Pag-alagad sa Tion sang Daku nga Pag-uswag

Panugiron ni Harley Harris

Sang Septiembre 2, 1950, samtang nagatambong kami sa isa ka sirkito nga asembleya sa Kennett, Missouri, U.S.A. ginpalibutan kami sang mga tawo nga gusto manggamo. Para maamligan kami sa sining mga tawo, ang meyor nagpadala sang mga katapo sang National Guard. Ang mga soldado nga may mga pusil kag bayoneta nagbantay sa mga dalan para makaagi kami. Samtang nagalakat kami pakadto sa amon mga salakyan ginainsulto kami sang mga tawo. Nagbiyahe kami pakadto sa Cape Girardeau, Missouri kag didto namon ginpadayon ang nabilin nga programa sang amon asembleya. Nabawtismuhan ako didto sa edad nga 14. Apang, isugid ko sa inyo kon paano ako nangin alagad ni Jehova sa sinang magamo nga tion.

SANG maaga nga bahin sang katuigan 1930, ang akon lolo kag lola kag ang ila walo ka kabataan nakabati sang narekord nga pamulongpulong ni Utod Rutherford kag nakumbinsi sila nga nasapwan nila ang kamatuoran. Ang akon mga ginikanan nga sanday Bay kag Mildred Harris ginbawtismuhan sang 1935 sa kombension sa Washington, D.C. Nalipay gid sila nga nangin bahin sila sang “dakung kadam-an” nga ginpakilala sa sina nga kombension!—Bug. 7:9, 14.

Pagligad sang isa ka tuig, natawo ako. Kag pagkasunod nga tuig, nagsaylo ang akon mga ginikanan sa Mississippi, sa lugar nga wala pa sang mga Saksi. Wala gid sang nagalakbay nga manugtatap nga nagbisita sa amon didto. Ang amon pamilya nagapakig-angot sa Bethel paagi sa sulat kag nagatambong sa mga asembleya, kag amo lamang ini ang amon paagi nga makapakig-angot kami sa mga kauturan.

Pagbatas sa mga Paghingabot

Sang Bug-os Kalibutan nga Inaway II, naeksperiensiahan sang mga Saksi ni Jehova ang tuman nga paghingabot bangod sang ila neutral nga tindog. Nagaistar kami sadto sa Mountain Home, Arkansas. Isa ka adlaw, samtang nagabantala kami sang akon amay sa kalye hinali lang nga ginsabnit sang isa ka tawo ang magasin nga ginauyatan sang akon amay kag ginsunog ini. Gintawag niya kami nga mga talawan kay wala kami nagaentra sa inaway. Lima pa lang ako ka tuig sadto, amo nga naghibi ako. Nagpabilin nga kalmado ang akon amay kag gintulok lang ang tawo tubtob nga naglakat ini.

May mabuot man nga mga tawo nga pabor sa amon. Isa ka bes, samtang yara kami sa amon salakyan, ginpalibutan kami sang akig nga mga tawo. Nian, naglabay ang abogado sa amon lugar kag namangkot: “Ano ang problema diri?” Ang isa ka tawo nagsabat, “Ining mga Saksi ni Jehova indi magpakig-away para sa aton pungsod!” Sang nabatian ini sang abogado, nagtungtong sia sa kilid  sang amon salakyan kag nagsinggit: “Nakig-away ako sang Bug-os Kalibutan nga Inaway I, kag makig-away man ako subong! Pabay-i ninyo ini nga mga tawo. Wala man sila nagahilabot sa inyo!” Ang mga tawo naghalin sing mahim-ong. Maayo lang kay may mabuot pa nga mga tawo nga nagabulig sa amon!—Binu. 27:3.

