Ang Pulong ni Jehova Buhi

Talalupangdon nga mga Punto Gikan sa Tulun-an sang Hageo kag Zacarias

TUIG 520 B.C.E. Napulo kag anom ka tuig na ang nagligad sugod sang gintukod sang nagbalalik nga mga Judiyo gikan sa pagkabihag sa Babilonia ang sadsaran sang templo ni Jehova sa Jerusalem. Apang, wala pa mahuman ang templo, kag gindumilian ang pagtukod. Gintangdo ni Jehova si manalagna Hageo kag pagligad sang duha ka bulan, gintangdo man Niya si manalagna Zacarias sa pagpamulong sang Iya pulong.

Isa lang ang katuyuan nanday Hageo kag Zacarias: Palig-unon ang mga tawo nga padayunon ang pagtukod liwat sa templo. Nagmadinalag-on ang ila panikasog, kag nahuman ang templo lima ka tuig sang ulihi. Ginrekord ang mga ginpahayag nanday Hageo kag Zacarias sa mga tulun-an sang Biblia nga ginhingalanan sunod sa ila. Natapos ang tulun-an sang Hageo sang 520 B.C.E. kag ang Zacarias sang 518 B.C.E. Kaangay sining mga manalagna, may hatag-Dios man kita nga hilikuton nga kinahanglan tapuson antes laglagon ining karon nga sistema sang mga butang. Ini amo ang pagbantala sing Ginharian kag ang paghimo sing disipulo nga hilikuton. Tan-awon naton kon paano kita ginapalig-on sang tulun-an sang Hageo kag Zacarias.

“IPAHAMTANG NINYO ANG INYO TAGIPUSUON SA INYO DALANON”

(Hageo 1:1–2:23)

Sa sulod sang 112 ka adlaw, ginpahayag ni Hageo ang apat ka makapalig-on nga mensahe. Ang una: “‘Ipahamtang ninyo ang inyo tagipusuon sa inyo dalanon. Tukad kamo sa bukid kag magdala sing kahoy. Kag patindugon ang balay, agod nga mahamuot ako sini kag paghimayaon ako,’ nagasiling si Jehova.” (Hageo 1:7, 8, NW) Gintuman ini sang katawhan. Ang ikaduha nga mensahe nagasaad: “Pun-on ko [Jehova] ining balay sing himaya.”—Hageo 2:7.

Suno sa ikatlo nga mensahe, nangin di-matinlo kay Jehova ang ‘katawohan kag ang tagsa ka binuhatan sang ila mga kamut’ bangod wala nila ginpadayon ang pagtukod liwat sa templo. Apang, sa tion nga magsugod na ang pagkay-o, ‘padayon nga pakamaayohon’ sila ni Jehova. Subong sang ginsiling sa ikap-at nga mensahe, ‘laglagon ni Jehova ang kusug sang mga ginharian  sang mga pungsud’ kag himuon niya si Gobernador Zorobabel nga “singsing nga inugpat-in.”—Hageo 2:14, 19, 22, 23.

Sabat sa mga Pamangkot sa Kasulatan:

1:6—Ano ang kahulugan sang pinamulong nga “nagainum kamo, apang wala kamo maayawi sing ilimnon”? Ini nga pinamulong nagakahulugan nga maiwat ang alak. Bangod wala sila ginapakamaayo ni Jehova, ang alak kulang kag indi gid makapahubog.

2:6, 7, 21, 22—Paano ginauyog ni Jehova ang tanan nga pungsod, kag ano ang resulta? Si Jehova ‘nagauyog sang tanan nga pungsud’ paagi sa bug-os kalibutan nga pagbantala sa mensahe sang Ginharian. Bangod sa pagbantala nga hilikuton, ang “bilidhon nga mga butang sang tanan nga pungsud” gindala sa balay ni Jehova, busa napuno ini sing himaya. Sa ulihi, uyugon sang “GINOO sang mga kasoldadosan” “ang mga langit kag ang duta kag ang dagat kag ang mamala nga duta,” kag magaresulta ini sa pagkalaglag sang malaut nga sistema sang mga butang karon.—Hebreo 12:26, 27.

