Ang Mainayuhon nga Pulong Nagapasanyog sang Maayo nga mga Kaangtanan

“Maghambal kamo pirme nga may pagkamainayuhon.”—COL. 4:6.

1, 2. Ano ang maayo nga resulta bangod sang mainayuhon nga pulong sang isa ka utod nga lalaki?

“SAMTANG nagapamalaybay, nasumalang ko ang isa ka tawo nga nagapalangurog sa kaakig,” siling sang isa ka utod nga lalaki. “Kalmado ako nga nagpaathag sa iya gikan sa Kasulatan, apang nagpadugang lamang ini sang iya kaakig. Nag-entra pa gid ang iya asawa kag kabataan, kag naghunahuna ako nga mahalin na lang. Ginsilingan ko sila nga maayo ang akon katuyuan sa pagkadto sa ila kag luyag ko maghalin sing mahidaiton. Ginbasa ko sa ila ang Galacia 5:22 kag 23 nga nagasambit tuhoy sa gugma, kalulo, pagpugong sa kaugalingon, kag paghidait. Dayon naglakat ako.

² “Sang ulihi, samtang nagabantala ako sa pihak nga kalye, nakita ko ang pamilya nga nagapungko sa ila atangan. Gintawag nila ako. ‘Ngaa ayhan?’ sa hunahuna ko. Ang tawo may isa ka pitsel sang mabugnaw nga tubig kag gintanyagan ako nga mag-inom. Nangayo sia sing pasaylo sa malaw-ay nga pagtratar niya sa akon kag gindayaw niya ang akon malig-on nga pagtuo. Nagbulagay kami nga maayo ang buot sa isa kag isa.”

3. Ngaa indi naton dapat pagtugutan ang iban nga magpaakig sa aton?

³ Sa sining kalibutan nga puno sing problema, indi naton malikawan nga makasumalang kita sang akig nga mga tawo, bisan sa aton ministeryo. Kon makaatubang kita sa ila, importante gid nga magpakita kita sing “kalulo kag tudok nga pagtahod.” (1 Ped. 3:15) Kon ang utod nga ginsambit kaina nagpaapekto sa kaakig sang tagbalay kag nangakig man, mahimo nga wala nagbag-o ang panimuot sadto nga tawo kag basi nadugangan pa gid ang iya kaakig. Bangod sa pagpugong sa kaugalingon kag paghambal sing mainayuhon sang utod, nangin maayo ang resulta.

Paano Maghambal sing Mainayuhon?

4. Ngaa importante gid nga maggamit kita sang mainayuhon nga pulong?

⁴ Kon nagapakig-angot kita sa mga tagagua ukon sa aton mga kauturan, kag bisan pa sa mga katapo sang aton pamilya, importante gid nga sundon naton ang laygay ni apostol Pablo: “Maghambal kamo pirme nga may pagkamainayuhon, nga natimplahan sing asin.” (Col. 4:6) Ang maayo kag nagakaigo nga pulong importante gid para sa maayo nga komunikasyon kag paghidait.

5. Ang maayo nga komunikasyon wala nagakahulugan sang ano? Ipaathag.

⁵ Ang maayo nga komunikasyon wala nagakahulugan nga puede mo ihambal ang bisan ano nga imo ginahunahuna kag ginabatyag, ilabi na sa tion nga akig ka. Ginapakita sang Kasulatan nga ang wala kontrol nga pagpabutyag sing kaakig tanda sang kaluyahon, indi sang kalig-on. (Basaha ang Hulubaton 25:28; 29:11.) Isa ka bes, si Moises, nga “tama gid kamapainubuson” sa tanan nga tawo, naapektuhan sang pagkarebelyuso sang pungsod sang Israel amo nga wala niya napunggan ang iya kaakig kag napaslawan sia nga himayaon ang Dios. Huo, napabutyag ni Moises ang luyag niya ihambal, apang wala ini nagpahamuot kay Jehova. Pagkatapos sang 40 ka tuig nga pagdumala niya sa mga Israelinhon, nawasi ni Moises ang iya pribilehiyo nga makasulod sa Ginsaad nga Duta.—Num. 12:3; 20:10, 12; Sal. 106:32.

