Sugilanon sang Kabuhi

Ang Husto nga Desisyon Nagdul-ong sa Tubtob Buhi nga mga Pagpakamaayo

Panugiron ni Paul Kushnir

SANG 1897 nagsaylo ang akon Lolo kag Lola halin sa Ukraine pakadto sa Canada kag nagpuyo malapit sa Yorkton, Saskatchewan. Dala nila ang ila apat ka kabataan—tatlo ka lalaki kag bugtong nga babayi. Sang 1923, ang bugtong nga si Marinka, nagbun-ag sa akon; ang iya ikapito nga anak. Ang kabuhi sadto anay simple lang apang may kalig-unan. Masustansia ang amon pagkaon kag may madamol kami nga panapton, kag ang gobierno nagahatag sing kinahanglanon nga mga serbisyo. Ang mainabyanon nga mga kasilingan nagabinuligay sa dalagku nga mga ulubrahon. Sang tigtulugnaw sang 1925, ang isa ka Estudyante sang Biblia, nga amo anay ang pagtawag sa mga Saksi ni Jehova, nagduaw sa amon. Ining pagduaw nagpahulag sa amon nga maghimo sing desisyon nga ginapasalamatan ko gihapon tubtob sa karon.

Ang Kamatuoran sa Biblia Nakalab-ot sa Amon Puluy-an

Nakatigayon si Nanay sang mga pulyeto gikan sa Estudyante sang Biblia kag nakasapo gilayon sang kamatuoran. Madasig ang iya pag-uswag sa espirituwal kag nabawtismuhan sia sang 1926. Sang nangin isa ka Estudyante sang Biblia si Nanay, nagbalhin ang pagtamod sang amon pamilya sa kabuhi. Nangin isa ka duog sang pagkamaabiabihon ang amon puluy-an. Pirme nagadayon sa amon ang mga peregrino, ang pagtawag sa mga nagalakbay nga manugtatap sadto, kag ang iban pa nga mga Estudyante sang Biblia. Sang 1928 may isa ka nagalakbay nga manugtatap nga nagpasalida sa amon sing “Eureka Drama,” isa ka ginpasimple nga bersion sang “Photo-Drama of Creation.” Naghulam sia sa amon sang halampangan nga paka nga nagahunihuni. Kon pisliton na niya ang paka, buot silingon tion na nga islan ang slide. Nalipay gid kami nga mga bata nga ipagamit sa iya ang amon halampangan nga paka sa drama!

Pirme kami ginduaw sang isa ka nagalakbay nga manugtatap nga si Emil Zarysky dala ang iya trailer. Kon kaisa ginaupdan sia sang iya hamtong nga anak, nga nagpalig-on sa amon nga mga bata nga himuon nga tulumuron ang bug-os tion nga  pag-alagad, ukon pagpayunir. Madamo man nga payunir ang nagdayon sa amon puluy-an. Isa ka bes, ginpahulam ni Nanay ang isa ka payunir sing bayo samtang ginasursihan niya ang bayo sang payunir. Indi hungod nga nadala sang payunir ang bayo sang maglakat sia. Sang ulihi ginpadala niya ang bayo kag nangayo sing pasaylo kay wala niya ini mauli dayon. “Wala abi ako sing pulo ka sentimos nga ibayad sa koreo,” sulat niya. Tani wala na lang niya gin-uli ang bayo! Luyag ko gid nga sa pila ka adlaw mailog ko man ang masinakripisyuhon nga mga payunir. Nagapasalamat ako sa pagkamaabiabihon ni Nanay, nga naghatag sing kahulugan sa amon kabuhi kag nagpalambo sang amon gugma sa kauturan.—1 Pedro 4:8, 9.

Si Tatay indi isa ka Estudyante sang Biblia, apang wala niya kami ginpamatukan. Sang 1930 gintugutan pa gani niya ang mga kauturan nga gamiton ang iya daku nga kamalig para sa isa ka adlaw nga asambleya. Siete anyos pa lang ako sadto, apang nagtudok gid sa akon ang kalipay kag dignidad sang okasyon. Napatay si Tatay sang 1933. Balo na si Nanay kag may walo ka kabataan, apang wala gid mationg ang iya determinasyon nga makapabilin kami sa dalanon sang matuod nga pagsimba. Ginapaupod niya ako sa mga miting. Sadto, daw kadugay gid sang mga miting, kag mas luyag ko pa mag-upod sa iban nga mga bata, nga ginapasugtan nga maghampang sa gua. Apang, bangod ginatahod ko si Nanay wala ako nagagua. Kon nagaluto si Nanay, masami sia nagakutlo sing teksto sa Biblia kag ginapamangkot ako kon sa diin ini masapwan sa Biblia. Sang 1933 nangin bugana gid ang patubas, kag ang sobra nga kita ginbakal ni Nanay sing salakyan. Ang iban sa kaingod nagmulay sa iya nga gin-uyangan lang niya ang kuarta, apang nagapati si Nanay nga makabulig ang salakyan sa amon teokratikong mga hilikuton. Husto gid sia.