Mga Kombension nga Nagpalig-on sa Amon

Ang kombension sa St. Louis, Missouri sang 1941, nakabulig gid sing daku sa amon. Ginbulubanta nga kapin sa 115,000 ang nagtambong kag 3,903 ang ginbawtismuhan! Madumduman ko pa ang pamulongpulong ni Utod Rutherford nga natig-uluhan, “Mga Kabataan sang Hari.” Kami mismo nga mga pamatan-on ang iya ginaistorya, kag tanan kami nakabaton sang kopya sang matahom nga asul nga libro nga Children. Ini nga kombension naghanda gid sa akon sa pag-atubang sang natabo pagkasunod nga tuig sang nag-eskwela na ako sa primarya. Ako kag ang akon mga pakaisa gin-expel sa eskwelahan kay indi kami magsaludo sa bandera. Adlaw-adlaw kami nga nagakadto sa eskwelahan para hibaluon kon bala nagbag-o na ang desisyon sang direktor. Kada aga, nagalakat kami nga nagaagi sa kakahuyan pakadto sa eskwelahan pero pag-abot didto papulion lang kami. Apang, para sa akon isa ini ka paagi nga mapakita namon ang amon pagkamainunungon sa Ginharian sang Dios.

Wala magdugay, ang United States Supreme Court nagmando nga indi na pag-ipatuman sing estrikto ang pagsaludo sa bandera. Gani, nakaeskwela kami liwat. Ang amon maestro mabuot kag ginbuligan niya kami nga makalagas sa amon mga leksion. Ginrespeto man kami sang amon mga kaeskwela.

Nadumduman ko man ang kombension sa Cleveland, Ohio sang 1942 sa diin nagpamulongpulong si Utod Nathan H. Knorr nga natig-uluhan, “Paghidait—Magapadayon Bala Ini?” Ginbinagbinag niya ang Bugna kapitulo 17 nga nagapakita nga pagkatapos sang Bug-os Kalibutan nga Inaway II may yara paghidait nga magaluntad. Gani, ginapaabot ang dugang nga pag-uswag. Para makahanda sa sina nga pag-uswag, ginbuksan ang Eskwelahan nga Gilead sang 1943. Wala gid ako naghunahuna kon ano ang mangin epekto sini sa akon kabuhi. Huo, matuod gid man nga may yara paghidait pagkatapos sang inaway kag nag-untat ang paghingabot. Apang, sang nag-umpisa ang Korean War sang 1950, ginhingabot liwat ang amon pagbantala subong sang ginlaragway sa umpisa.

Pagpakigbahin sing Bug-os sa Pag-uswag

Sang 1954, naggradweyt ako sa hayskul, kag pagligad sang isa ka bulan nagpayunir ako sa Kennett, Missouri, ang lugar nga sa diin ginpalibutan kami sang 1950 sang mga tawo nga gusto manggamo. Dayon sang Marso 1955, gin-agda ako sa Bethel. Naasayn ako sa kongregasyon nga sakop sang ila teritoryo ang Times Square, nga nahamtang sa tunga sang New York City. Isa gid ini ka daku nga pagbag-o para sa akon nga naghalin sa probinsia! Nakuha ko ang interes sang masako nga mga taga-New York paagi sa pagpakita sang makapahunahuna nga artikulo sang magasin kag sa pagsiling, “Napamangkot mo na bala ini nga pamangkot?” Madamo ang nagbaton sang mga magasin.

Ang isa sa nanamian ko gid sa Bethel amo ang morning worship, nga gindumalahan ni Utod Knorr. Maayo gid sia magpaathag sang mga bersikulo sa Biblia kag maghatag sing halimbawa kon paano ini iaplikar! Kami nga mga bataon nga soltero ginaistorya niya nga daw iya kaugalingon nga mga anak, kag sa masami ginalaygayan niya kami kon paano pakig-angutan ang tuhay nga sekso.

Sang 1960, nagdesisyon ako nga mangasawa. Nagpasa ako sang sulat nga nagapahibalo sa Bethel nga mahalin na ako pagligad sang 30 ka adlaw pero wala ako sing nabaton nga sabat. Sang malapit na matapos ang 30 ka adlaw, bisan pa nahuya ako, nangisog ako nga mamangkot kon bala nabaton nila ang akon sulat. Si Utod Robert Wallen ang nakasabat sang akon tawag kag ginkadtuan niya ako sa akon ginaubrahan. Ginpamangkot niya ako kon luyag ko mag-alagad sa sirkito ukon mag-alagad subong espesyal payunir. “Pero Bob,” sabat ko, “24 anyos pa lang ako, kag wala pa ako sing eksperiensia.”