6. Ano ang buot silingon sang paghambal sing mahinalungon?

⁶ Ang Kasulatan nagapanugyan nga kon maghambal kita dapat kita maghalong, ukon magpakita sing kaalam. “Sa kadam-an sang mga polong wala ginakulangi sing paglapas, apang ang nagapugung sang iya mga bibig nagahimo sing maalamon.”  (Hulu. 10:19; 17:27) Ang pagkamahinalungon wala nagakahulugan nga indi na gid kita puede magpabutyag sang aton balatyagon. Nagakahulugan lamang ini nga dapat kita maghambal nga may “pagkamainayuhon,” nga ginagamit ang aton dila agod mang-ayo kag indi agod manakit.—Basaha ang Hulubaton 12:18; 18:21.

“Tion sa Paghipus, kag Tion sa Pagpamolong”

7. Ano nga mga butang ang indi naton dapat ihambal, kag ngaa?

⁷ Subong nga dapat kita maghambal sing mainayuhon kag mahinalungon sa aton mga kaupod sa trabaho ukon sa mga masumalang naton sa ministeryo, dapat nga amo man sini ang aton himuon kon nagapakighambal kita sa mga kauturan kag mga katapo sang aton pamilya. Ang pagpaupok sing kaakig nga wala ginapamensar ang epekto sini sa iban sarang makahalit sang aton espirituwal, emosyonal kag pisikal nga kapagros kag sa iya man sang iban. (Hulu. 18:6, 7) Ang pagkaugot—nga resulta sang aton pagkadihimpit—dapat gid naton kontrolon. Ang nagapakalain nga hambal, pagmulay, pagtamay, kag madinumtanon nga kaakig, sayop gid nga mga buhat. (Col. 3:8; Sant. 1:20) Mahimo ini makaguba sang aton hamili nga kaangtanan kay Jehova kag amo man sa iban. Si Jesus nagsiling: “Ang bisan sin-o nga padayon nga nagakaakig sa iya utod manabat sa hukmanan; apang ang bisan sin-o nga nagahambal sing matinamayon sa iya utod manabat sa Pinakamataas nga Hukmanan; samtang ang bisan sin-o nga nagasiling, ‘Wala pulos ka nga buangbuang!’ may katalagman nga hukman sa kalayuhon nga Gehenna.”—Mat. 5:22.

8. Sa ano nga kahimtangan dapat naton ipabutyag ang aton ginabatyag, apang sa ano nga paagi?

⁸ Apang, may mga butang nga nagakaigo nga ipakighambal naton sa iban. Halimbawa, kon may isa ka utod nga nakahambal ukon nakahimo sang butang nga nagatublag gid sa imo kag indi mo malimtan, likawi nga magdumot. (Hulu. 19:11) Kon may isa nga nagpaakig sa imo, kontrola ang imo emosyon kag himua ang mga tikang nga kinahanglanon para masolbar ini. Si Pablo nagsulat: “Indi pagpatunuri sang adlaw nga akig kamo.” Gani, kon ang problema padayon nga nagatublag sa imo, solbara ini sing mainayuhon sa nagakaigo nga tion. (Basaha ang Efeso 4:26, 27,  31, 32.) Istoryaha ang utod tuhoy sa problema, mangin prangka apang mainayuhon nga ang imo katuyuan amo nga mapasag-uli ang inyo maayo nga kaangtanan.—Lev. 19:17; Mat. 18:15.

9. Ngaa dapat anay naton patahawon ang aton kaakig antes ipakighambal ang problema?

⁹ Huo, dapat mo pilion ang nagakaigo nga tion. May “tion sa paghipos kag [may] tion sa paghambal.” (Man. 3:1, 7, NW) Dugang pa, “ang matarong nga tawo nagahunahuna anay antes magsabat.” (Hulu. 15:28, NW) Ayhan kinahanglan mo paligaran sing tion antes ipakighambal ang problema. Ang paghimo sini sa tion nga akig ka pa mahimo makapalala lamang sa sitwasyon; apang indi naman nagakaigo nga maghulat ka sing tuman kalawig.

