1. Ano nga ekspresyon ang masami mabatian?

MADAMO nga tawo ang nakabati sa sini nga ekspresyon: ‘Maapresyar mo kon ano ang ara sa imo kon madula na ini.’ Amo man bala sini kon kaisa ang imo nabatyagan? Kon natigayon sang isa ang mga butang halin sang gamay sia, posible nga indi niya ini maapresyar sing bug-os. Halimbawa, ang isa ka tawo nga nagdaku sa manggaranon nga pamilya mahimo magbalewala sang madamo nga butang nga ara sa iya. Mahimo nga amo man sini ang mga pamatan-on. Bangod kulang sila sing eksperiensia, mahimo wala pa nila mahangpan kon ano gid nga mga butang ang importante sa kabuhi.

2, 3. (a) Ano ang dapat halungan sang Cristiano nga mga pamatan-on? (b) Ano ang makabulig sa aton nga mapabaloran ang ara sa aton?

² Kon pamatan-on ka, ayhan tin-edyer ukon mga beintehon, ano ang importante sa imo? Para sa madamo nga tawo sa kalibutan, ang kabuhi nasentro lamang sa materyal nga mga butang—daku nga sueldo, manami nga balay, ukon pinakabag-o nga mga gadyet. Pero, kon amo lang sini ang aton kabalak-an, mawasi naton ang importante nga butang—ang espirituwal nga mga manggad. Makapasubo nga minilyon subong ang wala nagapangita sini. Kamo nga mga pamatan-on nga ginpadaku sang Cristiano  nga mga ginikanan kinahanglan maghalong nga indi ninyo madula ang inyo apresasyon sa balor sang inyo espirituwal nga palanublion. (Mat. 5:3) Ang kakulang sing apresasyon sa sini mahimo magresulta sing kasubo nga makaapektar sa inyo bilog nga kabuhi.

³ Apang, mahimo ninyo ini malikawan. Ano ang makabulig sa inyo para mapabaloran ang inyo espirituwal nga palanublion? Binagbinagon naton ang pila ka halimbawa sa Biblia nga makabulig sa aton nga mahangpan kon ngaa maalamon nga pabaloran ang aton espirituwal nga palanublion. Ang mga halimbawa nga aton binagbinagon makabulig, indi lamang sa mga pamatan-on, kundi sa tanan man nga Cristiano nga pabaloran ang espirituwal nga butang nga ila nabaton.

4. Ano ang ginapakita sang 1 Samuel 8:1-5 parte sa mga anak ni Samuel?

⁴ Mabasa naton sa Biblia ang kasaysayan sang pila nga nakabaton sing espirituwal nga palanublion pero wala nag-apresyar sa sini. Amo ini ang natabo sa pamilya sang manalagna nga si Samuel, nga nag-alagad kay Jehova sugod pa sang pamatan-on sia kag may maayo nga rekord sa pag-alagad sa Dios. (1 Sam. 12:1-5) Nagpakita si Samuel sing halimbawa nga maayo gid nga ilugon sang iya mga anak nga sanday Joel kag Abias. Pero, wala nila ini gin-apresyar, kag nangin malain sila. Ang Biblia nagsugid sa aton nga indi pareho sa ila amay, ‘ginpatiko nila ang katarungan.’—Basaha ang 1 Samuel 8:1-5.

5, 6. Ano ang ginhimo sang mga anak kag apo ni Josias?

⁵ Amo man sini ang natabo sa mga anak ni Hari Josias. Si Josias nagpahamtang sing maayo gid nga halimbawa sa pagsimba kay Jehova. Sang nakita ang libro sang Kasuguan sang Dios kag ginbasa kay Josias, nanikasog gid sia sa pag-aplikar sang mga instruksion ni Jehova. Gindula niya sa pungsod ang pagsimba sa mga diosdios kag espiritismo, kag ginpalig-on niya ang katawhan nga magtuman kay Jehova. (2 Hari 22:8; 23:2, 3, 12-15, 24, 25) Maayo gid ini nga espirituwal nga palanublion nga nabaton sang iya mga anak! Sang ulihi, tatlo sa iya mga anak kag isa ka apo ang nangin hari, pero wala sing bisan isa sa ila ang nag-apresyar sang ila napanubli.

