Ang Kaalam ni Jehova Makita sa Iya mga Tinuga
Ang Kaalam ni Jehova Makita sa Iya mga Tinuga
‘Ang iya di-makita nga mga kinaiya mahantop sa mga butang nga gintuga.’—ROMA 1:20.
1. Ano ang epekto sang kaalam sang kalibutan sa madamo nga tawo karon?
GINAKABIG sang kalabanan nga tawo nga maalam yadtong madamo sing nahibaluan. Apang matuod gid bala sila nga maalam? Indi, bangod ang ginakabig nga maalam sa kalibutan indi makabulig sa mga tawo ukon makahatag sing masaligan nga laygay sa pagsapo sing matuod nga katuyuan sang kabuhi. Sa baylo, yadtong mga nagasalig sa ila daw kaangay lang nga “ginaanod-anod sang mga balod kag ginapalidpalid sang tagsa ka hangin sang panudlo.”—Efe. 4:14.
2, 3. (a) Ngaa si Jehova “amo lamang ang maalam”? (b) Ano ang kinatuhayan sang kaalam gikan sa Dios kag sang kaalam sang kalibutan?
2 Tuhay gid ang mga nakatigayon sing matuod nga kaalam nga naghalin kay Jehova nga Dios! Ang Biblia nagasugid sa aton nga si Jehova “amo lamang ang maalam.” (Roma 16:27) Nahibaluan niya ang tanan nga butang tuhoy sa uniberso, lakip na ang ila pagkahuman kag kon paano sila nagluntad. Ang mga kasuguan sa kinaugali—nga amo ang ginabasihan sang mga tawo sa ila pagtuon—gindesinyo tanan ni Jehova. Gani, para sa iya ang mga imbension sang mga tawo indi katingalahan, kag indi sia interesado sa panghunahuna sang matinaastaason nga mga tawo. “Ang kaalam sini nga kalibutan kabuangan sa Dios.”—1 Cor. 3:19.
3 Ang Biblia nagasugid sa aton nga si Jehova “nagahatag sing kaalam” sa iya mga alagad. (Hulu. 2:6) Indi kaangay sang mga pilosopiya sang mga tawo, ang kaalam gikan sa Dios indi komplikado. Sa baylo, nagabulig ini sa aton nga maghimo sing maalamon nga mga desisyon kag nabase ini sa sibu nga ihibalo kag paghangop. (Basaha ang Santiago 3:17.) Nagdayaw gid si apostol Pablo sa kaalam ni Jehova. Nagsulat sia: “O pagkadalom sang kamanggaran kag kaalam kag ihibalo sang Dios! Indi gid mahangpan sing bug-os ang iya mga paghukom kag indi mausoy sing bug-os ang iya mga dalanon!” (Roma 11:33) Bangod si Jehova amo ang labing maalam, makasalig kita nga tuytuyan kita sang iya mga kasuguan sa pinakamaayo nga dalanon sa pagkabuhi. Labaw sa tanan, si Jehova amo ang mas nakahibalo kon ano ang dapat naton himuon agod mangin malipayon.—Hulu. 3:5, 6.
Si Jesus—“Ang Pangolo nga Manugpangabudlay”
4. Ano ang isa ka paagi nga mahantop naton ang kaalam ni Jehova?
4 Ang kaalam ni Jehova, kag ang iya wala tupong nga mga kinaiya makita sa mga butang nga iya gintuga. (Basaha ang Roma 1:20.) Halin sa pinakadaku tubtob sa pinakagamay, ang mga binuhatan ni Jehova nagapahayag sang mga aspekto sang iya personalidad. Bisan diin man kita magtan-aw—sa langit man ukon sa duta—masapwan naton ang madamo katama nga pamatuod nga ang aton Manunuga labing maalam kag mahigugmaon. Madamo kita sing matun-an tuhoy sa iya paagi sa pagbinagbinag sang mga butang nga iya ginhimo.—Sal. 19:1; Isa. 40:26.
5, 6. (a) Magluwas kay Jehova, sin-o pa ang nadalahig sa pagpanuga? (b) Ano ang aton pagabinagbinagon, kag ngaa?