Ang Mainayuhon nga mga Buhat Nagapasanyog sang Maayo nga mga Kaangtanan

10. Paano makapauswag sang mga kaangtanan ang paghimo sang mainayuhon nga mga buhat?

¹⁰ Ang mainayuhon nga pulong kag maayo nga komunikasyon makabulig sa pagtukod kag sa paghupot sang maayo nga mga kaangtanan. Sa pagkamatuod, ang paghimo sang aton masarangan sa pagpauswag sang aton kaangtanan sa iban magapauswag man sang aton komunikasyon sa ila. Ang paghimo sang sinsero kag maluluy-on nga mga buhat sa iban subong sang pagpangita sang kahigayunan sa pagbulig, paghatag sing tinagipusuon nga regalo, ukon pag-abiabi sa ila, makabulig agod magpabilin nga bukas ang komunikasyon. ‘Magatumpi pa gani ini sing masingkal nga mga baga’ sa isa ka tawo kag magapagua sang iya maayo nga mga kinaiya, sa amo mangin mahapos na istoryahan ang problema.—Roma 12:20, 21.

11. Ano ang ginhimo ni Jacob agod mabalik ang ila maayo nga pagtamdanay ni Esau, kag ano ang resulta?

¹¹ Nahangpan sang patriarka nga si Jacob nga ang mainayuhon nga buhat importante para mapasanyog ang maayo nga kaangtanan. Ang iya kapid nga si Esau akig katama sa iya amo nga nalagyo si Jacob bangod nahadlok sia nga basi patyon sia ni Esau. Pagligad sang malawig nga tinuig, nagbalik si Jacob. Ginsugata sia ni Esau upod ang 400 ka lalaki. Nangamuyo si Jacob nga buligan sia ni Jehova. Dayon ginpauna niya padala ang madamo nga kasapatan subong regalo para kay Esau. Maayo gid ang resulta sini. Sang nagkit-anay sila, nagbag-o na ang panimuot ni Esau, kag nagdalagan sia kag ginhakos si Jacob.—Gen. 27:41-44; 32:6, 11, 13-15; 33:4, 10.

Palig-una ang Iban Paagi sa Mainayuhon nga Pulong

12. Ngaa dapat kita maggamit sang mainayuhon nga mga pulong kon nagapakighambal kita sa aton mga kauturan?

¹² Ang mga Cristiano nagaalagad sa Dios, indi sa mga tawo. Apang, normal lang nga luyag naton nga kahamut-an kita sang iban. Ang aton mainayuhon nga mga pulong makapamag-an sa lulan sang aton mga kauturan. Apang, ang masakit nga pagmulay makapabug-at sang ila lulan kag mahimo magpahunahuna sa ila nga nadula na nila ang kahamuot ni Jehova. Gani, dapat gid naton tinguhaan nga mangin makapalig-on kag maghambal sing “bisan anong pinamulong nga maayo para sa pagpabakod suno sa kinahanglanon, agod mahatag sini ang maayo sa mga nagapamati.”—Efe. 4:29.

13. Ano ang dapat dumdumon sang mga gulang kon (a) nagahatag sing laygay? (b) kon nagahimo sang sulat?

¹³ Ang mga gulang, amo ang ilabi na nga dapat magpakita sing ‘kalulo’ kag sing mapinalanggaon nga pagtatap sa panong. (1 Tes. 2:7, 8) Kon kinahanglan nila maghatag sing laygay, dapat gid nila tinguhaan nga mangin ‘malulo,’ bisan pa ang ila ginalaygayan “masinupakon.” (2 Tim. 2:24, 25) Dapat man sila mangin mainayuhon kon magsulat sila sa iban nga hubon sang mga gulang ukon sa sanga talatapan. Dapat sila mangin mainayuhon kag mataktikanhon, nahisuno sa ginsiling sang Mateo 7:12.

Maghambal sing Mainayuhon sa Puluy-an

14. Ano ang ginlaygay ni Pablo sa mga bana, kag ngaa?

¹⁴ Kon kaisa wala na naton ginapanumdom kon ano ang epekto sa iban sang aton ginahambal, reaksion sang aton nawong, kag panghulag. Halimbawa, ang pila ka lalaki wala makahibalo kon daw ano kadaku ang epekto sang ila ginahambal sa mga babayi. Ang isa ka utod nga babayi nagsiling, “Ginahadlukan gid ako kon ginasinggitan ako sang akon bana.” May mga tinaga kon kaisa nga mas daku ang epekto sa mga babayi sangsa mga lalaki kag indi na nila ini malimtan. (Luc. 2:19) Matuod  ini ilabi na kon ang nagahambal amo ang isa nga ginahigugma kag ginatahod sang babayi. Ginlaygayan ni Pablo ang mga bana: “Padayon nga higugmaa ang inyo asawa kag indi kamo magbalingaso sa kaakig sa ila.”—Col. 3:19.

