Magdayaw sa Desinyo Magtuon Tuhoy sa Desinyador

MAHIMO nakabati ka na tuhoy sa pintor kag eskultor nga si Michaelangelo. Bisan mahimo nga wala mo pa makita ang isa sa iya mga orihinal nga obra-maestra, walay duhaduha nga nagaugyon ka sa ginasiling sang mga eksperto sa pagtuon sang taliambong nga ining Italyano nga henyo isa ka “tumalagsahon nga pintor kag eskultor.” Indi gid mapanghiwala ang kinaadman ni Michaelangelo. Mahimo ka bala magdayaw sa mga hinimuan ni Michaelangelo apang indi ka magbaton nga isa sia ka dalayawon nga pintor kag eskultor?

Sa pihak nga bahin, hunahunaa ang makalilibog nga pagkasibod kag pagkananuhaytuhay sang buhi nga mga butang sa duta. Nagakaigo gid nga ginkutlo sang The New York Times ang isa ka propesor sa siensia nga nagsiling: “Dayag nga makita ang ebidensia sang desinyo sa nanuhaytuhay nga bahin sang biolohiya.” Nagdugang sia: “Tuman gid kadamo sang desinyo.” Rasonable bala nga dayawon ang desinyo apang ipanghiwala ang desinyador?

Si apostol Pablo, nga mapanilagon sa iya palibot, nagsiling tuhoy sa mga “nagsimba kag nag-alagad sang tinuga sa baylo sang Manunuga.” (Roma 1:25) Bangod naimpluwensiahan gid ang iban sang ideya sang ebolusyon, ginapanghiwala nila nga ang desinyo nagapamatuod nga may isa ka desinyador. Apang ang teoriya sang ebolusyon napamatud-an bala nga nahisanto gid sa siensia? Talupangda ang paghinakop sang Katoliko nga arsobispo sa Vienna nga si Christoph Schönborn nga ginbalhag sa The New York Times: “Ang bisan ano nga teoriya nga nagapanghiwala ukon nagapakadiutay sang tuman kadamo nga ebidensia sang desinyo sa biolohiya isa lamang ka pagpati nga wala sing mabug-at nga pamatuod, kag indi ini suno sa siensia.”

Katapusan sang Siensia?

Apang, may pila nga nagapati nga kon batunon nila ang ebidensia nga may isa ka Manunuga “magaupang ini sa [ila] pagpanalawsaw.” Ang isa ka artikulo sa magasin nga New Scientist nagpabutyag sina nga kabalaka nga nagasiling, “indi na magpabilin nga walay latid ang pagtuon sa siensia, mauntat na ang pagpanalawsaw tuhoy sa kinaiya sang mga butang sa kinaugali bangod marason na lang sila nga ‘ginhimo ini sang desinyador.’” May basehan bala ini nga kabalaka? Wala gid. Sa pagkamatuod may basehan gid ang pagpati nga may desinyador. Ngaa?

Ang pagbaton nga nagtuhaw lamang ang aton uniberso kag ang buhi nga mga butang sa duta paagi sa ebolusyon isa gid ka pagsikway sa makaalayaw nga paathag. Sa pihak nga bahin, ang pagbaton nga may nagtuga sa buhi nga mga butang sa aton palibot magatuytoy sa aton sa pag-usisa sa kadalumon kag kasangkaron sang kaalam sang Manunuga, nga ginapadayag sa uniberso. Talupangda ini: Sang nahibaluan sang mga eksperto sa  pagtuon sang taliambong nga si Leonardo da Vince amo ang nagpinta sang “Mona Lisa” wala ini nag-upang sa ila sa pag-usisa sing dugang pa tuhoy sa iya mga pamaagi kag mga materyales nga gingamit. Sing kaanggid, ang pagbaton nga may isa ka Desinyador indi magaupang sa aton nga usisaon ang masibod nga pagkadesinyo sang mga tinuga.