5 Si Jehova wala nagaisahanon sang “gintuga [niya] ang mga langit kag ang duta.” (Gen. 1:1) Ginapakita sang Biblia nga antes niya gintuga ang pisikal nga mga butang, gintuga niya anay ang isa ka espiritu nga persona nga paagi sa iya nahimo “ang tanan iban pa nga butang.” Ina nga espiritu nga tinuga amo ang bugtong nga Anak sang Dios—“ang panganay sa tanan nga tinuga”—nga sang ulihi nagkabuhi sa duta subong ang tawo nga si Jesus. (Col. 1:15-17) Kaangay ni Jehova, may kaalam man si Jesus. Ang matuod, sa Hulubaton kapitulo 8, ginarepresentar sia subong ang personipikasyon sang kaalam. Ginapatuhuyan man sina nga kapitulo sang Biblia si Jesus subong ang “pangolo nga manugpangabudlay” sang Dios.—Hulu. 8:12, 22-31.
6 Gani, ang pisikal nga mga butang nga gintuga ni Jehova nagapahayag sang iya kaalam kag sang kaalam sang iya Pangulo nga Manugpangabudlay, si Jesus. Makatudlo ini sa aton sing importante nga mga leksion. Binagbinagon naton ang apat ka tinuga nga ginalaragway subong ‘duna nga maalam’ sa Hulubaton 30:24-28 (NW). *
Isa ka Leksion Tuhoy sa Kapisan
7, 8. Ano nga mga impormasyon tuhoy sa subay ang nagpainteres sa imo?
7 Bisan ang mga butang sa duta nga ginakabig nga “magamay” makatudlo sa aton sing mga leksion kon usisaon naton ang ila pagkadesinyo kag ang ila ginahimo. Halimbawa, binagbinaga ang duna nga kaalam sang subay.—Basaha ang Hulubaton 30:24, 25.
8 Ang pila ka researcher nagapati nga 200,000 ka pilo ang kadamuon sang mga subay sangsa mga tawo, kag ang tanan nga subay masako nga nagapangabudlay sa ibabaw kag sa idalom sang duta. Ang mga subay naorganisar sa mga kolonya, kag makita sa kalabanan nga mga kolonya ang tatlo ka sahi sang subay: reyna, lalaki, kag trabahador. Ang tagsa ka sahi sang subay may kaugalingon nga papel sa pag-atipan sang kolonya. May isa ka sahi sang subay sa Bagatnan nga Amerika nga maayo gid nga hardinero. Ginaabunohan, ginasaylosaylo, kag ginatapsan sini nga subay ang iya hardin sang mga fungus para magdamo ang iya patubas. Natukiban sang mga researcher nga ginapasibu sining sampaton nga “hardinero” ang iya pagpangabudlay depende sa kinahanglanon nga pagkaon sang kolonya. *
9, 10. Paano naton mailog ang kapisan sang subay?
9 Makatuon kita sa mga subay. Ginatudluan nila kita nga kinahanglan ang kapisan kon luyag naton makatigayon sang maayo nga mga resulta. Ang Biblia nagasugid sa aton: “Kadto sa subay, ikaw nga matamad; patugsilingi ang iya mga dalanon, kag magmaalam. Sa wala sing pangolo, manugtatap, ukon manuggahum, nagatigana sia sang iya tinapay sa tingadlaw, kag nagatipon sang iya kalan-on sa tig-alani.” (Hulu. 6:6-8) Si Jehova kag ang iya Pangulo nga Manugpangabudlay nga si Jesus pareho nga mapisan. “Ang akon Amay padayon nga nagapangabudlay tubtob karon,” siling ni Jesus, “kag padayon ako nga nagapangabudlay.”—Juan 5:17.
10 Subong mga manug-ilog sa Dios, dapat man kita mangin mapisan. Bisan ano man ang aton hilikuton ukon responsibilidad sa kongregasyon dapat may “madamo [kita] pirme nga ginahimo sa hilikuton sang Ginuo.” (1 Cor. 15:58) Gani, maayo gid nga sundon naton ang laygay ni Pablo sa mga Cristiano sa Roma: “Indi kamo magtinamad sa inyo hilikuton. Magmainit sa espiritu. Magpaulipon kay Jehova.” (Roma 12:11) Ang aton mga panikasog sa hilikuton ni Jehova indi wala pulos kay ginapasalig kita sang Biblia: “Ang Dios indi di-matarong nga kalimtan ang inyo binuhatan kag ang gugma nga ginpakita ninyo para sa iya ngalan.”—Heb. 6:10.