⁶ Ang anak ni Josias nga si Jehoahaz nagbulos sa iya subong hari, pero ginhimo niya “ang malaut sa itololok sang GINOO.” Tatlo lang ka bulan ang iya paggahom antes sia ginbilanggo sang Paraon sang Egipto, kag napatay si Jehoahaz nga isa ka bihag. (2 Hari 23:31-34) Dayon ang iya utod nga si Jehoiakim naggahom sing 11 ka tuig. Wala man niya gin-apresyar ang iya napanubli sa iya amay. Bangod sang kalainan ni Jehoiakim, si Jeremias nagtagna parte sa iya: “Ilubung sia subong sang paglubung sang asno.” (Jer. 22:17-19) Ang iban pa nga manunubli ni Josias—ang iya anak nga si Sedequias kag apo nga si Jehoiakin—wala man nagsunod sa iya matarong nga mga dalanon.—2 Hari 24:8, 9, 18, 19.

7, 8. (a) Paano nawasi ni Solomon ang iya espirituwal nga palanublion? (b) Ano nga leksion ang aton matun-an sa mga halimbawa sa Biblia sang mga nagwasi sang ila espirituwal nga palanublion?

⁷ Si Solomon amo ang hari nga madamo sing nabaton gikan sa iya amay nga si David. Bisan pa naghalin si Solomon sa pamilya nga may maayo nga espirituwalidad kag nangin maayo sa umpisa, nadula niya sang ulihi ang iya apresasyon sa matarong nga dalanon. “Sang si [Solomon] tigulang na ang iya mga asawa nagpatalang sang iya tagiposoon sa pagsonod sa iban nga mga dios; kag ang iya tagiposoon indi bug-os sa GINOO nga iya Dios, subong sang tagiposoon ni David nga iya amay.” (1 Hari 11:4) Sang ulihi, nadula ni Solomon ang kahamuot ni Jehova.

⁸ Makapasubo nga ginwasi sini nga mga tawo ang ila maayo gid nga ginhalinan kag ang ila kahigayunan nga himuon kon ano ang matarong! Pero indi amo sini ang ginhimo sang tanan nga pamatan-on sa panahon sang Biblia, ukon sa aton tion. Binagbinagon naton ang maayo nga mga halimbawa nga mailog sang mga pamatan-on nga Cristiano.

9. Paano nagpakita sing maayo gid nga halimbawa ang mga anak ni Noe? (Tan-awa ang piktyur sa umpisa sini nga artikulo.)

⁹ Maayo gid nga halimbawa ang mga anak ni Noe. Nakabaton ang ila amay sing sugo nga maghimo sing arka kag pasudlon ang iya panimalay sa sini. Maathag nga nahangpan sang mga anak ni Noe nga kinahanglan tumanon ang kabubut-on ni Jehova. Dapat sila magkooperar sa ila amay. Sang ulihi, ginbuligan nila sia sa pagtukod sang arka, kag nagsulod sila sa sini. (Gen. 7:1, 7) Ngaa? Ang Genesis 7:3 nagsiling nga ginpasulod nila ang mga sapat sa arka “sa pagbuhi sang ila kaliwat sa kadaygan sang bug-os nga duta.” Naluwas man ang kaliwatan sang tawo. Bangod ginpabaloran sang mga anak ni Noe ang ginhatag sa ila paagi sa ila amay, nakabaton sila sing pribilehiyo nga mapadayon ang kaliwatan sang mga tawo kag mapasag-uli ang matuod nga pagsimba sa natinluan nga duta.—Gen. 8:20; 9:18, 19.

