Jonatan​—“Naghikot Sia Upud sa Dios”

GINDUAW sang bata sang una nga Hari sang Israel ang isa ka laaslaas. “Dili ka mahadluk,” siling niya sa laaslaas, “kay ang kamut ni Saul nga akon amay indi makatultul sa imo; ikaw magahari sa ibabaw sang Israel, kag ako magadason sa imo.”—1 Samuel 23:17.

Ang nagduaw amo si Jonatan, kag ang laaslaas amo si David. Kon wala tani mapatay si Jonatan, mahimo nga nangin salaligan sia ni David.

Pinasahi gid ang pag-abyanay ni Jonatan kag ni David. Sa pagkamatuod, isa gid ka maayo nga tawo si Jonatan. Amo man sina ang pagkilala sa iya sang iya mga kadungan, kay sila nagsiling: “Naghikot sia upud sa Dios.” (1 Samuel 14:45) Ngaa nahambal nila ini? Ano ang mga kinaiya ni Jonatan? Kag ano ang matun-an mo sa mga natabo sa iya kabuhi?

Ang mga Israelinhon Yara sa “Ital-ital”

Sa una nga pagsambit sang Biblia kay Jonatan, yara sa “ital-ital” nga kahimtangan ang mga Israelinhon. Gin-ati sang mga Filistinhon ang ila kadutaan, kag wala gid nila ini mapangapinan.—1 Samuel 13:5, 6, 17-19.

Malig-on gid ang pagpati ni Jonatan sa pasalig ni Jehova nga indi niya pagpabay-an ang iya katawhan. Si Saul nga iya amay ang ginpatuhuyan sang Dios sang nagsiling sia: “Luwason niya ang akon mga katawohan gikan sa kamut sang mga Filistinhon.” Ginsaligan gid ini ni Jonatan. Ginpangunahan niya mismo ang 1,000 ka kulang sing mga armas nga Israelinhon batok sa mga Filistinhon, kag nagdaug sila. Karon, luyag niya nga papason sing bug-os ang mga Filistinhon.—1 Samuel 9:16; 12:22; 13:2, 3, 22.

Maisugon nga Pagsalakay

Luyag ni Jonatan nga salakayon ang isa sa pamakod sang mga Filistinhon nga malapit sa pil-as sang Micmas. (1 Samuel 13:23) Agod mahimo niya ini, kinahanglan niya nga magtaklad, paagi “sa iya mga kamut kag sa iya mga tiil.” Apang wala ini makapugong sa iya. Sa baylo nagdesisyon sia nga salakayon nila ini bisan pa duha lamang sila sang iya manugdala sing hinganiban. Nagsiling sia: “Ayhan ang GINOO magahikot tungud sa aton; kay wala sing makasablag sa GINOO sa pagluwas paagi sa madamu ukon paagi sa diotay.”—1 Samuel 14:6, 13.

Nangayo sing tanda ang duha ka Israelinhon kay Jehova. Kinahanglan nila nga magpakita sa mga manugbantay sang pamakod. Kon magsiling ang mga Filistinhon: “Hulat kamo tubtub nga kami magkadto sa inyo!” indi sila magtaklad. Apang kon magsiling ang kaaway: “Taklad kamo sa amon,” nagakahulugan ini nga ihatag ni Jehova ang kadalag-an kay Jonatan kag sa iya kaupod. Kon sigurado si Jonatan nga buligan sia sang Dios, mataklad gid sia sa pamakod agod makig-away.—1 Samuel 14:8-10.

Paano madaug sang duha lamang ka tawo ang mga soldado sang bug-os nga pamakod? Bueno, wala bala ginbuligan ni Jehova ang hukom nga si Ehud sang ginpangunahan niya ang Israel batok sa Moab? Wala bala ginsakdag sang Dios si Samgar sang ginpamatay niya ang 600 ka Filistinhon paagi lamang sa sungkod nga panabog sa baka? Wala bala ginhatagan ni Jehova si Samson sing kusog sang ginpamatay niya ang mga Filistinhon pinaagi lamang sa iya kamot? Bug-os ang pagsalig ni Jonatan nga buligan man sia ni Jehova.—Hukom 3:12-31; 15:6-8, 15; 16:29, 30.