Ginbuligan Ako sang Iban nga Maghimo sing Husto nga Desisyon

Maabot gid ang tion nga ang isa ka lamharon dapat maghimo sing desisyon nga makaapektar sa iya palaabuton. Sang nag-abot inang tion sa akon mga magulang nga babayi nga sanday Helen kag Kay, nagdesisyon sila nga magpayunir. Ang isa ka payunir nga gin-abiabi namon sa puluy-an amo si John Jazewsky, nga isa ka mabuot kag lamharon nga lalaki. Ginpangabay sia ni Nanay nga magbulig anay sa talamnan. Sang ulihi, ginpangasawa ni John si Kay, kag nagpayunir sila malapit sa amon puluy-an. Sang dose anyos ako, ginapaupod nila ako sa pag-alagad sa latagon kon bakasyon sa eskwelahan. Nakabulig ini sa akon nga maeksperiensiahan ang kabuhi sang isa ka payunir.

Sang ulihi, halos kami na sang akon magulang nga si John ang nagapanguma. Amo nga si Nanay makaalagad kon tig-ilinit kaangay sang ginatawag karon nga auxiliary payunir. Nagasakay sia sa karo nga ginaguyod sang tigulang nga kabayo. Ginhingalanan ni Tatay ining batinggilan nga tigulang nga kabayo nga si Saul, apang para kay Nanay masinulundon gid ini nga kabayo. Nanamian gid kami ni John sa uma, pero kada magpauli si Nanay halin sa pag-alagad sa latagon kag sugiran kami sang iya mga eksperiensia, labi nga nagliso ang amon interes sa pagpayunir. Sang 1938, nangin masako ako sa pag-alagad sa latagon, kag nabawtismuhan ako sang Pebrero 9, 1940.

Sang ulihi, gintangdo ako subong isa ka alagad sa kongregasyon. Ako ang nagaasikaso sang mga rekord sang kongregasyon kag nalipay ako sa tagsa ka pag-uswag. May personal nga teritoryo ako sa isa ka banwa nga mga 16 kilometros gikan sa puluy-an. Kon tigtulugnaw, nagakadto ako didto kada semana kag nagatulog ako sa balay sang interesado nga pamilya nga may hulot sa atop sing mga isa ukon duha ka gab-i. Sa tapos sang paghinun-anon sa Luterano nga ministro—sa sini nga higayon medyo kulang sa pagkamataktikanhon ang akon paghambal—ginpahog niya ako nga tawgan sang pulis kon padayon ako nga magduaw sa iya panong. Nagpabakod lamang yadto sang akon determinasyon nga magpadayon.

Sang 1942 ang akon magulang nga si Kay kag ang iya bana nga si John, nagplano nga magtambong sa kombension sa Cleveland, Ohio, sa Estados Unidos. Nalipay gid ako kay ginhagad nila ako  nga mag-upod. Ini nga kombension ang isa sa pinakamaayo nga natabo sa akon. Nagpabakod pa gid ini sang akon mga plano sa palaabuton. Sang si Utod Nathan Knorr, nga amo sadto ang nagapanguna sa bug-os kalibutan nga hilikuton, nagpanawagan sang 10,000 ka payunir, nagdesisyon ako sa gilayon nga magpayunir!

Sang Enero 1943, nagduaw sa amon kongregasyon si Henry nga isa ka nagalakbay nga ministro. Napahulag gid kami sang iya pamulongpulong. Pagkasunod nga adlaw, nangin -40°C ang temperatura, kag bangod sang mabaskog nga amihan labi pa gid nga nagtugnaw. Sa masami wala kami nagagua kon amo sina katugnaw, apang si Henry luyag gid nga maggua sa latagon. Sia kag ang iban pa nagsakay sa caboose, karosa nga may tabon kag may de-uling nga kalan sa sulod kag ginaguyod sang kabayo, pakadto sa isa ka banwa nga mga 11 kilometros ang kalayuon. Nagaisahanon ako nga nagduaw sa isa ka pamilya nga may lima ka kabataan nga lalaki. Nagsugot sila nga magtuon sang Biblia, kag sang ulihi ginbaton nila ang kamatuoran.