Sa baylo nga upangan ang dugang nga pagpanalawsaw, ang Biblia nagapalig-on nga pangitaon ang mga sabat sa mga pamangkot indi lamang tuhoy sa siensia kundi tuhoy man sa Dios. Si Hari David sang una nagpamalandong sa masibod nga pagkahuman sang iya lawas. Amo nga nagsiling sia: “Ginhimo ako sing makahalangawa kag makatilingala. Makatilingala ang imo mga binuhatan!” (Salmo 139:14) Sa pagkamatuod, ginpakita sang Biblia nga ang Manunuga nagpamangkot sa patriarka nga si Job: “Nakahantup ka bala sang mga kasangkaron sang duta?” (Job 38:18) Wala gid ina nagapahangop nga untatan naton ang pagpangusisa. Sa kabaliskaran, ang Batid nga Desinyador nagaagda sa aton nga tun-an ang iya mga nahimuan. Binagbinaga man ang ginsulat ni manalagna Isaias nga magagiya sa aton nga dugangan ang aton ihibalo sa Isa nga amo ang nagtuga sang tanan nga butang: “Magtangla kamo kag tan-awa ang kalangitan: sin-o bala ang nagtuga sini tanan?” (Biblia Sang Katilingban Sang mga Kristiano) Sa pagkamatuod, ang Isaias 40:26 nagsambit sang kamatuoran nga nahuman ang uniberso bangod sang dinamiko nga kusog kag gahom. Ina nga mga katunayan nahisuno gid sa mga tukib sang mga sientipiko.

Ibutang naton nga ang mga sabat sa mga pamangkot tuhoy sa mga tinuga sa masami indi gilayon matigayon. Ini bangod nga limitado lamang ang aton ikasarang sa paghangop sa sining kalibutan nga aton ginapuy-an. Nahangpan ini ni Job. Gindayaw niya ang Manunuga, nga amo ang nagbitay sang globo sa wala kag nagapalutaw sang mga panganod sa kahanginan. (Job 26:7-9) Apang, nahangpan ni Job nga ining makatilingala nga mga butang “daw kamalingking lamang . . . sang iya gahom.” (Job 26:14, Maayong Balita nga Biblia) Wala sing duhaduha nga luyag ni Job nga magtuon pa gid sa mga butang sa iya palibot. Ginbaton man ni David ang iya mga limitasyon, sang sia nagsulat: “Ang amo nga ihibalo tama ka makatilingala sa akon; mataas ini, indi ako makalambut sini.”—Salmo 139:6.

Ang pagbaton nga nagaluntad ang isa ka Manunuga wala nagapugong sa pag-uswag sang siensia. Ang pagtigayon sing kapin nga kaalam tuhoy sa pisikal kag espirituwal nga mga butang wala sing katapusan. Ang isa ka hari sang una nga bantog sa iya kaalam mapainubuson nga nagsulat: “Ginbutang niya ang wala sing katubtuban sa hunahuna sang tawo, apang indi matungkad sang tawo ang binuhatan nga ginhimo sang  Dios kutob sa ginsuguran tubtob sa katapusan.”—Manugwali 3:11, Holy Bible—New Life Version.

Ang Pangatarungan sang Iban

Ang iban nagapamatok sa pangatarungan nga ang Dios ginagamit lamang nga “solusyon” kon wala na sing pagpaathag pasad sa siensia. Buot silingon, ginapangatarungan nila nga may Desinyador nga Dios kon wala na sila sing pasad sa siensia nga paathag. Sa amo nangin pinakamadali na lang nila nga paathag ang “Dios” kon wala na sila sing liwan pa nga pangatarungan. Apang ano bala ang indi nila mapaathag? Magagmay lamang bala ini nga mga butang kag indi man gid salapakon? Indi, madamo sing dalagku nga mga butang ang indi mapaathag sang teoriya ni Darwin tuhoy sa ebolusyon. Ini nga mga butang importante nga bahin sang biolohiya nga indi mapaathag sang ebolusyon. Sa matuodtuod lang, ang mga ebolusyonista nga nagasandig sa wala sing basehan nga mga ideya amo mismo ang nagagamit sa teoriya ni Darwin subong pinakamadali nga sabat sa indi nila mapaathag.

Ang ginpakilala nga Manunuga sa Biblia indi amo ang “Dios” nga ginarason sang mga sientipiko. Bangod ang tanan nga hugna, bahin, kag detalye sang iya mga pagpanuga mapaathag gid. Ginpadaku sang salmista ang tuman kasangkad nga pagpanuga ni Jehova: “Ikaw ang ginahalinan sang tanan nga kabuhi, kag tungod sang imo kapawa makakita kami sing kapawa.” (Salmo 36:9, Maayong Balita nga Biblia) Maathag sia nga ginlaragway subong ang Isa nga “naghimo sang langit kag sang duta kag sang dagat kag sang tanan nga yara sa ila.” (Binuhatan 4:24; 14:15; 17:24) May rason gid ang unang siglo nga manunudlo sa pagsulat nga ang Dios amo ang “nagtuga sang tanan nga butang.”—Efeso 3:9.

