1. Ano ang ginhimo sang klero sang Cristiandad sa tion sang inaway?

KABUBUT-ON bala sang Dios nga ang matuod nga mga Cristiano magkadto sa inaway kag pamatyon ang mga tawo nga lain ang rasa? Sang nagligad nga 100 ka tuig, masami nga amo sini ang ginahimo sang madamo nga nagapangangkon nga Cristiano. Ang mga kapelyan sang Katoliko nga mga soldado nagbendisyon sa mga tropa kag sa ila mga armas sa inaway batok sa mga Katoliko sa kaaway nga pungsod. Amo man sini ang ginhimo sang mga kapelyan sang Protestante. Ang Bug-os Kalibutan nga Inaway II isa ka panguna nga halimbawa sang pagpamatay.

2, 3. Ano ang panindugan sang mga Saksi ni Jehova sa tion sang Bug-os Kalibutan nga Inaway II kag sa tapos sini, kag ngaa?

² Ano ang ginhimo sang mga Saksi ni Jehova sina nga tion sang inaway? Ginapakita sang mga rekord sang kasaysayan nga nagpabilin sila nga neutral subong mga Cristiano. Ano ang basihan sang ila panindugan? Amo ang halimbawa kag panudlo ni Jesus. Nagsiling sia: “Paagi sa sini ang tanan makahibalo nga kamo mga disipulo ko, kon nagahigugmaanay kamo.” (Juan 13:35) Sinsero man nila nga ginatuman ang dugang nga aplikasyon sang pangatarungan ni apostol Pablo sang nagsulat sia sa mga Cristiano sa Corinto.—Basaha ang 2 Corinto 10:3, 4.

 ³ Gani, ang matuod nga mga Cristiano, nga may nahanas sa Biblia nga konsiensia, wala nagatuon sing inaway ukon nagaentra sa sini. Bangod sini nga panindugan, linibo ka Saksi, bata kag tigulang, lalaki kag babayi, ang ginhingabot. Madamo ang nag-antos sa mga kampo nga ginapilit sila sa pagtrabaho kag sa mga prisuhan. Sang panahon sang Nazi sa Germany, ang iban ginpatay pa gani. Bisan grabe ang paghingabot sa ila sa Europa, ang mga Saksi wala nalipat sang sugo sa ila nga magbantala sing maayong balita sang Ginharian ni Jehova. Matutom nila ini nga gintuman—sa mga prisuhan, kampo konsentrasyon, kag sang gintapok sila. * Sang 1994, ang mga Saksi wala nakigbahin sa pagpinatyanay sang mga rasa sa Rwanda. Nagpabilin man sila nga neutral sa tion sang grabe nga inaway sining karon lang sa Balkans sang nangin independiente ang anay Yugoslavia.

4. Paano ang neutralidad sang mga Saksi ni Jehova nakaapektar sa mga nagaobserbar?

⁴ Ang serioso nga pagtuman sang mga Saksi ni Jehova sa neutralidad nagkumbinsi sa linibo nga nagaobserbar sa bilog nga kalibutan nga sila ang matuod nga nagahigugma sa Dios kag sa isigkatawo. Buot silingon, ginakabuhi nila ang matuod nga Cristianismo. Pero, may iban pa nga bahin sang aton pagsimba nga nagkumbinsi sa madamo nga ang mga Saksi ni Jehova amo ang matuod nga mga Cristiano.

5. Ano nga pagbag-o ang naatubang sang mga sumulunod sang Cristo sang una?

⁵ Sa umpisa sang ministeryo ni Jesus, ginpadaku niya nga importante gid ang pagbantala sing maayong balita sang Ginharian sang Dios. Nagpili sia sing 12 ka disipulo para makigbahin sa pagpahamtang sing pundasyon sang bug-os kalibutan nga ministeryo; dayon, ginhanas niya ang grupo sang 70 ka disipulo. (Luc. 6:13; 10:1) Ginhanda sila agod mapalab-ot ang maayong balita sa iban, una sa mga Judiyo. Dayon may isa ka pagbag-o! Ibantala man ini sang mga disipulo ni Jesus sa mga Gentil. Daku gid ini nga pagbag-o para sa makugi nga Judiyo nga mga disipulo!—Binu. 1:8.

