Tudlui ang Imo Anak nga Magmahidaiton

Nalipay gid ang otso anyos nga si Nicole sa pagsaylo sang ila pamilya sa malayo nga bahin sang pungsod amo nga pirme niya ginasugiran ang iya mahirop nga abyan nga si Gabrielle sang bag-o nga nagakalatabo. Isa ka adlaw, hinali nga ginsing-alan ni Gabrielle si Nicole nga indi sia interesado sa pagsaylo ni Nicole. Nasaklaw gid kag naakig si Nicole amo nga nagsiling sia sa iya iloy: “Indi ko na luyag nga makita pa liwat si Gabrielle!”

ANG mga problema sang mga bata kaangay sang iya nanday Nicole kag Gabrielle masami nga nagakinahanglan sang bulig sang mga ginikanan. Dapat nila uluuluhan ang nasaklaw nga mga balatyagon kag ipakita kon paano lubaron ang problema. Ang mga kabataan kinaugali na nga nagapakita sang ‘binata nga kinaiya,’ kag sa masami, wala sila makahibalo sang halit nga ginatuga sang ila ginahambal kag ginahimo. (1 Corinto 13:11) Dapat sila buligan sa pagpalambo sing mga kinaiya nga nagapaluntad sing mahidaiton nga kaangtanan sa ila pamilya kag sa iban.

Interesado gid ang Cristiano nga mga ginikanan nga hanason ang ila mga kabataan sa ‘pagpangita sang paghidait kag pagsunod sini.’ (1 Pedro 3:11) Takus gid sa panikasog ang kalipay nga mabatyagan sang isa ka manugpahidait sa paglandas sa duhaduha, kaugot, kag kaakig. Kon isa ikaw ka ginikanan, paano mo tudluan ang imo mga anak nga magmahidaiton?

Pabakura ang Handum nga Pahamut-an “ang Dios sang Paghidait”

Si Jehova ginatawag nga “Dios sang paghidait.” (Filipos 4:9; Roma 15:33) Gani, ang maalamon nga mga ginikanan lantip nga nagagamit sang Pulong sang Dios, ang Biblia, sa pagpatudok sa ila mga anak sang handum nga pahamut-an ang Dios kag ilugon ang iya mga kinaiya. Halimbawa, buligi ang imo mga anak nga handurawon ang nakita ni apostol Juan sa isa ka tumalagsahon nga palanan-awon—ang tuman katahom nga esmeralda nga balangaw sa palibot sang trono ni Jehova. * (Bugna 4:2, 3) Ipaathag nga ini nga balangaw nagalaragway sa paghidait kag kalinong sa palibot ni Jehova kag ini nga mga pagpakamaayo matigayon sang tanan nga nagatuman sa iya.

 Si Jehova nagahatag man sing panuytoy paagi sa iya Anak, nga si Jesus, nga ginatawag “Principe sang Paghidait.” (Isaias 9:6, 7) Busa, basaha kag binagbinaga sa imo mga anak ang mga rekord sa Biblia diin nagtudlo si Jesus sing hamili nga leksion tuhoy sa paglikaw sa mga away kag mga binais. (Mateo 26:51-56; Marcos 9:33-35) Ipaathag kon ngaa si Pablo, nga “manugtampalas,” nagbag-o sang iya dalanon kag nagsulat nga “ang ulipon sang Ginuo dili dapat magpakigbanggianay kondi magmalolo sa tanan, . . . mapinaumuron.” (1 Timoteo 1:13; 2 Timoteo 2:24) Mahimo malipay ka sa reaksion ukon sa sabat sang imo anak.

Nag-istorya si Evan nga sang pito ka tuig sia, ginsunlog sia sang isa ka bata sa school bus. “Naakig gid ako sa iya kag luyag ko sia balusan!” siling niya. “Nian nadumduman ko ang gintudlo sa akon sa amon balay tuhoy sa mga bata nga nagasugod sang away. Nahibaluan ko nga indi luyag ni Jehova nga ‘magbalos ako sang malaut sa malaut kay bisan sin-o’ kundi nga ‘magpakighidait ako sa tanan nga tawo.’” (Roma 12:17, 18, NW) Nian nangisog si Evan nga pakalmahon ining makapaakig nga kahimtangan paagi sa pagsabat sing malulo. Luyag niya pahamut-an ang Dios sang paghidait.

Mangin Isa ka Mahidaiton nga Ginikanan

Ang imo bala puluy-an may paghidait? Kon amo, madamo sing matun-an ang imo anak tuhoy sa paghidait bisan indi ka pa maghambal. Mangin epektibo ang imo pagtudlo sa imo mga anak nga magmahidaiton kon ginailog mo ang mahidaiton nga mga paagi sang Dios kag ni Cristo.—Roma 2:21.