15. Iilustrar kon ngaa dapat mangin malulo ang bana sa iya asawa.

¹⁵ Ginpaathag sang isa ka utod nga lalaki nga madugay na nga minyo kon ngaa dapat pakig-angutan sing malulo sang bana ang iya asawa, subong sang “mas maluya nga suludlan.” “Kon uyatan mo ang isa ka malahalon kag madali mabuka nga plorera, dapat nga indi mo ini pag-uyatan sing tuman kahugot kay mahimo ini mabuka. Bisan pa puede ini kay-uhon, kitaon gihapon ang mga litik,” siling niya. “Kon ang bana indi mangin mahinalungon sa pagpili sang iya mga tinaga, mahimo sia makasakit sa iya asawa. Kag mahimo ini makatuga sang litik sa ila relasyon.”—Basaha ang 1 Pedro 3:7.

16. Paano mapalig-on sang isa ka asawa ang iya pamilya?

¹⁶ Ang mga lalaki mahimo man mapalig-on ukon mapaluya sang ginahambal sang iban, lakip na sang ila asawa. “Ang mahalongon nga asawa,” nga ‘ginasaligan’ sang iya bana, nagapatugsiling sa balatyagon sang iya bana, subong nga amo man sina ang luyag niya nga himuon sa iya. (Hulu. 19:14; 31:11) Ang matuod, ang isa ka asawa may daku nga impluwensia sa iya pamilya, sa kaayuhan man ukon sa kalainan. “Ang tagsa ka babayi nga maalam nagapatindug sang iya balay, apang ang buangbuang nagaguba sini sa iya kaugalingon nga kamut.”—Hulu. 14:1.

17. (a) Paano dapat pakig-angutan sang kabataan ang ila mga ginikanan? (b) Paano dapat pakig-angutan sang mga ginikanan kag mga gulang ang kabataan, kag ngaa?

¹⁷ Ang mga ginikanan kag mga kabataan dapat man maghambal sing mainayuhon sa isa kag isa. (Mat. 15:4) Kon nagapakig-istorya sa kabataan, dapat kita maghalong nga indi sila ‘pagpaakigon.’ (Col. 3:21; Efe. 6:4) Bisan pa ang kabataan kinahanglan disiplinahon, ang mga ginikanan kag mga gulang dapat makighambal sa ila sing matinahuron. Sa amo, mas mahapos para sa kabataan nga batunon ang laygay kag bag-uhon ang ila dalanon kag huptan ang ila kaangtanan sa Dios. Mas maayo ini sangsa ipabatyag sa ila nga wala na sila sing paglaum kay basi amo man sina ang ila hunahunaon. Sa ulihi, mahimo indi na madumduman sang kabataan ang ginlaygay sa ila, apang ang paagi sang paglaygay indi gid nila malipatan.

 Paghambal sang Maayo nga mga Butang Gikan sa Tagipusuon

18. Paano madula ang kaakig nga aton ginabatyag?

¹⁸ Ang pagkontrol sang kaakig indi lamang basta pagpakita nga kalmado ang aton nawong. Wala lamang ini nagakahulugan nga punggan naton ang aton kaakig. Ang pagpakita nga daw kalmado ka bisan nagabukal ang imo dugo makakalapoy gid. Kaangay ini sa pagtapak sing dungan sa preno kag gasolinador. Mahimo ini magpaagunto sa makina kag makaguba sa salakyan. Gani indi pagsupta ang imo kaakig, kag ipaupok sa ulihi. Mangamuyo kay Jehova nga buligan ka nga madula ang kaakig nga imo ginabatyag. Tuguti ang espiritu ni Jehova nga magpabag-o sa imo hunahuna kag tagipusuon agod mapahisuno ini sa iya kabubut-on.—Basaha ang Roma 12:2; Efeso 4:23, 24.

