Natigayon Ko ang Madamo nga Pagpakamaayo

Panugiron ni Arthur Bonno

SANG 1951, ako kag ang akon asawa nga si Edith nagtambong sa isa ka distrito nga kombension sa diin ginpahibalo nga may yara miting para sa mga interesado mag-alagad subong misyonero.

“Dali na, mamati kita!” siling ko.

“Art, daw indi man ina bagay sa aton!” siling ni Edith.

“Sige lang, mamati man lang kita.”

Pagkatapos sang miting, may ginpanghatag nga aplikasyon para sa Gilead School.

“Pil-apan naton ini,” siling ko.

“Pero Art, paano na lang ang pamilya ta?”

Pagligad sang mga isa ka tuig kag tunga, nag-eskwela kami sa Gilead School kag gin-asayn sa Ecuador, South America.

Ayhan natalupangdan mo sa amon pag-istoryahanay nga mabaskog ang akon personalidad kag arisgado ako. Apang si Edith, malulo kag mapainubuson. Nagdaku sia sa Elizabeth, isa ka gamay nga banwa sa Pennsylvania, U.S.A., kag wala pa gid sia makakadto sa malayo nga lugar ukon makaistorya sang dumuluong. Mabudlay gid para sa iya nga biyaan ang iya pamilya. Apang, tinagipusuon niya nga ginbaton ang amon asaynment nga mag-alagad sa iban nga pungsod. Sang 1954 nag-abot kami sa Ecuador kag tubtob karon nagaalagad kami diri subong misyonero. Sa sulod sang mga tinuig nga pag-alagad namon diri, natigayon namon ang madamo nga pagpakamaayo. Luyag mo bala mahibaluan ang pila sa sini?

Malipayon nga mga Eksperiensia

Ang amon una nga asaynment amo ang Quito, ang kapital nga siudad nga mga 2,850 metros ang kataason nga nahamtang sa Andes Mountains. Duha ka adlaw ang amon biyahe sa tren kag trak halin sa baybayon nga siudad sang Guayaquil, nga sa karon 30 minutos na lang kon mag-eroplano! Malipayon kami nga nag-alagad sa Quito sa sulod sang apat ka tuig. Dayon sang 1958, gin-agda kami nga mag-alagad sa sirkito.

Sadto nga tion, may duha lang ka magagmay nga sirkito sa bug-os nga pungsod. Luwas  sa pagbisita sa mga kongregasyon, sinemana kami nga nagbantala sa magagmay nga mga banwa nga wala sing mga Saksi nga nagaistar. Ang mga dalayunan diri magagmay lang nga kuarto nga wala sing bintana kag may isa lang ka katre. Nagdala kami sing kahon nga human sa kahoy nga ginsudlan namon sang de-gas nga lulutuan, kalaha, pinggan, labador, habol, muskitero, bayo, daan nga newspaper, kag iban pa nga butang. Ginagamit namon ang newspaper sa pagkapol sa mga buho sang dingding agod indi makasulod ang mga ilaga.

Bisan pa madulom kag mahigko ini nga mga kuarto, may malipayon kami nga mga eksperiensia diri. Kada gab-i nagaistoryahanay kami samtang nagapungko sa katre kag nagakaon sang amon linuto sa de-gas nga lulutuan. Bangod may kinaiya ako nga padasudaso maghambal, kon kaisa ginagamit sang akon asawa ini nga tion para hatagan ako sing mga panugda kon paano ko mapauswag ang pagpakig-angot sa mga kauturan nga amon ginabisitahan. Ginpamatian ko sia, kag bangod sini nangin mas makapalig-on ang akon mga pagbisita. Subong man, kon maghambal ako sing negatibo parte sa iban, wala sia nagadugang. Gani, natun-an ko nga huptan ang positibo nga pagtamod sa akon mga kauturan. Apang, sa masami, ang amon ginaistoryahan kon gab-i amo ang mga natun-an namon sa Ang Lalantawan kag ang amon mga eksperiensia sa latagon sa sina nga adlaw. Kag makalilipay gid ang amon mga eksperiensia!

Kon Paano Namon Nakita si Carlos

Sa banwa sang Jipijapa, sa nakatundan sang Ecuador, may ginhatag sa amon nga ngalan sang isa ka interesado—ngalan lang, Carlos Mejía, pero wala sing adres. Sa sina nga aga ginsugdan namon ang pagpangita sa iya, kag naglakat lang kami kay wala kami nakahibalo kon sa diin sia nagaistar. Bangod sang madamol nga ulan sang gab-i, kinahanglan namon likawan ang mga yuhobyuhob sa lutakon nga dalan. Nagalakat ako nga nauna sa akon asawa sang hinali lang nga nagsiyagit sia, “Art!” Pagbalikid ko nakita ko si Edie nga nagalubong sa tagatuhod nga lutak. Naham-ot gid ako kag makadlaw na kuntani ugaling nakita ko nga daw mahibi na sia.