Pangamlig Gikan sa Espirituwal nga Halit
11. Ilaragway ang pila ka kinaiya sang coney.
11 Ang isa pa ka gamay nga tinuga nga makatudlo sa aton sing importante nga mga leksion amo ang coney ukon rock badger. (Basaha ang Hulubaton 30:26.) Ang hitsura sini daw isa ka daku nga kuneho apang gamay kag korte bilog ang iya mga dulunggan kag malip-ot ang iya mga tiil. Nagapuyo ini sa batuhon nga mga lugar. Ang masipat nga panulok sang coney isa gid ka pangamlig, kag ang mga buho kag mga guhang sa ginaistaran sini nga mga igang isa gid ka maayo nga palanaguan batok sa mga sapat nga luyag magkaon sa iya. Ang coney gindesinyo nga mabuhi sing ululupod agod maamligan sila kag makapabilin nga mainit sa tion sang tigtulugnaw. *
12, 13. Ano nga mga leksion ang aton matun-an sa coney?
12 Ano ang matun-an naton sa coney? Una, talupangda nga ini nga sapat indi madali madakpan sang iya kaaway. Bangod masipat ang iya panulok, makita niya ang iya kaaway sa malayo, kag bangod wala sia nagapalayo sa mga buho kag mga guhang, makapanago sia gilayon kon may nagapalapit nga kaaway. Sing kaanggid, kinahanglan man mangin alisto ang aton espirituwal nga panan-aw agod mahantop naton ang di-hilmunon nga mga katalagman sa kalibutan ni Satanas. Si apostol Pedro naglaygay sa mga Cristiano: “Hupti ang inyo kaligdong, mangin mabinantayon. Ang inyo kaaway, ang Yawa, nagaluyong subong sang nagangurob nga leon, nga nagapangita sing matukob.” (1 Ped. 5:8) Sang yari sia sa duta, si Jesus nagpabilin nga mabinantayon batok sa tanan nga pagtinguha ni Satanas nga gub-on ang Iya integridad. (Mat. 4:1-11) Si Jesus nagpahamtang sing maayo nga halimbawa sa iya mga sumulunod!
13 Ang isa ka paagi agod makapabilin kita nga nagabantay amo ang pagpanginpulos sa espirituwal nga proteksion nga ginaaman ni Jehova sa aton. Indi naton dapat pagpabay-an ang pagtuon sa Pulong sang Dios kag ang pagtambong sa Cristianong mga miting. (Luc. 4:4; Heb. 10:24, 25) Dugang pa, kaangay sang coney nga nagakabuhi sing ululupod, kinahanglan man naton nga magpabilin nga suod sa aton mga kauturan agod ‘makabayluhanay kita sing pagpalig-on.’ (Roma 1:12) Paagi sa pagtigayon sang pangamlig nga ginaaman ni Jehova, ginapakita naton nga nagaugyon kita kay salmista David, nga nagsulat: “Ikaw, GINOO, ang akon palalipdan nga bato, ang akon mabakod nga palanaguan kag manughilway. Bilang palalipdan nga bato, makapanago ako sa imo.”—Sal. 18:2, APD.