2:9, [NW]—Sa ano nga mga paagi ‘mangin daku pa ang himaya sang ulihing balay sangsa una’? Bangod ini sa tatlo ka paagi: kadugayon sang templo, sin-o ang nagpanudlo didto, kag sin-o ang nagdugok didto sa pagsimba kay Jehova. Bisan pa nga ang halangdon nga templo nga ginpatindog ni Solomon nagdugay sing 420 ka tuig, sugod sang 1027 B.C.E. tubtob 607 B.C.E., ang “ulihing balay” gingamit sing kapin sa 580 ka tuig, halin sang nahuman ini sang 515 B.C.E. tubtob sang ginlaglag ini sang 70 C.E. Dugang pa, ang Mesias—si Jesucristo—nagpanudlo sa sining “ulihing balay,” kag mas madamo nga tawo ang nagsulod diri sangsa “una” agod magsimba sa Dios.—Binuhatan 2:1-11.

Mga Leksion Para sa Aton:

1:2-4. Bisan ginapamatukan ang aton pagbantala nga hilikuton, dapat gihapon nga ‘pangitaon anay naton ang ginharian’ sa baylo nga unahon ang aton mga intereses.—Mateo 6:33.

1:5, 7, [NW]. Maalamon para sa aton nga ‘ipahamtang ang aton tagipusuon sa aton mga dalanon’ kag pamalandungan kon paano ang aton pagkabuhi nagaapektar sa aton kaangtanan sa Dios.

1:6, 9-11; 2:14-17. Ang mga Judiyo sang panahon ni Hageo nagahimud-os gid agod matigayon ang personal nga intereses apang wala sila gihapon nagaani sang ila pinangabudlayan. Ginpatumbayaan nila ang templo, amo nga wala sila ginpakamaayo sang Dios. Dapat naton unahon ang mga hilikuton nga nagapahamuot sa Dios kag alagaron sia sing bug-os kalag, nagadumdom nga pigado man kita ukon bugana sa materyal, “ang pagpakamaayo sang GINOO nagapamanggad.”—Hulubaton 10:22.

2:15, 18. Ginpalig-on ni Jehova ang mga Judiyo nga indi nila pag-ipahamtang ang ila mga tagipusuon sugod sadto nga adlaw sa ila naglipas nga pagpatumbaya, kundi sa pagpatindog liwat. Tinguhaan man naton nga ituon ang igtalupangod sa aton pagsimba kay Jehova, indi lamang sa karon, kundi tubtob sa palaabuton.

‘INDI SA GAHOM, KUNDI SA AKON ESPIRITU’

(Zacarias 1:1–14:21)

Ginsugdan ni Zacarias ang iya pagtagna paagi sa pag-agda sa mga Judiyo nga ‘magbalik kay Jehova.’ (Zacarias 1:3, NW) Ang masunod nga walo ka palanan-awon nagpasalig nga sakdagon sang Dios ang pagpatindog liwat sa templo. (Tan-awa ang kahon “Ang Walo ka Simbuliko nga Palanan-awon ni Zacarias.”) Mahuman ang templo, “indi paagi sa kusog militar, ukon sa gahom, kundi sa akon [Jehova] espiritu.” (Zacarias 4:6, NW) Ang lalaki nga ang iya ngalan amo ang Salingsing “magapatindog sang templo sang GINOO” kag “manginmay sacerdote sa luyo sang iya trono.”—Zacarias 6:12, 13.

Nagpadala ang Bethel sing mga delegado agod pamangkuton ang mga saserdote nahanungod sa pagpuasa nga nagapahanumdom sang paglaglag sa Jerusalem. Nagsiling si Jehova kay Zacarias nga ang paglalaw sa tion sang apat ka puasa nga ginahimo sa pagdumdom sa kalamidad nga natabo sa Jerusalem “manginkalipay kag kasadya kag malipayon nga mga piesta.” (Zacarias 7:2; 8:19) Ang masunod nga duha ka kapahayagan nagalakip sang paghukom batok sa mga pungsod kag  sa butig nga mga manalagna, mga tagna tuhoy sa Mesias, kag sang mensahe sang pagpasag-uli sa katawhan sang Dios.—Zacarias 9:1; 12:1.

Sabat sa mga Pamangkot sa Kasulatan:

2:1—Ngaa ginatakus sang isa ka tawo ang Jerusalem paagi sa lubid? Maathag nga ginapakita sini ang paghimo sing pamakod nga pader sa palibot sang siudad. Ang anghel nagpahibalo sa lalaki nga ang Jerusalem magasangkad kag pagaamligan ni Jehova.—Zacarias 2:3-5.