Pagbantala sa Tion sang Pagdumili

Sa tion sang Bug-os Kalibutan nga Inaway II, gindumilian ang hilikuton sang Ginharian sa Canada. Dapat namon taguon ang mga literatura sa Biblia, kag madamo gid sing talaguan sini sa amon uma. Pirme kami ginapangitaan sing literatura sang kapulisan apang wala gid sila sing may nasapwan. Kon nagabantala, Biblia lamang ang amon ginagamit. Nagatipon kami sa gagmay nga grupo, samtang ako kag ang akon utod nga si John ang ginpili nga magdala sing mga sulat sing patago.

Sa tion sang inaway, ang amon kongregasyon nakigbahin sa bug-os kalibutan nga pagpanagtag sang pulyeto nga End of Nazism. Nagagua kami kon tungang-gab-i. Tuman gid ang akon kulba samtang patago nga ginakadtuan namon ang tagsa ka balay kag ginabilin ang pulyeto sa talakdangan sang tagsa ka balay. Amo yadto ang makakululba gid nga nahimo ko. Nadula ang akon kulba sang mabilin na namon ang katapusan nga kopya sang pulyeto! Dalidali kami nga nagbalik sa nagapundo nga salakyan, gin-isip kon kompleto na ang tanan nga nag-upod, kag ginpasibad ang salakyan sa mangitungito nga kagab-ihon.

Pagpayunir, mga Prisuhan, kag mga Asambleya

Sang Mayo 1, 1943, naghalin ako sa balay sa tapos nga makalisensia kay Nanay. Dala ang isa ka gamay nga maleta kag 20 dolyares nga unod sang akon kahita, nagbiyahe ako pakadto sa akon una nga asaynment subong payunir. Maabiabihon nga gintatap ako ni Utod Tom Troop kag sang iya mahigugmaon nga pamilya sa banwa sang Quill Lake, Saskatchewan. Sang masunod nga tuig, nagsaylo ako sa nabaw-ing nga teritoryo sa banwa sang Weyburn Saskatchewan. Gindakop ako sang Disiembre 24, 1944 samtang nagabantala sa dalan. Sa tapos mapriso sa Weyburn Saskatchewan, ginsaylo ako sa isa ka kampo sa Jasper, Alberta. Upod sa iban nga mga Saksi, napalibutan kami didto sang makahalawhaw nga hinimuan ni Jehova, ang Canadian Rockies. Sang maaga nga bahin sang 1945, ginpahanugutan kami sang mga opisyal sang kampo nga magtambong sa miting sa Edmonton, Alberta. Si Utod Knorr naghatag sing makakulunyag nga balita nahanungod sa pag-uswag sa bug-os kalibutan nga hilikuton. Handum gid namon nga mahilway na kag makapakigbahin liwat sing bug-os sa ministeryo.

Sang nahilway na ako, nagpayunir ako liwat. Wala madugay ginpahibalo nga ang “All Nations Expansion” nga Asambleya pagahiwaton sa Los Angeles, California. May isa ka utod sa akon bag-o nga teritoryo nga nagbutang sing mga pulungkuan sa iya trak agod mapaigo ang 20 ka pasahero. Sang Agosto 1, 1947, ginsugdan namon ang indi gid malipatan nga biyahe nga may kalayuon nga 7,200 kilometros. Nag-agi kami sa kaumhan, sa desyerto, kag sa makahayanghag nga mga talan-awon subong sang Yellowstone kag Yosemite nga mga national park. Ang bug-os nga biyahe naglawig sing 27 ka adlaw—isa gid ka matahom nga eksperiensia!

Ang kombension mismo isa na ka pagpakamaayo nga indi malipatan. Agod makabenepisyo sing maayo sa kombension, nagboluntaryo ako subong attendant kon adlaw kag manugbantay kon gab-i. Sa tapos matambungan ang miting para sa mga interesado sa misyonero nga pag-alagad, ginsulatan ko sing kompleto ang aplikasyon apang wala ko gid ginapaabot nga mabaton. Samtang sang 1948, nagboluntaryo ako bilang payunir sa probinsia sang Canada sa Quebec.—Isaias 6:8.