Dugang pa, gintukod sang Dios “ang mga pagsulundan sang mga langit,” ang mga kasuguan nga nagakontrol kag nagagiya sa mga butang kag enerhiya, ini nga mga kasuguan padayon gihapon nga ginatun-an sang mga sientipiko. (Job 38:33) Ang iya desinyo sibu gid kag may katuyuan agod matuman ang iya tuyo nga tugbon ang duta sang makahalawhaw kag nanuhaytuhay nga buhi nga mga butang.

Desinyo kag ang Sentido Kumon

Sa katapusan, dapat naton binagbinagon ang tuhoy sa sentido kumon. Nagkomento ang manunulat sa siensia nga si John Horgan tuhoy sa bug-os nga pagkamasaligan sang mga teoriya sa siensia, sia nagsiling: “Kon indi masaligan ang ebidensia, indi kita dapat mahuya nga gamiton ang aton sentido kumon.”

Rasonable bala nga mangangkon nga ang kabuhi nagtuhaw lamang? Bisan pa madamo ang nagabaton sa teoriya sang ebolusyon, madamo gihapon sa maalam nga mga tawo, lakip ang mga sientipiko, ang nakumbinsi nga may isa ka intelihente nga Manunuga. Nagsiling ang isa ka propesor sa siensia nga ang kalabanan nga tawo “nagapati gid kag rasonable nga nagahunahuna nga ang kabuhi gindesinyo.” Ngaa? Ang kalabanan nga tawo magaugyon gid sa ginsiling ni apostol Pablo: “Ang tagsa ka balay ginatukud sang isa.” (Hebreo 3:4) Kag lohiko nga naghinakop si Pablo: “Ang nagtukud sang tanan nga butang amo ang Dios.” Sa pagtamod sang Biblia, indi gid rasonable nga maghinakop nga ang isa ka balay may isa ka desinyador kag manugtukod apang ang isa ka masibod nga selula aksidente lamang nga nagtuhaw.

May ginsiling ang Biblia tuhoy sa mga wala nagapati sa Desinyador kag Manunuga: “Ang buangbuang nagsiling sa iya tagiposoon, ‘Wala sing [“Jehova,”  NW].’” (Salmo 14:1) Diri, ginsabdong sang salmista ang mga wala pa nakumbinse. Mahimo giyahan ang isa ka tawo sang iya personal nga opinyon. Sa pihak nga bahin, ang isa ka maalam kag mahinantupon nga tawo mapainubuson nga magabaton nga may nagaluntad nga Manunuga.—Isaias 45:18.

Para sa madamo nga maalam nga tawo, indi gid maduhaduhaan ang ebidensia nga may isa ka Gamhanan nga Desinyador.

Makilala Mo ang Desinyador

Kon nagapati kita nga ang aton mismo lawas gindesinyo, ano ang katuyuan ngaa gindesinyo kita? Ano ang katuyuan sang kabuhi? Ang siensia indi makasabat sa sining mga pamangkot. Apang ining sadsaran nga mga hulusayon nagakinahanglan sing makapakumbinsi kag makaalayaw nga mga sabat. Daku gid ang mabulig sang Biblia tuhoy sini. Ginapakilala sini si Jehova indi lamang subong isa ka Manunuga kundi isa man ka Manugtuyo, isa nga may rason gid sa iya ginapanghimo. Ginapakita sang Kasulatan ang katuyuan sang Dios para sa katawhan kag nagatanyag sa aton sing paglaum sa palaabuton.

Apang, sin-o si Jehova? Ano sia nga sahi sang Dios? Ginaagda ka sang mga Saksi ni Jehova nga kilalahon ang Batid nga Desinyador subong isa ka matuod nga persona. Matun-an mo ang tuhoy sa iya ngalan, tuhoy sa iya mga kinaiya kag pagpakig-angot sa katawhan. Ginapakita sang iya Pulong, ang Biblia, nga indi lamang naton dapat dayawon ang iya makatilingala nga mga desinyo kundi dapat man sia himayaon subong ang Desinyador.—Salmo 86:12; Bugna 4:11.

[Piktyur sa pahina 4]

Si Michelangelo

[Mga retrato sa pahina 5]

Ang pagpati sa isa ka Desinyador nahisanto gid sa siensia

[Piktyur sa pahina 6]

Ang pagkananuhaytuhay kag ang pagpasibu sa palibot mga pamatuod gid sang pagkapinasahi sa tagsa ka intelihente nga desinyo

[Mga retrato sa pahina 7]

Ang desinyo nagakinahanglan sing isa ka desinyador