Si Jehu Sumalakdag sang Putli nga Pagsimba

SI Jehu isa ka sumalakdag sang putli nga pagsimba. Mapagsik sia, maabtik, determinado, makugi, kag maisog sa paghimo sini. Ginpakita niya ang mga kinaiya nga dapat naton ilugon.

Ginsugo si Jehu sang panahon nga indi maayo ang sitwasyon sang pungsod sang Israel. Naimpluwensiahan ang pungsod sang malaut nga si Jezebel, ang balo ni Ahab kag iloy sang hari nga si Jehoram. Ginsakdag niya ang kulto ni Baal sa baylo sang pagsimba kay Jehova, ginpamatay ang mga manalagna sang Dios, kag gin-impluwensiahan ang mga tawo sang iya “pagkamakihilawason” kag “pagkadiwatahan.” (2 Hari 9:22; 1 Hari 18:4, 13) Nagsugo si Jehova nga laglagon ang bug-os nga panimalay ni Ahab, lakip sanday Jehoram kag Jezebel. Si Jehu ang manguna sa paghimo sini.

Ginpakilala sang Kasulatan si Jehu nga nagapungko upod sa mga pangulo sang kasuldadusan sang nagapakig-away ang mga Israelinhon sa mga Sirianhon sa Ramot-galaad. Mataas sia nga opisyal kag posible pa gani nga sia ang pinakapangulo sang mga soldado sang Israel. Ginsugo ni Eliseo ang anak sang isa ka manalagna nga haplasan si Jehu subong hari kag suguon sia nga pamatyon ang tanan nga lalaki sa apostata nga panimalay ni Ahab.—2 Hari 8:28; 9:1-10.

Sang ginpamangkot si Jehu sang kaupod niya nga mga opisyal kon ngaa nagduaw sa iya ang anak sang manalagna, nagpangalag-ag sia sa pagsugid sa ila. Apang sang ginpilit, nanugid sia, kag naghimbon sila batok kay Jehoram. (2 Hari 9:11-14) Maathag nga may mga disgustado kag nagapamatok sa pagsulundan sang hari kag sa impluwensia ni Jezebel. Bisan ano man ang kahimtangan, ginplano sing maayo ni Jehu ang iya himuon agod matuman ang ginsugo sa iya.

Napilasan sa inaway si Hari Jehoram kag nagpalagyo sa siudad sang Jezreel, para magpaayo didto. Nahibaluan ni Jehu nga agod magmadinalag-on ang iya plano, dapat nga wala sing balita nga makalab-ot sa Jezreel. Nagsiling sia: “Wala sing bisan sin-o nga papalagyohon kag pagowaon sa banwa sa paglakat sa pagsugid sini sa Jezreel.” (2 Hari 9:14, 15) Mahimo ginahunahuna niya nga may mabato sa mga soldado ni Jehoram kag indi niya luyag nga matabo ini.

NAGAPAHUYAB!

Agod kibuton ang iya mga kaaway, ginpahuyab ni Jehu ang iya kangga halin sa Ramot-galaad pa Jezreel nga mga 72 kilometros ang kalayuon. Sang malapit na sia, nakita sang  manugbantay sa torre ang “kabon ni Jehu.” (2 Hari 9:17) Mahimo nga nagdala sing madamo nga hangaway si Jehu agod matuman ang iya katuyuan.

Sang nahantop sang manugbantay nga ang maisog nga si Jehu yara sa isa sa mga kangga, ang manugbantay nagsiling: “Nagapadalagan sia sing pabuang.” (2 Hari 9:20) Kon normal na nga madasig magpadalagan si Jehu, doble pa gid ang iya pagpahuyab sa sini nga misyon.

Wala ginsapak ni Jehu ang duha ka mensahero nga ginpadala sa iya. Ginsugata niya si Hari Jehoram kag ang kaalyado sini nga hari sang Juda nga si Ahazias nga nagasakay sa ila mga kangga. Ang pamangkot ni Jehoram nga, “Paghidait bala, Jehu?” ginsabat niya sing: “Ano bala ang paghidait, samtang nga tama kadamu ang pagkamakihilawason ni Jezabel [Jezebel] nga imo iloy kag ang iya mga pagkadiwatahan?” Kinulbaan si Jehoram sa iya sabat, amo nga malagyo kuntani sia. Apang mas maabtik si Jehu! Ginpana niya si Jehoram sa tagipusuon, kag napatay ang hari sa iya kangga. Bisan pa nga nakapalagyo si Ahazias, ginlagas sia ni Jehu kag ginpatay man.—2 Hari 9:22-24, 27.

