Paano Mangin Mapuslanon Gid ang Kabuhi?

“Magkahadluk sa Dios, kag magbantay sa iya mga sogo.”​—MAN. 12:13.

1, 2. Paano kita makabenepisyo gikan sa pagbinagbinag sa tulun-an sang Manugwali?

HUNAHUNAA ang isa ka tawo nga may yara sang halos tanan nga butang. Bantog sia nga estadista, isa sa pinakamanggaranon nga tawo sa duta, kag ang pinakamaalam sang panahon niya. Apang, walay sapayan sang tanan niya nga hinimuan, namangkot gihapon sia, ‘Paano mangin mapuslanon gid ang kabuhi?’

² Ini nga tawo nagkabuhi mga tatlo ka libo ka tuig na ang nagligad. Sia amo si Solomon, kag mabasa naton sa tulun-an sang Manugwali ang pagpangita niya sa kalipay. (Man. 1:13) Madamo kita sing matun-an gikan sa iya eksperiensia. Ang kaalam nga mabasa naton sa tulun-an sang Manugwali magabulig sa aton sa paghimo sing mga tulumuron nga mapuslanon gid sa aton kabuhi.

“Pagpanikasug sa Hangin”

3. Ano nga butang tuhoy sa kabuhi ang dapat naton tanan atubangon?

³ Nagsiling si Solomon nga gintuga sang Dios ang tuman kadamo nga matahom nga mga butang sa duta. Indi gid kita matak-an sa sini bangod makawiwili ini kag makatilingala. Apang, bangod malip-ot katama ang aton kabuhi, haluson naton mausisa ang mga tinuga sang Dios. (Man. 3:11; 8:17) Ang Biblia nagasiling nga ang aton mga adlaw malip-ot kag madasig nga nagaligad. (Job 14:1, 2; Man. 6:12) Gani, dapat naton gamiton sing maalamon ang aton kabuhi. Indi ini mahapos himuon, kay mahimo kita buyukon sang kalibutan ni Satanas nga maglakat sa sayop nga dalanon.

4. (a) Ano ang kahulugan sang Hebreo nga tinaga nga ginbadbad “kadayawan”? (b) Ano nga mga paghingamo sa kabuhi ang binagbinagon naton?

⁴ Agod ipatalupangod kon daw ano ka makatalagam ang di-maalamon nga paggamit sang aton kabuhi, gingamit ni Solomon ang tinaga nga “kadayawan” sing 33 ka beses sa Manugwali. Ang Hebreo nga tinaga nga ginbadbad “kadayawan” nagapatuhoy sa isa ka butang nga walay pulos, walay kabilinggan, ukon walay importansia. (Man. 1:2, 3) Ginpaanggid kon kaisa ni Solomon ang tinaga nga “kadayawan” sa “pagpanikasug sa hangin.” (Man. 1:14; 2:11) Ang pagpanikasog nga dakpon ang hangin wala gid sing pulos. Bisan ano pa ang himuon sang isa ka tawo, indi gid niya ini madakpan. Kaangay man sini ang pagtinguha nga lab-uton ang di-maalamon nga mga tulumuron. Bangod malip-ot lamang ang kabuhi karon, indi dapat naton ini gamiton sa walay pulos nga mga butang. Gani, agod malikawan ini, usisaon naton ang mga butang nga, suno kay Solomon, kinaandan nga ginapanikasugan sang mga tawo. Binagbinagon anay naton ang paghingamo sa kalingawan kag materyal nga mga butang. Pagkatapos sini, binagbinagon man naton ang kapuslanan sang hilikuton nga ginakahamut-an sang Dios.

Mapahalipay Bala Kita sang Paghingamo sa Kalingawan?