Sang makita sang mga Filistinhon ang duha ka Israelinhon, nagsinggit sila: “Taklad kamo sa amon, kag pakitaan kamo namon sing isa ka butang.” Kag nagtaklad si Jonatan kag ang iya manugdala sing hinganiban. Sing maisugon, ginsalakay nila kag ginpamatay ang mga 20 ka kaaway nga soldado, amo nga nagsalangisag ang mga soldado nga nabilin sa pamakod. Mahimo nga naghunahuna ang mga Filistinhon nga may madamo pa sing Israelinhon nga mga soldado ang nagasunod sa duha. Nian, “may pagkurog. .  sa tunga  sang bug-os nga katawohan [sang pamakod],” siling sang rekord, kag “nagkurog ang duta; gani may tama kadaku nga pagkurug.” Bangod sang linog nga ginpahanabo sang Dios, nagkinagubot ang mga Filistinhon, gani “ang espada sang tagsa ka tawo batok sa iya isigkatawo.” Sang nakita ini sang mga Israelinhon nga mga soldado, nakatigayon sila sang kaisog. Gani ginlaglag sang mga nagapanago nga mga Israelinhon kag sa dampig anay sa mga Filistinhon, “sadto nga adlaw ang mga Filistinhon kutub sa Micmas tubtub sa Ayalon.”—1 Samuel 14:11-23, 31.

Ginluwas Sang Katawhan

Di-maalamon nga gindumilian ni Hari Saul ang mga soldado nga magkaon tubtob nga madaug ang inaway. Sa pila ka rason, wala sini makahibalo si Jonatan gani gintusmog niya ang iya bilugon sa suludlan sang dugos kag nagkaon sini. Kag nakahatag gid yadto sing dugang nga kusog kay Jonatan agod tapuson ang pagpakig-away.—1 Samuel 14:24-27.

Sang nahibaluan niya nga nagkaon si Jonatan, nagmando si Saul nga dapat sia mapatay. Wala si Jonatan nahadlok nga mapatay. “Yari ako, kinahanglan ako mapatay,” sia nagsiling. “Niyan ang katawohan nagsiling kay Saul: ‘Mapatay bala si Jonatan, nga naghikot sini nga daku nga kaluwasan sa Israel? Malayo sa ini! Sa nagakabuhi ang GINOO, wala sing isa ka bohok sang iya olo nga maholog sa duta; kay naghikot sia upud sa Dios sini nga adlaw.’ Gani si Jonatan ginluwas sang katawohan, sa bagay nga wala sia mapatay.”—1 Samuel 14:38-45.

Ang mga alagad sang Dios sa karon wala nagapakigbahin sa literal nga inaway apang mahimo nga may mga tion sa imo kabuhi nga kinahanglan mo ang pagtuo kag kaisog. Mahimo mabudlay gid ang pagbuhat sing maayo kon napalibutan ka sang mga tawo nga nagahimo sing malain. Apang, palig-unon ka ni Jehova kag pakamaayuhon ang imo handum nga sundon ang iya matarong nga mga talaksan. Mahimo nga kinahanglan mo ang kabakod sa paglab-ot sa pila ka pribilehiyo sang pag-alagad sa organisasyon ni Jehova, subong sang pagpasangkad sang imo ministeryo, pagbaton sang bag-o nga mga pribilehiyo, ukon pagsaylo sa mga duog diin kinahanglan ang dugang nga manugbantala sang Ginharian. Ayhan mamensar ka kon bala masarangan mo ini. Apang, pat-ura nga nagahimo ikaw sing dalayawon nga butang kon nagapagamit ka kay Jehova sa mga buluhaton nga nagakaigo gid para sa imo. Dumduma si Jonatan! “Naghikot sia upud sa Dios.”

Si Jonatan kag Si David

Pagligad sang 20 ka tuig, ginyaguta sang pinakamaayo nga soldado sang mga Filistinhon nga si Goliat ang hangaway sang Israel, apang ginpatay sia ni David. Bisan pa nga mga 30 ka tuig ang kamagulangan ni Jonatan kay David, magkaanggid sila sa madamo nga butang. * Kaangay ni David, si Jonatan nagpakita man sing kaisog sa Micmas. Labaw sa tanan, may pagsalig man si David sa gahom ni Jehova sa pagluwas, kay walay kahadlok niya nga gin-atubang si Goliat samtang ang iban nga mga Israelinhon nag-isol. Gani, “ang kalag ni Jonatan natingub sa kalag ni David, kag ginhigugma sia ni Jonatan subong sang iya kaugalingon nga kalag.”—1 Samuel 17:1–18:4.

Bisan pa gintamod ni Hari Saul si David subong karibal bangod sang kasampaton sini sa  pagpakig-away, wala gid sang makita nga kahisa sa nawong ni Jonatan. Nangin suod gid sila nga mag-abyan, kag mahimo nga sa mga pagsugilanon nila nga duha, nahibaluan ni Jonatan ang pagtangdo kay David subong masunod nga hari sang Israel. Gintahod gid ni Jonatan ang kabubut-on sang Dios.