Ang masunod nga pagapatyon sa panimalay ni Ahab amo ang malaut nga si Rayna Jezebel. Gintawag sia ni Jehu nga “pinakamalaut nga babayi.” Samtang nagapakadto si Jehu sa Jezreel, nakita niya ang rayna nga nagapamintana sa palasyo. Ginsugo ni Jehu ang mga opisyales sang palasyo nga ihulog sia sa bintana. Dayon ginpatapak ni Jehu sa iya mga kabayo ining babayi nga nagpalain sa bug-os nga Israel. Ginpamatay pa gid ni Jehu ang madamo nga miembro sang panimalay sang malaut nga si Ahab.—2 Hari 9:30-34; 10:1-14.

Bisan pa nga indi maayo ang kasingki, dapat naton dumdumon nga sadto, ginagamit ni Jehova ang iya mga alagad sa pagpatuman sang iya mga paghukom. Ang Kasulatan nagasiling: “Ang kalaglagan ni Ocozias [Ahazias] gintangdo sang Dios paagi sa pagkadto niya kay Joram [Jehoram]. Kay sang nag-abut sia naggowa sia upud kay Joram batok kay Jehu nga anak ni Nimsi, nga ginhaplas sang GINOO sa pag-utud sang panimalay ni Acab [Ahab].” (2 Cron. 22:7) Sang ginhaboy niya ang bangkay ni Jehoram halin sa kangga, nadumduman ni Jehu nga katumanan ini sang saad ni Jehova nga silutan si Ahab sa pagpatay sini kay Nabot. Dugang pa, ginsugo si Jehu nga ‘magtimalus sang dugo sang mga alagad sang Dios’ nga ginpatulo ni Jezebel.—2 Hari 9:7, 25, 26; 1 Hari 21:17-19.

 Sa karon, ang mga alagad ni Jehova wala na nagapakig-away sa pisikal para sa putli nga pagsimba. “Akon ang pagtimalos,” siling sang Dios. (Heb. 10:30) Apang agod maamligan ang kongregasyon batok sa malain nga impluwensia, dapat mangin maisog ang mga gulang kaangay ni Jehu. (1 Cor. 5:9-13) Kag ang tanan nga miembro sang kongregasyon dapat mangin determinado nga indi gid makig-upod sa mga nadisfellowship.—2 Juan 9-11.

WALA GINTUGUTAN NI JEHU NGA MAY KAAGAW SI JEHOVA

Maathag ang motibo ni Jehu sa pagtuman sa iya misyon sa iya sabat sa matutom nga si Jehonadab: “Upud ka sa akon, kag tan-awa ang akon kakugi sa GINOO.” Ginbaton ni Jehonadab ang pangagda, nagsakay sia sa kangga ni Jehu, kag nag-upod sa Samaria. Didto, ‘may kalalang ang ginhimo ni Jehu agod malaglag ang mga sumilimba ni Baal.’—2 Hari 10:15-17, 19.

Ginpahibalo ni Jehu nga luyag niya maghanda sing ‘isa ka daku nga halad kay Baal.’ (2 Hari 10:18, 19) “Ang tinaga nga gingamit ni Jehu malalangon,” siling sang isa ka iskolar. Bisan pa nga ang termino nga gingamit diri “masami nga nagakahulugan sing ‘halad,’ nagakahulugan man ini sing ‘pagpatay’ sa mga apostata.” Bangod luyag ni Jehu nga makatambong ang tanan nga sumilimba ni Baal, gintipon niya sila sa balay ni Baal kag ginpasuksok sang ila uniporme. Sang “nakatapus sia sa pagdolot sang halad-nga-sinonog,” ginsugo niya ang iya 80 ka tinawo nga pamatyon ang mga sumilimba ni Baal. Ginpaguba niya dayon ang balay ni Baal kag ginhimo ini nga palamus-unan, amo nga indi na ini takus simbahan.—2 Hari 10:20-27.

