Mga Ginikanan—Hanasa ang Inyo mga Kabataan Kutob sa Pagkalapsag
“YARI karon, ang mga anak panublion gikan sa GINOO, kag ang bunga sang tiyan amo ang iya balus,” siling sang Biblia. (Sal. 127:3) Gani, indi kita matingala kon ang Cristianong mga ginikanan nagakalipay gid sa pagkabun-ag sang ila bata.
Luwas sa kalipay, nagadala man sing mabug-at nga responsibilidad ang pagkabun-ag sang isa ka bata. Kinahanglan pakan-on sia pirme sing masustansia nga pagkaon agod magdaku nga mapagros. Para ang isa ka bata magtindog sing malig-on sa matuod nga pagsimba, kinahanglan niya ang espirituwal nga pagkaon kag panuytoy sang iya mga ginikanan nga nagatinguha nga magtudlo sa iya sing diosnon nga mga prinsipio. (Hulu. 1:8) San-o dapat magsugod ina nga paghanas, kag ano ang nalakip sa sini?
ANG MGA GINIKANAN KINAHANGLAN TUDLUAN
Binagbinaga ang natabo sa Danhanon nga si Manoa, nga nagaistar sa banwa sang Zora sa Israel sadto. Ginpahibalo sang anghel ni Jehova ang baw-as niya nga asawa nga magabun-ag sia sing isa ka anak nga lalaki. (Huk. 13:2, 3) Pat-od nga nalipay gid sa sini ang matutom nga si Manoa kag ang iya asawa. Pero, may mga ginakabalak-an man sila. Gani, nangamuyo si Manoa: “O, GINOO, ginaampo ko sa imo, pabalika sa amon ang tawo sang Dios nga ginpadala mo, kag magtudlo sa amon kon ano ang amon himoon sa bata nga matawo.” (Huk. 13:8) Nabalaka si Manoa kag ang iya asawa kon paano padakuon ang ila bata. Pat-od gid nga gintudluan nila ang ila anak nga si Samson sang kasuguan sang Dios, kag nagmadinalag-on ang ila mga panikasog. Sang ulihi, “ang Espiritu sang GINOO nagpamuno sa pagdaldal [kay Samson],” siling sang Biblia. Subong resulta, naghimo si Samson sing madamo nga gamhanan nga buhat subong isa sa mga hukom sang Israel.—Huk. 13:25; 14:5, 6; 15:14, 15.
San-o dapat magsugod ang paghanas sa bata? “Kutob sa pagkalapsag” ginhanas si Timoteo sang iya iloy nga si Eunice kag sang iya lola nga si Loida sa “balaan nga mga sinulatan.” (2 Tim. 1:5; 3:15) Huo, ang paghanas kay Timoteo sa Kasulatan nagsugod sang lapsag pa sia.
Maalamon para sa Cristianong mga ginikanan nga mangamuyo kag magplano agod makasugod sila sa paghanas sa ila bata “kutob sa pagkalapsag.” “Kon magplano ka sing maayo kag magmapisan, sigurado nga magauswag ka,” siling sang Hulubaton 21:5 (APD). Antes mabun-ag ang bata, pat-od nga magahanda gid ang mga ginikanan. Mahimo may mga listahan pa gani sila sang mga butang nga kinahanglan sang ila bata. Importante man nga magplano sila para sa espirituwal nga mga buluhaton. Ang ila tulumuron amo nga dapat umpisahan nila ang paghanas samtang lapsag pa ang bata.
Ang libro nga Early Childhood Counts—A Programming Guide on Early Childhood Care for Development nagsiling: “Ang masunod nga mga binulan pagkatapos sang pagkabun-ag importante sa pagtubo sang utok sang bata. Sa sini nga tion, ang mga synapse—mga koneksion nga nagabulig para sa pagtuon—nagadamo sing beinte ka pilo.” Gani, maalamon para sa mga ginikanan nga hingalitan ining malip-ot nga tion sa pagtubo sang utok para sugdan ang pagpatudok sang espirituwal nga mga butang kag mga prinsipio sa panghunahuna sang ila bata!
Tuhoy sa iya bata nga babayi, ang isa ka iloy nga regular payunir nagsiling: “Ginadala ko sia sa ministeryo sugod sang isa pa lang sia ka bulan. Bisan pa wala niya maintiendihan ang mga nagakatabo, nagapati ako nga may maayo ini nga epekto sa iya. Sang duha na sia ka tuig, wala na sia nahuya sa pagtanyag sing mga tract sa iya masumalang sa ministeryo.”