Sanday Russ kag Cindy maukod nga nagahanas sa ila duha ka anak, kag ginalaygayan nila sila nga magmahigugmaon bisan pa ginapaakig sang iban. Si Cindy nagsiling, “Ang amon ginapakita ni Russ sa amon mga anak kag sa iban may daku gid nga epekto sa kon paano nila ginaatubang ang kaanggid nga mga kahimtangan.”

Bisan pa makahimo ka sing sayop, magamit mo gihapon ini nga kahigayunan agod tudluan sila sing mapuslanon nga mga leksion. “May mga tion nga nagapangakig kami dayon sang akon asawa nga si Terry kag ginadisiplina ang amon tatlo ka anak bisan wala pa namon mahibaluan ang tanan nga natabo,” baton ni Stephen. “Kon matabo ina, nagapangayo kami sing pasaylo.” Sugpon pa ni Terry: “Ginasilingan namon ang amon mga anak nga indi kami himpit kag nagasayop man kami. Nakabulig gid ini sa pagpaluntad sang paghidait sa amon pamilya kag sa pagpanikasog man sang amon mga anak nga magmahidaiton.”

Makatuon bala ang imo mga anak nga magmahidaiton paagi sa imo pagpakig-angot sa ila? Si Jesus naglaygay: “Busa ang tanan nga butang nga buut ninyo nga himoon sang mga tawo sa inyo, himoa man ninyo sa ila.” (Mateo 7:12) Bisan may kakulangan ka, makasalig ka nga ang imo gugma kag pagpalangga sa imo mga anak may maayo nga mga resulta. Gilayon nga magasunod ang imo mga anak kon ginatudluan mo sila sing mahigugmaon.

Magmakuli sa Pagpangakig

Ang Hulubaton 19:11 nagasiling: “Ang pagbinagbinag [“paghangop,” NW] sang tawo nagapakuli sa iya sa pagpangakig.” Paano mo buligan  ang imo anak sa pagpalambo sing paghangop? Ginlaragway ni David ang praktikal nga paagi nga nakita nila sang iya asawa, nga si Mariann, nga nagbulig sa ila anak nga lalaki kag anak nga babayi. Nagsiling sia: “Kon maakig sila bangod may naghambal ukon may naghimo sa ila sing butang nga makasalaklaw, ginabuligan namon sila sa pagpakita sing empatiya. Ginapamangkot namon sila sang simple nga mga pamangkot subong sang: ‘Indi ayhan kapoy lang sia? Mahimo bala nga naila lang sia? Mahimo ayhan nga may ginalainan sia sing buot?’” Siling pa ni Mariann, “Sa baylo nga padayon nga magpangakig sa natabo ukon magbais kon sin-o ang husto ukon sala, nagapabugnaw ini sang kaakig sang amon mga anak.”

Ini nga paghanas may maayo gid nga mga resulta. Talupangda kon paano si Nicole, nga ginsambit sa panugod sini nga artikulo, ginbuligan sang iya iloy, nga si Michelle, nga mapasag-uli indi lamang ang pag-abyanay nila ni Gabrielle kundi mahangpan man ang ginabatyag ni Gabrielle. “Ginbasa namon ni Nicole ang kapitulo 14 sang libro nga Magtuon Gikan sa Daku nga Manunudlo,” siling ni Michelle. * “Nian ginpaathag ko ang buot silingon ni Jesus sang nagsiling sia nga dapat kita magpatawad sing ‘tubtob sa kapitoan ka pito.’ Pagkatapos mapabutyag ni Nicole ang iya ginabatyag, ginbuligan ko sia nga mabatyagan ang kasubo ni Gabrielle bangod magalayuay na sila sang iya mahirop nga abyan.”—Mateo 18:21, 22.

Ang bag-o nga paghangop ni Nicole sa rason sang hinali nga pagsing-al ni Gabrielle nagbulig sa iya nga mapalambo ang empatiya kag nagpahulag sa iya nga teleponohan si Gabrielle agod magpangayo sing pasaylo. “Sugod sadto,” siling ni Michelle, “nalipay si Nicole nga magpatugsiling sa balatyagon sang iban kag magmalulo sa ila agod maghaganhagan ang ila pamatyag.”—Filipos 2:3, 4.

Buligi ang imo mga anak nga likawan nga maakig sa mga kasaypanan kag mga di-paghangpanay. Malipay ka nga makita ang imo mga anak nga nagapakig-abyan kag nagapalangga sa iban.—Roma 12:10; 1 Corinto 12:25.

Palig-una ang Katahom sang Pagpatawad

“Katahom . . . ang pagpasaylo sang paglalis,” siling sang Hulubaton 19:11, [NW]. Sa pinakamasakit nga tion sang iya kabuhi, gin-ilog ni Jesus ang iya Amay kag nagpatawad sia. (Lucas 23:34) Matun-an sang imo mga anak ang katahom sang pagpatawad kon mabatyagan mismo nila ang kasulhay sang imo pagpatawad.