6. Ano ang nakabulig kay Pedro nga marealisar nga si Jehova wala sing ginapasulabi?

⁶ Ginpakadto si apostol Pedro sa balay ni Cornelio, nga isa ka Gentil. Narealisar dayon ni Pedro nga wala sing ginapasulabi ang Dios. Si Cornelio kag ang iya panimalay ginbawtismuhan. Ang Cristianismo nagasangkad na karon sa bag-o nga latagon; ang mga tawo sa tanan nga pungsod makabati na sang kamatuoran kag makabaton sini. (Binu. 10:9-48) Karon ang latagon amo na ang bilog nga kalibutan.

7, 8. Ano nga hilikuton ang ginsugdan sang organisasyon ni Jehova? (Tan-awa ang piktyur sa umpisa sini nga artikulo.)

⁷ Sa kasaysayan sang mga Saksi ni Jehova sa moderno nga tion, ang mga nagapanguna makugi nga nagpasanyog sang pagbantala kag pagtudlo sang maayong balita sa bilog nga kalibutan. Sa karon, halos walo ka milyon ka makugi nga mga Saksi ang nagahimo sang ila masarangan sa pagpalapnag sang mensahe sang Cristo sa sobra na 600 ka lenguahe, kag nagadugang pa ini! Ang mga Saksi ni Jehova nakilala gid sa ila pamalaybalay nga ministeryo kag pagbantala sa mga dalan, nga nagagamit kon kaisa sang mga lamesa kag mga mobile cart sang mga literatura.

⁸ Sobra sa 2,900 ka manugbadbad ang nakabaton sing pinasahi nga paghanas sa pagbadbad sang Biblia kag mga literatura sa Biblia. Wala lamang nila ginabadbad ang ginakabig nga panguna nga mga lenguahe. Nalakip sa ila hilikuton ang ginatos ka lenguahe nga indi kilala pero ginahambal sang minilyon. Halimbawa, sa Espanya minilyon nga Catalonian ang nagahambal kada adlaw sang ila tumandok nga lenguahe nga Catalan. Sining karon lang, ginbuhi liwat ang Catalan kag ang  mga dialekto sini sa Andorra, Alicante, Balearic Islands, kag Valencia. Karon, ang mga Saksi ni Jehova nagahimo sing literatura sa Biblia sa Catalan, kag ang mga miting ginahiwat na sa lenguahe nga nagatandog sa tagipusuon sang mga Catalonian.

9, 10. Ano ang nagapakita nga ang organisasyon sang Dios interesado sa espirituwal nga mga kinahanglanon sang mga tawo?

⁹ Ini nga hilikuton sang pagbadbad kag pagtudlo ginhimo man sa madamo nga kultura. Ang Mexico isa ka pungsod nga nagahambal sing Espanyol pero madamo man sing tumandok nga grupo nga nagahambal sing iban nga lenguahe. Isa sini amo ang mga Maya. Ang sanga sa Mexico nag-asayn sa mga manugbadbad nga Maya nga mag-istar sa isa ka bahin sang pungsod diin adlaw-adlaw nila nga mahambal kag mabatian ini nga lenguahe. Ang isa pa ka halimbawa amo ang Nepali, nga isa sa mga lenguahe sa Nepal, kag may populasyon nga sobra sa 29 milyones. May mga 120 ka lenguahe sa pungsod, pero sobra sa napulo ka milyon ang nagahambal sing Nepali kag madamo ang nagagamit sini subong ila ikaduha nga lenguahe. Ang aton mga literatura sa Biblia ginabalhag man sa sini nga lenguahe.

¹⁰ Ang organisasyon ni Jehova serioso gid sa pagtuman sang sugo nga ibantala ang maayong balita sang Ginharian sa bug-os nga kalibutan, subong sang makita sa ginahatag nga suporta sa madamo nga grupo sang mga manugbadbad sa bilog nga kalibutan. Minilyon pa nga tract, brosyur, kag magasin ang ginapanagtag nga wala sing bayad sa mga kampanya sa bilog nga kalibutan. Ginagastuhan ini paagi sa boluntaryo nga mga donasyon sang mga Saksi ni Jehova, nga nagatuman sang sugo ni Jesus: “Nagbaton kamo nga wala sing bayad, ihatag ninyo nga wala sing bayad.”—Mat. 10:8.

11, 12. Paano ang pagbantala sa bilog nga kalibutan nga ginahimo sang mga Saksi ni Jehova may maayo nga epekto sa iban?

