Jepte Matutom sa Iya Saad kay Jehova

ISA ka madinalag-on nga hangaway ang nagpauli pagkatapos hilwayon ang iya pungsod gikan sa pagpamigos. Nagadalagan nga ginsugata sia sang iya anak nga babayi, nga nagasaot sing malipayon kag may pandereta. Sang makita ang iya anak, sa baylo nga magkasadya, ginkusnit ni Jepte ang iya mga panapton. Ngaa? Wala bala nabatyagan ni Jepte ang kalipay sang iya anak nga nakabalik sia nga buhi? Ano nga inaway ang gindaug niya? Sin-o sia?

Sia si Jepte, ang isa sa mga hukom sang dumaan nga Israel. Apang agod masabat ang iban pa nga mga pamangkot kag mahangpan ang importansia sang sugilanon para sa aton, dapat naton binagbinagon ang mga hitabo antes sining tumalagsahon nga pagkitaay liwat.

Krisis sa Israel

Nagkabuhi si Jepte sa panahon nga may krisis. Gintalikdan sang iya mga masigka-Israelinhon ang putli nga pagsimba kag nagsimba sa mga dios sang Sidon, Moab, Amon, kag Filistia. Gani ginpabay-an ni Jehova ang katawhan sa mga Amonhon kag mga Filistinhon, nga nagpigos sa ila sa sulod sang 18 ka tuig. Nabudlayan gid ilabi na ang mga taga-Galaad, sa sidlangan sang Suba Jordan. * Sang ulihi, nakamaradmad ang mga Israelinhon sa ila kasaypanan, kag mahinulsulon sila nga nagpangayo sing bulig kay Jehova, nag-alagad liwat sa iya, kag ginkuha ang dumuluong nga mga dios sa tunga nila.—Hukom 10:6-16.

Ang mga Amonhon nagkampo sa Galaad, kag nagtipon ang mga Israelinhon sa pagpakig-away sa ila. Apang ang Israel wala sing pangulo. (Hukom 10:17, 18) Sini man nga tion, si Jepte may kaugalingon nga mga problema. Gintabog sia sang iya mahamkunon nga mga utod nga lalaki sa amay agod makuha ang iya palanublion. Gani nagpuyo si Jepte sa Tob, isa ka rehiyon sa sidlangan sang Galaad kag madali nga salakayon sang mga kaaway sang Israel. Nagtipon kay Jepte ang “mga tawo nga tamaran,” ayhan yadtong mga ginpahalin sa trabaho sang mga manugpigos ukon mga nagrebelde nga magpaulipon sa ila. “Naggua sila upod sa iya,” ayhan buot silingon nga nag-upod sila kay Jepte sang ginsalakay niya ang kaaway nga mga kaingod. Ayhan bangod sang pagkasampaton ni Jepte subong hangaway nga ginatawag sia sang Kasulatan nga “gamhanan kag isganan.” (Hukom 11:1-3) Sin-o, kon amo, ang magapanguna sa Israel sa pagpakig-away batok sa mga Amonhon?

“Kari Ka kag Mangin Pangulo Namon”

Ang mga gulang sang Galaad nakitluoy kay Jepte: “Kari ka kag mangin pangulo namon.” Kon naglaum sila nga batunon niya dayon ang kahigayunan  agod makabalik sia sa iya kaugalingon nga pungsod, nagsala sila. “Wala bala ninyo ako pagdumti, kag pagtabuga sa balay sang akon amay?” sabat niya. “Ngaa bala nga nagakari kamo sa akon karon nga yara kamo sa kalisdanan?” Daw ano gid ka di-makatarunganon nga dapat anay nila sikwayon si Jepte kag nian magkari sa iya agod magpabulig!—Hukom 11:4-7.

Mapasugot si Jepte nga mangin pangulo sang Galaad sa isa lamang ka kondisyon. ‘Kon itugyan ni Jehova ang Amon sa akon,’ siling niya, ‘mangin pangulo ninyo ako!’ Ang iya kadalag-an mangin pamatuod nga ginasakdag sia sang Dios, apang luyag man ni Jepte pat-uron nga indi pagsikwayon sang mga tawo ang pagtuytoy ni Jehova sa tion nga matapos na ang krisis.—Hukom 11:8-11.

Pagpakignegosyar sa Amon

Nakignegosyar si Jepte sa mga Amonhon para sa isa ka kasugtanan. Nagpadala sia sing mga mensahero sa ila hari agod hibaluon ang rason sang pagsalakay sang mga Amonhon. Panumbungon ang ila sabat: Sang naggua ang mga Israelinhon gikan sa Egipto, gin-agaw nila ang teritoryo sang Amon, kag dapat iuli ini.—Hukom 11:12, 13.