6:11-13—Sang ginkoronahan ang Mataas nga Saserdote nga si Josue, nangin hari kag saserdote bala sia? Wala, si Josue indi gikan sa harianon nga kaliwat ni David. Apang, ang pagkorona sa iya nagalandong sa Mesias. (Hebreo 6:20) Ang tagna tuhoy sa “Salingsing” natuman sa langitnon nga Hari kag Saserdote nga si Jesucristo. (Jeremias 23:5, NW) Subong nga nag-alagad si Josue subong isa ka mataas nga saserdote sa gintukod liwat nga templo, si Jesus isa man ka Mataas nga Saserdote para sa matuod nga pagsimba sa espirituwal nga templo ni Jehova.

8:1-23—San-o natuman ang napulo ka kapahayagan nga ginsambit sa sini nga mga bersikulo? Ang tagsa ka kapahayagan ginaunahan sang mga tinaga nga “amo ini ang ginasiling sang GINOO sang mga kasoldadosan” kag saad ini sang Dios nga paghidait para sa iya katawhan. Ang pila sining mga kapahayagan natuman sang ikan-om nga siglo B.C.E., apang tanan ini mahimo nga natuman sugod sang 1919 C.E. ukon nagakatuman pa karon. *

8:3—Ngaa gintawag ang Jerusalem nga “banwa sang kamatooran”? Antes ini ginlaglag sang 607 B.C.E., ang Jerusalem isa anay ka “mapiguson nga banwa,” nga ginapuy-an sang garok nga mga manalagna kag mga saserdote kag di-mainunungon nga mga tawo. (Sofonias 3:1; Jeremias 6:13; 7:29-34) Apang, sang napatindog na liwat ang templo kag ang katawhan nagkonsentrar na sa pagsimba kay Jehova, ginpamulong na diri ang mga kamatuoran tuhoy sa putli nga pagsimba, kag ang Jerusalem gintawag nga “banwa sang kamatooran.”

11:7-14—Ano ang kahulugan sang pag-utod ni Zacarias sa mga sungkod nga ginatawag “Katahum” kag “Bugkos”? Ginlaragway si Zacarias subong isa nga ginpadala agod ‘magapahalab sa panong nga ilihawon’—ang kaangay-karnero nga mga tawo nga ginahingalitan sang ila mga lider. Sa iya papel subong manugbantay sang karnero, naglandong si Zacarias kay Jesucristo, nga ginpadala sa katawhan nga ginpakigkatipanan sang Dios apang nagsikway sa iya. Ang pag-utod sa “Katahum” naglaragway sang pagtapos sang Dios sa pagpakigkatipan niya sa mga Judiyo kag sang indi na niya pagkahamuot sa ila. Ang pag-utod sa “Bugkos” nagkahulugan sang pagbugras sa paghiliutod sang Juda kag Israel, pasad sa ila pagsimba kay Jehova.

12:11—Ano ang “paglalaw sang Adadrimon sa nalupyakan sang Meguido”? Napatay si Hari Josias sang Juda sa pagpakig-away kay Paraon Necho sang Egipto “sa nalupyakan sang Meguido,” kag ginlalawan ang iya kamatayon sa “mga panalabiton” sing tinuig. (2 Cronica 35:25) Busa, ang “paglalaw sang Adadrimon” mahimo nga nagapatuhoy sa paglalaw sa kamatayon ni Josias.

Mga Leksion Para sa Aton:

1:2-6; 7:11-14. Ginakahamut-an kag ginabaton liwat ni Jehova ang mga mahinulsulon nga nagabaton sang pagsabdong kag nagabalik sa iya paagi sa ila bug-os kalag nga pagsimba. Sa pihak nga bahin, wala sia nagapamati sa pagpangayo sing  bulig sang mga ‘nagadumili sa pagtalupangud, kag nagatalikod sang mabinatoon nga abaga, kag nagasungsung sang mga idulungug agud nga indi sila makabati’ sang iya mensahe.

4:6, 7. Wala sing bisan ano nga balagbag nga indi masarangan landason sang espiritu ni Jehova agod madinalag-on nga matapos ang pagpatukod liwat sa templo. Bisan ano pa nga problema ang aton maatubang sa aton pag-alagad sa Dios, malandas ini paagi sa pagtuo kay Jehova.—Mateo 17:20.