¹¹ Subong debotado nga Cristiano nga mga manugbantala kag mga manunudlo, ang mga Saksi ni Jehova kumbinsido gid nga nasapwan nila ang kamatuoran amo nga naghimo sila sing daku nga mga sakripisyo agod mabantalaan ang mga tawo sa iban nga pungsod kag etniko nga mga grupo. Madamo ang nagpasimple sang ila kabuhi, nagtuon sing iban nga lenguahe, kag nagpasibu sa lain nga kultura agod makapakigbahin sa sining importante nga hilikuton. Ining internasyonal nga pagbantala kag pagpanudlo amo ang isa pa nga nagkumbinsi sa madamo nga ang mga Saksi ni Jehova matuod nga mga sumulunod ni Cristo Jesus.

 ¹² Ginahimo ini tanan sang mga Saksi bangod kumbinsido sila nga nasapwan nila ang kamatuoran. Pero ano pa ang nagkumbinsi sa minilyon ka tawo nga yara sa mga Saksi ni Jehova ang kamatuoran?—Basaha ang Roma 14:17, 18.

13. Paano nahuptan sang mga Saksi nga matinlo ang organisasyon?

¹³ Makabenepisyo kita sa mga komento sang dedikado nga mga Cristiano sa aton tion, nga kumbinsido nga yara sa ila ang kamatuoran. Ang isa ka madugay na nga alagad ni Jehova nagpabutyag sang iya balatyagon nga nagasiling: “Ginahimo ang tanan para mahuptan nga matinlo sa moral kag wala sing dagta ang organisasyon ni Jehova, bisan sin-o pa ang kinahanglan laygayan ukon disiplinahon.” Paano natigayon ining mataas nga talaksan sa moral? Paagi sa pagsunod sa mga talaksan nga mabasa sa Pulong sang Dios kag sa halimbawa ni Jesus kag sang iya mga disipulo. Gani, sa tion sang modernong adlaw nga kasaysayan sang mga Saksi ni Jehova, diutay lamang ang kinahanglan sikwayon sa Cristianong paghiliutod bangod wala nila gintuman ang mga talaksan sang Dios. Ang kalabanan—lakip ang may pagkabuhi anay nga wala ginkahamut-an sang Dios pero nagbag-o—nagpabilin sa matinlo kag huwaran nga pagkabuhi.—Basaha ang 1 Corinto 6:9-11.

14. Ano ang ginhimo sang madamo nga nadisfellowship, kag ano ang resulta sini?

¹⁴ Kamusta naman ang mga kinahanglan sikwayon sa organisasyon, bilang pagtuman sa panuytoy sang Kasulatan? Linibo ang naghinulsol sa ila indi Cristiano nga mga buhat kag gin-abiabi liwat sa kongregasyon. (Basaha ang 2 Corinto 2:6-8.) Ang pagtuman sa mga pagsulundan sang Biblia parte sa paggawi nagresulta sa matinlo nga Cristianong kongregasyon nga nagapalig-on sing pagsalig. Ini nga pagsunod sang mga Saksi ni Jehova sa mga talaksan sang Dios—nga tuhay gid sa pagkamatinuguton sang madamo nga relihion—nagkumbinsi gid sa madamo nga sila ang nagaaplikar sang kamatuoran.

15. Ano ang nagkumbinsi sa isa ka utod nga yara sa iya ang kamatuoran?

¹⁵ Paano ang iban nga madugay na nga Saksi nagapati nga nasapwan nila ang kamatuoran? Ang isa ka utod nga mga 50 anyos nagpaathag: “Halin sang tin-edyer ako, nagapati na ako nga ang akon pagtuo nagadepende sa tatlo ka panguna nga mga haligi ukon pamakod: (1) nga ang Dios nagaluntad; (2) nga gikan sa iya ang Biblia; kag (3) ginagamit niya kag ginapakamaayo ang Cristianong kongregasyon sang mga Saksi ni Jehova karon. Samtang nagatuon ako sa sulod sang mga tinuig, pirme ko ginatinguhaan nga tilawan ini nga mga haligi kag pamangkuton ang akon kaugalingon kon bala mabakod gid ang pundasyon sini. Ang mga pamatuod sang kada isa sini nangin maathag pa gid samtang nagaligad ang tinuig, nga nagapabakod sang akon pagtuo kag nagapadalom sang akon pagpati nga yara gid sa aton ang kamatuoran.”