Bangod nahibaluan niya ang maragtas sang Israel, malantipon nga ginsabat ni Jepte ang panumbungon sang Amonhon. Nagsiling sia nga wala ginsalakay sang mga Israelinhon ang Amon, Moab, ukon Edom sang nagbiya sila sa Egipto; kag sadto nga tion, wala man ginapanag-iyahan sang Amon ang ginaagawan nga duta. Pagkatapos sini ginpanag-iyahan ini sang mga Amonhon, apang gintugyan sang Dios ang ila hari, nga si Sihon, sa kamot sang Israel. Dugang pa, 300 ka tuig na nga nagapuyo ang mga Israelinhon sa sadto nga duog. Ngaa karon lang ini ginabawi sang mga Amonhon?—Hukom 11:14-22, 26.

Ginpatalupangod man ni Jepte ang butang nga amo gid ang kabangdanan sang mga kailo sang Israel: Sin-o ang matuod nga Dios? Si Jehova ukon ang mga dios sang duta nga gin-agaw sang Israel? Kon may gahom gid man si Kemos, indi bala niya ini paggamiton agod indi maagaw sang iban ang duta sang iya katawhan? Isa ini ka inaway sa ulot sang butig nga relihion, nga ginasakdag sang mga Amonhon, kag sang matuod nga pagsimba. Gani makatarunganon nga naghinakop si Jepte: “Si Jehova, ang Hukom, maghukom sining adlaw sa tunga sang katawhan sang Israel kag sang mga anak ni Amon.”—Hukom 11:23-27.

Wala namati ang hari sang Amon sa di-mabag-o nga mensahe ni Jepte. “Nian ang espiritu ni Jehova nag-abot kay Jepte, kag naglatas sia sa Galaad kag sa Manases,” ayhan ginpanipon ang mabukod nga mga lalaki nga makig-away batok sa Amon.—Hukom 11:28, 29.

Ang Saad ni Jepte

Hanuot nga nagpangayo sing pagtuytoy gikan sa Dios, si Jepte nagsaad sa iya: “Kon itugyan mo sa akon kamot ang mga anak ni Amon, nian ang bisan ano nga maggua sa mga ganhaan sang akon balay sa pagsugata sa akon, kon magpauli ako sa paghidait gikan sa mga anak ni Amon, ini mangin iya ni Jehova, kag idulot ko ining halad nga sinunog.” Bilang sabat, ginpakamaayo sang Dios si Jepte kag nalaglag niya sa “dakung kamatay” ang 20 ka siudad sang Amon, amo nga nadaug niya ang mga kaaway sang Israel.—Hukom 11:30-33.

Sang nagpauli si Jepte gikan sa inaway, ang nagsugata sa iya wala sing liwan kundi ang iya pinalangga nga anak nga babayi, ang iya bugtong nga anak! “Sang nakita sia,” siling sang rekord, “ginkusnit niya ang iya mga panapton kag nagsiling: ‘Abaw, anak ko! Ginpapaubos mo gid ako, kag ikaw isa sa nagapakalisod sa akon. Kay nakabungat ako sang akon baba kay Jehova, kag indi na ako makaisol.’”—Hukom 11:34, 35.

Ihalad gid bala ni Jepte ang iya anak nga babayi? Indi. Wala gid ina paghunahunaa ni Jepte. Kalangil-aran kay Jehova ang literal nga paghalad sing tawo, nga isa sang malaut nga mga buhat sang mga Canaanhon. (Levitico 18:21; Deuteronomio 12:31) Wala lamang nagpanghikot ang espiritu sang Dios kay Jepte sang nagsaad sia kundi ginpakamaayo man ni Jehova ang iya mga panikasog. Ginadayaw sang Kasulatan si Jepte tungod sang iya pagtuo kag tungod sang ginhimo niya may kaangtanan sa katuyuan sang Dios. (1 Samuel 12:11; Hebreo 11:32-34) Gani ang paghalad sing tawo—nga isa ka pagpatay—butang nga wala gid niya paghunahunaa. Kon amo, ano ang ginhunahuna ni Jepte sang nagsaad sia sa pagdulot sing isa ka tawo kay Jehova?

 Maathag gid nga ang buot silingon ni Jepte amo nga idulot niya ang isa nga masugata niya sa eksklusibo nga pag-alagad sa Dios. May probisyon ang Mosaikong Kasuguan para sa pagsaad sing mga kalag kay Jehova. Halimbawa, ang mga babayi nagaalagad anay sa santuaryo, ayhan sa pagsag-ub sing tubig. (Exodo 38:8; 1 Samuel 2:22) Diutay lang ang impormasyon tuhoy sa sini nga pag-alagad ukon kon bala permanente ini. Maathag gid nga ining pinasahi nga pag-alagad amo ang ginhunahuna ni Jepte sang nagsaad sia, kag ang saad niya daw nagpahangop sing permanente nga pag-alagad.