 Gilead kag Pagkatapos

Sang 1949, nalipay gid ako sang mabaton ang pangagda nga magtambong sa ika-14 nga klase sang Watchtower Bible School of Gilead. Ining paghanas nagpabakod sang akon pagtuo kag nagpasuod sa akon kay Jehova. Sanday John kag Kay naggradwar sa ika-11 nga klase sang Gilead kag nagaalagad karon subong mga misyonero sa Northern Rhodesia (karon Zambia). Ang akon magulang nga si John naggradwar sa Gilead sang 1956. Upod sa iya asawa nga si Frieda, nag-alagad sia sa Brazil sa sulod sang 32 ka tuig tubtob sa iya kamatayon.

Sang adlaw sang akon gradwasyon sang Pebrero 1950, napalig-on gid ako sang duha ka telegrama, ang isa halin kay Nanay kag ang isa halin sa pamilya Troop sa Quill Lake. Ang telegrama sang pamilya Troop, nga may tig-ulo nga “Panugyan sa Naggradwar,” nagasiling: “Isa gid ini ka pinasahi nga tion. Ang adlaw nga imo gid pirme pakabahandion; kag kabay nga mangin madinalag-on ka kag mangin malipayon.”

Nakabaton ako sing asaynment nga mag-alagad sa siudad sang Quebec, apang nagpabilin anay ako sa Kingdom Farm, sa Estado sang New York, diin nahamtang ang Gilead School. Isa ka adlaw, ginpamangkot ako ni Utod Knorr kon luyag ko magkadto sa Belgium. Apang, pila ka adlaw sang ulihi ginpamangkot niya ako kon luyag ko nga i-asayn sa Netherlands. Sang mabaton ko ang akon asaynment, ini nagasiling nga dapat ko “panghikutan ang katungdanan sang isa ka alagad sang sanga.” Daw indi ako makapati.

Sang Agosto 24, 1950, naglayag ako sa sulod sing 11 ka adlaw pakadto sa Netherlands—hustuhan gid nga tion agod mabasa ko bag-ong gua nga New World Translation of the Christian Greek Scriptures. Nag-abot ako sa Rotterdam sang Septiembre 5, 1950, diin mainit nga gin-abiabi ako sang pamilya Bethel. Bisan pa sang makahalalit nga resulta sang Bug-os Kalibutan nga Inaway II, sa liwat padayon gihapon nga ginhimo sang mga kauturan ang ila Cristianong hilikuton. Samtang nagapamati ako sa ila mga eksperiensia sang paghupot sing integridad sa atubang sang tuman nga paghingabot, naghunahuna ako nga mabudlay para sa sining mga kauturan nga dumalahan sang isa ka di-eksperiensiado kag lamharon nga alagad sang sanga. Apang, sang ulihi maathag nga wala gid man ako sing dapat nga kabalak-an.

Siempre pa, ang iban nga mga butang nagakinahanglan gid sing atension. Nag-abot ako antes gid lang magsugod ang kombension kag nagdayaw gid ako sang makita ko nga sa duog sang kombension nagadayon ang linibo ka delegado. Sang masunod nga kombension, ginpanugda ko nga mangita sing dalayunan sa pribado nga mga puluy-an. Suno sa kauturan isa ini ka maayo nga ideya—apang indi bagay sa ila pungsod. Sa tapos sang paghinun-anon, nagsugtanay kami—ang katunga sang mga delegado madayon sa duog sang kombension kag ang iban sa puluy-an sang mga di-Saksi sa siudad diin pagahiwaton ang kombension. Bangod sang maayo nga resulta, ginreport ko ini kay Utod Knorr sang magtambong sia sa kombension. Apang, ang kadalag-an hinali nga naalimunaw sang mabasa ko sang ulihi ang report tuhoy sa amon kombension sa Ang Lalantawan, nga nagasiling: “Nagapati kami nga sa masunod nga tion dapat magpakita sing pagtuo ang mga kauturan kag maghimo sing kahimusan nga ang mga  kombensionista magdayon sa pinakaepektibo nga duog sa pagbantala, sa puluy-an sang mga pumuluyo.” Kag amo gid sina ang amon ginhimo sang “masunod nga tion”!

Sang Hulyo 1961, gin-imbitar ang duha ka tiglawas sang amon sanga talatapan nga magtambong sa isa ka miting upod sa iban pa nga tiglawas sang sanga sa London. Ginpahibalo ni Utod Knorr nga matigayon na ang New World Translation of the Holy Scriptures sa dugang pa nga lenguahe, lakip na sa Olandes. Makakulunyag gid yadto nga balita! Apang, wala gid kami makahibalo kon daw ano kasangkad ang proyekto. Duha ka tuig sang ulihi, sang 1963, nalipay ako nga may bahin sa programa sa isa ka kombension sa New York diin ginpagua ang New World Translation of the Christian Greek Scriptures sa Olandes nga lenguahe.