5. Diin ginpangita ni Solomon ang kalipay?

⁵ Kaangay sang madamo nga tawo karon, ginpangita ni Solomon ang kalipay sa mga kalingawan. Nagsiling sia: “Wala ko pagpunggi ang akon tagiposoon sa bisan ano nga kalipay.” (Man. 2:10) Diin  niya ginpangita ang kalipay? Suno sa Manugwali kapitulo 2, ‘ginlipay niya ang iya unod sing alak’ nga may pagpugong sa kaugalingon kag ginpatahom niya ang iya palibot, nagdesinyo sia sing mga palasyo, nagpamati sia sa musika, kag nagkaon sia sing manamit nga mga kalan-on.

6. (a) Ngaa indi malain nga maglipaylipay? (b) Tuhoy sa paglingawlingaw, ano nga pagkabalanse ang kinahanglan?

⁶ Ginapakamalaut bala sang Biblia ang paglipaylipay upod sa mga abyan? Wala. Halimbawa, nagsiling si Solomon nga ang pagkaon sa isa ka masulhay nga kahimtangan pagkatapos sang isa ka adlaw nga pagpangabudlay isa ka dulot sang Dios. (Basaha ang Manugwali 2:24; 3:12, 13.) Kag si Jehova mismo nagaagda sa mga pamatan-on nga ‘magkalipay kag maglipay sa ila ang ila tagipusuon’ sing balanse. (Man. 11:9) Kinahanglan naton nga magrelaks kag maglingawlingaw. (Ipaanggid ang Marcos 6:31.) Apang, ang kalingawan indi dapat mangin ang pinakaimportante nga butang sa aton kabuhi. Sa baylo, dapat ini mangin subong lamang sang panam-is pagkatapos sang pagkaon, kag indi ang panguna nga putahe. Magaugyon ka nga bisan daw ano pa kanamit ang panam-is, masum-uran ka sa ulihi kon amo lang ini ang imo kaunon, kag wala ini sing mahatag nga sustansia sa lawas. Sing kaanggid, natukiban ni Solomon nga ang kabuhi nga nasentro sa kalingawan “pagpanikasug sa hangin.”​—Man. 2:10, 11.

7. Ngaa dapat kita maghalong sa aton pagpili sing kalingawan?

⁷ Dugang pa, indi tanan nga kalingawan maayo. Madamo ang makahalalit gid, kay mahimo sini gub-on ang aton kaangtanan sa Dios kag magasulay sa aton sa paghimo sing malain. Pila na bala ka milyon ang nakaeksperiensia sing daku nga kasubo bangod sang ila ‘paglipaylipay’ paagi sa pagdroga, pagpahubog, ukon pagpanahor? Si Jehova nagapaandam sa aton nga kon magpasulay kita sa aton tagipusuon ukon sa aton mga mata sa paghimo sing makahalalit nga mga butang, pat-od gid nga maeksperiensiahan naton ang malain nga mga resulta sini.​—Gal. 6:7.

8. Ngaa maalamon nga pamalandungan naton ang aton kabuhi?

⁸ Isa pa, kon hatagan naton sing prioridad ang kalingawan, mahimo naton ipahigad ang mas importante nga mga butang. Indi naton pagkalimtan nga ang kabuhi madasig nga nagaligad kag wala sing garantiya nga mangin maayo pirme ang aton panglawas kag wala kita sing maatubang nga mga problema sa tion sang aton malip-ot nga kabuhi. Amo kon ngaa nagsiling si Solomon nga maayo pa nga magtambong kita sa lubong, ilabi na kon lubong ini sang isa ka matutom nga Cristiano, sangsa magkadto sa “balay sang kinasadya.” (Basaha ang Manugwali 7:2, 4.) Ngaa? Bangod samtang nagapamati kita sa diskurso sa lubong kag ginapamalandungan naton ang katutom sang napatay nga alagad ni Jehova, mapahulag kita nga pamalandungan man ang aton kabuhi. Subong resulta, makapamat-od kita nga bag-uhon ang aton mga tulumuron agod magamit naton ang nabilin nga bahin sang aton kabuhi sing maalamon.​—Man. 12:1.

Mapahalipay Bala Kita sang Materyal nga mga Butang?

