Ipatudok sa Inyo Kabataan ang Gugma sa Pagbasa kag Pagtuon

ANG labing importante nga paagi nga mahanda ninyo ang inyo kabataan sa palaabuton amo ang pagtudlo sa ila sa pagbasa kag pagtuon. Ini nga hilikuton makalilipay gid! Para sa pila ka indibiduwal, ang pinakamasadya nga tion nga indi nila malipatan sang bata pa sila, amo ang tion nga ginbasahan sila sang ila ginikanan. Ang pagbasa makalilipay gid kag amo man ang mga resulta sini. Matuod ini ilabi na sa mga alagad sang Dios bangod paagi sa ila pagtuon sa Biblia nagauswag sila sa espirituwal. Ang isa ka Cristiano nga ginikanan nagsiling, “Ang pagbasa kag pagtuon amo ang pinakaimportante nga butang para sa amon.”

Ang maayo nga batasan sa pagtuon makabulig sa imo kabataan nga mapalambo ang suod nga kaangtanan sa Dios. (Sal. 1:1-3, 6) Bisan pa wala ginapatuman nga ang isa dapat makahibalo magbasa para maluwas, ginapakita sang Biblia nga madamo sing benepisyo kon ang isa makahibalo magbasa. Halimbawa ang Bugna 1:3 nagasiling: “Malipayon ang nagabasa sing mabaskog kag ang mga nagapamati sang mga pulong sini nga tagna.” Dugang pa, ginapakita sang laygay ni apostol Pablo kay Timoteo nga ang pagkonsentrar importante gid nga aspekto sang pagtuon. Nagsiling sia: “Pamalandungi ini nga mga butang; mag-ukod sa sini.” Ngaa? “Agod ang imo pag-uswag madayag sa tanan nga tawo.”—1 Tim. 4:15.

Apang, indi garantiya nga basta makahibalo na magbasa kag magtuon ang isa, makabenepisyo na sia sa sini. Madamo sa mga maayo magbasa ang wala nagahimo sini. Sa baylo, masako sila sa iban nga butang nga indi man tanto ka importante. Kon amo, paano mabuligan sang mga ginikanan ang ila kabataan nga maganahan sa pagbasa?

Ang Imo Gugma kag Halimbawa

Nalipay ang mga bata sa pagtuon kon ginahimo ini nga may gugma. Ang Cristianong mag-asawa nga sanday Owen kag Claudia nagsugid tuhoy sa ila duha ka bata: “Ginakalangkagan nila ang pagtuon bangod isa ini ka pinasahi nga tion nga nagabatyag sila sing pangamlig kag kaumpawan. Para sa ila, amo ini ang tion nga mabatyagan nila ang amon pagpalangga.” Bisan pa ang mga kabataan mahimo makaatubang sang kabudlayan sa tion nga magtin-edyer na sila, ang gugma nga ila nabatyagan sa tion sang pangpamilya nga pagtuon makabulig gid sa ila nga mahuptan ang ila apresasyon sa pagtuon. Sa karon, ang kabataan nanday Owen kag Claudia mga payunir na kag nakabenepisyo gid sa ginpatudok sa ila nga gugma sa pagbasa kag pagtuon.

Ang isa pa ka epektibo nga bulig luwas sa gugma amo ang halimbawa sang mga ginikanan. Kon pirme makita sang mga bata ang ila ginikanan nga nagabasa kag nagatuon, mangin mahapos para sa ila nga himuon man ini. Apang, subong ginikanan paano ka mangin maayo nga halimbawa sa pagbasa kon ikaw mismo wala nagahimo sini? Ayhan kinahanglan mo bag-uhon ang imo mga prioridad ukon panimuot sa pagbasa. (Roma 2:21) Kon makita sang imo mga bata nga bahin sang imo adlaw-adlaw nga rutina ang pagbasa, mahimo ka nila ilugon. Kon wala mo ginapatumbayaan ang pagbasa sang Biblia, paghanda para sa mga miting, kag pangpamilya nga pagtuon, makita nila nga importante gid sa imo ini nga mga hilikuton.

 Huo, ang imo gugma kag halimbawa importante gid agod mapatudok mo sa imo kabataan ang handum sa pagbasa. Apang, anong praktikal nga mga tikang ang mahimo mo agod palig-unon sila?

Palambua ang Ila Gugma sa Pagbasa

Anong importante nga mga tikang ang dapat mo himuon agod mapatudok sa imo kabataan ang gugma sa pagbasa? Hatagi sila sang libro samtang bata pa. Ang isa ka Cristianong gulang nga gintudluan sang iya mga ginikanan sa pagbasa nagsiling: “Paanara sa pag-uyat sang libro ang imo kabataan. Sa amo, ang mga libro mangin kaangay sang mga abyan sa ila kag mangin bahin na sang ila kabuhi.” Ang napasad sa Biblia nga mga libro subong sang Magtuon Gikan sa Daku nga Manunudlo kag Ang Akon Libro Sang mga Sugilanon sa Biblia, amo sa masami ang suod nga kaupod sang madamo nga kabataan antes pa sila makahibalo magbasa. Kon ginabasa mo ini nga mga publikasyon sa imo kabataan, ginatudluan mo sila nga mangin pamilyar indi lamang sa lenguahe kundi sa “espirituwal nga mga butang” kag sa “espirituwal nga mga pulong.”—1 Cor. 2:13.

