Paano Mahiusa ang Bug-os nga Kalibutan?

KON ikaw ang pamangkuton, ano ang kahulugan sang “paghiusa”? Para sa iban, nagakahulugan ini sing isa ka kahimtangan nga wala sing inaway ukon pinuyas. Halimbawa, kon ang duha ukon kapin pa ka pungsod magpirma sa kasugtanan kag mag-ugyon sa mga kondisyon para sa paghidait, mahimo naton masiling nga nahiusa sila. Apang matuod gid bala nga nahiusa sila? Indi.

Binagbinaga ini: Sa bug-os nga maragtas, linibo na ka kasugtanan para sa paghidait ang ginhimo apang wala gintuman. Ngaa? Sa masami, bangod mas interesado ang mga lider sa kalibutan nga gamhan ang iban sangsa tigayunon ang paghidait ukon paghiusa. May mga pungsod man nga nahadlok sa basi matabo kon indi sila makadungan sa kusog militar sang iban nga mga pungsod.

Gani, bisan wala nagaaway ang duha ka pungsod, indi gihapon naton masiling nga nagahidaitay sila. Ti, makasiling bala kita nga nagahidaitay ang duha ka tawo nga nagatayaay sing pusil kay wala man nila ginapitik ang gato? Kabuangan gid nga hunahunaon ini! Apang, amo sini ang kahimtangan sang madamo nga pungsod karon. Bangod sa nagadugang nga di-pagsalig, labi nga ginakahadlukan nga sa pila ka adlaw, gamiton sang mga pungsod ang ila mga hinganiban. Ano na ang ila ginhimo agod indi ini matabo?

Katalagman sa Paghiusa

Madamo ang nagalaum nga matigayon ang paghiusa paagi sa Nuclear Non-Proliferation Treaty (NPT). Gin-aprobahan ini sang 1968, kag gindili sini ang paghimo sing nuklear nga hinganiban sa mga pungsod nga wala pa sini kag ginlimitehan ang produksion sa mga pungsod nga nagahimo sini. Ang tulumuron sang NPT, nga gin-aprobahan na karon sang kapin sa 180 ka pungsod, amo nga sa pila ka adlaw, bug-os nga mabuhinan ang nuklear nga hinganiban.

Bisan pa dalayawon ini nga tulumuron, gintamod sang pila ka kritiko ang NPT subong isa lamang ka padihot agod dilian ang mga pungsod nga wala pa sing nuklear nga mga hinganiban sa paghimo sini. Gani, ginakahangaw-an nga basi magbag-o ang pensar sang pila ka pungsod nga nagpirma sa kasugtanan. Ang matuod, sa pagtamod sang iban nga mga pungsod, indi gid makatarunganon nga dilian sila sa paghimo sing hinganiban nga, sa opinyon nila, makaamlig sa ila.

 Ang indi pa maathag, kag ayhan labi pa ka makatalagam, amo ang katunayan nga ang tanan nga pungsod hilway sa paghimo sing nuklear nga enerhiya. Bangod sini, ang iban nahangawa nga sa baylo nga gamiton sang mga pungsod ang ila nuklear nga enerhiya sa mahidaiton nga paagi, basi likom sila nga magahimo sing nuklear nga mga hinganiban.

Mahimo balewalaon bisan sang mga pungsod nga may nuklear nga hinganiban na ang NPT. Suno sa mga kritiko, kabuangan ang magpaabot nga dulaon ukon buhinan sang madamo sing armas nga mga pungsod ang ila nuklear nga mga hinganiban. Suno sa isa ka tiliman-an, “agod mahimo ini . . . kinahanglan ang maayo nga relasyon kag bug-os nga pagsalig sa tunga sang mga pungsod nga nagakontrahanay karon [amo nga mabudlay patihan] nga matabo pa ini.”

Bisan ang sinsero gid nga panikasog sang mga tawo agod matigayon ang paghiusa nangin walay pulos. Wala matingala sa sini ang mga nagatuon sing Biblia, kay ang Pulong sang Dios nagsiling: “Wala sa tawo nga nagalakat sa pagmando sang iya mga tikang.” (Jeremias 10:23) Ang Biblia prangka man nga nagsiling: “May dalanon nga daw matarung sa tawo, apang ang iya katapusan mga dalanon sang kamatayon.” (Hulubaton 16:25) Limitado lamang ang mahimo sang mga gobierno sang tawo agod mapaluntad ang paghiusa. Apang may paglaum pa kita.