10. Paano gin-apresyar sang apat ka Hebreo sa Babilonia ang natun-an nila nga kamatuoran?

¹⁰ Pagligad sing mga siglo, ginpakita sang apat ka Hebreo nga nahibaluan nila kon ano gid ang importante. Sanday Hananias, Misael, Azarias, kag Daniel gindala sa Babilonia sang 617 B.C.E. Guapo sila kag maalam nga mga pamatan-on nga madali lang makailog sa pagkabuhi sang mga Babilonianhon. Pero wala nila ini ginhimo. Ginpakita nila nga gindumdom nila ang ila palanublion, kon ano ang gintudlo sa ila. Ginpakamaayo gid sila nga apat bangod gintuman nila ang espirituwal nga mga leksion nga ila natun-an sang bata pa sila.—Basaha ang Daniel 1:8, 11-15, 20.

11. Paano nakabenepisyo ang iban sa espirituwal nga pagtudlo kay Jesus?

¹¹ Ang pagbinagbinag naton sang maayo nga mga halimbawa indi makompleto kon indi malakip si Jesus, ang Anak sang Dios. Madamo sia sing nabaton halin sa iya Amay, kag ginpabaloran gid niya ini. Ang iya apresasyon sa gintudlo sa iya makita sa iya ginsiling: “Ginahambal ko ini nga mga butang suno gid sa gintudlo sa akon sang Amay.” (Juan 8:28) Kag gusto gid niya nga makabenepisyo ang iban sa kon ano ang iya nabaton. Ginsilingan niya ang kadam-an: “Sa iban man nga mga siudad dapat ko ibantala ang maayong balita sang ginharian sang Dios, kay tungod sini ginpadala ako.” (Luc. 4:18, 43) Ginbuligan niya ang iya mga tagpalamati nga mahangpan nga kinahanglan “indi [sila] bahin sang kalibutan,” nga sa kabilugan wala nagapabalor sa espirituwal nga mga butang.—Juan 15:19.

12. (a) Paano ang 2 Timoteo 3:14-17 maaplikar sa madamo nga pamatan-on subong? (b) Ano nga mga pamangkot ang dapat binagbinagon sang Cristiano nga mga pamatan-on?

¹² Pareho sang mga pamatan-on nga aton ginbinagbinag, mahimo nga ginpadaku ka man sang mga ginikanan nga debotado kay Jehova nga Dios. Kon amo, mahimo nga pareho gid ang imo kahimtangan sa ginasiling sang Kasulatan parte kay Timoteo. (Basaha ang 2 Timoteo 3:14-17.) “Natun-an” mo sa imo mga ginikanan ang parte sa matuod nga Dios kag kon paano sia pahamut-an. Mahimo nga gintudluan ka sang imo mga ginikanan sugod pa sa imo pagkalapsag. Daku gid ang nabulig sina sa imo para mangin ‘maalam ka para sa kaluwasan paagi sa pagtuo may kaangtanan kay Cristo Jesus’ kag ‘masangkapan sing bug-os’ sa pag-alagad sa Dios. Ang pamangkot karon amo, Apresyahon mo bala ang butang nga imo nabaton? Mahimo nga kinahanglan mo usisaon ang imo kaugalingon. Binagbinaga ini nga mga pamangkot: ‘Ano ang ginabatyag ko bangod nangin bahin ako sang madamo katama nga matutom nga saksi? Ano ang ginabatyag ko bangod nangin bahin ako sang pila ka tawo sa duta karon nga nakilala sang Dios? Ginaapresyar ko bala nga pinasahi kag dalayawon  gid nga pribilehiyo nga mahibaluan ang kamatuoran?’

13, 14. Ano ang pagsulay sa pila ka Cristiano nga pamatan-on, pero ngaa indi maalamon nga magpadala sa sini? Maghatag sing halimbawa.