19. Ano nga mga tikang ang makabulig sa aton nga malikawan ang mga pagkomprontahanay?

¹⁹ Maghimo sang praktikal nga mga tikang. Kon yara ka sa kahimtangan nga sa banta mo makapaakig sa imo, mas maayo nga maghalin ka anay. (Hulu. 17:14) Kon ang isa nga imo ginaistorya daw naakig na, tinguhai gid nga mangin mainayuhon sa imo pagpakighambal sa iya. Dumduma: “Ang mahomok nga panalabton nagalugpay sang kasingkal, apang ang matigdas nga polong nagapaibwal sang kaakig.” (Hulu. 15:1) Ang masakit ukon makapaakig nga pinamolong makadabok sa kaakig bisan pa ginahambal ini sing malulo. (Hulu. 26:21) Gani kon ginatilawan ang imo pagpugong sa kaugalingon, mangin “mahinay sa paghambal, mahinay sa pagpangakig.” Mangamuyo sang espiritu ni Jehova nga buligan ka nga maghambal sing maayo nga butang, indi sang malain.—Sant. 1:19.

Magpatawad Gikan sa Tagipusuon

20, 21. Ano ang makabulig sa aton nga patawaron ang iban, kag ngaa dapat naton ini himuon?

²⁰ Wala sang bisan isa sa aton ang himpit nga makakontrol sang iya dila. (Sant. 3:2) Kon kaisa, bisan ang aton pamilya kag mga kauturan sa espirituwal makahambal sang mga butang nga makasakit sa aton balatyagon nga indi man nila hungod. Sa baylo nga maakig gilayon, hunahunaa anay sing mapailubon kon ngaa nahambal nila ini. (Basaha ang Manugwali 7:8, 9.) Indi ayhan bangod may problema sila, may ginakahangaw-an, ukon indi maayo ang ila pamatyag?

²¹ Ina nga mga butang indi husto nga rason para mangakig. Apang ang pagbinagbinag sina makabulig sa aton nga mahangpan kon ngaa kon kaisa, ang mga tawo makahambal ukon makahimo sang mga butang nga makasakit sa iban kag mahimo makabulig man ina sa aton nga mangin mapinatawaron. Kita tanan nakahambal kag nakahimo sang mga butang nga nakasakit sa iban, kag luyag naton nga patawaron man nila kita. (Man. 7:21, 22) Nagsiling si Jesus nga agod patawaron kita sang Dios, dapat nga patawaron man naton ang iban. (Mat. 6:14, 15; 18:21, 22, 35) Gani, dapat nga maabtik kita sa pagpangayo sing pasaylo kag madasig sa pagpatawad agod mahuptan naton ang gugma—“ang himpit nga higot sang paghiusa”—sa pamilya kag sa kongregasyon.—Col. 3:14.

22. Ngaa importante gid nga manikasog kita sa paggamit sang mainayuhon nga pulong?

²² Samtang nagahilapit ang katapusan sining maakigon nga sistema sang mga butang, nagadamo man ang mga butang nga mahimo makadula sang aton kalipay kag paghiusa. Apang kon ginaaplikar naton ang mga prinsipio sa Pulong sang Dios, mabuligan kita sini nga gamiton ang aton dila sa kaayuhan, indi sa kalainan. Sa amo, mangin mas maayo ang aton kaangtanan sa aton mga kauturan kag sa aton pamilya, kag ang aton halimbawa mangin isa ka daku nga panaksi sa iban tuhoy sa aton “malipayon nga Dios,” si Jehova.—1 Tim. 1:11.

Mapaathag Mo Bala?

• Ngaa importante nga magpili sing nagakaigo nga tion para istoryahan ang mga problema?

• Ngaa ang mga katapo sang pamilya dapat pirme maghambal nga “may pagkamainayuhon” sa isa kag isa?

• Paano naton malikawan ang paghambal sing masakit nga mga butang?

• Ano ang makabulig sa aton nga mangin mapinatawaron?

[Mga Pamangkot sa Pagtinuon]

[Mga Retrato sa pahina 21]

Patahawa anay ang imo kaakig, kag mangita sing nagakaigo nga tion nga makighambal

[Retrato sa pahina 23]

Ang isa ka lalaki dapat mangin malulo pirme sa pagpakighambal sa iya asawa