4:10. Sa idalom sang pagbantay ni Jehova, natapos ni Zorobabel kag sang iya mga tawo ang templo suno sa mataas nga talaksan sang Dios. Ang pagkabuhi suno sa talaksan ni Jehova indi tuman kabudlay para sa di-himpit nga mga tawo.

7:8-10; 8:16, 17. Agod kahamut-an ni Jehova, kinahanglan kita magpakita sing hustisya kag sing mahigugmaon nga kaayo, magkaluoy, kag maghambal sing kamatuoran sa isa kag isa.

8:9-13. Padyaan kita ni Jehova kon ‘ginapabaskug naton ang aton mga kamut’ sa paghimo sang hilikuton nga ginsugo niya sa aton. Ini nga padya nagalakip sing kalinong, kalig-unan, kag labi nga pagpabakod sang aton relasyon kay Jehova.

12:6. Ang mga may katungdanan sa pagtatap sa katawhan ni Jehova dapat nga mangin “kaangay sang sulo nga nagadabadaba”—makugi gid.

13:3. Dapat mas mainunungon kita sa matuod nga Dios kag sa iya organisasyon sangsa tawo, bisan daw ano pa kita ka suod sa ila.

13:8, 9. Ang mga apostata nga ginsikway ni Jehova madamo, ukon duha ka bahin sang pungsod. Ikatlo nga bahin lamang ang gin-ulay subong nga paagi sa kalayo. Ang Cristiandad sa karon, nga ginahuman sang kadam-an nga nagapangangkon nga mga Cristiano, ginsikway ni Jehova. Diutay lamang, nga amo ang hinaplas nga mga Cristiano, ang ‘nagpanawag sa ngalan ni Jehova’ kag gin-ulay. Sila kag ang ila mga masigkatumuluo napamatud-an nga matuod nga mga Saksi ni Jehova.

Mangin Makugi

Ano karon ang epekto sa aton sang mensahe ni Hageo kag ni Zacarias? Kon binagbinagon naton kon paano napahulag ang mga Judiyo sa ila mensahe nga mangin makugi sa pagpatukod liwat sa templo, wala bala kita mapahulag nga mangin makugi man sa pagbantala sing Ginharian kag sa paghimo sing disipulo?

Gintagna ni Zacarias nga magaabot ang Mesias nga “nagasakay sa asno,” nga luiban sia sa suhol nga “katloan ka bilog nga pilak,” nga samaron sia, kag “magaalaplaag ang mga carnero.” (Zacarias 9:9; 11:12; 13:7) Makapalig-on gid sa aton pagtuo ang pagbinagbinag sa katumanan sining Mesianikong mga tagna ni Zacarias! (Mateo 21:1-9; 26:31, 56; 27:3-10) Napabakod ang aton pagsalig sa Pulong ni Jehova kag sa iya mga aman para sa aton kaluwasan.—Hebreo 4:12.

[Footnote]

[Kahon sa pahina 11]

ANG WALO KA SIMBULIKO NGA PALANAN-AWON NI ZACARIAS

1:8-17: Nagagarantiya nga matapos ang templo kag nagapakita nga pakamaayuhon ang Jerusalem kag ang iban nga mga siudad sa Juda.

1:18-21: Nagapasalig sang katapusan sang ‘apat ka sungay nga nagpaaplaag sang Juda,’ nga amo, ang tanan nga gobierno nga nagpamatok sa pagsimba kay Jehova.

2:1-13: Nagapakita nga magasangkad ang Jerusalem kag nga si Jehova “manginkuta nga kalayo sa iya palibut”—isa ka pangamlig.

3:1-10: Nagapakita nga nadalahig si Satanas sa pagpamatok sa pagpatindog sa templo kag nga ang Mataas nga Saserdote nga si Josue ginluwas kag gintinluan ang iya sala.

4:1-14: Nagapasalig nga ang daw bukid nga mga kabudlayan tapanon kag tapuson ni Gobernador Zorobabel ang pagpatukod sa templo.

5:1-4: Nagapakamalaut sa mga nagabuhat sing malaut nga wala masilutan.

5:5-11: Nagatagna nga dulaon ang kalautan.

6:1-8: Nagasaad sang pagtatap kag pag-amlig sang mga anghel.

[Piktyur sa pahina 8]

Ano ang katuyuan sang mga mensahe nanday Hageo kag Zacarias?

[Piktyur sa pahina 10]

Ngaa ang mga may katungdanan sa pagtatap kaangay sang “sulo nga nagadabadaba”?