Pag-alagad sa Sirkito

Sina nga gab-i, nakabaton ako sang daku nga sobre sa akon kuarto. May unod ini nga aplikasyon  para sa espesyal payunir kag aplikasyon para sa pag-alagad sa sirkito. Nakibot gid ako! Isa gid ka daku nga pribilehiyo nga makaalagad sa mga kauturan sa sirkito sa bagatnan-nakatundan sang Missouri kag nasidlangan sang Kansas. Apang, antes ako maghalin sa Bethel, nagtambong ako sa isa ka miting para sa mga nagalakbay nga manugtatap. Sa iya katapusan nga pamulongpulong, si Utod Knorr nagsiling: “Indi buot silingon nga bangod manugtatap kamo sang distrito kag sirkito mas madamo na kamo sing nahibaluan sangsa mga kauturan. Ang pila sa ila mas madamo pa sing eksperiensia sangsa inyo. Apang ang ila kahimtangan wala lang nagtugot sa ila nga matigayon ang inyo pribilehiyo. Madamo kamo sing matun-an sa ila.”

Matuod gid ang iya ginsiling! Ang pila ka halimbawa sini amo sanday Utod Fred Molohan, ang iya asawa, kag ang iya magulang nga lalaki nga si Charley nga taga-Parsons, Kansas. Nakatuon sila sing kamatuoran sadto pa sang maaga nga bahin sang 1900. Nalipay gid ako nga mabatian ang ila mga eksperiensia nga natabo antes pa ako natawo! Ang isa pa ka utod amo si John Wristen, isa ka maluluy-on kag may edad na nga utod sa Joplin, Missouri nga nagpayunir sa sulod sang madamo nga dekada. Ining pinalangga nga mga utod may tudok nga pagtahod sa teokratikong kahimusan. Ginapabatyag nila sa akon nga ginaapresyar nila ako subong manugtatap sang ila sirkito bisan pa mas bata ako sangsa ila.

Sang 1962, ginpangasawa ko si Cloris Knoche, isa ka masinadyahon nga payunir nga mapulapula ang buhok. Nagpadayon kami sa pag-alagad sa sirkito. Nakilala namon sing labi ang mga utod sa tion nga nagadayon kami sa ila. Ginpalig-on namon ang mga pamatan-on nga magsulod sa bug-os tion nga pag-alagad. Amo lang gali ini ang ginahulat sang duha ka pamatan-on sa amon sirkito nga sanday Jay Kosinski kag JoAnn Kresyman. Bangod nag-alagad kami sa latagon upod sa ila kag nag-istorya tuhoy sa kalipay sang masinakripisyuhon nga pagkabuhi, napahulag sila nga magpahamtang sang mga tulumuron. Si JoAnn nangin espesyal payunir, kag si Jay nag-alagad sa Bethel. Sang ulihi, nag-asawahay sila, kag nagaalagad na sila karon sa sirkito sing mga 30 ka tuig.

Pag-alagad Subong Misyonero

Sang 1966, ginpamangkot kami ni Utod Knorr kon interesado kami nga mag-alagad sa iban nga pungsod. “Malipayon na kami sa pag-alagad diri,” sabat namon, “apang kon kinahanglan kami sa iban nga lugar, handa man kami.” Pagligad sang isa ka semana, gin-agda kami sa Eskwelahan nga Gilead. Daw ano ka makalilipay nga makabalik sa Bethel para mag-eskwela kag makaupod ang mga utod nga ginapalangga ko kag ginatahod! Nangin suod man namon nga mga abyan ang amon mga klasmeyt nga nagaalagad sing matutom tubtob karon.