¹³ Mahimo nga indi makita sang pila ka pamatan-on nga ginpadaku sang Cristiano nga mga ginikanan ang kinatuhayan sang aton espirituwal nga paraiso karon kag sang madulom nga kalibutan ni Satanas. Ang pila nasulay pa gani sa pagtilaw kon ano ang kabuhi sa kalibutan. Pero mapaipit ka bala sa nagadalagan nga salakyan para mahibaluan kon daw ano ini kasakit kag kon bala mapatay ka gid man? Siempre indi! Sing kaanggid, indi na kinahanglan nga maeksperiensiahan naton ang “lamawan sang pagpatuyang” sini nga kalibutan para lang mahibaluan kon daw ano ini ka makahalalit.—1 Ped. 4:4.

¹⁴ Si Gener, nga nagaistar sa Asia, nagdaku sa Cristiano nga pamilya. Nabawtismuhan sia sang 12 anyos. Apang subong tin-edyer, naganyat sia sa pagkabuhi sini nga kalibutan. Nagsiling sia: “Gusto ko maeksperiensiahan ang ‘kahilwayan’ nga ginatanyag sang kalibutan.” Nangin doble-kara ang kabuhi ni Gener. Sang 15 anyos sia, gin-ilog niya ang pila ka estilo sang pagkabuhi sang iya malain nga mga kaupdanan. Nagainom sia kag nagapamuyayaw pareho sa ila. Pirme sia nagakab-ihan sa pagpauli bangod sa paghampang sing bilyar kag bayolente nga hampang sa kompyuter upod sa iya mga barkada. Pero pagligad sang mga tion, narealisar niya nga ang katahom sini nga kalibutan indi gid makapahalipay. Wala ini sing pulos nga pagkabuhi. Nagsiling sia parte sa iya pagbalik sa kongregasyon: “Madamo ako gihapon sing kabudlayan, pero mas madamo sa sini ang mga pagpakamaayo ni Jehova.”

15. Ano ang dapat hunahunaon sang mga pamatan-on nga ginpadaku sang indi Cristiano nga mga ginikanan?

¹⁵ May mga pamatan-on man nga miembro sang kongregasyon nga ginpadaku sang indi Cristiano nga mga ginikanan. Kon isa ka sa ila, hunahunaa nga may dalayawon ka nga pribilehiyo karon bangod nakilala mo kag ginaalagad ang Manunuga! Binilyon ang tawo sa kalibutan subong. Gani matuod gid nga pagpakamaayo nga malakip sa mainayuhon nga ginbuyok ni Jehova kag ginsugiran niya sang kamatuoran sa Biblia. (Juan 6:44, 45) Mga 1 lamang sa 1,000 ka tawo karon ang nakatigayon sing sibu nga ihibalo sang kamatuoran, kag isa ka sa ila. Nagahatag gid ini sa aton sing rason nga magkalipay, paano man kita nakatuon sing kamatuoran! (Basaha ang 1 Corinto 2:12.) Si Gener nagsiling: “Nagapalanindog  ang akon balahibo kon hunahunaon ko ini. Sin-o gid bala ako para kilalahon ni Jehova, ang Tag-iya sang uniberso?” (Sal. 8:4) Ang isa ka Cristiano nga babayi sa sina man nga lugar nagsiling: “Nagapabugal gid ang mga estudyante kon nakilala sila sang ila manunudlo. Mas daku pa gid nga pribilehiyo nga makilala ni Jehova, ang Dakung Instruktor!”

16. Ano ang maalamon nga desisyon sang Cristiano nga mga pamatan-on karon?

¹⁶ Samtang ginabinagbinag mo kon daw ano ka dalayawon ang imo pribilehiyo, kabay nga mangin mas determinado ka nga mangin bahin sang pila ka tawo nga nagahimo sing matarong. Paagi sini, malakip ka sa madamo nga matutom nga alagad sang Dios. Maalamon gid ini sangsa magsunod sa kalabanan nga pamatan-on, nga wala nakahibalo nga nagamartsa sila upod sa kalibutan padulong sa kalaglagan.—2 Cor. 4:3, 4.

