang pagsulay?

¹⁹ Binagbinaga ang eksperiensia ni André, * isa ka Cristianong gulang, amay, kag doktor sa Europa. Kon panggab-i ang trabaho ni André sa ospital, ginapatapikan sang iya katrabaho nga mga babayi sing nota—nga may drowing nga tagipusuon—ang iya ulunan, nga nagaagda sa iya sa pagpakigsekso. Malig-on nga ginpangindian ni André ang ila pangganyat. Dugang pa, agod makalikaw sia sa imoral nga mga kaupdanan, nangita sia sing iban nga trabaho. Napamatud-an nga maalamon gid kag nagadul-ong sa mga pagpakamaayo ang pagkahadlok sa Dios bangod nagaalagad na karon si André sing part-time sa sanga talatapan sang mga Saksi ni Jehova sa ila pungsod.

20, 21. (a) Paano kita mabuligan sang kahadlok sa Dios nga malikawan ang pagpakasala? (b) Ano ang binagbinagon sa masunod nga artikulo?

²⁰ Kon indi pag-isikway sang isa ka tawo ang sayop nga mga panghunahuna, mahimo madula niya ang pagpabalor sa iya hamili nga kaangtanan kay Jehova kag ibaylo ini sa isa ka butang nga wala sia sing kinamatarong. (Santiago 1:14, 15) Sa pihak nga bahin, kon nahadlok kita kay Jehova, malikaw kita—mapalayo pa gani—sa mga tawo, duog, hilikuton, kag kalingawan nga makapaluya sang aton panindugan sa moral. (Hulubaton 22:3) Bisan ano pa nga kahuy-anan ukon sakripisyo ang aton pagabatason, magamay lamang ini kon ipaanggid sa pagkadula sang kahamuot sang Dios. (Mateo 5:29, 30) Kon may kahadlok kita sa Dios, indi naton hungod nga ipadayag ang aton kaugalingon sa bisan ano nga imoral, lakip ang bisan ano nga porma sang pornograpiya, sa baylo ‘ipalayo naton ang aton mga mata sa pagtan-aw sa butang nga wala sing pulos.’ Kon himuon naton ini, makasalig kita nga ‘tipigan kita nga buhi’ ni Jehova kag amanan kita sang tanan naton nga kinahanglanon.—Salmo 84:11; 119:37.

²¹ Sa pagkamatuod, ang pagpanghikot nga may kahadlok sa Dios isa gid ka dalanon sang kaalam. Isa man ini ka tuburan sang matuod nga kalipay. (Salmo 34:9) Ipaathag ini sa masunod nga artikulo.

[Mga nota]

Mapaathag Mo Bala?

• Anong Cristianong mga kinaiya ang nalakip sa kahadlok sa Dios?

• Paano mabatuan sang pagkahadlok sa Dios ang pagkahadlok sa tawo?

• Paano naton mapakita nga husto ang aton pagtamod sa pangamuyo?

• Paano ang kahadlok sa Dios makapugong sa aton sa paghimo sing sala?

[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]

[Retrato sa pahina 23]

Natun-an ni David ang kahadlok sa Dios paagi sa pag-obserbar sa mga binuhatan ni Jehova

[Mga retrato sa pahina 24]

Ano ang himuon mo kon makasumalang ka sing isa ka makasululay nga sitwasyon?