Ang anak nga babayi ni Jepte kag sang ulihi ang bata man nga si Samuel nagkooperar agod ang mga saad sang ila diosnon nga mga ginikanan matuman. (1 Samuel 1:11) Subong matutom nga sumilimba ni Jehova, ang anak nga babayi mismo ni Jepte kumbinsido man kaangay sang iya amay nga ang iya saad dapat matuman. Daku ini nga sakripisyo, kay nagkahulugan ini nga indi na sia mamana. Ginhayaan niya ang iya pagkaulay kay handum gid sang tanan nga Israelinhon nga magpanganak agod magpadayon ang ngalan kag panublion sang pamilya. Para kay Jepte, ang pagtuman sa saad nagkahulugan nga indi na niya makaupod ang iya pinalangga nga bugtong nga anak.—Hukom 11:36-39.

Indi walay pulos ang pagkabuhi sining matutom nga lin-ay. Ang bug-os tion nga pag-alagad sa balay ni Jehova amo ang labing maayo, makaalayaw, kag dalayawon nga paagi agod mapadunggan niya ang Dios. Gani, “tuigtuig ang babayi nga mga anak sang Israel nagakadto sa paghatag sing komendasyon sa anak nga babayi ni Jepte nga Galaadnon.” (Hukom 11:40) Kag nalipay gid si Jepte sa pag-alagad sang iya anak nga babayi kay Jehova.

Madamo nga katawhan sang Dios karon ang namat-od nga mag-alagad sing bug-os tion subong mga payunir, mga misyonero, mga nagalakbay nga ministro, ukon mga katapo sang panimalay Bethel. Buot silingon sini nga indi na nila makita sing masunson ang ila pamilya subong sang luyag nila. Apang, sila kag ang ila mga pamilya nalipay sa sining sagrado nga pag-alagad kay Jehova.—Salmo 110:3; Hebreo 13;15, 16.

Pagrebelde Batok sa Pagtuytoy sang Dios

Balikan naton ang panahon ni Jepte kag makita naton nga ginsikway sang madamo nga Israelinhon ang pagtuytoy ni Jehova. Walay sapayan sang pamatuod nga ginapakamaayo sang Dios si Jepte, nakig-away sa iya ang mga taga-Efraim. Luyag nila mahibaluan kon ngaa wala nila sia pagtawga nga mag-upod sa pagpakig-away. Luyag pa gani nila nga sunugon si Jepte ‘upod sa iya’ balay!—Hukom 12:1.

Nagsiling si Jepte nga gintawag niya ang mga taga-Efraim, apang wala sila maghulag. Ano man ang kahimtangan, nagdaug ang Dios sa inaway. Naakig bala sila karon bangod wala sila ginkonsulta sang mga Galaadnon sang ginpili si Jepte nga mangin pangulo nila? Ang matuod, ang pagpamatok sang Efraim pagrebelde gid batok sa Dios, kag wala na sing iban pa nga solusyon kundi ang makig-away batok sa ila. Nalutos ang mga Efraimnon. Bangod indi nila mamitlang sing husto ang tinaga nga “Sibolet” bilang pagtilaw, ang nagpinalagyo nga mga Efraimnon mahapos nga nakilal-an. Sa kabilugan, 42,000 ka Efraimnon ang napatay sa inaway.—Hukom 12:2-6.

Daw ano gid ini kasubo nga tion sa maragtas sang Israel! Ang mga inaway nga nadaug nanday Hukom Otniel, Ehud, Barak, kag Gideon nagdala sing paghidait. Sini nga tion ang paghidait wala masambit. Ang paghinakop lamang sang rekord amo: “Si Jepte padayon nga naghukom sa Israel sing anom ka tuig, pagkatapos napatay [sia] kag ginlubong sa isa sang mga banwa sang Galaad.”—Hukom 3:11, 30; 5:31; 8:28; 12:7.

Ano ang aton matun-an gikan sini? Nga bisan pa nag-atubang si Jepte sing madamo nga hangkat, matutom sia sa Dios. Ginsambit sining isganan nga lalaki si Jehova sang nakighambal sia sa mga gulang sang Galaad, sa mga Amonhon, sa iya anak nga babayi, kag sa mga Efraimnon kag, siempre pa, sang nagsaad sia. (Hukom 11:9, 23, 27, 30, 31, 35; 12:3) Ginpakamaayo sang Dios si Jepte tungod sang iya debosyon, kag sia kag ang iya anak nga babayi gingamit sa pagpauswag sa matuod nga pagsimba. Sang panahon nga ginasikway sang iban ang mga talaksan sang Dios, gintuman ini ni Jepte. Kaangay ni Jepte, pirme mo bala tumanon si Jehova?

[Footnote]