Ang Ginahalinan sang Matuod nga Paghiusa

Suno sa Biblia, nagsaad ang Dios nga ang kalibutan magahiusa kag nga ang katawhan magakabuhi sing mahidaiton sa bug-os nga kalibutan. Indi ini masarangan himuon sang tawo. Para sa iban, daw indi ini mapatihan. Apang halin sa ginsuguran, katuyuan na sang Dios nga ang katawhan magakabuhi sing mahidaiton kag nahiusa. * Madamo nga teksto sa Biblia ang nagapamatuod nga wala magbag-o ang katuyuan sang Dios nga magahiusa ang tawhanon nga rasa. Binagbinaga ining pila ka halimbawa:

• “Kari, tan-awa ang mga binuhatan sang GINOO, daw ano nga kahapayan ang nahimo niya sa duta. Sia nagapatonong sang mga inaway tubtub sa ukbung sang duta; ginabali niya ang pana, kag ginautud niya ang bangkaw, ginasonog niya sa kalayo ang mga kangga!”—SALMO 46:8, 9.

• “Indi sila maghalit ukon maglaglag sa bug-os ko nga bukid nga balaan; kay ang duta matugub sang pagkilala sa GINOO subong nga ang mga tubig nagatabon sang dagat.”—ISAIAS 11:9.

• “Ginlamon niya sing dayon ang kamatayon, kag pahiran sang Ginoong DIOS ang luha sang tanan nilang nawung, kag ang kahuluy-an sang iya katawohan kuhaon niya sa bug-os nga duta; kay ang GINOO nagpamolong sini.”—ISAIAS 25:8.

• “Sono sa iya saad nagahulat kita sing bag-ong mga langit kag bag-ong duta diin nagapuyo ang pagkamatarung.”—2 PEDRO 3:13.

• “Pahiran [sang Dios] ang tagsa ka luha sa mga mata nila, kag wala na sing kamatayon, ukon kalisud ukon paghibi ukon kasakit pa, kay  ang nahaunang mga butang nagtaliwan.”—BUGNA 21:4.

Masaligan ini nga mga saad. Ngaa? Bangod subong Manunuga, si Jehova nga Dios may gahom kag ikasarang sa pagpahiusa sa katawhan. (Lucas 18:27) Kag luyag gid niya nga himuon ini. Ang matuod, ginatawag sang Biblia nga ‘katuyoan [sang Dios] ang . . . pagtingub sang tanan nga butang kay Cristo, ang mga butang sa langit kag ang mga butang sa duta.’—Efeso 1:8-10.

Ang saad sang Dios nga “bag-ong duta diin nagapuyo ang pagkamatarung” indi dalamguhanon lamang. (2 Pedro 3:13) Tuhoy sa iya ginsaad, si Jehova nga Dios nagsiling: “Indi magbalik ini sa akon sa wala sing pulus, kondi magatigayon ini sang akon nahamut-an, kag magauswag ini sa butang nga akon ginapadal-an sini.”—Isaias 55:11.

Ginhiusa sang Pulong sang Dios

Subong sang ginsambit sa nagligad nga artikulo, sa baylo nga magbulig sa pagpaluntad sing paghiusa masami nga ginapabahinbahin sang relihion ang katawhan. Dapat ini naton binagbinagon sing maayo, kay kon nagapati kita nga may Manunuga, indi bala dapat nga paabuton man naton nga may paghidait kag paghiusa ang mga nagasimba sa iya? Pat-od gid!

Ang pagbinahinbahin sang katawhan bangod sa relihion wala nagapakita nga amo sini ang luyag ni Jehova nga Dios kag sang iya Pulong. Kundi, pamatuod ini nga ginapakamalaut ang mga relihion nga nagapasanyog sang mga pahito sang tawo para sa paghiusa sa baylo nga sakdagon ang mga katuyuan sang Dios. Gintawag ni Jesus ang mga lider sang relihion sang panahon niya nga “mga salimpapaw” kag ginsilingan sila: “Matuud gid ang gintagna nahanungud sa inyo ni Isaias, sang nagsiling sia: ‘Ining katawohan sa mga bibig nagatahud sa akon, apang ang tagiposoon nila malayo sa akon, walay pulus ang pagsimba nila sa akon, nga nagapanudlo subong nga mga pagtolon-an sang mga sogo sang mga tawo.’”—Mateo 15:7-9.

Sa pihak nga bahin, ginahiusa sang matuod nga pagsimba ang mga tawo. Ang manalagna nga si Isaias nagtagna: “Mahanabu sa olihing mga adlaw nga ang bukid sang balay sang GINOO tukuron sa putokputokan sang kabukiran, kag pakataason sa ibabaw sang kabakoloran; kag magaduguk sa iya ang tanan nga pungsud. Sia magahukom sa tunga sang mga pungsud, kag magahusay nahanungud sa madamung mga katawohan; kag ang ila mga espada salsalon nila nga mga punta sang arado, kag ang ila mga bangkaw nga mga galab nga inughagbas; ang pungsud indi magbayaw sing espada batok sa pungsud, kag indi na sila magtoon sing inaway.”—Isaias 2:2, 4.