Kami ni Cloris ginpadala sa Ecuador sa Bagatnan nga Amerika, upod kanday Dennis kag Edwina Crist, Ana Rodríguez, kag Delia Sánchez. Ang mag-asawa nga Crist gin-asayn sa kapital nga siudad nga amo ang Quito. Kami nga mag-asawa upod nanday Ana kag Delia gin-asayn sa Cuenca, ang ikatlo nga pinakadaku nga siudad sa Ecuador. Duha ka probinsia ang sakop sang amon teritoryo. Sa amon sála nagsugod ang una nga kongregasyon sa Cuenca. Ang katapo sini kami nga apat kag ang duha pa ka utod. Daw indi kami makahibalo  kon paano namon kobrehan ang amon teritoryo sa pagbantala.

Madamo ang simbahan sa Cuenca, kag sa ila balaan nga mga adlaw, bisan diin lang may prosesyon. Apang, madamo sang mga palamangkutanon ang mga tawo diri. Halimbawa, sang una ko nga naistorya si Mario Polo, ang kampeon nga siklista sa Cuenca, nakibot ako sang namangkot sia: “Sin-o ang makihilawason nga babayi nga ginsambit sa tulun-an sang Bugna?”

Isa ka gab-i, nagkadto si Mario sa amon balay nga nagakabalaka gid. Nagsiling sia nga ginhatagan sia sang pastor sing literatura nga may mabug-at nga akusasyon batok sa mga Saksi ni Jehova. Ginsilingan ko sia nga dapat kami hatagan sing tsansa nga magdepensa sang amon kaugalingon. Gani pagkasunod nga adlaw, ako kag ang pastor ginpakadto ni Mario sa iya balay agod sabton ini nga akusasyon. Sang nag-atubangay na kami, nagsiling ako nga istoryahan namon ang parte sa Trinidad. Sang ginbasa sang pastor ang Juan 1:1, si Mario mismo ang nagpaathag sang kinatuhayan sang “Dios” kag sang “isa ka dios” sa Griego. Kag amo sini ang iya ginhimo sa kada teksto nga ginasambit sang pastor. Bangod sini, naglakat na lang ang pastor nga wala gid napamatud-an ang Trinidad. Nakumbinsi si Mario kag ang iya asawa nga ang amon ginatudlo amo ang kamatuoran, kag nangin maayo gid sila nga mga manugpangapin sa mga panudlo sang Biblia. Makalilipay gid makita nga ang mga kongregasyon sa siudad sang Cuenca nakalab-ot sa 33, kag sa kabug-usan may 63 na ka kongregasyon sa teritoryo sang amon una nga asaynment—huo, isa gid ini ka daku nga pag-uswag!

Ang Pag-uswag nga Makita Gikan sa Sanga

Sang 1970, ginpangabay ako nga magkadto sa sanga sang Guayaquil upod kay Al Schullo agod dumalahan namon ang mga hilikuton didto. Si Joe Sekerak, nagtrabaho sing part-time sa pag-impaki sang mga literatura para sa 46 ka kongregasyon sa bug-os nga pungsod. Samtang nagatrabaho ako sa Bethel, si Cloris naman nagabantala sa latagon. Nakalab-ot sa 55 ka indibiduwal ang iya nabuligan nga mabawtismuhan. Sa masami mga tatlo tubtob lima ka estudyante niya ang ginabawtismuhan sa isa ka asembleya.

Ang isa sa gintun-an ni Cloris sa Biblia amo si Lucresia, nga ginapamatukan sang iya bana. Pero sang ulihi nabawtismuhan si Lucresia kag nag-alagad subong regular payunir. Gintudluan niya ang iya kabataan tuhoy sa mga dalanon ni Jehova. Ang duha niya ka bata nga lalaki mga gulang na karon, kag ang isa espesyal payunir; ang iya bata nga babayi nagapayunir man. Ang iya apo nga babayi nakapamana sang matutom nga utod, kag nagaalagad sila karon nga duha subong espesyal payunir. Madamo ang nabuligan sini nga pamilya nga makatuon sang kamatuoran.