16. Ano nga kamatuoran ang nagpalig-on sa isa ka utod nga babayi?

 ¹⁶ Ang isa ka minyo nga utod nga babayi nga nagaalagad sa ulong talatapan sa New York nagkomento parte sa organisasyon ni Jehova: “Ini lamang ang wala untat nga nagabantala sang ngalan ni Jehova. Matuod gid ini kon dumdumon naton nga ang ngalan sang Dios makita sing mga 7,000 ka beses sa Biblia! Naapresyar ko ang pagpalig-on sa 2 Cronica 16:9: ‘Ang mga mata sang GINOO nagapanoloktolok sa bug-os nga duta, sa pagpakita nga sia mabakud tungud sa ila nga may tagiposoon nga himpit ayon sa iya.’” Nagsiling pa sia: “Ginpakita sa akon sang kamatuoran kon paano matigayon ang himpit nga tagipusuon agod mapakita sa akon ni Jehova ang iya kusog. Hamili gid sa akon ang akon kaangtanan kay Jehova. Kag ginaapresyar ko ang papel ni Jesus sa pag-aman sing bugana nga ihibalo parte sa Dios nga amo ang nagapabakod sa akon.”

17. Sa ano nakumbinsi ang isa anay ka atiesta, kag ngaa?

¹⁷ Ang isa anay ka atiesta nagsiling: “Ang pagpanuga nagkumbinsi sa akon nga gusto sang Dios nga magkalipay ang mga tawo sa pagkabuhi, amo nga indi niya pagtugutan nga magpadayon sing walay katubtuban ang pag-antos. Subong man, samtang ang kalibutan labi nga nangin indi diosnon, ang katawhan ni Jehova nagauswag sa pagtuo, kakugi, kag gugma. Ang espiritu lamang ni Jehova ang nagpahanabo sini nga milagro sa karon.”—Basaha ang 1 Pedro 4:1-4.

18. Ano ang imo ginabatyag sa mga komento sang duha ka utod?

¹⁸ Ang isa pa ka madugay na nga Saksi naghatag sang iya mga rason kon ngaa nagapati sia sa kamatuoran nga aton ginabantala: “Ang tinuig ko nga pagtuon nagkumbinsi sa akon nga ang mga Saksi nagapanikasog gid nga sundon kon ano ang Cristianismo sang unang siglo. Samtang nagalakbay ako sa bilog nga kalibutan, nakita ko mismo ang bug-os kalibutan nga paghiusa sang mga Saksi ni Jehova. Bangod sa kamatuoran sa Biblia, kontento ako kag malipayon.” Sang ginpamangkot ang isa ka utod nga sobra na 60 anyos kon ngaa kumbinsido sia nga nasapwan na niya ang kamatuoran, ginpatuhuyan niya si Jesucristo, nga nagapaathag: “Gintun-an naton sing maayo ang kabuhi kag ministeryo ni Jesus kag naapresyar naton ang iya halimbawa. Naghimo kita sing mga pagbag-o sa aton pagkabuhi agod mangin suod pa gid sa Dios paagi kay Cristo Jesus. Ginabaton naton ang halad-gawad sang Cristo subong basihan para sa kaluwasan. Kag nahibaluan naton nga ginbanhaw sia gikan sa kamatayon. May mga pamatuod kita gikan sa masaligan nga mga nakasaksi sa sini nga kamatuoran.”—Basaha ang 1 Corinto 15:3-8.

19, 20. (a) Ano nga responsibilidad ang ginpadaku ni Pablo sa kongregasyon sang Roma? (b) Subong dedikado nga mga Cristiano, ano ang aton pribilehiyo?

¹⁹ Subong mga Cristiano nga nagahigugma sa aton isigkatawo, indi naton matago ang aton hamili nga ihibalo parte sa kamatuoran. Si Pablo nangatarungan sa iya mga kauturan sa kongregasyon sang Roma: “Kon ginapahayag mo sing dayag ini nga ‘pulong sa imo kaugalingon nga baba,’ nga si Jesus Ginuo, kag nagatuo sa imo tagipusuon nga ang Dios nagbanhaw sa iya gikan sa mga patay, maluwas ka. Kay paagi sa tagipusuon ang isa nagatuo para sa pagkamatarong, apang paagi sa baba ang isa nagapahayag sing dayag para sa kaluwasan.”—Roma 10:9, 10.

²⁰ Subong dedikado nga mga Saksi ni Jehova, kumbinsido kita nga yara sa aton ang kamatuoran kag nakahibalo sa aton pribilehiyo nga tudluan ang iban sing maayong balita sang paggahom sang Ginharian sang Dios. Samtang ginatuman naton ang sugo nga magbantala, kabay pa nga ang iban makumbinsi indi lamang sa kon ano ang aton ginabantala gikan sa Biblia kundi sa aton man mabakod nga pagtuo.