9. Ano ang natukiban ni Solomon tuhoy sa materyal nga mga butang?

⁹ Si Solomon isa sa pinakamanggaranon nga tawo sa duta sang ginsulat niya ang Manugwali. (2 Cron. 9:22) Mahimo niya matigayon ang bisan ano nga naluyagan niya. “Bisan ano nga naluyagan sang akon mga mata wala ko gindumili sa ila,” sulat niya. (Man. 2:10) Apang, natukiban niya nga ang materyal nga mga butang indi makahatag sing kalipay. “Ang nagahigugma sang pilak indi mabusug sing pilak; bisan ang nagahigugma sang kabuganaan, sing patubas,” hinakop niya.​—Man. 5:10.

10. Ano ang nagahatag sing matuod nga kalipay kag matuod nga manggad?

¹⁰ Bisan pa ang materyal nga mga butang may umalagi lamang nga kapuslanan, makagalanyat ini gihapon. Suno sa isa ka surbe sa Estados Unidos sining karon lang, 75 porsiento sang mga estudyante sa nahauna nga tuig sa unibersidad ang nagsiling nga ang ila panguna nga tulumuron sa kabuhi amo ang “magmanggaranon.” Bisan pa malab-ot nila ang ila tulumuron, mangin malipayon gid bala sila? Indi. Napanilagan sang mga manugpanalawsaw nga kon ang materyal nga mga butang amo ang labing importante sa isa ka tawo, mabudlayan sia nga makita ang kalipay. Amo na ini ang nahinakop ni Solomon sang una pa. Nagsulat sia: “Nagtipon man ako nga sa akon sing pilak kag bulawan  kag sang bahandi sang mga hari . . . Kag yari karon, ang tanan kadayawan kag pagpanikasug sa hangin.” * (Man. 2:8, 11) Apang, kon gamiton naton ang aton kabuhi agod alagaron si Jehova sing bug-os tagipusuon kag nian, pakamaayuhon niya kita, matigayon naton ang matuod nga manggad.​—Basaha ang Hulubaton 10:22.

Ano nga Buluhaton ang Nagahatag sing Matuod nga Kalipay?

11. Ano ang ginapakita sang Kasulatan tuhoy sa kapuslanan sang pagpangabudlay?

¹¹ Si Jesus nagsiling: “Ang akon Amay padayon nga nagapangabudlay tubtob karon, kag padayon ako nga nagapangabudlay.” (Juan 5:17) Wala gid sing duhaduha nga nalipay si Jehova kag si Jesus sa pagpangabudlay. Ginapakita sang Biblia ang kalipay ni Jehova sa iya pagpanuga sang nagsiling ini: “Nakita sang Dios ang tanan nga nahimo niya, kag yari karon, tama gid kaayo.” (Gen. 1:31) Ang mga anghel “naghinugyaw sa kalipay” sang nakita nila ang tanan nga ginhimo sang Dios. (Job 38:4-7) Nahangpan man ni Solomon ang importansia sang mapuslanon nga pagpangabudlay.​—Man. 3:13.

12, 13. (a) Paano ginpabutyag sang duha ka indibiduwal ang ila kalipay bangod sa mapisan nga pagtrabaho? (b) Ngaa makapalaslaw kon kaisa ang sekular nga trabaho?

¹² Nahangpan sang madamo nga tawo ang kapuslanan sang mapisan nga pagtrabaho. Halimbawa, si José, nga isa ka madinalag-on nga pintor, nagsiling: “Kon mapinta mo ang imo ginahunahuna, pamatyag mo daw nakasaka ka sa mataas nga bukid.” Si Miguel, * nga isa ka negosyante, nagsiling: “Ang trabaho nagapahalipay gid kay makabulig ini agod mabuhi mo ang imo pamilya. Malipayon ka man bangod may hinimuan ka.”