Sa kapin sa 230 ka pungsod karon, ginatuman sang mga Saksi ni Jehova ang mga instruksion ni Jehova nga Dios nga nagapaluntad sing paghiusa. Ano ang sadsaran sang ila paghiusa? Si apostol Pablo nagsulat: “Isul-ub ninyo ang paghigugma, nga amo ang higut sang kahimpitan.” (Colosas 3:14) Ang orihinal nga tinaga nga gingamit ni Pablo sa “higut” nagapatuhoy sa lanitlanit sang lawas sang tawo. Ining mga lanitlanit daw lubid kabakod, kag may duha ini ka importante nga kapuslanan. Amo ini ang nagapigar sa mga organo sang lawas, kag nagaangot sang mga tul-an.

Kaangay sa sini ang gugma. Ini nga kinaiya wala lamang nagapugong sa mga tawo nga magpatyanay. Kon ilugon naton ang gugma nga ginpakita ni Cristo, magapakig-angot kita sing mahidaiton sa mga tawo nga tuhay sing kahimtangan sa aton. Halimbawa, nagapahulag ini sa mga tawo nga iaplikar sa ila kabuhi ang Bulawanon nga Talaksan. Sa Mateo 7:12, si Jesus nagsiling: “Busa ang tanan nga butang nga buut ninyo nga himoon sang mga tawo sa inyo, himoa man ninyo sa ila.” Madamo ang nabuligan nga malandas ang pag-ihig-ihig sang ginsunod nila ini nga prinsipio.

“Maghigugmaanay Kamo”

Ginapamatud-an gid sang mga ni Saksi ni Jehova nga mga disipulo sila ni Cristo paagi sa pagsunod sa ginsiling ni Jesus: “Ang tanan nga tawo makahibalo nga kamo mga gintoton-an ko, kon maghigugmaanay kamo.” (Juan 13:35)  Ini nga gugma dalayawon nga ginpakita sa tunga sang nagabangigay nga mga rasa kag kagamo sa pulitika. Halimbawa, sang 1994, sa tion sang pagpapas sa rasa sa Rwanda, ginpakita sang mga Saksi ni Jehova nga nagahigugmaanay sila. Ginrisgo sang mga Saksi nga Hutu ang ila kabuhi agod amligan ang ila mga utod nga Tutsi.

Siempre pa, indi kita makapaabot nga ang tanan nga pungsod sa kalibutan magapakita sing gugma sa ila isigkatawo tubtob maghiusa ang tanan. Suno sa Biblia, himuon ina sang Dios sa iya gintalana nga tion. Apang, bisan sa karon, mapakita sang tagsatagsa ang gugma kag mapaluntad ang paghiusa.

Sang nagligad nga tuig, ang mga Saksi ni Jehova naghinguyang sing kapin sa isa ka bilyon ka oras sa pagduaw kag sa pagpakighambal sa mga tawo tuhoy sa Biblia kag sa kabilihanan sini sa aton kabuhi karon. Minilyon ang ginhiusa sang sibu nga ihibalo sa Pulong sang Dios, ang iban sini sa ila nagadumtanay pa gani anay. Ang pila sa ila mga Arabo kag mga Judiyo, mga Armeniano kag mga Turko, ukon mga Aleman kag mga Ruso.

Luyag mo bala nga makatuon sing dugang pa kon paano nagabulig ang Pulong sang Dios, ang Biblia, nga matigayon ang paghiusa? Kon amo, kontaka palihug ang mga Saksi ni Jehova sa inyo lugar, ukon magsulat sa nagakaigo nga adres nga nalista sa pahina 2.

[Footnote]

[Blurb sa pahina 4]

Linibo na ka kasugtanan para sa paghidait ang ginhimo apang wala gintuman

[Blurb sa pahina 7]

Indi ang gobierno sang tawo, kundi ang pagsunod sa mga prinsipio sang Biblia, ang nagapahiusa sa mga tawo

[Piktyur sa pahina 5]

Ginatudlo sang Pulong sang Dios ang Ginahalinan sang matuod nga paghiusa

[Piktyur sa pahina 7]

Ang Hutu kag Tutsi nga mga Saksi ni Jehova ululupod nga nagapatindog sing duog para sa pagsimba