Ginbutong ko sia, apang nabilin ang iya sapatos sa lutak. Nakita kami sang bata nga lalaki kag babayi, gani ginsilingan ko sila, “Hatagan ko kamo sing kuarta kon makuha ninyo ang sapatos sa lutak.” Madasig lang nila nga nakuha ang sapatos, pero kinahanglan ni Edie nga manghinaw. Nakita man ini sang iloy sang mga bata kag gin-agda niya kami sa ila balay. Ginbuligan niya ang akon asawa sa paghinaw sang iya mga tiil samtang ang mga bata nagatinlo sang sapatos. Antes kami maghalin, may maayo nga natabo. Ginpamangkot ko ang babayi kon kilala niya si Carlos Mejía. Nakibot sia kag nagsiling, “Bana ko ina sia.” Nasugdan ang pagtuon sa Biblia sa ila, kag sang ulihi nabawtismuhan ang tanan nga katapo sini nga pamilya. Pagligad sang mga tinuig, si Carlos, ang iya asawa, kag ang duha sa ila kabataan nangin espesyal payunir.

Mabudlay ang Pagbiyahe Apang Mainit nga Gin-abiabi

Mabudlay gid ang paglakbay sa amon sirkito nga hilikuton. Nagasakay kami sa mga bus, tren, trak, baruto, kag gamay nga eroplano. Isa ka bes, si John McLenachan nga nagaalagad subong manugtatap sang distrito kag ang iya asawa nga si Dorothy, nag-upod sa amon sa pagbantala sa mga lugar sa higad sang baybay malapit sa dulunan sang Colombia. Nagsakay kami sa baruto nga de-motor. Ang mga bagis nga daw baruto kadaku nagalangoy malapit sa amon! Bisan ang eksperiensiado nga mga mananagat nahadlok sa dalagku nga mga bagis amo nga ginpahigad nila gilayon ang baruto.

Bisan nakaatubang kami sang mga kabudlayan sa amon hilikuton sa sirkito, malipayon kami. Nakilala namon ang maayo kag maabiabihon nga mga kauturan. Ang mga pamilya nga amon ginadayunan pirme nagapamilit nga magkaon kami sing tatlo ka beses sa isa ka adlaw, pero sila makaisa lang magkaon. Ginapatulog  nila kami sa ila katre, kag sa salog lang sila nagatulog. Masami nga nagasiling ang akon asawa, “Ining pinalangga nga mga kauturan nagbulig sa akon nga makita nga pila lamang ka butang ang kinahanglanon sa kabuhi.”

“Indi Namon Luyag nga Pangindian”

Sang 1960, gin-agda kami nga mag-alagad sa sanga talatapan sa Guayaquil. Gin-asayn ako sa opisina, samtang si Edith nag-alagad sa isa ka kongregasyon malapit sa sanga. Wala gid ako maghunahuna nga makatrabaho sa opisina kay para sa akon indi ako kalipikado, apang ang Hebreo 13:21 nagasiling nga ang Dios nagsangkap sa aton “sang tagsa ka maayong butang agod himuon ang iya kabubut-on.” Pagligad sang duha ka tuig, gin-agda ako nga magtambong sa napulo ka bulan nga kurso sa Gilead nga hiwaton sa Bethel sa Brooklyn, New York. Sadto, ginapaabot nga ang mga asawa magpabilin sa ila asaynment. Ang akon asawa nakabaton sang sulat halin sa Brooklyn. Ginpamangkot sia kon bala mapasugot sia nga wala ang iya bana sa sulod sang napulo ka bulan.

Si Edith nagsabat paagi sa sulat: “Mabudlay gid ini para sa akon, pero nahibaluan namon nga si Jehova magabulig gid sa amon sa bisan ano nga kabudlayan nga amon maatubang. . . . Indi namon luyag nga pangindian ang mga pribilehiyo ukon kahigayunan nga bukas para sa amon agod matungdan sing maayo ang amon salabton.” Sang didto ako sa Brooklyn, may sulat ako halin sa akon asawa kada semana.

Nagaalagad Upod sa Matutom nga mga Kauturan

Sang 1966, bangod sa problema sa panglawas, nagbalik kami ni Edith sa Quito, kag didto namon ginpadayon ang pag-alagad subong misyonero upod sa lokal nga mga kauturan. Maayo gid sila nga halimbawa sang katutom!

May isa ka matutom nga utod nga babayi nga pirme ginasakit sang iya di-tumuluo nga bana. Isa ka adlaw, sang alas seis sang aga, may nagpahibalo sa amon nga ginsakit naman sia. Dali-dali ako nga nagkadto sa ila balay. Sang nakita ko sia, daw indi ako makapati. Nagahigda sia sa katre nga nagapalamanog kag puno sang lagob. Ginsakit sia sang iya bana gamit ang uluyatan sang silhig tubtob nga nautod gid ini. Pagkahapon, nakita ko ang iya bana sa ila balay kag ginsilingan ko nga mga talawan lang ang nagahimo sina. Grabe gid ang pagpangayo niya sing pasaylo.