¹³ Sa pihak nga bahin, madamo nga trabaho ang makatalaka kag haluson nga nagahatag sing kahigayunan nga mangin mapahituon. Kon kaisa, maeksperiensiahan mo ang kapaslawan kag inhustisya sa ulubrahan mismo. Nagsiling si Solomon nga mahimo matigayon sang matamad, ayhan bangod may pangilala sia, ang butang nga nagakadapat sa isa ka mapisan nga manugpangabudlay. (Man. 2:21) May iban pa nga mga butang nga mahimo bangdan sang kapaslawan. Ang isa ka negosyo nga daw maayo sing kita sa primero mahimo nga maputo bangod sa pag-usmod sang ekonomiya ukon sa wala ginapaabot nga mga hitabo. (Basaha ang Manugwali 9:11.) Masami nga ang tawo nga nagahimakas nga magmadinalag-on nagabatyag sa ulihi sing kaakig kag kapaslawan, kay “nagapangabudlay sia tungud sa hangin.”​—Man. 5:16.

14. Ano nga buluhaton ang pirme nagahatag sing matuod nga kalipay?

¹⁴ May buluhaton bala nga wala gid nagapaslaw? Si José, nga ginsambit kaina, nagsiling: “Sa pagligad sang tinuig, ang mga butang nga ginpinta mahimo madula ukon maguba. Apang indi ini matabo sa mga butang nga ginahimo naton sa pag-alagad sa Dios. Paagi sa pagtuman kay Jehova sa pagbantala sing maayong balita, nakabulig ako sa pagtukod sing isa ka butang nga permanente kag ini amo ang pagbulig sa iban nga mangin maayo nga mga Cristiano nga nagakahadlok sa Dios. Bilidhon gid ini.” (1 Cor. 3:9-11) Nagsiling man si  Miguel nga ang pagbantala sang mensahe sang Ginharian nakahatag sa iya sing mas daku nga kalipay sangsa sekular niya nga trabaho. “Indi matupungan ang kalipay nga mabatyagan mo kon ginapaambit mo sa iban ang kamatuoran sang Biblia kag kon makita mo nga nagapahulag ini sa iya,” siling niya.

“Ihaboy ang Imo Tinapay”

15. Paano mangin mapuslanon gid ang kabuhi?

¹⁵ Sa paghinakop, paano mangin mapuslanon gid ang kabuhi? Malipay gid kita kon gamiton naton ang aton malip-ot nga tion sa sining sistema sang mga butang sa paghimo sing maayo kag sa pagpahamuot kay Jehova. Mapalambo naton ang suod nga kaangtanan sa Dios, matudluan naton ang aton mga kabataan sang mga prinsipio sang Biblia, mabuligan naton ang iban nga makilala si Jehova, kag mapalambo naton ang pagpakig-abyan sa aton mga kauturan. (Gal. 6:10) Ini nga mga panikasog may permanente nga kapuslanan kag ang mga nagahimo sini pakamaayuhon. Naggamit si Solomon sing makawiwili gid nga pagpaanggid agod ilaragway ang kapuslanan sang paghimo sing maayo. Nagsiling sia: “Ihaboy ang imo tinapay sa mga tubig, kay makita mo ini sa tapus ang madamu nga adlaw.” (Man. 11:1) Naglaygay si Jesus sa iya mga disipulo: “Ugalia ang paghatag, kag ang mga tawo magahatag sa inyo.” (Luc. 6:38) Kag nagsaad gid si Jehova nga padyaan niya ang mga nagahimo sing maayo sa iban.​—Hulu. 19:17; basaha ang Hebreo 6:10.

16. San-o ang labing maayo nga tion sa pagplano kon ano ang himuon naton sa aton kabuhi?

¹⁶ Ang Biblia nagalaygay sa aton nga samtang bata pa, magdesisyon kita sing maalamon kon paano naton gamiton ang aton kabuhi. Sa amo, malikawan naton ang kapaslawan sa aton paghamtong. (Man. 12:1) Daw ano gid kasubo kon uyangan naton ang labing maayo nga tinuig sang aton kabuhi sa paghingamo sa kalibutanon nga mga butang, kag ulihi na naton marealisar nga daw nagalagas lang gali kita sa hangin!