Ang paghanas sing mas temprano sa bata may maayo gid nga resulta. Pero, indi mahapos para sa mga ginikanan ang pagtudlo sa ila mga bata sa espirituwal.
‘BAKLA ANG NAGAKAIGO NGA TION’
Ang mga bata masami nga wala nagapahimunong kag madali matak-an, amo nga daku gid ini nga hangkat para sa mga ginikanan. Ang ila konsentrasyon sa isa ka butang malip-ot lang, kay man gusto nila mahibaluan ang iban pa nga butang sa ila palibot. Kon amo, paano mabuligan sang mga ginikanan ang ila bata nga magkonsentrar sa ila ginatudlo sa iya?
Binagbinaga ang ginsiling ni Moises sa Deuteronomio 6:6, 7: “Ining mga polong nga ginasogo ko karon sa imo manginsa imo tagiposoon; kag itudlo mo sila sing makugihon sa imo mga anak, kag hambalon mo sila sa nagalingkod ka sa imo balay, kag sa nagalakat ka sa dalanon, kag sa nagahigda ka, kag sa nagabangon ka.” Ang mga tinaga nga ‘itudlo sing makugihon’ nagapahangop sing sulitsulit nga pagtudlo. Ang gamay nga bata kaangay sang nagatubo pa lang nga kahoy nga nagakinahanglan sing regular nga pagbunyag. Kon ang pagsulitsulit makabulig sa mga adulto nga madumduman ang importante nga mga butang, pat-od nga makabulig man ini sa mga kabataan!
Dapat hatagan sing tion sang mga ginikanan ang ila kabataan para matudluan sila sang kamatuoran parte sa Dios. Isa gid ini ka hangkat bangod sang kasakuon sa karon. Pero si apostol Pablo naglaygay nga ‘baklon ang nagakaigo nga tion’ para sa importante nga mga hilikuton subong Cristiano. (Efe. 5:15, 16) Paano naton ini mahimo? Nangin hangkat ini para sa isa ka Cristiano nga manugtatap nga ang asawa masako man subong regular payunir. Luwas sa paghanas sa ila bata, kinahanglan man niya tatapon ang iya teokratiko nga mga responsibilidad kag ang iya sekular nga trabaho. Pero paano sila nakahatag sing tion sa paghanas sa ila bata? Ang amay nagsiling: “Kada aga, antes ako magkadto sa obra, ginabasa namon sa iya sang akon asawa Ang Akon Libro sang mga Sugilanon sa Biblia ukon ang Pag-usisa sa Kasulatan Adlaw-adlaw.” Ginasiguro man namon kon gab-i nga basahan sia antes magtulog, kag ginaupod gid namon sia sa ministeryo. Indi namon luyag nga may mawasi kami sa una nga mga tinuig sang iya kabuhi.”
ANG MGA ANAK KAANGAY SANG BASLAY
Luyag gid naton nga ang aton mga kabataan magdaku nga responsable. Pero, ang panguna nga rason kon ngaa ginahanas naton sila amo nga luyag naton ipatudok sa ila tagipusuon ang gugma sa Dios.—Mar. 12:28-30.
Ang Salmo 127:4 nagasiling: “Subong sang mga baslay sa kamut sang gamhanan nga tawo amo man ang mga anak sang pagkapamatan-on.” Gani ang kabataan ginpaanggid sa mga baslay nga kinahanglan iplastar sing maayo para maigo ang target. Kon buy-an na sang manugpana ang iya baslay, indi na niya ini mapabalik pa. Sing kaanggid, ang mga ginikanan may “mga baslay” man—ang ila kabataan. Mauyatan nila ini sa malip-ot lang nga tion. Ina nga tion dapat gamiton sa pagpatudok sang diosnon nga mga prinsipio sa hunahuna kag tagipusuon sang ila kabataan.
Si apostol Juan nagsulat parte sa iya espirituwal nga mga anak: “Wala na ako sing daku pa nga rason sa pagpasalamat sangsa sining mga butang, nga mabatian nga ang akon mga anak padayon nga nagalakat sa kamatuoran.” (3 Juan 4) Amo man sini ang masiling sang Cristianong mga ginikanan kon ang ila kabataan “padayon nga nagalakat sa kamatuoran.”