Nagapadayon Wala Sapayan sang Pagpamatok
14. Bisan pa ang isa ka apan daw indi salapakon, ano ang masiling mo sa isa ka guban sang mga apan?
14 May matun-an man kita sa mga apan. Ang isa ka apan nagalaba lang sing lima ka sentimetro kag daw indi salapakon, apang ang guban sang mga apan makahaladlok. (Basaha ang Hulubaton 30:27.) Kilala sila nga maasab, amo nga ang isa ka guban sining indi mapunggan nga mga insekto madasig lang makaubos sang isa ka talamnan nga alanyon. Sa Biblia, ang gahod sang nagapalapit nga guban sang mga insekto, lakip sang mga apan, ginpaanggid sa gahod sang nagadalagan nga mga kangga kag sa gahod sang nagadabdab nga kalayo nga nagalamon sa dagami. (Joel 2:3, 5) Ginatilawan sang mga tawo nga magtutod sing kalayo agod matapna ang pagsalakay sang guban sang mga apan, apang masami nga indi ini epektibo. Ngaa? Ang lawas sang napatay nga mga apan nagapalong sang kalayo, amo nga ang nabilin nga mga apan sa guban indi gihapon mapunggan sa pagsalakay. Bisan wala sila sing hari ukon lider, ang guban sang mga apan nagahulag kaangay sang naorganisar nga mga soldado kag nagamadinalag-on sa bisan ano nga kabudlayan. *—Joel 2:25.
15, 16. Paano ang mga manugbantala sang Ginharian karon daw kaangay sang guban sang mga apan?
15 Ginpaanggid ni manalagna Joel ang hilikuton sang mga alagad ni Jehova sa ginahimo sang mga apan. Nagsulat sia: “Nagasalakay sila kag nagataklas sa mga pader pareho sang mga soldado. Deretso sila kon maglakat kag wala nagaliw-as sa ila alagyan. Wala sila nagadis-uganay; kag bisan masugata nila ang mga armas wala sila nagaalaplaag.”—Joel 2:7, 8, APD.
16 Ginalaragway gid sing maayo sini nga tagna ang ginahimo sang mga manugbantala sang Ginharian sang Dios karon! Wala sing “pader” sang pagpamatok nga makabalabag sa ila pagbantala. Sa baylo, ginailog nila si Jesus, nga nagpadayon sa paghimo sang kabubut-on sang Dios bisan pa gintamay sia sang madamo. (Isa. 53:3) Matuod, ang pila ka Cristiano nabalabagan sang “mga armas” kay ginpatay sila bangod sang ila pagtuo. Sa gihapon, wala nauntat ang pagbantala nga hilikuton, kag padayon nga nagadamo ang mga manugbantala sang Ginharian. Sa masami, ang paghingabot nakabulig pa gani sa pagpalapnag sing maayong balita. Kon indi paagi sa sini, ang iban wala kuntani makabati sang mensahe sang Ginharian. (Binu. 8:1, 4) Kaangay sa apan, nagapadayon ka bala sa pagbantala bisan pa makasumalang ka sang mga tawo nga indi interesado kag nagapamatok?—Heb. 10:39.
“Magpanguyapot sing Malig-on sa Maayo”
17. Ngaa nagatapik ang tiil sang tuko bisan pa sa mahining nga mga butang?
17 Ang tiki kag tuko daw indi apektado sang grabidad. (Basaha ang Hulubaton 30:28.) Ang matuod, nagdayaw gid ang mga sientista kon ngaa ining mga tinuga makasaka sing madasig sa mga dingding kag makadalagan sa mahining nga kisame nga indi mahulog. Paano ini nahimo sang tuko? Wala sia nagagamit sing suction cup ukon papilit. Sa baylo, ang iya mga dapadapa may mga yuhobyuhob nga may linibo ka nagaulbo nga daw mga balahibo. Ang kada balahibo may ginatos ka filament nga bilog ang punta. Ang puersa sang mga molekula sa tanan nga filament bastante na agod madala ang kapin pa sa kabug-aton sang tuko, amo nga indi ini mahulog bisan pa magduludalagan ini pasaka-panaug sa kristal! Nangin interesado gid ang mga researcher sa abilidad sang tuko, amo nga nagsiling sila nga ang mga materyales nga gin-ilog sa tiil sang tuko mahimo gamiton subong isa ka mapag-on nga papilit. *