17. Ano ang makabulig sa imo sa pagpili sing pinakamaayo nga dalanon sang kabuhi?

¹⁷ Subong sang isa ka mahigugmaon nga amay, luyag ni Jehova nga magmalipayon ka. Luyag niya nga maghimo ka sing maayo nga mga butang kag malikawan mo ang kalisdanan. (Man. 11:9, 10) Ano ang makabulig sa imo? Himua nga tulumuron ang pagpauswag sang imo pag-alagad sa Dios kag pangabudlayi nga lab-uton ini. Mga 20 ka tuig na ang nagligad, dapat magdesisyon si Javier kon bala mangin doktor sia ukon mangin bug-os tion nga ministro. “Bisan pa makalilipay nga mangin doktor, indi ini makatupong sa kalipay nga nabatyagan ko sang nabuligan ko ang pila ka tawo nga matun-an ang kamatuoran,” siling niya. “Ang bug-os tion nga pag-alagad naghatag sa akon sing daku gid nga kalipay. Ang ginakanugunan ko lang amo nga kuntani sadto ko pa ini ginhimo.”

18. Ngaa nangin mapuslanon gid ang pagkabuhi ni Jesus sa duta?

 ¹⁸ Kon amo, ano ang labing mapuslanon nga butang nga dapat panikasugan naton? Ang tulun-an sang Manugwali nagasiling: “Ang maayo nga ngalan maayo pa sa bilidhon nga lana; kag ang adlaw sang kamatayon, sang sa adlaw sang pagkatawo sang isa.” (Man. 7:1) Makita gid ini sa halimbawa ni Jesus. Naghimo gid sia sing tumalagsahon nga ngalan kay Jehova. Sang napatay si Jesus nga matutom, ginbindikar niya ang pagkasoberano sang iya Amay kag gin-aman ang halad nga gawad, nga amo ang nagbukas sang dalan para sa aton kaluwasan. (Mat. 10:28) Sa malip-ot niya nga pagkabuhi sa duta, naghatag si Jesus sing himpit nga halimbawa sang isa ka mapuslanon gid nga kabuhi kag dapat naton panikasugan nga ilugon ini.​—1 Cor. 11:1; 1 Ped. 2:21.

19. Ano nga maalamon nga laygay ang ginhatag ni Solomon?

¹⁹ Makahimo man kita sing maayo nga ngalan sa Dios. Ang aton maayo nga reputasyon sa mata sang Dios mas bilidhon sangsa manggad. (Basaha ang Mateo 6:19-21.) Kada adlaw, makapangita kita sing mga paagi agod himuon ang mga butang nga kalahamut-an sa mata ni Jehova kag magapahalipay ini sa aton. Halimbawa, mahimo naton mapaambit ang maayong balita sa iban, mapabakod ang aton pag-asawahay kag ang aton pamilya, kag mapauswag ang aton kaangtanan kay Jehova paagi sa personal nga pagtuon kag pagtambong sa mga miting. (Man. 11:6; Heb. 13:16) Luyag mo bala ang mapuslanon gid nga kabuhi? Kon amo, tumana pirme ang laygay ni Solomon: “Magkahadluk sa Dios, kag magbantay sa iya mga sogo; kay amo ini ang bug-os nga katungdanan sang tawo.”​—Man. 12:13.

[Mga footnote]

Paano Mo Ini Sabton?

• Ngaa dapat naton hunahunaon sing serioso ang aton mga tulumuron sa kabuhi?

• Paano naton dapat tamdon ang paghingamo sing kalipay kag materyal nga mga butang?

• Ano nga sahi sang buluhaton ang makahatag sing dayon nga kalipay?

• Ano nga bilidhon nga butang ang dapat naton panikasugan nga matigayon?

[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]

[Piktyur sa pahina 23]

Importante gid bala sa aton ang kalingawan?

[Piktyur sa pahina 24]

Paano mangin makalilipay gid ang hilikuton nga pagbantala?