Sang nakighambal si Hari Saul sa iya mga suluguon kag kay Jonatan bahin sa pagpatay kay David, ginsugiran ni Jonatan si David tuhoy sini. Ginkumbinsi ni Jonatan si Saul nga wala sia sing dapat kahadlukan kay David, kay wala gid sing nahimo nga sala si David sa hari! Indi bala nga ginbutang ni David sa katalagman ang iya kabuhi sang gin-atubang niya si Goliat? Ang makatalandog nga pakitluoy ni Jonatan para sa iya ginahingabot nga abyan nagpaugdaw sa kaakig ni Saul. Apang, nagplano naman liwat si Saul nga patyon si David, amo nga napilitan si David sa pagpalagyo.—1 Samuel 19:1-18.

Nag-unong gid si Jonatan kay David. Nagkitaay sila nga duha agod magplano kon ano ang dapat nila himuon. Mainunungon sa iya abyan, kag nagapanikasog nga mangin mainunungon man sa iya amay, nagsiling si Jonatan kay David: “Malayo ini! Dili ka mapatay.” Apang, si David nagsabat: “May isa lamang ka tikang sa tunga nakon kag kamatayon.”—1 Samuel 20:1-3.

Naghimo si David kag Jonatan sang ila plano agod mahibaluan ang motibo ni Saul. Kon matalupangdan nga wala si David sa lamesa sang hari, sugiran sia ni Jonatan nga nangayo si David sing pahanugot nga maglakat agod magbuylog sa iya pamilya sa paghalad. Kon maakig si Saul, buot silingon nagadumot sia kay David. Ginpakamaayo ni Jonatan si David kag ginkilala ang paghari sini sa palaabuton. Sia nagsiling: “Ang GINOO mag-upud sa imo, subong nga nag-upud sia sa akon amay.” Nagsaad sila nga mangin mainunungon sa isa kag isa kag nagsugtanay kon paano pahibaluon ni Jonatan si David tuhoy sa resulta sang ila plano.—1 Samuel 20:5-24.

Sang nakita ni Saul nga wala si David, nagpaathag si Jonatan nga nakitluoy si David sa iya: “Kon nakapahamuut ako sa imo mga mata, tuguti ako sa paglakat kag pagduaw sa akon mga utud.” Wala nahadlok si Jonatan nga akuon ang pagdampig niya kay David. Naakig gid ang hari! Ginmulay niya si Jonatan kag ginsilingan nga kaagaw niya si David sa pagkahari. Ginsugo ni Saul si Jonatan nga dalhon si David sa iya agod patyon. Nangatarungan si Jonatan: “Ngaa bala nga patyon sia? Ano bala ang iya nahimo?” Sa tuman nga kaakig, ginbangkaw ni Saul si Jonatan apang nakalikaw ini. Bisan wala mahaliti si Jonatan, nagkalisod gid sia para kay David.—1 Samuel 20:25-34.

Daw ano ka mainunungon si Jonatan! Sa pagtamod sang tawo, mas daku ang madula niya kon makig-abyan sia kay David. Apang, gintangdo ni Jehova si David nga amo ang magabulos kay Saul, kag ang katuyuan ni Jehova para gid sa kaayuhan ni Jonatan kag sang iban man.

Masubo Gid nga Pagbulagay

Likom nga nakigkita si Jonatan kay David agod isugid ang natabo. Maathag nga indi na gid puede makasulod si David sa palasyo ni Saul. Pagkatapos nila maghibi kag maghaksanay, naglakat si David agod manago.—1 Samuel 20:35-42.

Nakigkita liwat si Jonatan kay David sa katapusan nga tion sang nagapanago si David “sa kamingawan sang Zif sa [Hores].” Ginpalig-on ni Jonatan si David paagi sa mga pulong: “Dili mahadluk; kay ang kamut ni Saul nga akon nga amay indi makatultul sa imo; ikaw magahari sa ibabaw sang Israel, kag ako magadason sa imo; nasayran man ini ni Saul nga akon amay.” (1 Samuel 23:15-18) Wala madugay pagkatapos sadto, napatay si Jonatan kag si Saul sa pagpakig-away batok sa mga Filistinhon.—1  Samuel 31:1-4.

Ang mga nagahigugma kay Jehova dapat mag-ilog sa huwaran ni Jonatan. May problema ka bala kon sin-o ang dapat mo unungan ukon sundon? Panumduma nga luyag ni Saul nga unahon ni Jonatan ang iya kaugalingon nga interes. Apang, ginpadunggan ni Jonatan si Jehova paagi sa tinagipusuon nga pagpasakop kag nalipay sia nga ang isa nga ginpili sang Dios amo ang masunod nga mangin hari sang Israel. Huo, ginbuligan ni Jonatan si David, kag nangin mainunungon sia kay Jehova.

Dalayawon gid ang mga kinaiya ni Jonatan. Iluga ini! Nian isiling man sang mga tawo sa imo ang ginsiling nila kay Jonatan: “Naghikot sia upud sa Dios.”—1 Samuel 14:45.

[Footnote]

[Piktyur sa pahina 19]

Wala mahisa si Jonatan kay David