Talalupangdon nga mga Punto Gikan sa mga Tulun-an sang Tito, Filemon, kag Hebreo
Ang Pulong ni Jehova Buhi
Talalupangdon nga mga Punto Gikan sa mga Tulun-an sang Tito, Filemon, kag Hebreo
WALA madugay pagkatapos sia nga nahilway sa bilangguan sa Roma sang 61 C.E., nagduaw si Pablo sa isla sang Creta. Natalupangdan niya ang espirituwal nga kahimtangan sang mga kongregasyon didto, gani ginbilin niya si Tito agod pabakuron sila. Sang ulihi, mahimo nga yara na sia sa Macedonia sang ginsulatan niya si Tito. Nagsulat sia agod buligan si Tito sa iya mga hilikuton kag ipakita nga ginhatagan sia ni apostol Pablo sing awtoridad sa paghimo sa sini nga mga hilikuton.
Antes pa sia ginhilway sang 61 C.E., ginsulatan ni Pablo si Filemon nga isa ka Cristiano sa Colosas. Isa ini ka personal nga pangabay sa isa ka abyan.
Sang mga 61 C.E., ginsulatan man ni Pablo ang Hebreo nga mga tumuluo sa Judea, nga nagapaathag sang pagkalabaw sang Cristianismo sa Judiyong sistema. Ining tatlo ka sulat nagaunod sing mapuslanon nga laygay para sa aton.—Heb. 4:12.
MAGPABILIN NGA MAPAGROS SA PAGTUO
Pagkatapos makahatag sing panuytoy kon paano “magtangdo sang mga gulang nga lalaki sa tagsa ka siudad,” ginlaygayan ni Pablo si Tito nga ‘padayon nga sabdungon sing matigdas ang di-masuweto nga mga tawo, agod mangin mapagros sila sa pagtuo.’ Ginpalig-on niya ang tanan sa kongregasyon sa Creta “nga sikwayon ang pagkadidiosnon . . . kag magkabuhi nga may maligdong nga hunahuna.”—Tito 1:5, 10-13; 2:12.
Ginlaygayan pa gid ni Pablo ang mga kauturan sa Creta nga magpabilin nga mapagros sa pagtuo. Ginsilingan niya si Tito nga ‘likawan ang binuang nga mga pagpamangkot kag mga pag-inaway nahanungod sa Kasuguan.’—Tito 3:9.
Sabat sa mga Pamangkot sa Kasulatan:
1:15—Paano ang “tanan nga butang matinlo sa mga tawo nga matinlo,” apang di-matinlo “sa mga tawo nga nadagtaan kag wala sing pagtuo”? Mahibaluan naton ang sabat kon mahangpan naton ang buot silingon ni Pablo sang “tanan nga butang.” Wala niya ginapatuhuyan ang mga butang nga direkta nga ginapakamalaut sang Pulong sang Dios, kundi ginapatuhuyan niya ang mga butang nga ginadesisyunan sang mga tumuluo pasad sa ila konsiensia. Para sa mga tawo nga ang panghunahuna nahisanto sa mga talaksan sang Dios, ini nga mga butang matinlo. Kabaliskaran ini sa mga tawo nga may tiko nga panghunahuna kag nadagtaan nga konsiensia. *
3:5—Paano ang hinaplas nga mga Cristiano ‘naluwas paagi sa paghugas’ kag ‘nagbag-o paagi sa balaan nga espiritu’? ‘Naluwas sila paagi sa paghugas’ bangod ang Dios ang naghugas, ukon nagtinlo sa ila paagi sa dugo ni Jesus pasad sa halad gawad. ‘Ginbag-o sila paagi sa balaan nga espiritu,’ bangod nangin ‘bag-o sila nga tinuga’ subong hinaplas sa espiritu nga mga anak sang Dios.—2 Cor. 5:17.
Mga Leksion Para sa Aton:
1:10-13; 2:15. Dapat ipakita sang mga Cristianong manugtatap ang kaisog sa pagtadlong sang mga sayop sa sulod sang kongregasyon.
2:3-5. Subong sang unang siglo, ang hamtong nga utod nga mga babayi karon kinahanglan man “maggawi subong mga balaan, indi mabinutangbutangon, wala naulipon sa madamo nga alak, mga manunudlo sang maayo.” Sa sina nga paagi, mangin epektibo ang ila pribado nga pagtudlo sa “lamharon nga mga babayi” sa sulod sang kongregasyon.
3:8, 14. Ang ‘paghunahuna pirme sa paghimo sing maayong mga buhat, maayo kag mapuslanon’ bangod nagabulig ini sa aton nga mangin mabungahon sa pag-alagad sa Dios kag magpabilin nga nahamulag sa malaut nga kalibutan.
MAGLAYGAY “PASAD SA GUGMA”
Gindayaw si Filemon bangod nangin halimbawa sia sa pagpakita sing “gugma kag pagtuo.” ‘Nalipay gid si Pablo kag nalugpayan’ bangod nangin tuburan si Filemon sing paumpaw sa iya mga masigka-Cristiano.—Filem. 4, 5, 7.