Sang maaga nga bahin sang katuigan 1970, nag-ayoayo ang akon panglawas kag nagbalik kami sa pag-alagad sa sirkito. Ang siudad sang Ibarra sakop sang amon sirkito. Sang ginduaw namon ini sang ulihi nga bahin sang katuigan 1950, duha lang ang Saksi diri, isa ka misyonero kag isa ka lokal nga utod nga lalaki. Gani nalipay kami nga makilala ang mga bag-uhan nga nagdugang sa kongregasyon.

Sa una namon nga pagtambong sang miting didto, si Utod Rodrigo Vaca amo ang nagadumala sang bahin nga may pagpakigbahin  sang tumalambong. Kon mamangkot gani sia, nagasiling ang mga tumalambong “Yo, yo!” (“Ako, ako!”) sa baylo nga mag-alsa sang ila kamot. Nakibot kami ni Edith. ‘Ngaa amo ina diri sa ila?’ hunahuna ko. Sang ulihi nahibal-an namon nga bulag gali si Utod Vaca apang kilala niya ang tingog sang mga kauturan sa ila kongregasyon. Isa sia ka manugbantay nga nakakilala gid sa iya mga karnero! Nagapahanumdom ini sa ginsiling ni Jesus sa Juan 10:3, 4, 14 tuhoy sa Maayong Manugbantay kag sa mga karnero nga kilalahay gid. Sa karon, sa Ibarra may yara na anom ka kongregasyon nga nagahambal sing Spanish kag isa nga nagahambal sing Quichua, kag isa pa ka sign-language nga kongregasyon. Si Utod Vaca padayon nga nagaalagad sing matutom subong isa ka gulang kag espesyal payunir. *

Mapinasalamaton sa Kaayo ni Jehova

Sang 1974, natigayon namon ang isa pa ka pagpakamaayo ni Jehova sang gin-agda kami nga magbalik sa Bethel, sa diin gin-asayn ako liwat sa opisina kag sang ulihi gintangdo nga mangin katapo sang Komite sang Sanga. Sang primero, nagatrabaho si Edith sa kusina, kag sang ulihi gin-asayn sia sa opisina agod magtatap sang mga sulat kag amo ini ang iya trabaho tubtob subong.

Sa sulod sang mga tinuig, nalipay kami sa pag-abiabi sang ginatos ka misyonero nga nahanas sa Gilead, nga maayo gid nga halimbawa sang pagkahamtong kag kakugi sa mga kongregasyon nga ila ginaalagaran. Napalig-on man kami sang linibo ka kauturan gikan sa kapin sa 30 ka kadutaan nga nagkadto diri agod mag-alagad. Natandog gid kami sang ila pagkamasinakripisyuhon! Ginbaligya sang iban ang ila mga balay kag negosyo agod magkadto diri kag mag-alagad sa mga lugar nga nagakinahanglan sang dugang nga mga manugbantala sang Ginharian. Nagbakal sila sang mga bisikleta agod magbantala sa nabaw-ing nga mga lugar, nagtukod sang bag-o nga mga kongregasyon, kag nagbulig sa pagpatindog sang mga Kingdom Hall. Madamo nga di-minyo nga utod nga babayi halin sa iban nga pungsod ang nagpayunir diri. Makugi kag mapisan gid sila!

Huo, nakatigayon ako sang madamo nga pagpakamaayo sa akon tinuig nga pag-alagad sa Dios kag ang labi sa sini amo ang akon kaangtanan kay Jehova. Subong man, nagapasalamat ako kay Jehova nga ginhatagan niya ako sing “kabulig.” (Gen. 2:18) Kon balikan ko ang amon 69 ka tuig nga pag-asawahay, madumduman ko ang Hulubaton 18:22 (NW) nga nagasiling: “Nakakita ka bala sing maayo nga asawa? Nakakita ka sing maayo nga butang.” Nalipay gid ako nga makaupod si Edith. Madamo gid sia sing nabulig sa akon. Ginpamatud-an man niya nga isa sia ka mahigugmaon nga anak sa iya iloy. Sugod sang pag-abot namon sa Ecuador, ginapadalhan niya sing sulat ang iya iloy kada semana tubtob sang 1990, sang napatay ini sa edad nga 97.

Sa karon 90 anyos na ako kag 89 naman si Edith. Nalipay gid kami nga mabuligan ang 70 ka tawo nga makilala si Jehova. Maayo lang kay ginpil-apan namon ang aplikasyon sa Gilead School sang nagligad nga 60 ka tuig. Ina nga desisyon nagdul-ong sa madamo nga pagpakamaayo.

[Nota]

[Retrato sa pahina 29]

Sa Yankee Stadium sa New York upod ang mga misyonero nga klasmeyt namon sa Gilead, 1958

[Retrato sa pahina 31]

Sang nagbisita kami sa isa ka Saksi nga pamilya samtang nagaalagad sa sirkito, 1959

[Retrato sa pahina 32]

Sa sanga sa Ecuador, 2002