Halimbawa, ang lima ka tuig nga si Willy mahuyugon sa pagkrayola sang mga larawan upod sa iya lola. Isa ka bes, hinali lang nga nag-untat sa pagkrayola ang iya lola, nian gin-akigan niya si Willy kag naglakat. Nahanusbo si Willy. Ang iya tatay, nga si Sam, nagsiling: “Ang lola ni Willy may masakit nga Alzheimer. Gani ginpaathag namon ini kay Willy sa paagi nga mahangpan niya.” Sang ginpahanumdom nila si Willy nga ginpatawad sia sa madamo nga beses kag gani dapat man sia magpatawad, nakibot si Sam sa ginhimo ni Willy. “Mahunahuna bala ninyo ang nabatyagan namon nga mag-asawa,” siling ni Sam, “sang makita namon ang amon anak nga nagpalapit sa iya 80-anyos nga lola, nagpangayo sa iya sing pasaylo, kag nian gin-uyatan niya sa kamot ang iya lola kag gintuytuyan sia pabalik sa lamesa?”

Matahom gid kon matun-an sang mga anak nga ‘paumuran’ ang kakulangan kag kasaypanan  sang iban kag patawaron sila. (Colosas 3:13) Bisan pa nga ang iban hungod nga nagapaakig, pasaliga ang imo anak nga may maayo nga resulta kon magmahidaiton sia kag indi magbalos, kay “kon ang mga dalanon sang tawo nagapahamuut sa GINOO, ginahimo niya bisan ang iya mga kaaway sa pagpakighidait sa iya.”—Hulubaton 16:7.

Padayon nga Buligi ang Imo Anak nga Magmahidaiton

Kon ginagamit sang mga ginikanan ang Pulong sang Dios sa pagtudlo sa ila mga anak “sa mahidaiton nga mga paagi” kag “para sa mga nagapakighidait,” magabenepisyo gid ang ila mga anak. (Santiago 3:18, NW) Ginasangkapan sini nga mga ginikanan ang ila mga anak sang ginakinahanglan nila agod malubad ang mga di-paghangpanay kag magmahidaiton. Nagahatag gid ini sa ila sing kalipay kag kaayawan sa bug-os nga kabuhi.

Sanday Dan kag Kathy may tatlo ka tin-edyer nga mga anak kag ang tanan matutom nga nagaalagad kay Jehova. “Bisan pa may mga kabudlayan sa paghanas sa ila sang bata pa sila,” siling ni Dan, “nalipay gid kami nga ang amon mga anak matutom nga nagaalagad kay Jehova. Mahidaiton sila karon sa iban, kag maabtik sila nga nagapatawad kon may butang nga nagatublag sa paghidait.” Si Kathy nagsiling, “Makapalig-on gid ini sa amon, kay ang paghidait isa sa mga bunga sang espiritu sang Dios.”—Galacia 5:22, 23.

Kon amo, may rason gid nga, subong Cristianong mga ginikanan, indi kamo “magpangampo” ukon “paglapyuon” sa pagtudlo sa inyo mga anak nga magmahidaiton—bisan pa nga, sa primero, daw mahinay ang pag-uswag. Samtang ginahimo mo ini, makasalig ka nga “ang Dios sang gugma kag paghidait manginkaupud ninyo.”—Galacia 6:9, NW; 2 Corinto 13:11.

[Mga Footnote]

[Kahon/​Piktyur sa pahina 20]

MAAYO BALA NGA IMPLUWENSIA?

Ang salaysay nga ginbalhag sang Media Awareness Network nga natig-uluhan sing “Kasingki sa Kalingawan Sang Media” nagasiling: “Ginapadaku sang kalingawan nga ang isa ka paagi sa paglubad sa problema amo ang paggamit sing kasingki. Gani, masami ini ginagamit sang mga kontrabida kag mga bida.” Mga 10 porsiento lamang sang mga programa sa TV, mga pelikula, kag mga video sa musika nga gin-usisa ang nagalaragway sa malain nga mga resulta sang kasingki. Sa baylo, siling sang salaysay, “ang kasingki ginapresentar subong matarong, kinaandan lamang, kag di-malikawan. Ini ang pinakamahapos nga paagi sa paglubad sa problema.”

Kinahanglan bala nga kontrolon mo ang pagtan-aw sing TV sa inyo puluy-an? Indi pagtuguti nga ang imo panikasog nga tudluan ang imo mga anak nga magmahidaiton mapaslawan bangod sa telebisyon.

[Piktyur sa pahina 17]

Ipatudok sa imo mga anak ang handum nga pahamut-an “ang Dios sang paghidait”

[Piktyur sa pahina 18]

Panikasugi nga tadlungon ang makasalaklaw nga hambal kag buhat

[Piktyur sa pahina 19]

Dapat matun-an sang imo mga anak ang magpangayo sing pasaylo kag ang magpatawad