Nagpahamtang si Pablo sing halimbawa sa tanan nga manugtatap paagi sa paglaygay kay Filemon “pasad sa gugma” kag indi paagi sa pagsugo sa iya tuhoy sa ila problema ni Onesimo. Ginsilingan niya si Filemon: “Nagasalig sa imo pagtuman, nagasulat ako sa imo, kay nakahibalo ako nga himuon mo ang labaw pa sa ginasiling ko.”—Filem. 8, 9, 21.
Sabat sa mga Pamangkot sa Kasulatan:
10, 11, 18—Paano ang “wala sing pulos” sang una nga si Onesimo nangin “mapuslanon”? Si Onesimo isa ka rebelyuso nga ulipon nga naglayas sa panimalay ni Filemon sa Colosas kag nagkadto sa Roma. Mahimo nga nangawat pa si Onesimo sa iya agalon agod may gastuhon sa iya 1,400 kilometros nga paglakbay. Wala gid sia sing pulos para kay Filemon sang una. Apang, didto sa Roma, nabuligan ni Pablo si Onesimo nga mangin Cristiano. Bangod nangin Cristiano sia, ining “wala sing pulos” nga ulipon sang una nangin “mapuslanon” na.
15, 16—Ngaa wala ginpangabay ni Pablo si Filemon nga hilwayon subong ulipon si Onesimo? Luyag ni Pablo nga tumanon lamang ang sugo sa iya nga ‘magbantala sang ginharian sang Dios kag magpanudlo nahanungod kay Ginuong Jesucristo.’ Busa, wala sia nagaentra sa mga problema sa katilingban, kaangay sang pagpang-ulipon.—Binu. 28:31.
Mga Leksion Para sa Aton:
2. Ginpagamit ni Filemon ang iya puluy-an para sa Cristianong mga miting. Pribilehiyo man naton nga ipagamit ang aton puluy-an para sa mga miting sa pag-alagad sa latagon.—Roma 16:5; Col. 4:15.
4-7. Dapat magtinguha kita nga hatagan sing komendasyon ang mga masigkatumuluo nga huwaran sa ila pagtuo kag gugma.
15, 16. Indi naton dapat pagtugutan nga mabalaka gid sa malain nga mga hitabo sa aton kabuhi. Mahimo nga may maayo ini nga mga resulta, kaangay sang natabo kay Onesimo.
21. Ginpaabot ni Pablo nga patawaron ni Filemon si Onesimo. Ginapaabot man kita nga mangin mapinatawaron sa mga kauturan nga nakasaklaw sa aton.—Mat. 6:14.
“MAGPANIKASOG KITA PADULONG SA PAGKAHAMTONG”
Agod pamatud-an nga ang pagtuo sa halad ni Jesus mas labaw sangsa pagtuman sa Kasuguan, ginpadaku ni Pablo ang pagkahalangdon sang Tagtukod sang Cristianismo, ang iya pagkasaserdote, ang iya halad, kag ang bag-o nga katipan. (Heb. 3:1-3; 7:1-3, 22; 8:6; 9:11-14, 25, 26) Mahimo nga ini nga ihibalo nakabulig gid sa Hebreo nga mga Cristiano agod mabatas ang paghingabot sa ila sang mga Judiyo. Ginpalig-on ni Pablo ang Hebreo nga mga masigkatumuluo nga ‘magpanikasog padulong sa pagkahamtong.’—Heb. 6:1.
Daw ano ka importante ang pagtuo para sa mga Cristiano? “Kon wala sing pagtuo imposible nga mapahamut-an gid [ang Dios],” sulat ni Pablo. Ginpalig-on niya ang mga Hebreo: “Magdalagan kita nga may pagbatas sang dalaganon nga ginabutang sa aton atubangan,” nga ginahimo ini nga may pagtuo.—Heb. 11:6; 12:1.
Sabat sa mga Pamangkot sa Kasulatan:
2:14, 15—Bangod si Satanas “may ikasarang sa pagpahanabo sing kamatayon” ginapakita bala sini nga sarang niya mapahanabo ang hilaw nga kamatayon sa kay bisan sin-o nga gusto niya? Wala. Apang, sugod sang nagrebelde si Satanas sa Eden, ang iya kabutigan nagresulta sa kamatayon bangod si Adan nakasala kag nagliton ang sala kag kamatayon sa tanan nga tawo. (Roma 5:12) Dugang pa, ginahingabot sang tawhanon nga sakop ni Satanas ang mga alagad sang Dios tubtob sa kamatayon, subong sang ginhimo nila kay Jesus. Apang, wala ini nagakahulugan nga mahimo patyon ni Satanas ang bisan sin-o nga gusto niya. Kon pabay-an lang sia basi naubos na niya pamatay ang mga sumilimba ni Jehova sang una pa. Ginaamligan ni Jehova ang iya katawhan subong isa ka grupo kag wala niya ginatugutan si Satanas nga papason sila. Bisan pa ginatugutan sang Dios ang pila sa aton nga mapatay bangod sang pagsalakay ni Satanas, makasalig kita nga baliskaron sang Dios ang ano man nga halit nga mahimo sini sa aton.