17-19. Ano ang makabulig sa imo nga matigayon ang balanse nga pagtamod nga mangin tuhay sa kalibutan?

¹⁷ Siempre, indi buot silingon nga mahapos lang mangin tuhay sa kalibutan. Pero amo ini ang maalamon gid nga himuon. Sa pag-ilustrar: Hunahunaa ang isa ka atleta sa Olimpiada. Pat-od nga kinahanglan niya mangin tuhay para makaentra sia sa sini. Mahimo nga dingutan niya ang iya kaugalingon sang madamo nga butang nga magaubos sang iya tion kag atension sa paghanas. Sa pihak nga bahin, ang iya kahanda nga mangin tuhay sa iya mga katubotubo magatugot sa iya nga maghanas sing dugang kag malab-ot ang iya tulumuron.

¹⁸ Ang mga tawo sa kalibutan wala nagahunahuna kon ano ang malain nga resulta sang ila ginahimo. Kon magtulok ka sa malayo, kag mangin tuhay sa kalibutan, nga nagalikaw sa mga ginahimo sini nga makaguba sa moral kag espirituwal, “makapanguyapot [ka] sing malig-on sa matuod nga kabuhi.” (1 Tim. 6:19) Ang utod nga babayi nga ginsambit kaina nagsiling: “Kon manindugan ka sa imo ginapatihan, mangin maayo ang pamatyag mo pagkahapon. Nagapamatuod ini nga nakatigayon ka sing kabakod nga pamatukan ang kalibutan ni Satanas. Labaw sa tanan, daw ginapanan-aw mo nga ginapabugal ka ni Jehova nga Dios kag nalipay sia sa imo! Amo ina ang resulta kon mangin tuhay ka!”

¹⁹ Wala sing pulos ang kabuhi kon nasentro lamang ini sa kon ano ang imo makuha subong. (Man. 9:2, 10) Kon pamatan-on ka kag serioso mo nga ginapamensaran ang katuyuan kag posible nga kalawigon sang imo kabuhi, indi bala nga maalamon gid nga likawan mo ang “paglakat subong sang paglakat man sang mga pungsod” kag tinguhaan ang kabuhi nga may matuod nga katuyuan?—Efe. 4:17; Mal. 3:18.

20, 21. Kon husto ang aton mga desisyon, ano ang aton mangin palaabuton, pero ano ang ginapatuman sa aton?

²⁰ Kon husto ang aton mga desisyon, mangin malipayon kita subong kag matigayon ang kabuhi nga wala sing katapusan sa bag-o nga kalibutan sang Dios. Tuman gid kadamo sing dalayawon nga pagpakamaayo sa aton amo nga indi naton ini masarangan isipon. (Mat. 5:5; 19:29; 25:34) Matuod, indi ini awtomatiko nga ihatag sang Dios sa aton. May ginapatuman sia sa aton. (Basaha ang 1 Juan 5:3, 4.) Pero takus gid sia nga alagaron sing matutom!

²¹ Daku gid nga pribilehiyo nga madamo kita sing nabaton halin sa Dios! May sibu kita nga ihibalo sa iya Pulong kag nahangpan gid naton ang kamatuoran parte sa iya kag sa iya mga katuyuan. May pribilehiyo kita nga magdala sa iya ngalan kag mangin mga Saksi niya. Ang Dios nagsaad sa aton nga buligan niya kita. (Sal. 118:7) Kabay pa nga kita tanan, pamatan-on man ukon tigulang, magapakita sing apresasyon kag handum nga ihatag kay Jehova ang ‘himaya sing dayon.’—Roma 11:33-36; Sal. 33:12.