Mga Desisyon kag Bag-o nga mga Asaynment

Sang Agosto 1961, ginpangasawa ko si Leida Wamelink. Ang iya bug-os nga pamilya nagbaton sing kamatuoran sang 1942 sa tion sang paghingabot sang mga Nazi. Si Leida nagpayunir sang 1950 kag nag-alagad sa Bethel sang 1953. Bangod sang iya kapisan sa Bethel kag sa kongregasyon nakita ko nga mangin mainunungon sia nga kaupod sa akon ministeryo.

Mga isa ka tuig pa lang ang amon pag-asawahay, sang gin-agda ako sa Brooklyn para sa pulo ka bulan nga kurso para sa dugang pa nga paghanas. Wala sing kahimusan nga ang mga asawa mag-upod sa ila mga bana. Bisan pa nga indi maayo ang panglawas ni Leida, mainayuhon sia nga nagpasugot nga batunon ang pangagda. Sang ulihi, naglala ang problema sa panglawas ni Leida. Gintilawan namon nga magpadayon sa amon hilikuton sa Bethel apang sang ulihi nagpamat-od kami nga mas praktikal kon padayunon namon ang bug-os tion nga pag-alagad sa gua sang Bethel. Nagsugod kami sa pag-alagad subong manuglakbay nga ministro. Wala madugay, kinahanglan nga operahan ang akon asawa. Upod sa pagsakdag sang mga abyan, naatubang namon ang kahimtangan, kag isa ka tuig sang ulihi nagbaton kami sang asaynment nga mag-alagad sa distrito nga hilikuton.

Makalilipay ang pito ka tuig sang makapapagsik nga pag-alagad subong nagalakbay nga manugtatap. Kag nag-atubang ako liwat sing mabug-at nga desisyon sang gin-agda ako nga magtudlo sa Kingdom Ministry School sa Bethel. Ginbaton namon ini, bisan pa nga mabudlay ini nga pagbalhin, bangod nga ginhigugma na namon ang paglakbay nga ministeryo. Ang 47 ka klase, duha ka semana ang tagsa ka klase, nag-aman sing maayong kahigayunan nga magpaambitay sang espirituwal nga mga pagpakamaayo upod sa mga gulang sang kongregasyon.

Sa amo man nga tion, nagahanda ako nga duawon si Nanay sang 1978. Apang sing hinali, sang Abril 29, 1977, nakabaton kami sing telegrama nga napatay na si Nanay. Nagkasubo gid ako sang nahisayran ko nga indi ko na mabatian liwat ang iya malulo nga tingog ukon nga mapasalamatan sia liwat sa tanan niya nga ginhimo para sa akon.

Sang matapos na ang Kingdom Ministry School nga kurso, ginpangabay kami nga mangin bahin sang pamilya Bethel. Sang tinuig nga masunod, nag-alagad ako sa sulod sang pulo ka tuig subong manugpahituhog sang Komite Sang Sanga. Sang ulihi, ang Nagadumala nga Hubon nagtangdo sang bag-o nga manugpahituhog, nga mas sangkol sa pagdumala sa responsibilidad. Mapinasalamaton gid ako sa sina nga kahimusan.

Nagaalagad sa Kasangkaron nga Itugot sang Edad

Kami ni Leida 83 anyos na karon. Apang, malipayon ako nga nag-alagad sing bug-os tion sing kapin sa 60 ka tuig, kag ang nagligad nga 45 ka tuig sini upod sa akon mainunungon nga asawa. Ginkabig niya ang iya pagsakdag sa akon subong bahin sang iya dedikado nga pag-alagad kay Jehova. Sa karon, ginahimo gihapon namon ang amon labi nga masarangan sa Bethel kag sa kongregasyon.—Isaias 46:4

Sa pulupanag-on, nalipay kami nga hinumdumon ang pila ka talalupangdon nga hitabo sa amon kabuhi. Wala kami sing ginhinulsulan sa amon ginhimo sa pag-alagad kay Jehova, kag kumbinsido kami nga ang amon mga desisyon sang lamharon pa kami amo ang labing maayo nga pagpili. Determinado kami nga gamiton ang amon bug-os nga kusog nga magpadayon sa pag-alagad kag sa pagpadungog kay Jehova.

[Piktyur sa pahina 13]

Upod sa akon magulang nga si Bill, kag sa amon kabayo nga si Saul

[Piktyur sa pahina 15]

Sang adlaw sang amon kasal, Agosto 1961

[Piktyur sa pahina 15]

Upod kay Leida karon