4:9-11—Paano kita ‘makasulod sa kapahuwayan sang Dios’? Sa tapos sang ikan-um nga adlaw sang pagpanuga, nagpahuway ang Dios. Napat-od niya nga matuman ang iya katuyan sa duta kag sa katawhan. (Gen. 1:28; 2:2, 3) ‘Makasulod kita sa sina nga kapahuwayan’ paagi sa pag-untat sa pagpakamatarong sang aton kaugalingon kag pagbaton sang aman sang Dios para sa aton kaluwasan. Kon magtuo kita kay Jehova kag mangin matinumanon sa iya Anak sa baylo nga tinguhaan ang makagod nga mga intereses, matigayon naton ang kapahuwayan kag makapaumpaw nga mga pagpakamaayo kada adlaw.—Mat. 11:28-30.
9:16—Sin-o ang “tawo nga nakigkatipan” sa bag-o nga katipan? Si Jehova amo ang Taghimo sang bag-o nga katipan, apang si Jesus amo “ang tawo nga nakigkatipan.” Si Jesus amo ang Manugpatunga sa sinang katipan, kag paagi sa iya kamatayon, nag-aman sia sing halad nga kinahanglan agod mangin epektibo ang katipan.—Luc. 22:20; Heb. 9:15.
11:10, 13-16—Ano ang “siudad” nga ginahulat ni Abraham? Indi ini isa ka literal nga siudad kundi simbuliko. Ginahulat ni Abraham ang “langitnon nga Jerusalem,” nga ginahuman ni Cristo Jesus kag sang 144,000 nga iya kaupod subong manuggahom. Ini nga mga manuggahom gintawag man nga “balaan nga siudad, ang Bag-o nga Jerusalem,” sa ila langitnon nga himaya. (Heb. 12:22; Bug. 14:1; 21:2) Nagalaum si Abraham sang kabuhi sa idalom sang paggahom sang Ginharian sang Dios.
12:2—Ano nga ‘kalipay ang ginbutang sa atubangan ni Jesus’ amo nga ‘nabatas niya ang usok sang pag-antos’? Amo ini ang kalipay nga makita kon ano ang mangin resulta sang iya ministeryo—lakip ang pagpakabalaan sa ngalan ni Jehova, pagbindikar sa pagkasoberano sang Dios, kag paggawad sa mga tawo gikan sa kamatayon. Nagalaum man si Jesus nga maagom niya ang padya subong Hari kag mag-alagad subong Mataas nga Saserdote para sa katawhan.
13:20—Ngaa masiling nga ang bag-o nga katipan “wala katapusan”? May tatlo ini ka rason: (1) Wala na sing may mabulos sa sini, (2) permanente ang epekto sini, kag (3) ang “iban nga mga karnero” padayon nga makabenepisyo sa kahimusan sining bag-o nga katipan pagkatapos sang Armagedon.—Juan 10:16.
Mga Leksion Para sa Aton:
5:14. Dapat mangin makugi kita sa pagtuon sa Pulong sang Dios, ang Biblia, kag iaplikar ang aton matun-an sa sini. Kay wala na sing iban pa nga paagi agod ang aton ‘ikasarang sa paghantop mahanas nga makilala ang maayo kag malain.’—1 Cor. 2:10.
6:17-19. Kon ang aton paglaum malig-on nga napasad sa saad kag pasalig sang Dios, magabulig ini sa aton nga indi magtalang sa dalanon sang kamatuoran.
12:3, 4. Sa baylo nga ‘kapuyon kag mapunaw ang aton kalag’ bangod sang magagmay nga mga pagtilaw ukon pagpamatok sa aton, dapat kita manikasog nga mangin hamtong kag pabakuron ang aton ikasarang sa pagbatas sa mga pagtilaw. Dapat mangin determinado gid kita nga mamatok “tubtob sa dugo,” buot silingon, tubtob sa kamatayon.—Heb. 10:36-39.
12:13-15. Indi naton pagtugutan ang “makahililo nga gamot,” ukon bisan sin-o nga mga kritiko sa kahimusan sa kongregasyon nga magpugong sa aton ‘nga matadlong ang mga banas sang aton mga tiil.’
12:26-28. Ang “mga butang nga ginhimo” sang mga kamot luwas sa ginhimo sang Dios—ang bug-os nga sistema sang mga butang karon, bisan ang malaut nga “langit”—pagauyugon ukon pagadulaon. Kon matabo ina, ang ‘mga butang lamang nga wala nauyog,’ nga amo ang Ginharian kag ang mga nagasakdag sa sini, ang magapabilin. Gani, importante gid nga mangin makugi kita sa pagbantala tuhoy sa Ginharian kag magkabuhi suno sa mga prinsipio sini.
13:7, 17. Ang pagsunod sa laygay nga mangin matinumanon kag mapinasakupon sa mga manugtatap sa mga kongregasyon magabulig gid sa aton nga mapakita ang masinakdagon nga panimuot.
[Footnote]