Regular nga magbasa sing matunog. Maghatag sing tion nga magbasa upod sa imo kabataan adlaw-adlaw. Paagi sa sini, matudluan mo sila sang eksakto nga pagmitlang sang mga tinaga kag mapalig-on nga himuon sing regular ang pagbasa. Importante man ang imo paagi sa pagbasa. Magpakita sing kapagsik agod ilugon ka man nila. Huo, mahimo ka pa gani pangabayon sang imo kabataan nga sulit-suliton ang pagbasa sang amo man gihapon nga istorya. Pasugti sila! Sa ulihi, mahimo magustuhan man nila ang bag-o nga mga topiko. Apang, indi sila pagpilita sa pagbasa. Nagpahamtang si Jesus sang maayo nga halimbawa paagi sa pagtudlo sa iya tagpalamati “suno [lamang] sa masarangan nila hangpon.” (Mar. 4:33) Kon wala mo ginapilit ang imo kabataan, mahimo nga sila mismo ang manghagad nga magbasa na kamo. Sa amo, amat-amat mo nga malab-ot ang imo tulumuron nga ipatudok sa ila ang gugma sa pagbasa.

Istoryahi ang inyo nabasa. Makibot ka na lang sa ulihi nga makahibalo na magbasa, magmitlang, kag makahangop sang madamo nga tinaga ang imo magagmay nga kabataan. Ang pagpaathag sang imo ginabasa makabulig sing daku sa ila pag-uswag. Ang pagpakigsugilanon makabulig sa mga kabataan nga “matun-an ang mga tinaga nga kinahanglan nila mahibaluan kag mahangpan kon magbasa na sila sa ulihi,” paathag sang isa ka libro tuhoy sa topiko nga kon paano mabuligan ang kabataan nga mangin maayo magbasa. “Para sa kabataan nga nagatuon pa lang magbasa kag magsulat,” siling sang amo gihapon nga libro, “importante ang pagpakig-istorya sa ila—mas daku ang mabulig kon mapuslanon ang inyo istoryahan.”

Pabasaha ang imo kabataan, kag palig-una sila nga mamangkot. Mahimo man nga ikaw ang mamangkot kag maghatag sang posible nga mga sabat. Paagi sa sina, makita sang imo kabataan nga madamo sila sing impormasyon nga makuha sa mga libro kag may mga leksion sila nga matun-an sa sini. Ini nga pamaagi ilabi na nga epektibo kon ang inyo ginabasa napasad sa Pulong sang Dios, ang libro nga pinakamapuslanon sa tanan.—Heb. 4:12.

Dumduma man nga ang pagbasa indi mahapos. Kinahanglan mo ang tion kag paghanas agod mangin talunsay sa sini. * Gani, palig-una ang gugma sang kabataan sa pagbasa paagi sa paghatag sa ila sing komendasyon. Ang pagdayaw sa kabataan magapalig-on sa ila nga maganahan sa pagbasa.

Ang Pagbasa Mapuslanon kag Makalilipay

Maapresyar sang mga bata ang pagbasa kon tudluan mo na sila sa pagtuon. Nadalahig sa pagtuon ang paghibalo sang mga katunayan kag paghangop sang kaangtanan sini sa isa kag isa. Nagakinahanglan ini sang ikasarang sa pagpasunod, pagdumdom kag paggamit sang impormasyon. Kon ang isa ka bata makahibalo na kon paano magtuon kag mahangpan niya ang balor sini, mangin mapuslanon kag makalilipay ini para sa iya.—Man. 10:10.

Tudlui sila kon paano magtuon. Ang gab-i sang Pangpamilya nga Pagsimba, pagbinagbinag sang teksto adlaw-adlaw kag ang kaanggid pa nga mga hilikuton maayo nga mga kahigayunan nga matudluan mo ang imo kabataan kon paano  magtuon. Ang pagpungko nga nagapokus sa isa ka espesipiko nga topiko bisan sa malip-ot lamang nga tion magatudlo sa ila kon paano magkonsentrar, ang isa ka aspekto nga kinahanglanon sa pagtuon. Dugang pa, mahimo mo palig-unon ang imo bata nga lalaki nga isugid sa imo kon paano ang iya natun-an karon naangot sa iya mga natun-an na sang una. Matudluan sia sini kon paano maghimo sing mga pagpaanggid. Mahimo mo man pangabayon ang imo bata nga babayi nga isumaryo sa iya kaugalingon nga mga tinaga ang iya nabasahan. Makabulig ini sa iya nga mahangpan ang kahulugan sang iya ginbasa kag madumduman ini. Ang pagrepaso paagi sa pagsambit liwat sang importante nga mga punto sa tapos mabasa ang isa ka artikulo amo ang isa pa ka paagi nga matudluan mo sila nga indi malipatan ang ila nabasa. Bisan ang magagmay nga kabataan mahimo man tudluan nga magsulat sang malip-ot nga mga nota sa tion sang inyo pagtuon ukon mga miting sa kongregasyon. Makabulig gid ini nga magkonsentrar sila! Ining simple nga pamaagi makabulig sa imo kag sa imo kabataan nga mangin mapuslanon kag makalilipay ang inyo pagtuon.