Sang 1980 mga 5,000 na ang manugbantala sa Ecuador. Indi na kami makaigo sa amon gamay nga opisina. Ang isa ka utod nga lalaki nagtanyag sa amon sang mga 32 ka ektarya nga duta sa gua sang Guayaquil. Sang 1984 diri kami nagpatindog sang bag-o nga sanga talatapan kag Assembly Hall nga gindedikar sang 1987.

Ang Mapisan nga mga Kauturan Nakaamot sa Pag-uswag

Sa pagligad sang mga tinuig, makalilipay gid nga makita ang madamo nga manugbantala kag mga payunir gikan sa iban nga pungsod nga nagkadto sa Ecuador agod magbulig sa lugar nga nagakinahanglan sang dugang pa nga mga manugbantala sang Ginharian. Ang isa ka halimbawa nga indi ko gid malipatan amo si Andy Kidd, isa ka retirado nga manunudlo gikan sa Canada. Nagsaylo sia sa Ecuador sang 1985 sa edad nga 70 kag matutom nga nag-alagad diri tubtob sa iya kamatayon sang 2008 sa edad nga 93. Sang una ko sia nga nakita sa iya teritoryo, sia lang ang manugtatap sang isa ka gamay nga kongregasyon. Bisan pa nabudlayan sia maghambal sing Espanyol, sia ang nagapamulongpulong kag nagadumala sang Pagtinuon sa Ang Lalantawan. Sia man ang nagadumala sa Teokratikong Eskwelahan Para sa Ministeryo kag nagahatag sang kalabanan nga bahin sa Miting sa Serbisyo! Sa karon, may yara na duha ka nagauswag nga kongregasyon sa sina nga lugar nga may mga 200 ka manugbantala kag madamo nga gulang.

Ang isa pa ka utod nga lalaki nga si Ernesto Diaz nagsaylo gikan sa Estados Unidos upod sa iya pamilya. Pagligad sang walo ka bulan nga pagtener  nila sa Ecuador, nagsiling sia: “Ang amon tatlo ka kabataan nakatuon na sing Espanyol kag nangin maayo gid nga mga manunudlo sa Biblia. Nalab-ot ko ang isa ka tulumuron nga daw imposible mahimo sang isa ka amay—ang pagregular payunir upod sa akon pamilya. Sa kabilugan, nagahiwat kami sang 25 ka pagtuon sa Biblia. Bangod sini, labi nga nangin suod ang amon pamilya kag, labaw sa tanan, subong ko lang naeksperiensiahan nga mangin amo sini ka suod kay Jehova.” Palangga gid namon ini nga mga utod!

Sang 1994, nagdoble ang kadakuon sang sanga. Kag sang 2005, nalab-ot namon ang kapin sa 50,000 ka manugbantala. Bangod sini kinahanglan pa gid pasangkaron ang sanga. Nalakip sa sini ang pagpatindog sang daku nga Assembly Hall, bag-o nga residence building, kag mga opisina para sa pagbadbad. Ining bag-o nga mga pasilidad gindedikar sang Oktubre 31, 2009.

Sang 1942, sang na-expel ako sa eskwelahan, mga 60,000 lamang ang mga Saksi sa Estados Unidos. Sa karon kapin na sa isa ka milyon. Sang nag-abot kami sa Ecuador sang 1966, mga 1,400 lamang ang mga manugbantala sang Ginharian, apang sa karon kapin na ini sa 68,000. Kag pat-od gid nga magadugang pa ini kay may yara 120,000 ka pagtuon sa Biblia kag kapin sa 232,000 ang nagtambong sa Memoryal sang kamatayon ni Cristo sang 2009. Huo, ginpakamaayo gid ni Jehova ang iya katawhan sa paagi nga wala gid namon ginhunahuna. Daw ano ka makalilipay nga masaksihan sa sini nga lugar ang daku nga pag-uswag! *

[Nota]

[Mga Retrato sa pahina 5]

Asembleya sa wayang (1981) kag ang Guayaquil Assembly Hall (2009) sa amo man nga lugar