Matuod nga madamo sing napatay si Jehu. Apang ginpakilala sia sang Kasulatan nga maisog nga tawo nga naghilway sa Israel gikan sa mapintas nga paggahom ni Jezebel kag sang pamilya sini. Agod mahimo ini sang isa ka lider sang Israel, dapat maisog sia, determinado, kag makugi. “Mabudlay ini nga hilikuton kag dapat himuon sing pakusog,” siling sang isa ka diksionaryo sang Biblia. “Indi magmadinalag-on ang pagdula sang pagsimba kay Baal sa Israel kon indi amo sini kaagresibo ang pamaagi.”

Wala sing duhaduha nga bangod sang mga sirkunstansia nga ginaatubang sang mga Cristiano subong, dapat ilugon nila ang pila ka kinaiya ni Jehu. Halimbawa, ano ang aton reaksion kon ginasulay kita nga himuon ang ginadumili ni Jehova? Dapat kita mangin maabtik, maisog, kag alisto sa pagsikway sini. Kon parte sa aton debosyon sa Dios, indi naton pagtugutan nga may kaagaw si Jehova.

MAGPADAYON SA PAGLAKAT SA KASUGUAN NI JEHOVA

Ang katapusan sini nga istorya nangin isa ka paandam. Si Jehu ‘wala magpalayo sa pagsunod sa mga tinday nga baka nga bulawan sa Bet-el kag Dan.’ (2 Hari 10:29) Ngaa nagsimba pa sa iban nga dios ang isa nga makugi gid sa putli nga pagsimba?

Mahimo nagpati si Jehu nga bangod gintunga ang ginharian sang Israel kag Juda, dapat may kaugalingon man sila nga relihion. Gani, kaangay sang mga hari sang Israel sadto, gintinguhaan man niya nga tungaon sila paagi sa pagsakdag sang pagsimba sa tinday nga baka. Apang nagapakita ini sing kakulang sing pagtuo kay Jehova, nga nagtangdo sa iya subong hari.

Gindayaw ni Jehova si Jehu bangod ‘naghimo sia sing maayo sa pagtuman sang matarong sa mga mata sang Dios.’ Apang, “wala [sia] magsapak sa paglakat sa kasogoan sang GINOO ang Dios sang Israel sa bug-os niyang tagiposoon.” (2 Hari 10:30, 31) Mahimo makibot ka kag masubuan sang nabinagbinag mo ang ginhimo sadto ni Jehu. Apang may leksion ini sa aton. Indi naton puede pasapayanan ang aton kaangtanan kay Jehova. Kada adlaw, dapat naton palambuon ang aton katutom sa Dios paagi sa pagtuon sa iya Pulong, pagpamalandong sini, kag pagpangamuyo sing hanuot sa aton langitnon nga Amay. Gani dapat magpadayon gid kita sa paglakat sa kasuguan ni Jehova sa bug-os naton nga tagipusuon.—1 Cor. 10:12.

[Kahon sa pahina 4]

Si Jehu Suno sa Sekular nga Maragtas

Pirme ginaduhaduhaan sang mga kritiko ang pagluntad sang mga tawo nga ginsambit sa Biblia. May mga ebidensia bala luwas sa Biblia nga nagluntad si Jehu?

Indi magkubos sa tatlo ka dokumento halin sa dumaan nga Siria ang nagsambit sang ngalan sini nga hari sang Israel. Sa isa sini makita kuno si Jehu, ukon ang isa sang iya mga pinadala, nga nagayaub kay Hari Salmaneser III sang Asiria kag nagahatag sing buhis. Amo sini ang mabasa sa inskripsion: “Ang buhis ni Jehu (Ia-ú-a), nga anak ni Omri (Hu-um-ri); nakabaton ako halin sa iya sing pilak, bulawan, bulawan nga yahong nga saplu, bulawan nga plorera nga mataliwis ang buli, bulawan nga mga baso, bulawan nga balde, lata, baston sang hari, (kag) kahoy nga puruhtu [wala mahibaluan kon ano ang kahulugan sini nga tinaga].” Si Jehu indi “anak ni Omri,” apang ini nga ekspresyon ginagamit sa mga hari sang Israel, ayhan tungod sa kabantog ni Omri kag sa iya pagpatindog sang Samaria nga kapital sang Israel.

Indi mapamatud-an ang pangangkon sang hari sang Asiria parte sa buhis nga ginbayad ni Jehu. Apang tatlo ka beses nga ginsambit niya si Jehu—sa dokumento, sa estatwa ni Salmaneser, kag sa mga rekord sang mga hari sang Asiria. Ini nga mga reperensia nagapamatuod gid nga ining karakter sa Biblia matuod suno sa maragtas.