Himua nga makagalana ang lugar sang inyo pagtuon. Mas mahapos magkonsentrar sa lugar nga mabugnaw, masanag, malinong kag komportable. Apang, ang panimuot sang mga ginikanan sa pagtuon amo ang pinakaimportante. “Importante gid ang pagsunod sing regular sa inyo iskedyul sang pagbasa kag pagtuon,” siling sang isa ka iloy. “Makabulig ini sa imo kabataan nga mangin organisado kag matun-an nila nga tapuson kon ano ang naka-iskedyul sa sina nga tion.” Sa tion sang ila pagtuon, wala ginapasugtan sang madamo nga ginikanan nga maghimo sang iban nga butang ang ila kabataan. Suno sa isa ka reperensia, ini nga pamaagi nakabulig gid sa mga kabataan sa pagpalambo sing maayo nga batasan sa pagtuon.

Ipadaku ang kapuslanan sang pagtuon. Buligi ang imo kabataan nga makita ang mga benepisyo sini. Paagi sa pag-aplikar sang ila natun-an mahangpan nila ang katuyuan sang pagtuon. Ang isa ka lamharon nga utod nga lalaki nagsiling: “Kon sa pamatyag ko wala sing pulos ang akon ginatun-an, wala ako sing gana nga tun-an ini. Apang kon nakita ko nga sarang ko ini maaplikar sa akon kabuhi, gusto ko gid ini nga mahangpan.” Kon makita sang mga pamatan-on ang kapuslanan sang pagtuon, mangin maukod sila sa sini. Kalangkagan na nila ang pagtuon pareho sang kalangkag nila sa pagbasa.

Ang Pinakamaayo nga Benepisyo

Indi mo sarang maisip ang mga benepisyo sang pagpatudok mo sang gugma sa pagbasa sa imo kabataan. Ang kadalag-an sa eskwelahan, trabaho, pagpakig-angot sa mga tawo, paghangop sa mga hitabo sa kalibutan, kag ang paglambo sang suod nga gugma sang kabataan sa ila ginikanan amo ang pila lamang sa mga benepisyo nga ila natigayon magluwas pa sa kalipay nga ila nabatyagan sa pagbasa kag pagtuon.

Labaw sa tanan, ang gugma sa pagtuon makabulig sa imo kabataan nga mangin mahunahunaon sa espirituwal nga mga butang. Ang ila gugma sa pagtuon amo ang yabi nga magabukas sang ila hunahuna kag tagipusuon agod matigayon “ang kasangkaron kag kalabaon kag kataason kag kadalumon” sang kamatuoran sa Biblia. (Efe. 3:18) Huo, ang Cristianong mga ginikanan madamo pa sang matudlo sa ila kabataan. Kon hatagan sang mga ginikanan sang tion kag atension ang ila kabataan kag himuon ang tanan agod matudluan sila samtang bata pa, makalaum sila nga ang ila kabataan magadesisyon sa ulihi nga alagaron si Jehova. Paagi sa pagtudlo sa imo kabataan sang maayo nga batasan sa pagtuon mabuligan mo sila nga matukod ang maayo nga kaangtanan sa Dios kag makapabilin nga malig-on sa espirituwal. Gani, madamo ka gid sing rason nga mangamuyo kay Jehova nga pakamaayuhon niya ang imo mga panikasog nga ipatudok sa imo kabataan ang gugma sa pagbasa kag pagtuon.—Hulu. 22:6.

[Nota]

 [Kahon/Mga Retrato sa pahina 26]

Pagbasa . . .

• Hatagi sila sang libro

• Magbasa sing matunog

• Istoryahi ang inyo nabasa

• Ipaathag sa ila ang imo ginbasa

• Pabasaha sila

• Palig-una sila nga mamangkot

Pagtuon . . .

• Magpahamtang sing maayo nga halimbawa

• Hanasa ang imo kabataan sa . . .

○ pagkonsentrar

○ pagpaanggid

○ pagsumaryo

○ pagrepaso

○ pagkuha sing nota

• Himua nga makagalana ang lugar sang inyo pagtuon

• Ipadaku ang kapuslanan sang pagtuon