18. Paano naton mapat-od nga pirme kita ‘nagapanguyapot sing malig-on sa maayo’?
18 Ano ang matun-an naton sa tuko? Ang Biblia nagalaygay sa aton: “Kangil-ari ang malaut, magpanguyapot sing malig-on sa maayo.” (Roma 12:9) Ang indi maayo nga mga impluwensia nga lapnag sa kalibutan ni Satanas mahimo bangdan nga indi kita makapanguyapot sa mga prinsipio sang Dios. Halimbawa, ang pagpakig-upod sa mga tawo nga wala nagatuman sang mga kasuguan sang Dios—sa eskwelahan man ukon sa trabaho ukon ang paghinguyang sing tion sa pila ka sahi sang kalingawan nga wala nahamut-an sang Dios—mahimo mag-apektar sa aton determinasyon nga maghimo sing matarong. Indi pagtuguti nga matabo ina sa imo! Ang Pulong sang Dios nagapaandam: “Dili ka magpakaalam sa imo kaugalingon nga mga mata.” (Hulu. 3:7) Sa baylo, sunda ang maalamon nga laygay nga ginhatag ni Moises sa katawhan sang Dios sang una: “Magkahadluk ka sa GINOO nga imo Dios; mag-alagad ka sa iya kag magtapik ka sa iya.” (Deut. 10:20) Paagi sa pagpanguyapot sa mga prinsipio ni Jehova, ginailog naton si Jesus, nga nagsiling: “Ginhigugma mo ang pagkamatarong, kag gindumtan mo ang pagkamalinapason.”—Heb. 1:9.
Mga Leksion Gikan sa mga Tinuga
19. (a) Ano nga mga kinaiya ni Jehova ang mahantop mo sa iya pagpanuga? (b) Paano kita makabenepisyo sa kaalam nga naggikan sa Dios?
19 Subong sang nabinagbinag na naton, mahantop naton sing maathag ang mga kinaiya ni Jehova paagi sa mga butang nga iya gintuga, kag nagahatag ini sa aton sing importante nga mga leksion. Samtang ginausisa pa gid naton ang mga binuhatan ni Jehova, labi pa gid kita nga magadayaw sa iya kaalam. Ang paghatag sing igtalupangod sa kaalam nga naggikan kay Jehova nagahatag sa aton sing dugang nga kalipay karon kag magaamlig sa aton sa palaabuton. (Man. 7:12) Huo, maeksperiensiahan naton ang kamatuoran sang Hulubaton 3:13, 18, nga nagasiling: “Bulahan ang tawo nga makakita sing kaalam, kag ang tawo nga makaagum sing paghangup. Sia kahoy sang kabuhi sa mga nagakapyot sa iya; bulahan ang tagsatagsa nga nagahawid sa iya.”
[Mga Nota]
^ par. 6 Ang mga pamatan-on mahimo mag-research sa mga reperensia nga makita sa footnote kag mahimo nila ikomento ang ila na-research samtang ginabinagbinag ini nga artikulo sa Pagtinuon sang Ang Lalantawan.
^ par. 8 Para sa dugang nga impormasyon tuhoy sa sini nga sahi sang subay, tan-awa ang Awake! nga March 22, 1997, pahina 31, kag May 22, 2002, pahina 31.
^ par. 11 Para sa dugang nga impormasyon tuhoy sa coney ukon rock badger tan-awa ang Magmata! nga Septiembre 8, 1990, pahina 15-16 kag Insight on the Scriptures, Vol. 2, pahina 816.
^ par. 14 Para sa dugang nga impormasyon tuhoy sa apan, tan-awa ang Awake! nga October 22, 1976, pahina 11 kag Insight on the Scriptures, Vol. 2, pahina 260-1.
^ par. 17 Para sa dugang nga impormasyon tuhoy sa tuko, tan-awa ang Magmata! nga Abril 2008, pahina 26 kag Septiembre 2006, pahina 5-6.
Madumduman Mo Bala?
Anong praktikal nga mga leksion ang matun-an naton sa . . .
• subay?
• coney?
• apan?
• tuko?
[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]
[Retrato sa pahina 16]
Mapisan ka bala pareho sa subay?
[Mga Retrato sa pahina 17]
Ang coney nagakabuhi sing ululupod agod maamligan sila. Nagapakig-upod ka man bala sa mga kauturan?
[Mga Retrato sa pahina 18]
Pareho sang mga apan, ang Cristiano nga mga ministro wala nagauntat sa pagbantala
[Retrato sa pahina 18]
Subong nga ang tuko nagatapik sa iya mga ginaagyan, ang mga Cristiano nagapanguyapot man sing malig-on sa kon ano ang maayo
[Credit Line]
Stockbyte/Getty Images
